روابط ایران و عربستان مدیون پکن

فاطمه صناعی: در این سفر بود که شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین پیشنهاد رهبران سعودی را برای میانجیگری و گره‌گشایی از رابطه پرتنش تهران و ریاض به همتای ایرانی خود اعلام کرد و درنهایت موافقت رئیس‌جمهور با این پیشنهاد، شروع کننده تحولات فعلی شد.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی بعد از هفت سال در حالی به تهران آمد که برخی منابع خبری عربی اعلام کرده بودند بن‌فرحان حامل پیامی از طرف ملک سلمان بن عبدالعزیز برای سید ابراهیم رئیسی است که موضوع آن هم به توسعه روابط دو کشور مربوط می‌شود. تهران و ریاض، پس از پشت‌سر گذاشتن چند دور مذاکره غیررسانه‌ای در اسفند ۱۴۰۱ در پکن نهایتا با صدور یک بیانیه از توافق صلح خود خبر دادند و وزرای خارجه دو کشور برای اولین بار ۱۶فروردین‌ همین امسال در پایتخت چین با یکدیگر دیدار کردند و از مسیر بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها گفتند. البته در حاضر به‌دلیل آماده‌ نبودن ساختمان سفارتخانه عربستان، دیپلمات‌های سعودی در هتل اسپیناس پالاس مستقر هستند اما سفارت ایران در ریاض و نمایندگی کنسولی کشورمان در جده ۱۷خرداد بازگشایی شد.
البته اگر بخواهیم کمی به روابط تهران ـــ ریاض ریشه‌ای‌تر نگاه کنیم، پایه ازسرگیری رابطه با سعودی بعد از تحولات بحرانی در دهه۹۰ شمسی، یعنی از ماجرای تلخ منا و جنگ یمن تا حمایت سعودی از تروریست‌های تکفیری و برگشتن ورق منطقه و پیروزی‌ها به نفع ایران، سعودی را در مسیر ایران قرار داد و برای اولین بار در سفر رئیسی به چین بنای آن گذاشته شد. در این سفر بود که شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین پیشنهاد رهبران سعودی را برای میانجیگری و گره‌گشایی از رابطه پرتنش تهران و ریاض به همتای ایرانی خود اعلام کرد و درنهایت موافقت رئیس‌جمهور با این پیشنهاد، شروع کننده تحولات فعلی شد.
بعد از رایزنی‌های هیات ایرانی و سعودی، طرفین در ساختمان شماره یک وزارت خارجه به نشست خبری آمدند و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری کشورمان گفت: حدود ۱۰۰روز از توافق ایران و عربستان برای شروع مجدد روابط سپری شده و در این مدت سفرای دو کشور معرفی و مراحل اداری برای استقرار آنها در پایتخت‌ها در حال انجام است. وزیر خارجه ادامه داد: از حمایت‌ها و هماهنگی‌های وزیر خارجه عربستان تشکر و ما نیز تسهیلات و زمینه‌های سفر اتباع عربستان را به مقاصد زیارتی و گردشگری در ایران فراهم می‌کنیم. وی اضافه کرد: در خصوص تشکیل کمیسیون مشترک اقتصادی و کمیته‌های سیاسی، مرزی، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و سایر زمینه‌ها از جمله همکاری در حوزه محیط زیست اتفاق نظر داریم و پس از تایید توافقات امروز توسط مقامات عالی دو کشور در مسیر اجرای توافقات فیمابین اقدام خواهیم کرد. امیرعبداللهیان عنوان کرد: امنیت منطقه‌ای و امنیت تک‌تک کشورهای آن امری اساسی و حیاتی برای همگان و یک ضرورت انکارناپذیر برای دستیابی به آینده‌ای امن‌تر، شکوفاتر و توسعه‌یافته‌تر در منطقه مشترک ماست. وی با ذکر این نکته که در خصوص حمایت از مردم مظلوم فلسطین رایزنی کردیم، گفت: اتفاق نظر داریم که حل مسأله فلسطین موضوع اساسی و دارای اولویت در جهان اسلام و در نگاه مشترک ایران و عربستان است. بن فرحان هم در این نشست، تأکید کرد در دیدار رئیس‌جمهور ایران، سلام گرم پادشاه عربستان و محمد بن سلمان را به ایشان می‌رسانم و اعلام می‌کنم که منتظریم آقای رئیسی به عربستان سفر کند. وی با بیان این‌که مذاکرات با طرف ایرانی، مثبت و روشن بوده است، تاکید کرد: این سفر در تکمیل توافق از سرگیری روابط بین ریاض ـــ تهران است که در پکن امضا شد. از حضور در تهران خرسندم. ما سفارت عربستان را در تهران افتتاح کردیم. وزیر خارجه عربستان افزود: عادی‌سازی روابط بین دو کشور، اصل است. امیدواریم که از سرگیری روابط بین دو کشور، تأثیر مثبتی بر منطقه و جهان اسلام داشته باشد. وزیر خارجه سعودی بر اهمیت همکاری عربستان و ایران در زمینه امنیت منطقه‌ای به‌ویژه درباره امنیت دریایی و عاری شدن منطقه از سلاح کشتار جمعی تاکید کرد.