معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری:
روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جهوری روز گذشته اولین نشست خبری خود را برگزار کرد. نشستی که مورد توجه اهالی رسانه قرار گرفت و البته برگزاری دیرهنگام آن هم دستمایه سوال یکی از رسانه‌ها بود. موضوعی که با این پاسخ از سوی معاون رئیس‌جمهور مبنی‌بر اینکه بعد از آن این نشست‌ها تداوم خواهد داشت، همراه شد. در این نشست که نزدیک به دو ساعت به‌طول انجامید، دهقانی‌فیروزآبادی به سوالات مختلفی پاسخ داد.
او با بیان اینکه ۸۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف داریم که ظرفیت ایجاد تغییرات بزرگ را دارد، گفت: «در حوزه اقتصاد با توجه به شرایط کشور، هیچ‌راهی جز اینکه به‌سمت دانش‌بنیان‌ها حرکت کرده و از این طریق شاهد افزایش کیفیت و ارائه محصولات و خدمات قابل رقابت باشیم، نداریم. در همین راستا امید است تا در سیاست‌های جدیدی که در نسل چهارم معاونت علمی طراحی، پیاده‌سازی و اجرا می‌شود، بتوانیم هر‌سال شاهد رشد سهم اقتصاد دانش‌بنیان در تولید ناخالص ملی (GDP) باشیم.»
او با اشاره به سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد کشور تصریح کرد: «نکته مهم در این زمینه آن است که به اندازه در کشورمان تولید صورت می‌گیرد و منابع کافی هم در بخش‌های مختلف داریم، اما چالش اصلی‌مان بحث بهره‌وری است و برای بهبود این بخش فرهنگ و ورود فناوری، دو مولفه اصلی به‌شمار می‌روند. یعنی باید فرهنگ بهره‌وری در زمینه‌های فردی، اجتماعی و شرکتی شکل بگیرد و در مقابل نیز اجازه ورود فناوری‌های دانش‌بنیان به مسائل را در راستای افزایش بهره‌وری بدهیم.» معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری با تاکید بر اینکه قطعا افزایش کیفیت محصولات، افزایش بهره‌وری همچنین کاهش قیمت محصولات دانش‌بنیان، اقتصاد دانش‌بنیان به‌طور قطع تاثیرات مثبتی در شرایط اقتصادی مردم نیز خواهد داشت، بیان کرد: «طبق اعلام رصدخانه مهاجرت ایران، نرخ مهاجرت در کشور بالا و در حدود متوسط جهانی است. از طرفی تصمیم به مهاجرت ناگهانی نیست و طی یک مسیر اتفاق می‌افتد، بنابراین برای حل این موضوع نیاز به یک برنامه بلندمدت و با همراهی تمامی نهادها است.» دهقانی‌فیروزآبادی اظهار داشت: «اولین موضوع در کاهش مهاجرت ایجاد زمینه ماندگاری و بهینه‌سازی شرایط عدم‌مهاجرت است. بر طبق تحقیقات میدانی به‌دست آمده، بیش از 75 درصد از نخبگان مهم‌ترین چیز را در عدم‌مهاجرت، بستر تاثیرگذاری می‌دانند. نکته دیگر اینکه بازار، بزرگ‌ترین بستر تاثیرگذاری به‌شمار می‌رود و معاونت به‌عنوان نهاد میانجی به‌دنبال دریافت مسائل و فرصت‌های کار و ارائه آن به نخبگان است. با باور به ایجاد بستر تاثیرگذاری، تسهیلگری‌های مختلف و طراحی سامانه آی‌کانکت به‌عنوان برنامه معاونت علمی برای ارتباط با نخبگان ایرانی خارج از کشور، شکل گرفته است. طی این اقدامات، تاکنون 1028 دوره پسادکتری و همکاری در 257 شرکت دانش‌بنیان با حضور نخبگان خارج از کشور شکل گرفته است.» او به فرآیند شکل‌گیری زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان اشاره و بیان کرد: «در 10 سال گذشته، از ابتدای شکل‌گیری زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان تا انتهای سال 1400، تعداد 6 هزار و 500 شرکت دانش‌بنیان به دو صورت تاسیس شرکت نوپا و ارتقای شرکت‌ها به دانش‌بنیانی، ثبت شد. برای اینکه اتفاقات خوبی رقم بخورد، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان بایستی به یک رقم مشخص و معقولی برسد. اگر قرار باشد کشور به درصد مهمی از تولید ناخالص ملی برسد، برنامه‌ریزی شده که تا افق 1404، 20 هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور داشته باشیم.»
دهقانی‌فیروزآبادی با تاکید بر اینکه قانون جهش تولید دانش‌بنیان، در‌حقیقت نقطه شکل‌گیری نظام ارزیابی جدید خواهد بود، گفت: «پیش‌نویس طرح جدید نظام ارزیابی دانش‌بنیان‌ها، این هفته توسط کارگروه راهبردی شورای راهبری محصولات دانش‌بنیان ارائه خواهد شد و قرار است تا آخر اردیبهشت‌ماه سال‌جاری به‌صورت آزمایشی اجرا شود. این طرح بر مبنای سه اصل اندازه و میزان تاثیرگذاری شرکت‌ها، اصل کیفیت موضوعات، فرآیندها و افراد کلیدی آن و اصل رشد شرکت‌ها ارائه خواهد شد.»
معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری بر ضرورت جذب سرمایه خارجی اشاره کرد و گفت: «از طرفی اقتصاد کامل دانش‌بنیان با سرمایه‌گذاری خارجی تحقق می‌یابد. ما حتما نیاز به سازوکارهای توسعه سرمایه‌گذاری خارجی حوزه علم و فناوری خواهیم داشت. معاونت نیز در این راستا به‌دنبال همکاری راهبردی (استراتژیک) با چندین کشور مختلف است تا مسیر سرمایه‌گذاری خارجی را نیز در زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان داشته باشیم.»
دهقانی‌فیروزآبادی درخصوص اقدامات انجام‌شده در موضوع منع رقابت دولتی تصریح کرد: «ورود بخش دولتی در جایی که بخش خصوصی توان ارائه خدمت را دارد، توسط مقام‌معظم‌رهبری نیز منع شده است. از نظر اجرایی، در سه‌ماهه آخر سال گذشته آیین‌نامه بند «پ» ماده 17 قانون جهش تولید دانش‌بنیان از طرف رئیس‌جمهور ابلاغ شد و به سازوکار مقابله رقابت بخش دولتی با بخش خصوصی پرداخته است. دبیرخانه و کارگروه این موضوع در معاونت علمی و فناوری تشکیل شده است و مصادیق این امر را بررسی می‌کند و در جایی که بخش خصوصی، به‌ویژه شرکت دانش‌بنیان بتواند محصول استاندارد را در حجم مشخصی از بازار یک حوزه تولید کند، ورود بخش دولتی به آن حوزه غیر‌قانونی است.»
او ادامه داد: «اجرای این سازوکار، در سال گذشته شروع شده است و در دو مورد منع ورود بخش دولتی تشخیص داده شده است و تا انتهای این هفته اولین مورد حکم قانونی کارگروه ابلاغ خواهد شد. فعالیت کارگروه منع رقابت بخش دولتی، با کمک حاکمیت و نهادهای اجرایی نتایج خوبی خواهد داشت.»
مطالب پیشنهادی
