آقای اسماعیلی! به وزیر ارشادِ ما کمک کن

سیدمهدی موسوی تبار، دبیر فرهیختگان آنلاین: صحبتهای محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد در مراسم اختتامیه ششمین جایزه پژوهش سینمای ایران با اینکه مخاطبش شبکه نمایش خانگی بود اما یکبار دیگر نشان داد هنوز هم ماجرای مرکزیت نظارت حل نشده است. دعوای وزارت فرهنگ و ارشاد و صدا و سیما و ساترا مخصوص این دولت و این وزیر و حالا نیست و یک خلاء جدی و زمانبر است. با وجود همسو بودن دولت و سازمان صدا و سیما همچنان این دعواها هست و حتی ورود عجیب شورای عالی انقلاب فرهنگی هم مشکلی را حل نکرد. 
اسماعیلی، امروز شبکه نمایش خانگی را جزو سینما دانست و در جایگاه یک کارشناس رسانه یا حتی منتقد از آن انتقادات جدی کرد و از لزوم و ضرورت تنظیم‌گری گفت. وسط همین انتقادات از اختلاف دیدگاهها در تعیین مرکز تنظیم گری هم گفت و ثابت کرد که مشکل نبود مرجعیت در تنظیم گری هنوز هم محل اختلاف و دعواست. اسماعیلی حتی در حوزه تبلیغات و با کنایه احتمالی به تبلیغات محیطی «زخم کاری» 2 هم ورود کرد و ضمن انتقاد نسبی از همکاران خودش که مجوز این تبلیغات را صادر کرده اند گفت که ما نمی‌توانیم نسبت به خشونت، تزلزل ارزش‌های خانوادگی و... بی‌توجه باشیم، گرچه خانواده‌ ایرانی از منظر ارتباطات خانوادگی و استحکام در دنیا بی‌نظیر است اما در شبکه نمایش خانگی به چه شکلی به نمایش گذاشته می‌شود!
صحبتهای اسماعیلی از دو منظر قابل بررسی است. نخست اینکه وزیر محترم ارشاد، شبکه نمایش خانگی که «سینمای خانگی» نامیدش را هنوز دوست دارد و چشم امید یا طمع به آن دارد. مانع اصلی احتمالا این است که زور این وزارتخانه یا شخص وزیر آنقدری نیست که بتواند به وصال محبوب برسد و هرازگاهی گلایه ای می کند و بس. جناب وزیر محترم اگر علاقه مند به این حوزه است که ظاهرا اشتیاق زیادی هم وجود دارد باید برایش هزینه کند و در عمل، علاقه ای به این هزینه اعتباری یا سیاسی وجود ندارد. اسماعیلی نشان داده که خیلی اهل چالش و حاشیه نیست و به سرعت عقب نشینی می کند و علاقه ای به مبارزه ندارد. با وجود اینها اما معلوم نیست صحبتهای ایشان در مراسم اختتامیه ششمین جایزه پژوهش سینمای ایران، از جایگاه وزیر بود یا یک کارشناس فرهنگی یا رسانه ای.
برای بررسی منظر دوم صحبتهای وزیر محترم باید کمی تخیل کرد و فراتر رفت. با فرض بر اینکه شبکه نمایش خانگی زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برود باید پرسید که این وزارتخانه در رشد فرزندان خودش چقدر موفق بوده که حالا سرپرستی فرزندان دیگری(خوانده یا ناخوانده) را برعهده بگیرد؟ آثاری که در دوران وزارت جناب اسماعیلی ساخته و اکران شدند چه تفاوتهای قابل‌توجهی با محصولات شبکه نمایش خانگی دارند که حالا ایشان به دنبال نظارت بر آنها هم هست؟ ارشاد، سازمان صدا و سیما یا هر نهاد و سازمان فرهنگی دیگر هر زمان به این بلوغ فکری رسید که باید تعادلی بین سینمای سرگرم کننده و سینمای فاخر ایجاد کند می تواند موفق شود و به فکر نظارت بر سایر بخشهای فرهنگی هم باشد. اگر در در دهه هفتاد، عبارت «سینمای معناگرا» تماشاگر را دور کرد از سینمایی که در دهه شصت جایگاه خود را به دست آورده بود و فیلمهایش هم میفروخت در دهه نود و همین دوسال اخیر، سینمای سرگرم کننده و فیلمهای «بفروش» دمار از سینمای ایران درآورده اند.
در چنین شرایطی، مساله اصلی اصلا انتخاب مرجع نظارتی بر تلویزیون یا شبکه نمایش خانگی نیست و ای کاش آقای وزیر از این منظر صحبت می کرد. صحبتهای جناب اسماعیلی به عنوان یک کارشناس فرهنگی و پژوهشی قابل تامل است نه وزیر ارشاد. پیشنهاد می کنیم آن جناب اسماعیلی که امروز در مراسم اختتامیه سخنرانی کرد به جناب اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد کمی مشورت بدهد تا سینما و شبکه نمایش خانگی از این وضعیتی که امروز گرفتارش شده رها شود.