فرهیختگان: واکنشهای جهانی به جنایتهای رژیمصهیونیستی در کرانه باختری و غزه، نهتنها تلآویو که حتی کشورهای غربی حامی این رژیم را نیز بهطور فزایندهای در صحنه جهانی منزوی کرده است؛ این روندی است که از زمان جنگ اوکراین آغاز شده و اکنون سرعت آن افزایش یافته است. درحالیکه ارتش رژیمصهیونیستی به نسلزدایی در غزه ادامه میدهد و نیروهای اشغالگر و شبهنظامیان شهرکنشین، پاکسازی قومی در کرانه باختری و شرق بیتالمقدس را با سرعت دنبال میکنند، مردم در سراسر جهان به خیابانها آمدهاند تا با تحت فشار قرار دادن دولتهای خود، زمینهساز اجرای آتشبس دائمی فوری، پایان محاصره غزه و پایان دادن به اشغالگری و آپارتاید اسرائیل شوند. حدود دوسوم فلسطینیهای کشتهشده در غزه زن و کودک هستند. تخمین زده میشود که 80 درصد از جمعیت این سرزمین در تهاجم اسرائیل که با هدف اعلامشده نابودی دائمی حماس آغاز شده است، آواره شدهاند. کارشناسان معتقدند کشتار عمدی مردم فلسطین توسط اسرائیل به بهانه «دفاع از خود» نهتنها امنیت آن را افزایش نمیدهد یا آیندهاش را تضمین نمیکند بلکه باعث ایجاد ناامنی و بیثباتی بیشتر، انزوای بیشتر اسرائیل و تضعیف شانس آن برای بقای بلندمدت در منطقهای عمدتا متخاصم خواهد شد. جنایت وحشیانه رژیمصهیونیستی در غزه، برای آمریکا بهعنوان اصلیترین حامی این رژیم نیز کمهزینه نبوده است. از زمان آغاز درگیری اسرائیل و فلسطین، «محور مقاومت» در جبهههای متعدد در سراسر خاورمیانه علیه اسرائیل و ایالاتمتحده بسیج شده است. این محور تقریبا 260 حمله به اهداف اسرائیل و اهداف مرتبط با اسرائیل و بیش از 80 حمله علیه اهداف ایالاتمتحده و اهداف مرتبط با ایالاتمتحده انجام داده است. یکی از نگرانیها در آمریکا توسعه جنگ و هدف قرار گرفتن منافع ایالاتمتحده در منطقه است. از همین رو نیز با وجود نیاز بنیامین نتانیاهو به تداوم جنایت در غزه برای کسب پیروزی و در امان ماندن از سقوط حتمی دولت، غربیها تلاش میکنند با توصیههای دوستانه و گاهی تهدیدآمیز به تلآویو، از کشتار وسیع غیرنظامیان جلوگیری کنند. بهعنوان نمونه چارلز میشل، رئیس شورای اروپا به اسرائیل هشدار داد که اگر نقض قوانین بینالمللی در نوار غزه را متوقف نکند، در خطر انزوا از جامعه بینالمللی است. شاید همین نگرانی باعث شده تا فومیو کیشیدا، نخستوزیر ژاپن که یکی از حامیان رژیمصهیونیستی است در تماسی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به او درباره تعداد غیرنظامیان کشتهشده در غزه هشدار دهد. کیشیدا در جریان سفر به دبی برای اجلاس تغییرات آبوهوایی سازمان ملل متحد (COP28) نیز از سران خاورمیانه خواست برای آرام کردن اوضاع در نوار غزه در بحبوحه جنگ رژیمصهیونیستی با مردم فلسطین همکاری کنند.
در دو ماه گذشته بخشی از انزوایی که غربیها نگران آن هستند، رقم خورده است. تا به امروز ترکیه، چاد، اردن، بولیوی، شیلی، بحرین، هندوراس، کلمبیا و آفریقای جنوبی دیپلماتهای خود را در اعتراض به تعداد زیاد کشتهها و میزان ویرانیهای ناشی از بمباران اسرائیل، از اسرائیل فراخواندند و برخی نیز دیپلماتهای این رژیم را از کشورهایشان اخراج کردهاند. برخی دیگر نیز همچون آفریقای جنوبی بهصورت رسمی روابط دیپلماتیک با رژیمصهیونیستی تا توقف کامل جنگ علیه غزه را قطع کرد. بولیوی از دیگر کشورهایی است که روابطش با اسرائیل را قطع کرد. شیلی و کلمبیا نیز سفرای خود را از تلآویو احضار کرده و اعلام کردند «از برقراری آتشبس میان اسرائیل و حماس حمایت میکنند.» رئیسجمهور کشور کلمبیا دلیل قطع روابط خود با اسرائیل گفت «کلمبیا از نسلکشی حمایت نمیکند» دولت لیبی یک گام فراتر رفت و سفرای کشورهای انگلیس، آمریکا، فرانسه و ایتالیا را به دلیل موضع دولتهایشان در قبال وضعیت غزه و حمایت آنها از جنایات رژیمصهیونیستی از طرابلس اخراج کرد.
دلایل تشدیدکننده انزوای خاص رژیم
بهطور خلاصه عواملی که موجب افزایش عمق انزوای رژیم در جهان و حتی در میان دولتهای همسو با تلآویو شده است، به شرح ذیل است:
1. با وقوع جنگ طوفان الاقصی و جنایت رژیم علیه ساکنان غزه و کرانه باختری، کشورهای عربی و اسلامی تحت فشار افکار عمومی خود قرار گرفته و از سوی دیگر در آستانه جنگ قرار گرفتهاند. تشدید اوضاع بر سر فلسطین اشغالی و احتمال درگرفتن یک جنگ منطقهای نشان داد آمریکا حاضر است متحدان منطقهای خود را برای حمایت از رژیم در معرض خطر قرار دهد. واشنگتن در این مسیر به انتقال سلاح و تدارکات از خاک کشورهای اسلامی به فلسطین اشغالی پرداخت و از امکانات آنها در حوزه پدافند هوایی برای دفاع از حریم هوایی رژیم بهره گرفت. این روند باعث شد تا کشورهایی که در فرآیند عادیسازی روابط با رژیم قرار داشتند، هرچند برای برههای کوتاه خود را از آن خارج کنند.
2. کشورهای چین و روسیه از مدتها قبل روابط قابلتوجهی با رژیم داشتهاند اما این روابط با فرازونشیبهایی همراه شده است. روند تغییرات قدرت در جهان غرب را رودروی دیگر قطبهای قدرت قرار داده و حضور رژیم در بلوک غرب برای تلآویو خطرساز شده است. مسکو که پیش از جنگ به دلیل جهتگیری صهیونیستها به نفع اوکراین در جریان جنگ با روسیه دفتر آژانس بینالمللی یهود را در این کشور تعطیل کرده بود، در طول طوفان الاقصی نیز کوشیده به نفع تلآویو موضعگیری نداشته باشد. چین نیز تقریبا این رویه را تکرار کرده است. این دو کشور تقریبا مواضعی همسو با کشورهای اسلامی و عربی اتخاذ کردهاند که نشاندهنده تلاش آنها برای هماهنگ نشان دادنشان با جهان علیه رژیم و جبهه غرب است.
3. جنایات رژیم افکار عمومی غرب را بر علیه تلآویو شورانده و این پدیده با تاثیر بر احزاب وارد ساختارهای دولتی شده است. این پدیده حتی روی دولت جو بایدن بهعنوان بزرگترین متحد رژیم در جهان نیز اثرگذار بوده است.
4. «راهکار 2دولتی» امروز در جهان مورد تاکید مجددا و سنگینتر قرار گرفته است که این موضوع مورد مخالفت همه جریانات رژیم قرار دارد. تشدید فشارها برای راهکار 2دولتی و رویگردانی تلآویو از آن، موجب انزوای رژیم میشود.
5. شکافها میان یهودیان ضدصهیونیسم و صهیونیستهای ضدنتانیاهو باعث شد وجهه رژیم در جهان کاهش یابد. صهیونیستها درحالیکه در میان خود درگیریهای سنگینی دارند نمیتوانند انتظار داشته باشد مورد احترام جامعه جهانی باشند.
دوری عملگرایانه متحدان
بخشی از رویگردانیها از رژیم نه به دلایل ذاتی (مخالفت واقعی با جنگ و جنایت) بلکه به دلایل عملگرایانه برای عدم تحمل تبعات حمایت از صهیونیستها صورت میگیرد. گاردین در مطلبی با عنوان «حمایت ایالاتمتحده از اسرائیل و خطر انزوای بینالمللی» اشاره کرده که در نظرسنجیهای صورتگرفته در میان مقامات آمریکایی آنها همچنان حمایت خود را از موضع کنونی ایالاتمتحده درمورد مناقشه غزه را تایید میکنند و معتقدند این امر امنیت آینده کشور را بهخطر نمیاندازد.
به نوشته این روزنامه تداوم حمایت مقامات آمریکا از رژیم بهوضوح نشاندهنده عدم توانایی آنها در درس گرفتن از اشتباهات گذشته در عراق و افغانستان است، زیرا دشمنیهای عمیق بهزعم این رسانه میتواند بهشکل اقدامات مسلحانه در فراتر از مرزها ظاهر شود. با وجود حمایت اکثر مقامات آمریکایی از رژیم با وجود جنایتهایش، اما این موضوع به معنای همسان بودن شرایط جدید با شرایط قبلی نیست. موضعگیری رسمی بخشی از مقامات سیاسی و اطلاعاتی آمریکا علیه رژیم نشان میدهد مخالفتهای بروز کرده در واشنگتن برای تلآویو بیدردسر هم نبودهاند.
در اروپا چنین مخالفتهایی از آمریکا موثرتر بوده است، بهگونهای که پس از نامه دیپلماتهای فرانسوی در انتقاد از جانبداری مکرون از رژیم، رئیسجمهور فرانسه جهت فرمان را تغییر داد و زبان به انتقاد از تلآویو گشود. دیپلماتهای فرانسوی به رئیسجمهورشان گوشزد کرده بودند عدول از سیاست سنتی پاریس در ایجاد تعادل میتواند تبعات بلندمدتی در روابط فرانسه با جهان عرب داشته باشد.
انزوای بینالمللی چه تبعاتی دارد؟
انزوای بینالمللی به شکل عمومی معضلاتی برای یک کشور ایجاد میکند اما درصورت کشیده شدن به طبقه حامیان یک دولت، وضعیت برای آن دشوارتر میشود. بهطورکلی انزوای بینالمللی خطراتی برای یک دولت دارد که شامل موارد زیر هستند:
1. تمایل کشورها به همکاری علنی، عمیق و طولانیمدت را کاهش میدهد. در این صورت همکاریهای بلندمدتی مانند بحث کریدورها یا کشیده شدن همکاریها به حوزههای اجتماعی، ملغی میشود.
2. شرکتها، دانشجویان و تجار کمتر از برگههای هویتی شهروندیشان در رژیم برای فعالیتهای بینالمللی استفاده میکنند. این پدیده در ابتدا مشکلی ایجاد نمیکند اما در میانمدت و بلندمدت، شرکتها و تجار کمتر تمایلی به حضور در فلسطیناشغالی خواهند داشت.
3. رفتار دولت رژیم بهدلیل ناامیدی از محیط بینالمللی در داخل میتواند بیمحاباتر شود. در این صورت با کاسته شدن اهمیت تعامل با محیط بینالمللی در میان رایدهندگان، راستگرایان افراطی که فاقد جذابیتهای دیپلماتیک هستند بیشتر قدرت میگیرند.
4. اگر انزوای رژیم بهدلیل جنایات و فشارهایش علیه فلسطینیها باشد، پس تلاش منزویکنندگان رژیم بر دیگر حمایتها از مردم فلسطین نیز قرار خواهد گرفت. صهیونیستها در این شرایط علاوهبر انزوا شاهد تلاشهای بینالمللی به نفع فلسطین خواهند بود که هماکنون در قالب بازگشت طرح 2دولتی به دستورکار نمود پیدا کرده است.
شکایت از دولت انگلیس با هدف قطع صادرات تسلیحات به اسرائیل
مرکز حقوق بشر فلسطین و شبکه اقدام حقوقی جهانی مستقر در بریتانیا، دولت بریتانیا را بهدلیل نقض مقررات صادرات تسلیحات خود به دادگاه میکشاند. دولت انگلیس موظف است درصورت وجود خطر آشکار استفاده از سلاحهای صادرشده در نقض قوانین حقوق بشردوستانه بینالمللی، مجوزهای صادرات تسلیحات را تعلیق کند. طبق گزارش سازمان کمپین علیه تجارت اسلحه، بریتانیا 15 درصد از اجزای هواپیمای جنگی رادارگریز F35 را که اسرائیل در اختیار دارد، تامین میکند. این جنگندهها در هفتههای اخیر غزه را بمباران کردهاند. انگلیس همچنین موشک، تانک، اسلحه و مهمات اسرائیل را تامین میکند. براساس معیارهای صادرات تسلیحات، دولت موظف است درصورتیکه تشخیص دهد خطر آشکاری وجود دارد، مجوزهای صادرات سلاح را تعلیق کند. این گروهها میگویند براساس ارزیابی خود از شواهدی که گردآوری کردهاند، اقدامات اسرائیل «مدتهاست از آستانه خطر عبور کرده است.» همچنین فعالان بریتانیایی، لندن متریک، یک شرکت املاک بریتانیایی که زمینها و ساختمانها را به Elbit Systems اجاره میدهد، هدف قرار دادهاند. Elbit Systems تامینکننده اصلی تجهیزات زمینی و وسایل نقلیه هوایی بدونسرنشین ارتش اسرائیل است.