با گذشت 6 سال از فوت اکبر هاشمی‌رفسنجانی در بعد‌ازظهر روز 19 دی‌ماه سال 95، هنوز نقش‌آفرینی‌های پررنگ وی در ساحت سیاسی کشور جای تحلیل و ارزیابی دارد. او با تلاش برای همکاری با همه طیف‌های سیاسی نشان داده به تکثر سیاسی معتقد است.

ما آنقدر که گرفتار به نفس خودمان هستیم، کافی است. دیگر مسائلی را نفرمایید که انباشته شود در نفوس ما و ما را به عقب بازگرداند.

استکبارستیزی و مبارزه با نمادهای آن یعنی رژیم‌صهیونیستی و آمریکا یکی از شاخصه‌های گفتمانی احمدی‌نژاد در سال 84 بود. احمدی‌نژاد در جریان رقابت‌های انتخاباتی با انتقاد تلویحی از دولت خاتمی وی همفکران اصلاح‌طلبش را متهم به پیروی از مشی انفعال در عرصه سیاست خارجه می‌کرد.

حضور آقای هاشمی در صحنه سیاسی کشور درواقع به‌دلیل جایگاهی که ایشان داشتند موجب یک نوع تعادل و جلوگیری از یک نوع افراط و تفریط می‌شده است. کسی پیدا نشده است تا بتواند خلأ حضور ایشان را پر کند.

دنیای سیاست به روایت هاشمی مشحون از تناقض‌ها و چرخش‌ها و گردش‌ها آن‌هم در بالاترین سطح سیاست‌ورزی است، اینها چگونه با هم جمع می‌شوند؟ و تا این مساله حل نشود نمی‌توان نفیا و اثباتا از نظر و عمل و کارنامه و اثر هاشمی برای ایران امروز استفاده‌ای کرد.

[سردار سلیمانی] حتی به ما انتقاد می‌کرد که شما چه سیاستمدارهایی هستید که حزب، سیاست و جبهه دارید اما ضعیف ظاهر می‌شوید.

مرحوم هاشمی هم به راست و هم به چپ کمک می‌کرد و معتقد بود باید به اعتدالیون هر دو گروه کمک کرد و آنها را مورد حمایت قرار داد تا آنها بتوانند صاحب‌منصب شده و کشور را به نحو احسن اداره کنند.

فصلنامه «کتاب نقد» در شماره 22 خود به جریان‌شناسی سیاسی در تاریخ معاصر ایران پرداخت و در بخشی از آن، گفت‌وگوی مفصلی با مرحوم هاشمی‌رفسنجانی درباره انقلاب اسلامی در سومین دهه حیات خود داشت و به آسیب‌شناسی انقلاب پرداخت. رئیس دولت سازندگی در این گفت‌وگو که در دل دولت اصلاحات انجام شد، نکات مهمی را درخصوص انقلاب مطرح کرد.

کارنامه سیاسی هاشمی نیز مانند کارنامه مدیریتی وی پر از فرازونشیب است و قابل‌تامل؛ وی در سال‌های دهه60 و دهه70 از چهره‌های برجسته اعتدالی جناح راست جمهوری اسلامی بود اما از جایی به‌بعد در دهه80 شمسی به یکی از رهبران و وزنه‌های اصلی اصلاح‌طلبان در کشور تبدیل شد، البته روابط میان هاشمی‌رفسنجانی و اصلاح‌طلبان با فرازوفرودهای زیادی همراه بوده است.

مسئولان ویژه‌نامه‌ 10سالگی انقلاب برای تهیه ویژه نامه گفت‌وگو با چهار تن از شخصیت‌های اصلی انقلاب را مدنظر قرار می‌دهند. اولین نفر آیت‌الله منتظری قائم‌مقام رهبری است، نفر دوم رئیس‌جمهور وقت آیت‌الله علی خامنه‌ای، سومین نفر رئیس مجلس یعنی اکبر هاشمی‌رفسنجانی و نفر چهارم هم رئیس دیوان عالی کشور آیت‌الله عبدالکریم موسوی‌اردبیلی.