به گزارش «فرهیختگان»، این روزها دانشگاه‌ها به شکل‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند؛ در یک شکل از دسته‌بندی، دانشگاه‌ها براساس ماموریت‌شان به چند نسل تقسیم‌بندی می‌شوند که در این گزارش به این دسته از دانشگاه‌ها پرداخته‌ایم. دانشگاه‌ها در این تقسیم‌‌بندی به دانشگاه‌های نسل اول، نسل دوم و نسل سوم تعریف شده‌اند.

دانشگاه‌های نسل اول، دانشگاه‌های آموزش‌‌محور هستند که به نام دانشگاه‌های آموزش‌محور یا دانشگاه‌های آموزشی شناخته می‌شوند که هدف و وظیفه آن، ارائه آموزش و صدور مدرک تحصیلی است. این نسل از دانشگاه‌ها برای توسعه کشور، فقط به تربیت نیروهای مجرب آموزش‌‌دیده پرداخته و فارغ‌التحصیلان آن برای امر تدریس در دانشگاه‌ها یا مراکز علمی و برای پرکردن پست‌های مدیریتی در صنعت کشور آماده می‌‌شوند.

دانشگاه‌های نسل دوم، دانشگاه‌های پژوهش‌محور هستند که در این نوع دانشگاه‌‌ها هدف، انجام تحقیقات و پژوهش در کنار آموزش است. اما دانشگاه‌های نسل سوم دانشگاه‌های کارآفرین هستند که علاوه‌بر اهداف دو نسل پیشین هدف بزرگی به نام کاربردی‌ کردن علم را در نظر دارند و خواسته آنها بهره‌برداری و کاربردی ‌کردن فناوری است. متاسفانه در کشور ما دانشگاه‌های کمی به این نسل ورود کرده‌اند؛ در این نسل پژوهش‌های انجام‌‌شده کاربردی هستند و باید منجر به ایجاد کار و اشتغال شوند. اما در روزهایی که دانشگاه‌های کشور هنوز فرصت ورود به دانشگاه نسل سوم را پیدا نکرده‌اند، دانشگاه آزاد اسلامی رویکرد خود را فراتر از رسیدن به دانشگاه نسل سوم قرار داده است. آنچه مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی هدف‌گیری کرده‌‌اند، رسیدن و تحقق دانشگاه حل مساله است.

مسئولان این دانشگاه برای رسیدن به هدف خود برنامه‌ریزی کرده و ارتباط با صنایع را نیز در دستورکار خود قرار داده و پروژه‌های زیادی را نیز در این راستا تعریف کرده‌اند. درواقع یکی از راه‌های رسیدن به دانشگاه نسل سوم و گذر از آن ارتباط با صنایع و حل مشکلات آنهاست. یکی از پروژه‌هایی که این دانشگاه در یک سال اخیر در دستورکار خود قرار داده است بازسازی واگن‌های آلمان‌غربی است. پروژه‌ای که می‌تواند به حل مشکل این صنعت کمک کرده و دانشگاه را یک گام دیگر به دانشگاه نسل سوم یعنی همان دانشگاهی که پروژه‌هایش منجر به ایجاد کار و اشتغال می‌شود نزدیک کند.

قطعا واگن‌های مسافربری قطار با توجه به استفاده در شبکه ریلی در بسیاری از مواقع نیاز به بازسازی و تعمیر دارند؛ از این رو با توجه به پتانسیل قابل‌توجه دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) پروژه بازسازی این واگن‌ها مدتی است که به این واحد دانشگاهی سپرده شده است. پروژه‌ای که می‌تواند گام‌های گسترده‌ای در جهت شکوفایی صنعت حمل‌ونقل برداشته و این واحد آموزشی را به دانشگاه حل مساله تبدیل کند.

درواقع دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) با این پروژه می‌خواهد دیوار میان دانشگاه و صنعت را بردارد. متاسفانه این روزها مسئولان آموزش عالی کمتر دغدغه‌‌ای برای ایجاد ارتباط میان دانشگاه و صنعت دارند؛ این درحالی است که در کشورهای دیگر، صاحبان صنایع در هنگام برنامه‌ریزی درسی حضور دارند و ویژگی‌های نیروی موردنیاز خود را لحاظ می‌کنند. اما آنچه ما در دانشگاه‌هایمان شاهدیم این است که بین دانشگاه و صنعت یک دیوار وجود دارد. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی به این مهم پی برده‌اند و تلاش دارند تا دیوار بی‌اعتمادی بین صنعت و دانشگاه شکسته شود. پروژه بازسازی واگن‌های آلمانی توسط واحد یادگار امام نیز از همان پروژه‌هایی است که به شکستن این دیوار کمک کرده و دانشگاه و صنعت را هرچه بیشتر به یکدیگر نزدیک می‌کند.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) سال گذشته با همکاری «شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا» قرارداد بازسازی کامل یک دستگاه واگن آلمانی را منعقد کرد که بعد از مدت کوتاهی بازسازی و تحویل داده شد. پس از انجام موفق این پروژه، بازسازی 10 واگن دیگر نیز به این واحد دانشگاهی سپرده شد که قرار است تا 20 دی‌ماه امسال کار بازسازی آن به اتمام برسد.

سعید قاضی‌‌مغربی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص پروژه بازسازی 10 دستگاه واگن قطار آلمان‌غربی توسط دانشگاهیان این واحد دانشگاهی توضیح داد: «با توجه به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) شهرری عضو شبکه‌‌های ارتباطی و حمل‌ونقل است به‌عنوان نخستین واحد دانشگاهی موفق شدیم یک واگن آلمان‌غربی را که ۵۰ سال از عمرش گذشته بود، بازسازی کامل آن را انجام دهیم.»

او اضافه کرد: «سال 97 قراردادی مبنی‌بر بازسازی یک دستگاه واگن منعقد شد که همان سال نیز این واگن تحویل داده شد. الان یک سال از تحویل آن واگن گذشته و درخواست دریافت حسن انجام کار را نیز ارائه کرده‌ایم. به عبارت بهتر این پروژه کاملا به اتمام رسیده است و این واگن آذرماه سال ۹۸ به شرکت رجا تحویل و قرارداد آن خردادماه امسال تسویه شد.»

او در ادامه بیان کرد: «در روزهای پایانی سال 98 قراردادی منعقد شد مبنی‌بر اینکه بازسازی کامل 10 دستگاه واگن دیگر را آغاز کنیم. یعنی در سال 98 بازسازی یک دستگاه واگن انجام و بازسازی 10 دستگاه جدید را آغاز کردیم. مبنا بر این است که ان‌شاءالله تا بیستم دی ماه امسال یعنی طی یک سال این 10 دستگاه را نیز تحویل دهیم.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) درخصوص نحوه پیشبرد بازسازی این 10 واگن نیز صحبت به میان آورد و گفت: «از این 10 دستگاه، تاکنون دو دستگاه بازسازی شده و کار آن به اتمام رسیده است؛ بازسازی دو دستگاه دیگر نیز درحال اتمام است. علی‌رغم اینکه کرونا 3 ماه کار ما را به عقب انداخت و عملا کار تعطیل شد، ان‌شاءالله تلاش داریم که تا بیستم دی‌ماه بازسازی بقیه واگن‌ها را نیز به اتمام رسانده و این 10 دستگاه را تحویل دهیم.»

قاضی‌مغربی در ادامه با بیان اینکه پروژه بازسازی این 10 واگن توسط واحد یادگار امام(ره) نشان از پیشرفت علمی ایران است تاکید کرد: «این پروژه نشان داد در شرایط تحریم نیز می‌توان کارهای ارزنده‌ای انجام داد و امیدوارم در آینده‌ای نزدیک شاهد همکاری هرچه بیشتر شرکت رجای راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و این واحد دانشگاهی در ساخت و طراحی واگن‌های جدید باشیم.»

او در ادامه گفت: «این پروژه در قالب یک قرارداد و با مدیریت بنده به واحد یادگار امام خمینی(ره) سپرده شد؛ برخی از دانشجویان این واحد دانشگاهی در این پروژه مشغو ل به کار هستند. همچنین بسیاری از فارغ‌التحصیلان واحد یادگار امام(ره) نیز در پروژه بازسازی واگن‌ها کار خود را آغاز کرده‌اند. همچنین درخواستی مبنی‌بر همکاری اساتید نیز با این پروژه را نیز ارائه داده‌ایم.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) عنوان کرد: «البته اساتید در این پروژه شرکت کرده‌اند اما به‌واسطه زمان محدود آن فعلا به صورت عملیاتی پای کار نیامده‌اند ولی می‌توانند در پروژه‌هایی مانند بازسازی واگن‌ها ورود کنند به شرط آنکه محدودیت زمانی آن کم نباشد. اگر فرصت بیشتری برای بازسازی واگن‌ها داشتیم قطعا اساتید بیشتری می‌توانستند در اتمام آن با ما همکاری کنند.»

او با بیان اینکه از طریق استان تهران به تمام دانشگاه‌های آزاد رسما نامه زده و نیازمندی‌های خود را برای این پروژه اعلام کرده‌ایم بیان کرد: «به‌طور مثال اعلام کرده‌ایم که برای این پروژه نیازمند جوشکار، خرید قطعات و توانمندی‌هایی برای تهویه واگن‌ها هستیم اما متاسفانه از واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی نامه‌ای مبنی‌بر اعلام آمادگی دریافت نکردیم.»

  از بین بردن دیوار عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه

قاضی‌مغربی با بیان اینکه درحال حاضر اقدامی را آغاز کرده‌ایم که اهمیت ویژه‌ای برای برداشتن دیوار عدم‌اعتماد بین دانشگاه و صنعت خواهد داشت، اظهار کرد: «صنعت از دانشگاه انتظار دارد تا یک پروژه را در زمان مشخص انجام داده و استانداردهای لازم را نیز رعایت کند. در سوی مقابل دانشگاه نیز از صنعت انتظار دارد که از او حمایت کند. صنعت معتقد است پروژه باید کاملا اقتصادی باشد و دانشگاه می‌گوید اگر پروژه اقتصادی هم نبود ایرادی ندارد. بنابراین دانشگاه و صنعت خواسته‌های متناقضی از یکدیگر دارند که ما توانستیم در پروژه بازسازی واگن‌ها این دیوار عدم ‌اعتماد را از بین ببریم.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) با تاکید بر اینکه در این کار بدنه و سقف واگن تعویض، سامانه برق‌رسانی اصلاح، صندلی‌های جدید به همراه مانیتور و سامانه چندسانه‌ای نصب و دسترسی به اینترنت فراهم می‌شود، ادامه داد: «اگر به کارگاه‌ها مراجعه کنید می‌بینید واگن‌هایی دراختیار دانشگاه آزاد اسلامی با آرم دانشگاه آزاد اسلامی قرار دارد که می‌تواند یک تبلیغ و فرصت برای این دانشگاه باشد.»

  درآمدزایی 13 میلیارد تومانی پروژه بازسازی واگن‌ها برای دانشگاه

او در پاسخ به این سوال که پروژه بازسازی واگن‌ها تا چه میزان می‌تواند برای دانشگاه آزاد اسلامی درآمدزایی کند، توضیح داد: «این پروژه 13 میلیارد تومان برای دانشگاه درآمدزایی به دنبال خواهد داشت. ۵۰ درصد از مبلغ این قرارداد به حساب این واحد دانشگاهی واریز و تسویه‌حساب بیمه‌ای انجام شد. در راستای تحقق قطب حمل‌ونقل بر آن هستیم که همکاری‌های خود را با راه‌آهن و رجا توسعه دهیم و در موضوعات مختلف حمل‌ونقل فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی و عملیاتی داشته باشیم.»

  دانشجویان رشته‌های برق و مکانیک درگیر پروژه هستند

او در ادامه با بیان اینکه اکثر دانشجویان درگیر در این پروژه از رشته‌های برق و مکانیک هستند، اضافه کرد: «استادان و دانشجویان با حضور در روند بازسازی و تعمیر این واگن با تمام فرآیندهای بازسازی آشنا و مسلط خواهند شد. درحال حاضر دانشجویانی که در این پروژه درگیر شده‌اند اکثرا در رشته‌های برق و مکانیک و در مقطع ارشد، کارشناسی و کاردانی هستند.

البته فعلا یک دانشجو در مقطع کارشناسی‌ارشد به این پروژه وارد شده است و بقیه دانشجویان در سایر مقاطع هستند.»

قاضی‌مغربی تصریح کرد: «البته در زمان‌های مختلف تعداد دانشجویان متفاوت بوده است اما به‌طور میانگین در هر زمانی حدود 7 الی 8 دانشجو درگیر این پروژه بوده‌اند. دانشجویان رشته برق، الکترونیک و مکانیک‌ که فارغ‌التحصیل شده بودند نیز درگیر نوسازی این واگن شدند و با توجه به میزان ساعات کارهایی که انجام می‌دادند، مهارتی را به‌صورت عملی یاد می‌گرفتند.»

او درخصوص اقداماتی که روی این واگن‌ها انجام شده است نیز توضیح داد و گفت: «درحال حاضر کل واگن تخلیه شده است یعنی تمام اسکلت بالای واگن تخلیه شده و تمام ورق‌ها و صندلی‌ها برداشته شده و سیستم برق واگن نیز عوض شده است. برق دی‌سی نیز به ‌ای‌سی یعنی جریان مستقیم (DC) به جریان متناوب (AC) تبدیل شده است. سیستم تهویه نیز اورهال شده و سیم‌کشی جدیدی ایجاد شده است.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) بیان کرد: «سیستم گرمایش و سرمایش نیز تغییر کرده و سقف نیز که به‌صورت کامپوزیت بوده به سقف‌های فلزی تبدیل شده است. همچنین بدنه به‌صورت کلی عوض شده و ورق‌های جدیدی برای آن به‌کار رفته است. تخت‌ها و صندلی‌ها نیز تغییر کرده و میزهای جدیدی برای این واگن‌ها توسط واحد یادگار امام(ره) طراحی شد. در این کوپه‌ها پیش از این تلویزیون وجود نداشت اما درحال حاضر مسافران می‌توانند با گوشی‌های خود فیلم دانلود کرده و از طریق سیستم جدید به مشاهده فیلم مورد علاقه خود بپردازند.»

او با تاکید بر اینکه نوسازی سیستم برق واگن‌ها نیز در دستورکار قرار گرفت، ادامه داد: «سیستم برق واگن‌ها به‌طور کلی تغییر پیدا کرد. واگنی که سال گذشته تحویل داده شد اکنون وارد خط شده و موفقیت در این کار باعث استمرار کار ما در این پروژه‌ها یا شبیه آن شده است.»

قاضی‌مغربی در ادامه افزود: «امیدواریم سایر واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی با الگو‌برداری از این پروژه بتوانند با انعقاد تفاهمنامه‌هایی از این قبیل گامی در راستای حل مشکلات و معضلات ایران اسلامی بردارند. حاصل این کار همکاری مشترک بین شرکت حمل‌ونقلی رجا و دانشگاه است و این موفقیت نتیجه ارتباط موثر بین صنعت و دانشگاه است.»

او اظهار کرد: «همچنین توانایی وارد شدن به موضوعات بازسازی کامل قطار را داریم و می‌توانیم به وسیله فروش بلیت نیز، در طول سال درآمد کسب کنیم. البته مشکلاتی نیز در این راستا وجود دارد؛ متاسفانه ساختار آیین‌نامه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی برای پژوهش‌های کاربردی مناسب نیست؛ بنابراین نیازمند هستیم تا تغییراتی در آیین‌نامه‌ها ایجاد شود.»
 
  معرفی هدفمند دانشجویان به واحد‌های صنعتی شهرک شمس‌آباد

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص سایر پروژه‌های این واحد دانشگاهی با صنایع نیز توضیح داد: «بحث ساخت فرستنده‌های دیجیتال را نیز شروع کرده‌ایم. البته قرار بود مناقصه آن برگزار شود اما همکاری لازم برای ورود به مناقصه با ما انجام نشد. همچنین دفتر خدمات فناوری و کسب‌وکار(کلینیک صنعت) در شهرک صنعتی شمس‌آباد راه‌اندازی شد. این مرکز اولین کلینیک صنعت در واحدهای استان تهران است که با هدف ایجاد تعاملات هرچه بیشتر بین دانشگاه و صنعت راه‌اندازی شده است.»

قاضی‌مغربی گفت: «اکنون درحال انجام تست کار شهرک شمس‌آباد هستیم؛ اساتید نیز هر هفته از صنایع شهرک شمس‌آباد بازدید می‌کنند تا بتوانیم یک‌سری پروژه را از صنایع دریافت کنیم. در این کلینیک، مواردی مثل معرفی هدفمند دانشجویان به واحد‌های صنعتی این شهرک مدنظر قرار گرفته تا دانشجویان برای کارآموزی وارد این شهرک شوند.»

او در پایان درخصوص مهم‌ترین هدف از راه‌اندازی این دفتر عنوان کرد: «مهم‌ترین هدف‌مان در این شهرک رفع مشکل ارتباط صنعت با دانشگاه است تا با استفاده از پتانسیل نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود در واحد یادگار امام(ره) این ارتباط ایجاد شود و مشکلات صنعت مرتفع شود. همچنین امیدوارم تا پایان امسال بتوانیم پروژه‌های زیادی را از شهرک شمس‌آباد دریافت کنیم.»

 * نویسنده: سارا طاهری، روزنامه‌نگار