فرهیختگان: دانشگاه آزاد استان البرز دیروز میزبان چهارمین دوره از رویداد عصر ملی امید در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا بود. رویدادی که با حضور دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد دیروز آغاز به کار کرد و تا 25 مهرماه ادامه خواهد داشت. این رویداد، چهارمین رویداد عصرملی امید است و سه دوره قبل در تهران، عسلویه و سیرجان برگزار شده بود. همزمان با چهارمین رویداد ملی عصر امید که در قالب ۱۵ کمیته تخصصی و با حضور ۲۰۰ شرکت دانشبنیان برگزار شده، نخستین کنفرانس ملی پژوهش و نوآوری در هوش مصنوعی، نمایشگاه دستاوردهای نوین در هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، نشستها و کارگاههای تخصصی با محور چالشهای علمی در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا نیز برگزار میشود. تاکنون ۳۸۵ چکیده مقاله و ۲۸۰ مقاله اصلی در چهارمین رویداد ملی عصر امید دریافت شده که از این تعداد، ۹۱ مقاله پذیرش و ۷۵ مقاله در حال نهایی شدن است. شرکتهایی که در این همایش علمی شرکت داشته باشند میتوانند با بخشهای مختلف استان ازجمله صنایع ارتباط برقرار کرده و تحولآفرین باشند. در این رویداد بیژن نوباوهوطن نماینده مردم تهران و نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، حسین کلانتری رئیس دانشگاه آزاد استان البرز، سیدمحمد رضویزاده رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، مسئولان کشوری، پژوهشگران و دانشجویان در واحد کرج حضور داشتند.
رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر داد
آغاز به کار آزمایشگاه هوش مصنوعی تا ۲ ماه آینده
محمد رضویزاده، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مراسم گفت: «سرویسهای پایه و مختلفی میتوان با استفاده از هوش مصنوعی طراحی کرد که بعدا در کاربردهای مختلفی همچون پردازش زبان، بازشناسی گفتار، دستیاران مجازی استفاده میشوند. سرویسهای اصلی هوش مصنوعی کاربردهای بسیاری در بحثهای حقوقی، شبکههای اجتماعی، صنعت و کشاورزی خواهند داشت.» وی افزود: «با توجه به بررسیهای انجامشده ۱۵۰ شرکت در حوزههای مختلف هوش مصنوعی ثبت شدند و نیمی از این شرکتها بهصورت فعال محصول دارند. از جمله محصولاتی که روی آن کار میشود میتوان به تشخیص چهره، پلاکخوانهای مبتنیبر بینایی، پردازش گفتار و سرویسهای گفتار به متن، دستیاران صوتی، ترجمه ماشینی، دستاران پزشکی و حقوقی و... اشاره کرد.» رضویزاده بیان کرد: «اعتقادمان این است که در هوش مصنوعی صنعت بسیار جلوتر از حکمرانی پیش میرود و مسئولان ما باید با آگاهی، سرعت را در رگولاتوری بیشتر کنند. اگر بخواهیم در زمینه هوش مصنوعی در کشور شروع کنیم و توسعهای داشته باشیم، بحث اول، شناسایی اولویتها مهم است. باید بدانیم چقدر میتوانیم در حوزههای مختلف هوش مصنوعی اثرگذار باشیم. افزایش آگاهی عمومی جامعه باید بالا برود، مثلا شاید اطلاعاتی که عموم جامعه از چت جیپیتی دارند با تصورات واقعبینانه متناقض باشد.» وی اظهار کرد: «تربیت نیروی انسانی هم یکی از مسائل مهم است. در بحث هوش مصنوعی یکی از الزامات اولیه زیرساخت پرورشی هست. هنوز آمار دقیقی نداریم اما تعداد پردازشگرهای هوش مصنوعی در کشور بسیار محدود است. هنوز در بخش دانشگاهی نیازمند انتقال پردازش به خارج از کشور و بهره گرفتن از محصولات خارجی هستیم که برای توسعه هوش مصنوعی در کشور مناسب نیست.» رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: «در بحث تدوین برنامههای طولانیمدت در حوزه هوش مصنوعی و فناوریهای جدید باید دانشگاهیان وارد شوند، یکی از مباحثی که وزارت ارتباطات به آن تمرکز دارد مساله توجه به دانشگاهیان است. حمایت از کسبوکارهای نوپا و کمک به پا گرفتن آنها بحث بسیار مهمی است. موضوع دیگر سیاستگذاری یا رگلاتوری است که در آن عقب هستیم. بحث استانداردسازی هم موضوع مهمی است، باید محصولات را با استانداردهای بینالمللی سنجید و استانداردهای ملی هم داشت. در حوزه فناوریهای جدید نمیتوانیم به دور مرزهای کشور حصار ببندیم و انتظار توسعه داشته باشیم. دانشگاه و صنعت و بخشهای حاکمیتی باید از تجربههای بینالمللی هم استفاده کنند.» وی عنوان کرد: «ما آمار منسجمی نداریم که روی آن برنامهریزی کنیم و این نیازمند کار پژوهشی وسیعی است. در کشورهای پیشتاز اقتصاد هوش مصنوعی برنامههای مشخصی دارد و میدانند مثلا تا سال ۲۰۳۰ تا چه میزان رشد اقتصادی بر مبنای هوش خواهند داشت اما در کشور ما هنوز این چنین برنامهریزی انجام نشده است. بحث رگولاتوری یکی از چالشهایی است که باید به آن بپردازیم. تدوین برنامههای طولانیمدت نیاز به پژوهش و دانشگاهیان دارد. در بحث آموزش هم سطح آگاهی عمومی را باید در دانشگاهها بالا ببریم. همه دانشگاهها مانند دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج باید دانشکده هوش مصنوعی داشته باشد. البته نباید به دانشگاه و مدرسه اکتفا کرد. بخش خصوصی شاید از نظر آموزشهای مفید این حوزه از دانشگاهها جلوتر باشند؛ چراکه به این نتیجه رسیدند اگر به امید دانشگاه باشند شاید کارها پیش نرود.» این مقام مسئول با بیان اینکه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ابتدا به دنبال تبیین جایگاه خودمان بودیم، اظهار کرد: «به این نتیجه رسیدیم هوش مصنوعی با توجه به اینکه به علوم کامپیوتر و داده مرتبط است پس بیشترین ارتباط را با وزارت ارتباطات دارد. از طرفی وزارت ارتباطات متولی امور زیرساختی است و تجربههای مشابهی قبلا داشته است. این وزارت نشان داده که میتواند بهصورت چابک وظایف خود را مدیریت کند. حجم بسیار از دادههای ارزشمند کشور در اختیار وزارت ارتباطات است. ما هنوز به دنبال استفاده از این دادهها هستیم. مساله داده و مدیریت آن هم از جمله چالشهای پیشروی کشور است.» رئیس پژوهشگاه ارتباطات عنوان کرد: «در بحث پزشکی از حجم عظیم دادهای که تولید میشود، استفاده بهینه انجام نمیشود. یکی از نقشهای اصلی هوش مصنوعی بحث توسعه اقتصاد دیجیتال است که برعهده وزارت ارتباطات است. درنهایت یک تکلیف قانونی در برنامه هفتم توسعه برعهده وزارت ارتباطات قرار گرفته که تدوین سند هوش مصنوعی با کمک مرکز ملی فضای مجازی است.» رضویزاده با اشاره به تشکیل مرکز نوآوری هوش مصنوعی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از سال 99 ادامه داد: «قرار است این مجموعه مرکزیت فعالیت وزارت ارتباطات را دنبال کند. محورها شامل رگولاتوری، شناسایی کاربردها، تعاملات بینالمللی، زیرساخت و... نیاز است. اولین کار در این مرکز تدوین سند ملی در حوزه هوش مصنوعی بوده که جامعترین سند کشور است. در این زمینه مطالعات تطبیقی با سایر کشورها انجام شده و اولویتبندی کاربردها با توجه به تکنولوژیها انجام شده است. ۹ راهبرد و برای هر راهبرد اقداماتی صورت دادهایم. اکنون مشخص است که دانشگاهها و وزارتخانهها در کدام بخش هوش مصنوعی وارد شدهاند و باید سند را با همکاری همگانی جلو ببریم.» رضویزاده در ادامه افزود: «توانستیم کتابچههایی برای حوزههای مختلف کاربردی در هوش مصنوعی تهیه کنیم. پروژههایی هم در دست داریم که در بحث ذائقهسنجی کاربران است و تحلیل شبکههای اجتماعی با کمک هوش مصنوعی است. یک پروژه هم با سازمان فضایی بهصورت مشترک داریم و آن هم بحث تخمین زیرکشت محصولات کشاورزی در کشور با دادههای ماهوارهای است که درحال توسعه تعداد محصولات هستیم.» وی اظهار کرد: «کار مهم دیگر ما بحث استانداردهای ملی در حوزه هوش مصنوعی است که بهعنوان متولی این امر فعال هستیم. همچنین آزمایشگاهی راهاندازی کردیم، مثلا محصول پلاکخوان هوش مصنوعی زیاد داریم اما باید آزمایشگاهی باشد که محصول را ارزیابی کنیم و به آن رتبه بدهیم. در پژوهشگاه آزمایشگاههایی راه انداختیم که ارزیابی محصولات هوش مصنوعی را برعهده دارد و تا دو ماه دیگر افتتاحیه رسمی خواهد داشت. خدمات پردازش سریعی که در وزارت ارتباطات راه میاندازیم هم میتواند به توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در کشور کمک کند.»
نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس:
خلاقیت دانشگاهیان در ارائه و توسعه هوش مصنوعی تاثیرگذار است
بیژن نوباوه، نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در این مراسم گفت: «با اطلاعات کمی که ما نسبت به هوش مصنوعی در کشور داریم اما تلاش کردیم با نگاه به توسعه علمی کشور در پنج سال آینده در برنامه توسعه هفتم بندهای مفیدی را برای آن در نظر بگیریم. در حوزه فرهنگ و رسانه که رسالت ما در مجلس شورای اسلامی است تلاش کردیم به این موضوع بپردازیم.» نوباوه ضمن ابراز خرسندی از حضور در رویداد عصر امید ادامه داد: «قطعا اطلاعات ارائهشده در این همایش برای حاکمیت و تصمیمگیرندگان بسیار مفید است و متاسفم که این اطلاعات خوب منتشر نمیشود. پخش زنده صداوسیمای استان البرز راهگشا خواهد بود و موجب ایجاد انگیزه برای جوانان، دانشجویان، اساتید و آحاد جامعه خواهد شد.» وی افزود: «در چهلوچند سال گذشته رشد و شکوفایی علم بسیار چشمگیر بوده و در ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته آمار و ارقام نشان میدهد حرکتهای بسیار خوبی داشتیم اما فاصله ما با دنیا فاصله معناداری است. ممکن است این آمار تغییر کرده باشد اما بررسی مقالاتISI نشان میدهد از حدود 1.2 مقالات تولیدشده، یک پتنت و محصول تولید شده است.
این عدد در ژاپن 1.7 و آمریکا 3.4 و در چین از هر 35 مقاله یک پتنت به دست آمده است. 8 تا 10 سال اخیر از هر 800 مقاله یک پتنت صورت گرفته است. به این معنا که اندیشمند بسیار زیاد اما فاصله بین علم و صنعت هم بسیار زیاد است.» نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: «اگر بخواهیم جایگاه علمی کشور را حفظ کنیم نیاز به توسعه علوم و اطلاعرسانی داریم. من متاسفم که در برنامه هفتم توسعه آنقدر اطلاعات کم بود که علیرغم تلاش ما جایگاه بایستهای در هوش مصنوعی ندیدیم. البته توجه به جایگاه شرکتهای دانشبنیان و خلاقیت آن میتواند بهنوعی آن را پوشش دهد. خلاقیت دانشگاهیان در ارائه و توسعه آن میتواند تاثیرگذار باشد.» وی گفت: «مجلس برای همکاری بیشتر در این زمینه آمادگی دارد بهویژه با محوریت رسانه که ارتباط هرچه بیشتر رسانه و دانشگاهها میتواند نویدبخش روزهای بهتر باشد.»
مسئول مرکز رشد دانشگاه آزاد استان خراسان رضوی:
با 5 محصول در حوزه هوش مصنوعی به عصر امید آمدیم
سیدمحمد رضوی، مسئول مرکز رشد دانشگاه آزاد استان خراسان رضوی گفت: «مرکز رشد بین 80 تا 100 محصول دارد اما چون مرکز رشد مشهد در حوزه سلامت و تجهیزات پزشکی فعال است، 70 درصد محصولات به این سمت رفته است. با این حال بخش فنی و مهندسی را هم شامل میشود. این نمایشگاه هم نمایشگاه خاص هوش مصنوعی و اینترنت اشیا است. ما با پنج محصول منتخب در این نمایشگاه شرکت کردهایم که یکی از محصولاتمان سیستم عدم برخورد قطار با مانع است که برای قطارهای شهری است که دکتر عقابی و تیم همراهش آن را تولید کردهاند. محصول دیگر سورتینگ قطعات است که شرکت ویراکوم که شرکت دانشبنیان هم هست، آن را تولید کرده است.» او ادامه داد: «محصول دیگرمان بحث BMS و خانههای هوشمند است که شرکت ویستاگستر ما آن را تولید کرده است. سایت دیگری هم داریم به نام سایت کاریزماکالر که وظیفه آن نوع طراحی لباس یا انتخاب لباس توسط مشتری است، یعنی هر نوع لباسی که بخواهید در این سایت عکسش را بگذارید، با بینایی ماشین و هوش مصنوعی ارزانترین و نزدیکترین مدل به آن را پیدا میکند و ایجاد این سایت هم زحمت آقای شیرزاد است.»
مسئول مرکز رشد دانشگاه آزاد استان خراسان رضوی درباره محصولات این مرکز در حوزه پزشکی گفت: «ما یک تخت سهشکن داریم که با صدای بیمار قطع نخاعی به پوزیشنهای مختلف تبدیل میشود. محصولات دیگرمان شامل دیتا لاگر آزمایشگاهی، احضار پرستار و اعلام 10 کد بیمارستان میشود که در آنها کمی هوش مصنوعی هم به کار گرفته شده است. همچنین ویلچر برقی هوشمند و مبدل ویلچر دستی به برقی را هم تولید کردهایم. یکی دیگر از محصولاتمان هم واکر برقی قطع نخاعی با ترمز ویژه است.»
رضوی تصریح کرد: «اساس مرکز رشد این است که به دنبال حمایت از ایدهها تحت عنوان هسته فناور هستیم. یعنی وقتی هسته فناوری به مرکز رشد میآید بین شش تا 9 ماه فرصت دارد که تیمش را تشکیل داده و ایدهاش را عملیاتی کند و ما نیز به آن کمک میکنیم. یعنی در همان ابتدا تجهیزات و مکانی برای فعالیتهایش در اختیارش میگذاریم و اگر احتیاج مالی داشته باشد تا سقف 10 میلیون تومان در سال به آن کمک مالی میکنیم و اگر بتوانیم، کمکهای مالی را از جای دیگر هم برای آن جذب میکنیم. بعد از زمان تعیین شده طی جلسات مختلف مشاوره از آن دعوت میکنیم تا ببینیم آیا قابلیت تبدیل شدن به شرکت دانشبنیان را دارد.» او در همین زمینه افزود: «اگر این هسته چنین شرایطی را داشته باشد، در این صورت به واحد فناور تبدیل میشود و در غیر این صورت به آنها میگوییم که دیگر در این مسیر موفق نمیشوند. همه دانشجویان هم میتوانند به ما سر بزنند و با مراجعه به سایت مرکز رشد، اولین قدم که همان پر کردن فرم پذیرش است را انجام دهند. البته دومین قدم آن است که بعد از ثبت فرم، نظر 2 یا 3 داور را درباره آنها میپرسیم و بعد از آن یک پرزنت حضوری یا آنلاین میخواهیم تا از آنها دعوت کنیم که چگونه فعالیتشان را شروع کنند.»
مسئول مرکز رشد دانشگاه آزاد استان خراسان رضوی با بیان اینکه هوش مصنوعی کمکهای زیادی خواهد کرد بهویژه در حوزه پزشکی و آینده آن را هم بسیار روشن میبینیم، اظهار داشت: «در قسمت پزشکی و حتی مردم هم نسبت به هوش مصنوعی گارد میگیرند اما باید این را هم مدنظر قرار داد که اگر هوش مصنوعی وارد هرحوزهای شود، بسیاری را بیکار میکند. یعنی عملا نیروی انسانی در حوزهها کم میشود و اینها را باید معضل دانست. البته باید این را هم در نظر گرفت که میتوان نیروی انسانی را خبره کرد و متاسفانه در این زمینه عقب هستیم.»
مدیرکل شبکه پژوهشی و آزمایشگاهی دانشگاه آزاد در گفتوگو با «فرهیختگان»:
شاهد یک همرسانی بین صنعت و دانشگاه در رویداد عصر امید هستیم
عبدالله محمدی مدیرکل شبکه پژوهشی و آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه چهارمین رویداد ملی عصر امید در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در دانشگاه آزاد اسلامی البرز دیروز (شنبه) آغاز به کار کرد گفت: «در افتتاحیه این مراسم دکتر طهرانچی به ایراد سخنرانی پرداخته و سیاستهای کلان در حوزه هوش مصنوعی که باید در بخشهای مختلف کشور حتی در سطح کلان در نظر گرفته شوند را تشریح کردند.» او با بیان اینکه از 22 استان محصول در این رویداد داریم، اضافه کرد: «شرکتهای مختلف این استانها در رویداد حاضر شدند و محصولاتی را در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا ارائه کردند. با صنایع استان استان البرز نیز صحبت شد تا شاهد یک همرسانی بین صنعت و دانشگاه در این رویداد باشیم و این همرسانی تا بیست و پنجم ادامه خواهد داشت.» محمدی با ارزیابی این رویداد نسبت به سه رویداد قبلی توضیح داد: «بحث هوش مصنوعی یک بحث روز بوده و به قول دکتر طهرانچی متفاوت از سایر حوزههای فناوری است بنابراین انتظار میرود بتوانیم صنایع مختلف را جلب کرده و مانند سه دوره گذشته این ارتباط را ایجاد کنیم. خدا را شکر امروز بازدیدکنندههای زیادی داشتیم و امیدواریم این همرسانی ایجاد شود و بتوانیم در این دوره نیز مانند رویدادهای قبلی مجددا در راستای رسیدن به یک دانشگاه حلمساله گام برداریم.» مدیرکل شبکه پژوهشی و آزمایشگاهی دانشگاه آزاد بیان کرد: «در این حوزه مهم یعنی در زمینه هوش مصنوعی کاری اگر بخواهد انجام شود باید بهصورت کلان دیده شود که با توجه به صحبتهای دکتر طهرانچی این کار ادامه خواهد داشت. من امیدوارم که بتوانیم به نتایج خوبی از این رویداد برسیم.» او درخصوص انعقاد قراردادها در این رویداد نیز گفت: «قبل از رویداد صحبتهای مختلفی با بخشهای مختلف از جمله شهرداری، استانداری و با معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری انجام شده و امیدوارم قراردادهایی درخصوص ایجاد شهر هوشمند در استان البرز و برای رفع نیازمندیهای بخشهای مختلف بسته شود.» محمدی اظهار کرد: «با توجه به اینکه هوش مصنوعی بحث روز است شاید سازمانی احساس نیاز نکند اما در این رویداد این احساس نیز ایجاد میشود و من امیدوارم بتوانیم قراردادهای اینچنینی را داشته باشیم. پیشبینی میکنم انعقاد قراردادها تا 100 میلیارد تومان هم پیش برود و هدفمان در رویدادهای قبلی هم همین بوده است.» محمدی در پایان تصریح کرد: «از صنایع مختلف کشور دعوت میکنم در این رویداد از 9 صبح تا 5 بعد از ظهر در دانشگاه آزاد واحد کرج حضور پیدا کنند. همزمان یک همایش نیز در این حوزه برگزار میشود که مقالات متعددی در این همایش ارائه خواهد شد و از تمام کنشگران این عرصه دعوت میکنم در این جلسات و این رویداد شرکت کنند.»
رئیس کارگروه همآفرینی حکمرانی البرز هوشمند مطرح کرد
کارگروه همآفرینی البرز هوشمند؛ حل چالشهای استانی با ظرفیت هوش مصنوعی
ابطحی، رئیس کارگروه همآفرینی حکمرانی البرز هوشمند در این مراسم گفت: «ایده همآفرینی را برای آفرینش همگانی به کار میبریم. معنای بعدی آن این است که همآفرینی بر اساس هوش مصنوعی و هوش انسانی است. بنا به دلایلی نام هوش مصنوعی را هوش انسانساخت گذاشتهایم. معنای بعدی همآفرینی این است که همه بخش های دولتی، خصوصی و دانشگاهی استان درگیر این بحث خواهد شد. پروژه همآفرینی حکمرانی البرز هوشمند در چهار مرحله دنبال میشود. در نخستین گام یک مگاپروژه تعریف خواهیم کرد. مگاپروژهها میتواند به طور مثال در حوزه پزشکی یا بازی هوشمند باشد. پس در اولین قدم ما یک مگاپروژه تعریف میکنیم و تمام فعالیتهای استان با استفاده از هوش مصنوعی و هوش انسانی استخراج کنیم. به طور مثال ما در استان البرز حدود 40 تا 50 هزار فعالیت داریم. در حوزه درمان تمام فعالیت های پیشگیری، درمان، نقاهت و... را با استفاده از هوش مصنوعی انجام میدهیم.»
او در ادامه اضافه کرد: «سپس متناسب با فعالیتهای موجود در استان چالشها را احصا میکنیم و در آخرین مرحله یعنی مرحله سوم وارد ارائه راهحلهای هوشمند میشویم و برای هر مشکل یک راهکار و راهحل ارائه میدهیم. در واقع ما به ازای هر مشکلی که وجود دارد راههای خاص خود را تدوین خواهیم کرد. اگر ما میگوییم هوش مصنوعی منظورمان هوش مصنوعی نسل جدید است. هوش مصنوعی نسل جدید از دی ماه سال گذشته آغاز شد.»
ابطحی درخصوص سایر جزئیات این پروژه گفت: «در البرز هوشمند ۳۳۳ فناوری ذیل پروژه هوش مصنوعی البرز قرار میگیرد. به طور مثال در حوزه پزشکی راههایی که روی آن کار میکنیم به این شکل است که آخرین یافتهها نشان میدهد 77 درصد تشخیص هوش مصنوعی با تشخیص بهترین پزشکان مطابقت دارد. آخرین یافته نیز که مربوط به هفته قبل است نشان میدهد هر سامانه هوش مصنوعی به اندازه 500 پزشک فوق تخصص راه حل دقیق ارائه میدهد.» او ادامه داد: «در البرز هوشمند ما با یک مرکز فرماندهی واحد و مشارکت دانشگاه، نخبگان حوزه سلامت و بخش خصوصی یک داده سلامت استان را تشکیل دادهایم. تشکیل داده سلامت استان و سامانه هوشمند درمان و داروی استان براساس دادههای شناختی انسان بخشی از این مگاپروژه است.»