و هم‌چنان خشکسالی و کم‌آبی...

فرهیختگان آنلاین: آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۱۷ فروردین ۱۵۹.۶ میلی‌متر بارش در کل کشور داشته‌ایم. برای ملموس شدن و سنجیدن وضعیت بارش باید این را در نظر گرفت که این مقدار نسبت به دورۀ مشابه درازمدت که بارش در آن ۱۹۶.۷ میلی‌متر بوده، ۱۹ درصد کاهش داشته و نسبت به دورۀ مشابه سال قبل  که ۱۷۱.۱ میلی‌متر بوده نیز ۷ درصد کاهش داشته است. البته فاصله تا سال‌های پربارش که ۲۵۰ میلی‌متر بارش داشته‌ایم فاحش است و کمبود ۳۶ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد که وضعیت بارشی ۱۵ استان کشور نسبت به سال آبی گذشته (ابتدای مهر ۱۴۰۱ تا آخر شهریور ۱۴۰۲) کاهش داشته است. بیشترین کم‌بارشی را استان بوشهر با ۱۲۷.۶ میلی‌متر از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۷ فروردین دارد که در مقایسه با ۲۰۲ میلی‌متر بارش سال آبی گذشته، ۵۵ درصد کاهش داشته است. کمترین بارندگی را هم استان خراسان جنوبی دارد که ۵۹.۶ میلی‌متر بارش در آن رخ داده است. استان‌های هرمزگان، فارس، کرمان، تهران، سمنان، زنجان، چهارمحال‌وبختیاری، اصفهان، لرستان، ایلام، یزد، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد از استان‌های یگر درگیر کاهش بارش هستند.

در این بین بهتر است به پرسش مهم «خشکسالی و کم‌بارشی در آینده چه نتایجی به بار می‌آورد؟» نیز بپردازیم، زیرا ممکن است پیامدهای جبران‌ناپذیری داشته باشد؛ اولین پیامد کم‌شدن منابع آب است که نیازمند مدیریت مصرف و تولید است. در طولانی نیز مدت خشکسالی‌های مداوم و بارندگی اندک باعث کاهش منابع زیرزمینی آب و فرونشست زمین می‌شود. از طرفی خشکسالی‌های مداوم، پدیده گردوغبار را هم که در سال‌های اخیر به چالش روز کشور تبدیل شده، تشدید می‌کند. پیش از این در فرهیختگان بررسی کردیم که درحال‌حاضر با وجود 25 میلیارد و 640 میلیون مترمکعب آب ذخیره‌شده در سدهای کشور، 52 درصد ظرفیت مخازن سدها پر و 48 درصد این ظرفیت خالی است. 14 سد مهم کشور ذخایر آبی زیر 20 درصد دارند، به‌عبارتی بیش از 80 درصد ظرفیت مخازن آن‌ها خالی است. همچنین در 16 سد کشور ذخایر آبی آنها نسبت به زمان مشابه سال قبل که سالی خشک و کم‌بارش بوده، بین 25 تا 90 درصد کاهش داشته است.