۱۳۹۹-۰۷-۱۹ - ۰۹:۲۹
۰
به گزارش «فرهیختگان»، مهدی هادوی‌تهرانی، استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، ۱۳ مهرماه در درس خارج فقه خود با اشاره به طرح برخی مباحث اخیر در مورد اقتصاد اسلامی در فضای رسانه‌ای، گفت: «گاهی این مساله مطرح می‌شود که اسلام اقتصاد و مکتب اقتصادی ندارد؛ برخی می‌گویند ما اقتصاد اسلامی نداریم، شما چه درسی می‌دهید؟ البته مثال‌هایی هم که می‌زنند نشان می‌‌دهد آشنایی چندانی با این مباحث ندارند.»
وی با بیان اینکه برخی افراد می‌گویند آیا برای محاسبه نرخ تورم و کنترل آن آیه و روایت داریم؟ افزود: «وقتی ما سخن از اقتصاد اسلامی می‌گوییم منظورمان این نیست که روش محاسبه مثلا نرخ تورم منطبق‌بر کدام آیه است یا روش محاسبه منحنی فلاکت و روش محاسبه فلان سود، در کدام آیه و روایت است؛ اقتصاد توصیفی کار قرآن و حدیث نیست؛ کار قرآن و حدیث، اقتصاد دستوری است.»
استاد فقه و اصول حوزه علمیه اضافه کرد: «دوستان چون فرق میان دانش‌های دستوری و توصیفی را نمی‌دانند و شاید در عمرشان به این اصطلاح هم برخورد نکرده باشند مثال‌های نادرستی هم می‌گویند که اشتباه است. مگر اختلاف سوسیالیسم و سرمایه‌داری بر سر محاسبه نرخ تورم و منحنی فلاکت است؟ این دو مکتب مهم اقتصادی، بحث‌شان این چیزها نیست؛ سوسیالیسم به اقتصاد دولتی و غیرآزاد معتقد است و نقش بازار را نفی می‌کند و اقتصاد لیبرال و سرمایه‌داری هم اقتصاد دولتی را قبول ندارد و به بازار آزاد اعتقاد دارد.» هادوی‌تهرانی اضافه کرد: «اسلام هم در این نوع مباحث نظر دارد؛ مثلا در بحث مالکیت، نقش دولت و... اسلام می‌گوید نه این و نه آن. [اسلام] نقش خاصی برای دولت تعریف و وظایفی را بر دوش آن گذاشته است.» وی افزود: «بنده ۳۰ سال قبل در مقاله‌ای به اقتصاد در قرآن پرداختم و به کنگره بین‌المللی قرآن و مسائل روز که در مدرسه آیت‌الله العظمی گلپایگانی برگزار شد، ارائه کردم و سال‌ها بعد در قالب کتابی منتشر شد؛ در آن اثر فقط با تکیه بر قرآن، ساختار اقتصادی اسلام تبیین شده است.»
رئیس مؤسسه رواق حکمت با بیان اینکه بالارفتن و پایین آمدن قیمت‌ها ربطی به اقتصاد اسلامی ندارد، اظهار کرد: «بنابراین اسلام اقتصادی دارد که نه سوسیالیستی و نه آزاد سرمایه‌داری است؛ اخیرا در برخی مقالات کشورهای پیشرفته دوران معاصر دیدم که حتی [در] ادبیات برخی از مطالب آنان -که جزء مسلمات و مطالب درسی شده است- می‌گویند که اقتصاد نمی‌تواند صدردرصد آزاد یا دولتی باشد.» وی اضافه کرد: «سوسیالیست‌ها می‌گویند بازار هم باید نقش ایفا کند و غربی‌ها می‌گویند دولت هم می‌تواند در اقتصاد نقش داشته باشد؛ مفهوم اولیه این سخنان به معنای اعلام ورشکستگی نظری سوسیالیسم و سرمایه‌داری است.»
استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه اضافه کرد: «اسلام ۱۴۰۰ سال قبل این نظر را ارائه کرده است، لذا اینکه بگوییم غرب و شرق اقتصاد دارند و سوسیالیسم و سرمایه‌داری مکتب اقتصادی هستند، ولی اسلام ندارد، جفا به اسلام است.»
هادوی‌تهرانی بیان کرد: «البته برخی دوستان اینقدر صداقت و صراحت دارند که [تلقی‌شان را اعلام کرده و] بگویند اسلام، اقتصاد ندارد -که البته نظر نادرستی است- ولی برخی همین‌قدر صداقت و صراحت را هم ندارند، لذا می‌گویند اسلام اقتصاد دارد، ولی به آن باور قلبی ندارند. می‌گویند اسلام، اقتصاد دارد، اما گامی در راستای تحقق آن برنمی‌دارند و هر اندیشه‌ای که بتواند اقتصاد اسلامی را محقق [کرده] و به‌نحو جدی مطرح کند، نفی می‌کنند.»
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: «این افراد به‌نام طرفداری از اقتصاد اسلامی جلوی تحقق آن و طرح اندیشه صحیح اقتصاد اسلامی را می‌گیرند و نمی‌گذارند سرمایه‌گذاری علمی و هزینه مناسبی در این مسیر صورت بگیرد یا طوری سرمایه‌گذاری می‌کنند که باعث بدبینی به این اقتصاد و سبب تخریب آن شود. هزینه‌ها در موارد بی‌ثمر و به‌صورت پراکنده صرف می‌شود، لذا اقتصاد اسلامی بروز و ظهوری ندارد و همین مساله سبب می‌شود که برخی تصور کنند اسلام، اقتصاد ندارد.»
* نویسنده: سیدحسین امامی، روزنامه‌نگار
نظرات کاربران
یادداشت
آخرین اخبار