سید‌امین صانعی‌مهری، کارشناس رسانه‌ای حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی: پس از انتخابات ریاست‌جمهوری، نخستین حرکت رئیس دولت چهاردهم انتصاب رئیس شورای راهبردی و ذیل آن تشکیل کمیته‌های مختلف ازجمله کمیته تعیین وزیر بود؛ کمیته‌ای که از آغاز به کار با حواشی گوناگونی ازجمله استعفای 12 نفر از اعضای آن به قصد کاندیداتوری برای وزارت مواجه بود. کمیته‌ای که در حوزه انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، جای خالی نمایندگانی از مرمت‌گران، موزه‌داران و باستان‌شناسان و از همه مهم‌تر خبرنگاران- که چشمان بینای این حوزه بوده‌اند و زیر و بم و لایه‌های درونی و بیرونی را بهتر از خیلی از مدیران می‌شناسند- در آن احساس می‌شد. با بررسی اجمالی کمیته انتخاب به دور از خط و مشی سیاسی می‌توان متوجه شد اکثریت اعضا در یک بازه زمانی از مدیران سازمان یا وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بوده و حتی برخی از آنان رفاقت و آشنایی دیرینه‌ای باهم دارند. بخش خصوصی نیز در اقلیت این گروه قرار دارد و همین موضوع اعتراض بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه را در پی داشته است که بسیاری از موارد انتقاد و اعتراض در قالب یادداشت‌هایی در رسانه‌ها منعکس شد. همچنین خبرنگاران دلسوز حوزه هم در بیانه‌ای نسبت به این مهم واکنش نشان دادند.
اما جایگاه واقعی این کمیته چیست؟ در مصاحبه‌ای که بهمن نامور‌مطلق، رئیس کمیته انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با مهر انجام داد، نکته قابل تاملی را مطرح کرد که گویا جایگاه این کمیته مشورتی است. نامور مطلق در این مصاحبه اعلام کرد از پس بررسی نهایی 15 نفر برتر، اسامی 5 نفری که بالاترین امتیاز را کسب کرده‌اند به‌صورت محرمانه به شورای راهبردی ارسال خواهد شد، لیکن درنهایت رئیس‌جمهور محترم و تیمش تصمیم‌گیری می‌کنند و ممکن است حتی هیچ‌کدام از افراد مسئولیت نگیرند.
قراردادن مصاحبه نامور‌مطلق در کنار توییت مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم مسیر را شفاف‌تر می‌کند که عنوان کرد: «در شورایی که برای انتخاب اعضای دولت تشکیل شده است شاخص‌هایی تعیین شده و قرار است هر کسی وزن بیشتری دارد بالا بیاید. بنده به تمام افراد از جمله آقای قالیباف، رضایی و حتی جلیلی هم گفته‌ام پیشنهادهایتان را معرفی کنید. البته درنهایت همه باید در قالب یک تیم با هم کار کنیم. بنابراین هماهنگی درون دولت از یک طرف و بین دولت و سایر ارکان حکومت از طرف دیگر باید مورد انتخاب قرار گیرد.» این توییت تقریبا مشخص می‌کند صرفا لیست کمیته کارشناسی درحد پیشنهاد است گرچه برخی از چهره‌های قرار گرفته در لیست قابل تامل هستند و سوابق خوبی دارند اما چندین لیست دیگر در هزار توی انتخاب وزیر است و درنهایت جدای از موضوعات کارشناسی، همچنین لابی‌های سیاسی، قدرت و موارد دیگر در فرآیند پیچیده انتخاب وزیر دخیل خواهند بود.
سخنی با رئیس محترم دولت چهاردهم
آقای رئیس‌جمهور! آیا بهتر نبود در فرآیند انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چند جلسه با فعالان هر حوزه برگزار می‌شد تا از نزدیک با دغدغه‌های فعلان حوزه میراث فرهنگی از جمله پژوهشگران، موزه‌داران، باستان‌شناسان و سرمایه‌گذاران بناهای تاریخی آشنا می‌شدید؟ همچنین در دیدار با فعالان بخش گردشگری قوانین حمایتی مورد نیاز این حوزه که بسیار متاثر از تحولات داخلی، خارجی و تحریم است را بررسی می‌کردید و درنهایت نشستی با فعالان صنایع‌دستی که هنر ایران زمین را زنده نگه داشته و نیازمند حمایت برای تامین مواد اولیه و قوانین حمایتی برای صادرات هستند برگزار می‌کردید تا بتوانید بهتر در انتخاب وزیر آتی تصمیم بگیرید؟
امروز بسیار از کشور‌های دنیا به دور از اقتصاد نفتی و صرفا با اقتصاد گردشگری بخش اعظمی از بودجه خود را تامین می‌کنند. از لحاظ تعداد گردشگران ورودی، فرانسه در سال ۲۰۲۳ با ۱۰۰ میلیون گردشگر بین‌المللی جایگاه خود را به‌عنوان پربازدیدترین مقصد جهان تثبیت کرد. اسپانیا با ۸۵ میلیون نفر، دوم شد و پس از آن ایالات‌متحده (۶۶ میلیون)، ایتالیا (۵۷ میلیون) و ترکیه با ۵۵ میلیون گردشگر بین‌المللی در رده پنجم قرار گرفتند.
از لحاظ درآمدهای بین‌المللی گردشگری، ایالات‌متحده با درآمد ۱۷۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ در صدر و پس از آن اسپانیا (۹۲ میلیارد دلار)، بریتانیا (۷۴ میلیارد دلار)، فرانسه (۶۹ میلیارد دلار) و ایتالیا (۵۶ میلیارد دلار) قرار دارند. براساس آمار رسمی سازمان ملل، در سال ۲۰۲۳ حدود ۶ میلیون گردشگر خارجی به ایران وارد شدند که منتج به صعود ۶ پله‌ای ایران در رده‌بندی جهانی از این نظر شد. درآمد حاصل از گردشگری نیز در این سال برابر با ۱۱ میلیارد دلار بوده است. همه این آمار و ارقام حاکی از اهمیت این حوزه است.
اما در آخر همانند بسیاری دیگر از دغدغه‌مندان، تاکید می‌شود تنها راه توسعه اقتصاد گردشگری و حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخ این مرز و بوم در گرو انتخاب مدیری مدبر، تصمیم‌ساز در دولت و آماده برای استفاده از فرصت گسترش تعاملات در دولت چهاردهم برای ارتقای این وزارت نوپا است. امید است در فرصت اندک پیش‌رو در راستای تحقق شعار برای ایران نه برای احزاب و سیاسیون، گزینه‌ای شایسته را برای تصدی این پست معرفی کنید.
