افزایش نفوذ علمی چین با از فرنگ‌ برگشته‌ها

ندا اظهری، مترجم: تاثیر علمی یک کشور یا منطقه را می‌توان از تعداد دانشمندان و محققان آن در حوزه‌های تحقیقاتی خاص دریافت. محققان گروه مهندسی مکانیک و هوافضای دانشگاه کالیفرنیا با استفاده از پایگاه داده ScholarGPS، نخستین تجزیه و تحلیل تعداد و توزیع جغرافیایی دانشمندان با رتبه عالی را از بیش از 30 میلیون دانشمند در بیش از 200 کشور ارائه داده‌اند. تاثیر مرتبط با کشورها برای 14 حوزه تحقیقاتی گسترده، دو رشته شیمی و علوم کامپیوتر و سه تخصص هوش مصنوعی، پلیمر و سلول‌های بنیادی مورد بررسی قرار گرفته است. با مقایسه تعداد دانشمندان با رتبه بالا در پنج سال گذشته، پژوهشگران رشد و زوال نفوذ کشورها و مناطق متعدد را مشخص کرده و محققانی را که در نفوذ آنها ظهور کردند، تعیین می‌کنند. برای حوزه‌های تحقیقاتی در‌نظر گرفته شده، آمریکا بیشترین کاهش نفوذ را در سال‌های اخیر داشته است، در‌حالی‌که نفوذ چین، هند و ایران به‌طور قابل توجهی افزایش نشان می‌دهد.
ارزیابی عملکرد پژوهشی در سطح ملی یکی از الزامات کشورهاست تا از این طریق نقاط قوت خود را با کشورهای رقیب در زمینه‌های خاص مهندسی، فناوری، علم و پزشکی مقایسه کنند؛ اولویت‌های پژوهشی خود را شناسایی‌ کرده و نیروی کار پیشرفته را گسترش دهند. در این گزارش، محققان تاثیر علمی کشورها و مناطق را براساس تعداد دانشمندان دارای رتبه بالا در حوزه‌ها، رشته‌ها و تخصص‌های مختلف پژوهشی ارزیابی کرده و نشان داده‌اند چگونه تاثیر آن در گذر زمان تغییر کرده است. بخشی از این گزارش که در سال 2004 انجام شد، به بررسی تاثیر علمی 31 کشور در هر یک از پنج حوزه پژوهشی شامل علوم پزشکی، علوم طبیعی، علوم کشاورزی، مهندسی و فناوری و علوم اجتماعی پرداخته شده است که دو دوره 1997- 1993 و 2001- 1997 را شامل می‌شود که تجزیه و تحلیل‌های آن براساس تعداد انتشارات تولید شده توسط نویسندگان هر کشور، استناد به مقالات و مقالاتی که جزء یک درصد مقالات پراستناد محسوب می‌شوند، مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این روند، شکاف عملکردی را بین آمریکا و سایر کشورها نشان می‌دهد. یکی از دلایلی که محققان برای بالاتر بودن جایگاه آمریکا در این زمینه عنوان کرده‌اند، پرداخت حقوق‌های بالاتر از سوی موسسات آمریکایی در آن زمان بوده است. در گزارش دیگری که به سال 2007 برمی‌گردد، تجزیه‌و‌تحلیل‌هایی براساس مقالات و استنادها در همان پنج حوزه تحقیقاتی و نیز 24 حوزه علمی دیگر برای دوره‌های زمانی 35‌ساله بین سال‌های 1988 الی 2002 انجام شد که مقایسه‌ای بین آمریکا و 15 عضو اتحادیه اروپا صورت گرفت که در آن زمان آمریکا یا اتحادیه اروپا در بحث پژوهش بسته به حوزه تحقیقاتی، نسبت به تک‌تک کشورهای اتحادیه اروپا برتری داشتند.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.