حراج آبروی تلویزیون در فضای مجازی

فاطمه‌‌سادات بکائی، خبرنگار: سه سال پیش، بعد از انتشار یکی از گزارش‌های رسانه‌ای‌ام به یکی از برنامه‌های صبحگاهی رسانه ملی دعوت شدم تا درباره سوژه آن گزارش توضیح بیشتری بدهم. یادم می‌آید چند ساعت بعد از حضور کوتاهم در تلویزیون، کاربرانی به دنبال‌‌کننده‌های صفحه شخصی من در اینستاگرام اضافه ‌شدند و پیام می‌دادند که بعد از تماشای برنامه، اسمم را در شبکه‌های اجتماعی جست‌وجو کرده‌اند!
آن موقع برایم جالب بود که حضور کوتاه یک مهمان معمولی آن هم در برنامه صبحگاهی تلویزیون می‌تواند با این سرعت روی دنبال‌کننده‌های فضای مجازی تاثیر بگذارد و این یعنی مرجعیت، میزان اعتبار و سطح محبوبیت تلویزیون به عنوان رسانه مرجع به حدی بالا بود که می‌توانست بر فضای مجازی هم موثر باشد. حالا ظاهرا اوضاع کاملا برعکس شده. دیگر این تلویزیون نیست که بر فضای مجازی تاثیر می‌گذارد.

 در همین راستا پیمان جبلی درباره شکل جدیدی از سنجه عجیبی برای بررسی میزان مخاطبان برنامه‌های تلویزیونی صحبت کرده و گفته است: «رصد معاونت فضای مجازی ما درخصوص برنامه‌های ماه مبارک رمضان و نوروز نشان داد که یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون بازدید فقط در‌مورد برنامه‌ها یا تقطیع برنامه‌های تولید‌شده در صدا‌و‌سیما در همین یک ماه اخیر وجود داشته. حال این سوال پیش می‌آید که آیا این باید جزء آمار به حساب بیاید یا خیر؟ و ما باید این نوع مصرف جدید را در موضوع مخاطبان صداوسیما محسوب کنیم یا خیر؟»
بیان این مطلب آن هم بعد از غیبت طولانی‌مدت آمار نظرسنجی‌های صدا‌و‌سیما که مرجع اصلی و مورد وثوق درباره میزان مخاطبان رسانه ملی بود، اول از همه خبر از وخامت اوضاع تلویزیون در جذب و نگهداری مخاطبان آنتن می‌دهد و بعد از آن هم طبل رسوایی اعتبار و مرجعیت این رسانه به دست خود صدا‌و‌سیما کوبیده می‌شود.
پیام این شیوه جدید از بررسی میزان مخاطبان برنامه‌های تلویزیونی این است که «تلویزیون دیگر اعتبار ندارد» و مدیران تلویزیون برای پیدا کردن مخاطب، باید بریده‌هایی تقطیع‌شده از سریال‌های قدیمی شبکه آی‌فیلم یا سکانس‌های محیرالعقول سریال‌های جدید را دست بگیرند و در میان صفحات زرد اینستاگرام به دنبال تماشاچی‌های یک‌بار‌مصرف بگردند! آخر کدام مخاطب ارگانیک و پایداری است که آنتن رایگان تلویزیون را رها کند و برنامه مورد‌علاقه‌اش را به بهای اینترنت گران‌قیمت این روزها، آن هم بعد از عبور از سد محکم فیلترینگ در فضای مجازی تماشا کند؟
اما اصلی‌ترین اشکال انتخاب این شیوه برای سنجش میزان مخاطبان برنامه‌های تلویزیون چیست؟ با در نظر داشتن این نکته مهم که ساده‌ترین و پربازده‌ترین روش برای دیده شدن در فضای مجازی، زرد بودن محتوا است، بنابراین با انتخاب رویه و سنجه جدید «فضای مجازی» برای تعیین میزان مخاطبان هر برنامه، از این به بعد شاهد رقابت برنامه‌های مختلف رسانه ملی برای سخیف و شاذ شدن هر چه بیشتر محتوا خواهیم بود تا با کمک قاعده بدنامی بهتر از گمنامی، بریده‌هایی از برنامه‌های تلویزیون در فضای مجازی وایرال شود و آقای رئیس هم همین تعداد را به عنوان مخاطبان میلیونی برنامه‌های تحول‌گرا فاکتور کنند! رویه‌ای که هیچ کمکی به وضعیت اسفبار این روزهای تلویزیون نمی‌کند و اندک آبروی رسانه ملی را هم به حراج می‌گذارد.