سالن‌های مطالعه رونق گرفت، امانت کتاب کساد شد

فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: شاید کتابخانه برای مردم عادی شهر اهمیت چندانی نداشته باشد اما برای دانشجویی که روز و شب خود را بین کتاب و درس و امتحان می‌گذراند این مکان شکل متفاوت‌تری دارد. اگر بخواهیم صریح‌تر باشیم، احتمالا بعد از سلف، کتابخانه‌ها برای دانشجویان جایگاه ویژه‌ای خواهند داشت. این را زمانی می‌توان بهتر درک کرد که به ساعت‌های شلوغی کتابخانه‌های دانشگاهی نگاهی بیندازیم و بدانیم دانشجویان در روزهای منتج به امتحانات، عمده وقت‌شان را در کتابخانه می‌گذرانند. به بهانه هفته کتاب و کتابخوانی سراغ سه مسئول کتابخانه در دانشگاه‌های مطرح رفتیم و با آنها درباره وضعیت کتابخانه‌ها و ارتباط دانشجویان با کتابخانه‌ها به گفت‌وگو نشستیم.

 فاطمه ثقفی، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران: شاید پیش از کرونا یا در دوران کرونا برخی از دانشجویان به دلیل وضعیت موجود نمی‌توانستند به کتابخانه بیایند، اما بعد از کرونا شاهد سیل زیادی از افرادی بودیم که بخشی از آنها از خارج از دانشگاه خواستار عضویت در کتابخانه بودند. با این حال ما در بسیاری از موارد محدودیت برای پذیرش افراد از بیرون دانشگاه داریم. نکته دیگر ما اینکه نزدیک به امتحانات فضا برای حضور دانشجویان در کتابخانه کم داریم، تا جایی که برخی از دانشجویان روی زمین راهروها می‌نشینند.

ایمان شعبانی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی، کتابخانه و نشر شهید صبوری دانشگاه امیرکبیر: فصل امتحانات و ایام آن شلوغ‌ترین روزهای کتابخانه است. ساختمان ما بزرگ و خوب است و زیرساخت بسیار خوبی نیز دارد. دو سالن 260 نفره برای آقایان و خانم‌ها داریم. ظرفیت کل کتابخانه، 560 یا 570 نفر است. همچنین سالن مطالعه گروهی داریم که دانشجویان می‌توانند به‌صورت گروهی درس بخوانند و صحبت کنند و پروژه انجام دهند. اگر کسی از خارج دانشگاه، بخواهد عضو کتابخانه باشد و منبعی را تهیه کند، این دسترسی را ایجاد می‌کنیم اما برای قرائت‌خانه و سالن‌های مطالعه، خصوصا در فصل امتحانات که سخت است؛ این امکان وجود ندارد. بااین‌حال در قسمت قرائت‌خانه و سالن‌های مطالعه در زمان امتحانات که متقاضی زیاد است مدیریت سختی دارد و جمعیت بسیاری متقاضی وجود دارد و ظرفیت‌ها نیز محدود هستند و به‌هرحال در ایام امتحانات سرانه مطالعه درسی افزایش خواهد داشت.» او درمورد ارتباط با دیگر دانشگاه‌ها گفت: «با دیگر دانشگاه‌ها ارتباط می‌گیریم، در قسمت تامین منبع بسیاری اوقات، دانشگاه‌های دیگر منبعی را در دسترس ندارند و اساتید و دانشجویان درخواست می‌دهند و ما هم این امکان را فراهم می‌کنیم و برعکس این موضوع نیز وجود دارد.

محمد میرزایی، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه شریف:ما هر لحظه این فکر را داریم که باید چه کنیم تا کتابخانه را با نقش‌های جدید هماهنگ کنیم. عادت مطالعه، علی‫رغم اعدادی که اعلام می‌شود، از کتاب و نسخ کاغذی به نسخ الکترونیکی مهاجرت کرده و این موضوع با تعریفی که ما از مطالعه قائل هستیم متفاوت است. محمل تغییر کرده اما مساله این است که آیا کتابخانه برای حیات خود باید وابسته به این موضوع باشد؟ وقتی ما محدودیت استفاده از کتاب را می‌بینیم به دلایلی مانند علایق فردی، محدودیت زمانی و... خود دانشجو ترجیح می‌دهد به جای مطالعه کتاب، چکیده آن را روی یک جزوه دریافت کند؛ چرا‌که زمان زیادی ندارد. این موضوعات باعث می‌شود مراجعه به اصل منبع به ویژه به صورت کاغذی دستخوش تغییراتی شود. اکثر افرادی که به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کنند کسانی هستند که می‌خواهند از فضای مطالعه استفاده کنند و حتی، منابع اطلاعاتی آنها نیز روی لپ‌تاپ است و با خودشان می‌آورند و چرخه امانت کتاب‌ها افت پیدا کرده است.

برای خواندن متن کامل گفت‌وگو، اینجا را بخوانید.