فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: فرض کنید قرار است در راهی قدم بگذارید که صدها هزار نفر پیش از شما، از آن عبور کرده‌اند. اولین فکری که به ذهن‌تان خطور می‌کند، چه فکری است؟ حتما این فکر را می‌کنید ‌که چقدر خوب بود تا روایتی از چند نفری که این مسیر را رفته‌اند، می‌شنیدید یا می‌خواندید. اگر تصمیم دارید سفری را با مقاصد علمی سیر کنید، خوب است تا از تجربیاتی که افراد دیگر در این راه داشته‌اند، بهره بگیرید. در صفحه امروز به بهانه هفته کتاب، به سراغ معرفی 9 کتاب رفته‌ایم تا هرکدام به شیوه خود، سفر علم و تجربه‌ای را برای شما بازگو کنند که در ادامه می‌خوانید.

پای حرف پدر علم سلول‌های بنیادی بنشینید

کتاب «سلول‌های بهاری» به نگارش بهنام باقری

کتاب سلول‌های بهاری، داستانی از زبان حسین بهاروند است که روند تولید و توسعه سلول‌های بنیادی در ایران را روایت می‌کند. حسین بهاروند یکی از صدها دانشمند نخبه ایرانی است که برای اولین بار در سال 1382 در پژوهشگاه رویان موفق به تولید سلول بنیادین انسانی شد که به‌واسطه آن علم بیولوژی دگرگون شد. در اصل این کتاب که به قلم بهنام بافری نگارش شده داستان پرفراز و فرود رسیدن به قله‌های علم بیولوژی را برای شما بازگو می‌کند تا بدانید که رسیدن به این قله اگرچه مسیر سخت و دشواری دارد اما نشدنی نیست. سلول‌های بهاری در سال 1399 و توسط نشر راهیار منتشر شد. این کتاب با نثر روان، روایتی جذاب و داستانی بی‌‌تکرار توانست مخاطبان زیادی را به خود جذب کند و سه سال بعد از انتشار به چاپ دوازدهم برسد.

موتور تولید واکسن کرونا از کجا روشن شد؟

کتاب داستان واکسن به نگارش فردین آریش / محمدصالح سلطانی

«ایده تولید واکسن کرونا اولین بار در همین جلسه مطرح می‌شود. تنها راه مهار بحران، ایمن شدن اکثریت مردم در برابر کرونا ویروس است و این ایمنی فقط از مسیر تولید واکسن می‌گذرد. ستاد اجرایی فرمان امام تصمیم گرفته تمام ظرفیت پزشکی و درمانی‌اش را پای کار بیاورد تا واکسن کرونا بسازد. آیا موفق می‌شود؟» کتاب بعدی، کتاب داستان واکسن است. همان‌طور که می‌توان از اسم آن حدس زد، این کتاب در هشت فصل، مستند‌نگاری را از مراحل تولید واکسن«کوو ایران برکت» روایت می‌کند. کتاب با اولین روزها شکل‌گیری ایده واکسن کرونا شروع می‌شود و در ادامه به روند و سیر تولید واکسن می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات کتابستان معرفت منتشر و در سال 1402 به چاپ رسیده است.

قدم‌به‌قدم تا شلیک اولین موشک ایرانی

کتاب «خط مقدم» به نگارش فائضه غفارحدادی/محمدحسین پیکانی

شهید حسن طهرانی‌مقدم از آن دست شهدایی است که نام او تا ابد با پیشرفت‌های دفاعی ایران گره خورده است. او که نخستین فرمانده یگان موشکی ایران است در اسفند ماه 63 اولین موشک ایران را به کرکوک شلیک کرد. کتاب خط مقدم نیز روایتی داستانی و مستند از تشکیل یگان موشکی ایران و زندگی این دانشمند شهید است. در این کتاب مراحل تشکیل یگان موشکی ایران از ابتدا تا تشکیل خط‌های متعدد در جای‌جای ایران و منطقه روایت شده است. خط مقدم برشی از میانه خط زندگی شهید طهرانی‌مقدم در دو سال (مرداد 63 تا دی 65) است. مقطعی که نه‌تنها در زندگی این شهید بلکه برهه تاریخی پرحادثه‌ای برای ایران است. این کتاب به‌نوعی روایتی از جمع‌آوری مصاحبه‌ با بیش از 50نفر است. به دلیل سوژه جذاب و روایتی دقیق این کتاب بیش از 14 بار تجدید چاپ شده است.

هزارکیلومتر با خط لوله انتقال نفت

کتاب «شریان مکران» به نگارش مهدی قزلی

شریان مکران، شما را هزار کیلومتر با ساخت خط لوله انتقال نفت از گوره به جاسک همراه می‌کند. این کتاب که به قلم مهدی قزلی به نگارش درآمده از ابرپروژه‌ای در تاریخ صنعت نفت می‌گوید که در شرایط سخت تحریم و کرونا به دست متخصصان جوان ایرانی به سرانجام رسید. این پروژه به دلیل تامین 90 درصدی از داخل، ایرانی‌ترین پروژه نفتی کشور نام گرفته و برای اولین‌بار نفت خام ایران را در آن سوی تنگه هرمز تحویل مشتری‌ها می‌دهد. کتاب شریان مکران با اینکه در حوزه تخصصی است اما روایت عمومی دارد و مخاطب آن فقط علاقه‌مندان یا متخصصان حوزه نفت انرژی نیستند. از زبان نویسنده دو موضوع بسیار مهم در این کتاب وجود دارد؛ اول تماما ایرانی بودن تهیه مواد اولیه و متخصصان آن و دوم سرعت کار است. او در این کتاب می‌نویسد: «... درمورد اول به دلیل تحریم، حتی لوله‌های انتقال نفت ترش را که فقط چند کشور در دنیا می‌ساختند، ساختیم و این کار چندین شرکت فولادسازی و لوله‌سازی را احیا کرد یا توسعه داد. شیرهای بین راهی، پمپ‌ها و... همه و همه برای اولین بار در تاریخ صنعت نفت در داخل تولید شد.» این کتاب در سال 1401 و توسط نشر جام‌جم منتشر شده است.

شهریاران را چه شد؟

کتاب «شهریار سرزمین من» به نگارش معصومه زینلی

«جریان از این قرار بود که وقتی مساله غنی‌‏سازی بیست درصد مطرح شد، دکتر صالحی با آگاهی از توانمندی محاسباتی دکتر شهریاری از او درخواست همکاری کرد و او بدون هیچ ادعایی و با علم به عواقب امنیتی کارش، درخواست را پذیرفت و شروع به کاری سخت و نفس‌‏گیر کرد.» این بخشی از کتاب شهریار سرزمین من است که در خردادماه 1400 از انتشارات سوره مهر منتشر شد. کتاب درباره مجید شهریاری، یکی از شهدای هسته‌ای ایران است که در سال 1389 به شهادت رسید. در کتاب شهریار سرزمین من که نگارش آن از تابستان 1394، آغاز شده، با مادر، خواهر، برادر، خاله، دایی و نزدیکان شهید مصاحبه‌ شده است. کتاب از زندگینامه مادر شهید و همسر شهید آغاز می‌شود و در ادامه به روایتی از کارهای روزمره، رویدادهای مهم، فعالیت‌های علمی و افکار و رفتار شهید در خانواده و محل کار می‌پردازد. بعد از آن از نحوه شهادت و وقایع بعد از آن و فصل پایانی به وصیتنامه شهید و اظهارات بزرگان و رویارویی خانواده با شهادت می‌گوید.

روایتی از نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی

کتاب «خروج از خیابان سئول» به نگارش سیدمجتبی قافله‌باشی/سعید حسین رفیعی و حامد حاجی‌پور

داستان کتاب خروج از خیابان سئول روایتی از «نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران» است و در کنار آن به‌صورت تمام‌قد از کالای ایرانی دفاع می‌کند و خرید بی‌رویه و بدون توجیه از محصولات خارجی و روحیه خارجی‌پسند بودن مردم و مدیران دولتی را تقبیح می‌کند. در جایی از کتاب از دوران امیرکبیر و اهمیت او به کالای ایرانی می‌گوید: «آورده‌اند شیوه امیر [کبیر] این بود که صنعتگران را با دادن سرمایه و منحصر کردن تولید در اختیار ایشان تشویق می‌کرد. به‌عنوان مثال ساخت سماور را به یکی از صنعتگران زبده اصفهانی سپرد و پس از اینکه در کار خود موفق شد علاوه‌بر اعطای سرمایه تولید سماور را تا پنج سال منحصر به او کرد... حمایت‌های امیر از صناعات داخلی بسیار زود به ثمر نشست به‌طوری‌که در تهران کاروانسرایی را آماده کردند تا این صنعتگران مصنوعات خود را در آنجا به تماشا و فروش بگذارند. این کاروانسرا که مجمع‌الصنایع نام گرفت، پدر نمایشگاه‌های امروز است.» این کتاب که ناشر آن الگونگار پیشرفت و سال نشر آن 1398 است.

در این کتاب ‌انگیزه موج می‌زند

کتاب «آرزوهای دست‌ساز» به نگارش میلاد حبیبی

کتاب آرزوهای دست‌ساز که در انتشارات راه‌یار منتشر شده است با موضوع پیشرفت و روایتی داستانی از شکل‌گیری شرکتی دانش‌بنیان در حوزه فناوری‌های الکترونیکی و کامپیوتری است. شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان به این دلیل که اصولا به دست چند جوان صورت می‌گیرد روایت جذابی تلقی می‌شود. قطعا همراه شدن با چند دانشجو که به دنبال رسیدن به شرکت و موفقیت‌های بزرگ هستند بسیار جالب و انگیزه‌بخش است. شرکت مذکور که در حوزه ساخت دوربین‌های سرعت‌سنج و تخلف‌سنج است به عوامل بسیاری در این راه اشاره می‌کند. این کتاب از تلخی شکست‌ها تا شیرینی موفقیت‌های شرکت و زمین خوردن و برخاستن این شرکت‌ها می‌گوید. این کتاب در سال 1398 منتشر شده است.

خاطره‌نگاری پیشرفت در 5 حوزه

کتاب «امواج اراده‌ها»به نگارش راضیه عزیزی با گردآوری میلاد حبیبی، پژمان عرب

این کتاب در پنج حوزه صنایع نظامی، صنعت هسته‌ای، علوم پزشکی، دیپلماسی و مدیریت، فناوری و صنعت به کالبد شکافی گوشه‌ای از دستاوردها و پیشرفت‌های درخشان انقلاب اسلامی می‌پردازد. کتاب به‌صورت بخش به‌بخش دسته‌بندی شده است و در هر بخش یکی از شخصیت‌های شاخص آن حوزه به بیان خاطرات خود پرداخته است. در اصل این کتاب به نوعی گردآوری خاطرات اشخاص علمی و نظامی است. در این کتاب از خاطرات اشخاص زیادی مانند سعید سرکار، سعید جلالی، علی‌اکبر زینالی، جعفر اعتمادی، کامران دانشجو، مهدی چمران و... استفاده شده است. کتاب امواج اراده‌ها از انتشارات گنج و در سال 1400منتشر شده است.

عملیات احیای صنعت الکتروموتور در جمکو

کتاب «عملیات احیا»به نگارش محمد حکم‌آبادی

شرکت ماشین‌های جمکو از سال 1369 در شهرستان جوین با هدف عدم وابستگی صنایع داخلی به کشورهای خارجی در حوزه تولید ماشین تاسیس شد، ولی در ادامه با مشکلات بسیاری که به وجود آمد در آستانه تعطیلی قرار گرفت و بعد از عملیات احیا موفق به طراحی و تولید الکتروموتورها و ژنراتورهای بزرگ صنعتی با استانداردهای جهانی شد. این کتاب که توسط نشرراه‌یار منتشر شده است چند روز پیش به چاپ هشتم خود رسید. در کتاب عملیات احیا نه‌تنها روایتی از چالش‌های متعدد این شرکت شکل گرفته بلکه، توانسته الگویی از مدیریت جهادی بسازد.