دانشجویان بین‌المللی امروز شامل بخش قابل‌توجهی از نظام آموزش عالی دنیا می‌شوند، دانشجویانی که هر چند یکی از مولفه‌های کسب درآمد دانشگاه‌ها به شمار می‌روند اما جذب و حفظ آنها در دانشگاه‌ها کار چندان آسانی هم نیست.

195 کشور در دنیا وجود دارد اما در این میان، دانشجویان بین‌المللی تنها کشورهای محدودی را به عنوان مقصد خود برای ادامه تحصیل در دانشگاه انتخاب می‌کنند.

روسیه سال‌هاست به‌دنبال جهانی‌سازی سیستم آموزش عالی خود است و در این راستا روی توسعه دانشگاه‌ها و افزایش حمایت از متقاضیان بین‌الملل سرمایه‌گذاری کرده تا بتواند سیستمی کم‌نقص را در آموزش عالی طراحی و اجرایی کند.

طی ارزشیابی وزارت آموزش عالی عراق در سال۲۰۲۲، 33دانشگاه ایران برای تحصیل دانشجویان عراقی معتبر شناخته‌ شده‌اند.

امسال هم مانند سال‌های گذشته سیدنی، توکیو، سئول و زوریخ جزء برترین شهرهای دنیا از نظر جذب دانشجویان بین‌المللی هستند و در این میان، لندن بار دیگر نخستین شهر به‌شمار می‌رود.

تسلط پایین کارکنان دانشگاه‌ها به زبان انگلیسی ازجمله موارد دیگری است که صدای شکوه دانشجویان خارجی را درآورده. براساس گزارش سایت رتبه‌بندی تسلط کشورها به زبان انگلیسی، کشور ایران در سال 2013 در گروه کشورهای کم‌تسلط و در سال‌های 2014 تا 2017 با یک رتبه تنزل در پایین‌ترین گروه قرار گرفته است.

از دانشجویان بین‌المللی معمولا به‌عنوان استعدادهایی یاد می‌شود که بعد از تحصیل در خارج از کشور و بازگشت به وطن خود می‌توانند ارتقای علمی و اقتصادی را برای کشور خود به ارمغان بیاورند.

در سال 2019 تعداد 59.585 ایرانی برای تحصیل به یک کشور خارجی مهاجرت کرده‌اند که حدود هفت‌هزار نفر از آنها در کشور ترکیه مشغول به‌تحصیل شده‌اند؛ اما تعداد ورود دانشجوی ترکیه‌ای به ایران بسیار کمتر است. این درحالی است که نظام آموزش عالی ایران از لحاظ کیفیت کمتر از ترکیه و امارات نیست.

تعداد دانشجویان بین‌المللی کشور انگلستان روزبه‌روز درحال افزایش است، به‌طوری که طبق آمار 2021-2020 آژانس آمار آموزش عالی (The Higher Education Statistics Agency)، هم‌اکنون 605130 دانشجوی بین‌المللی درحال تحصیل در انگلستان هستند. این تعداد نسبت به آمار سال قبل افزایش ‌یافته است که درمجموع 556625 دانشجوی بین‌المللی را شامل می‌شد.

باید توجه کنیم، بین‌المللی‌سازی آموزش عالی و جذب دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های ایران عمر کوتاهی دارد و تجربه دانشگاه‌ها در این زمینه به چند سال هم نمی‌رسد. لذا همچنان ذهنیت‌ها و ساختارها برای این موضوع آمادگی کامل را ندارد و اقتصادی‌شدن فرآیند جذب دانشجو را مختل می‌کند.

به جای موسسات جذب دانشجو، شاهد افزایش تعداد موسسات اعزام دانشجو به خارج از کشور هستیم؛ مساله‌ای که قطعا نه‌تنها کمکی به بین‌المللی‌سازی آموزش عالی نمی‌کند، بلکه زمینه را برای سوق‌دادن نخبگان به خارج از کشور هم فراهم می‌کند.

مسدود شدن مرزها، اختلال در پرواز، نوسانات ارزی، رده‌های دیپلماتیک و مداخلات دولت‌ها، همگی باعث ایجاد ابهامات درباره مقاصد تحصیلی جهانی برای دانشجویان بین‌المللی شده است و این حتی پیش از نگرانی‌های بهداشتی در همه‌گیری کووید- 19 بوده است.

سهامداران آموزش‌عالی در دانمارک از بسته اصلاح اقتصادی که به‌تازگی ازسوی دولت مطرح شده، استقبال کرده‌اند. در میان مجموعه‌ای از اقدامات که قرار است اجرایی شود، مبالغی برای برنامه‌های آموزش‌عالی رفاهی درنظر گرفته شده و نیز قرار است به فارغ‌التحصیلان بین‌المللی امکان حضور در این کشور را به‌مدت طولانی‌تری داشته باشند تا بتوانند به‌دنبال شغلی مناسب باشند.

موسسات اعزام دانشجو، با داشتن کارمندان متخصص و وکلایی خبره در زمینه مهاجرت و آموزش بین‌المللی به افراد متقاضی که در مورد پذیرش تحصیلی و مهاجرت و چگونگی دریافت حمایت مالی از دانشگاه‌ها آگاهی ندارند، کمک می‌کنند، از سوی دیگر دانشگاه‌ها با کمک این موسسات می‌توانند متقاضیانی باکیفیت تحصیلی مناسب و آگاه نسبت به شرایط تحصیل و زندگی را جذب کنند.

از آنجا ‌که جذب دانشجویان بین‌المللی در سال‌های اخیر به صنعتی درآمدزا در جهان تبدیل‌شده است، موسسات جذب از بازیگران اصلی این صنعت محسوب می‌شوند.