آموزش عالی در سال 1401 اتفاقات تلخ و شیرین بسیاری را از سرگذراند و به‌نظر می‌رسد برای سال آتی خود نیاز به تغییرات بسیاری در سیاستگذاری‌هایش داشته باشد. نگارش سند هفتم توسعه بهترین موقعیت برای تدوین سازوکارهای اجرایی تحول آموزش عالی است. در مصاحبه با دو نفر از روسای‌دانشگاه‌های کشور به بررسی تغییرات آموزش عالی در سالی که گذشت پرداخته‌ایم و پیشنهادهای آنها برای سال آتی را جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
شخصیت و موقعیت را به هیات‌امنای دانشگاه‌ها بازگردانید
فرهاد دانشجو، رئیس دانشگاه تربیت مدرس درباره پیشنهادهای خود برای سال آتی آموزش عالی و مدیریت آن گفت: «وزارت علوم باید از تمرکز‌گرایی وزارتخانه‌ای پرهیز کنید و اختیار را به هیات‌امنای دانشگاه‌ها واگذار کنند و برای بودجه دانشگاه‌ها اعتبارات و ردیف‌های مستقل درنظر بگیرند. تفاهمنامه‌های مستقل به دانشگاه‌ها و سازمان برنامه و بودجه سپرده شود. در سال گذشته چنین اتفاقی نیفتاد و این اولین‌باری بود که این اختیار از دانشگاه‌ها سلب شده بود و به‌نظر من این موضوع مشکل بزرگی است. وزارتخانه‌های علوم و بهداشت تا جایی که امکان دارد، بخش سیاستگذاری، نظارت و کنترل و هر بخشی را که مربوط به اجرا می‌شود به دانشگاه‌ها واگذار کنند. تا ستاد بتواند نظارت کند و به دانشگاه‌ها کمک کند اما خودش وارد اجرا نشود. از نظر من مهم‌ترین پیشنهاد این است که سعی کنند در سال آینده شخصیت و موقعیت هیات‌امنای دانشگاه‌ها را به آنها بازگردانند.»
باید روند تغییر نگاه در آموزش عالی ادامه داشته باشد
علی نظری، رئیس دانشگاه لرستان درباره مهم‌ترین اتفاقات آموزش‌عالی در سال 1401، بیان کرد: «اگر بخواهم به مهم‌ترین تغییرات در حوزه آموزش عالی و وزارت علوم در سالی که گذشت اشاره کنیم، با توجه به محدودیت‌هایی که بیماری کرونا برای ما داشت، محدودیت‌های مالی بسیاری را پیش روی دانشگاه‌ها گذاشت. خوابگاه‌های استیجاری تغییر کاربری داده بودند و بسیاری از مسائل مالی که وجود داشت. درکنار این موضوع، تحولات نرم‌افزاری در حوزه وزارت علوم اتفاق افتاد. تغییر نگاهی که مدیریت وزارت علوم و محمدعلی زلفی‌گل نسبت به کارکرد آموزش عالی دارند و به‌عبارتی بازنگری مهمی در رفتار وزارت عتف رخ داده است. این موضوع در سطح نرم‌افزاری است. دیدگاه‌ها نسبت به آموزش، پژوهش، فناوری بسیار تغییر کرده است. نگاه استادان ما تغییر کرده است. مهم‌ترین موضوع نیز ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه است که رخداد بسیار مهمی است و روزبه‌روز درحال پیشرفت است.» او در ادامه توضیح داد: «نکته دیگر توجه ویژه به تمدن‌سازی در سطح آموزش عالی کشور است. شعار سال که رهبری به‌عنوان سال تولید دانش‌بنیان از آن یاد کردند و نشان‌دهنده توجه در راستای تمدن‌سازی بود. علم و فناوری بسترساز و از اساسی‌ترین مولفه‌های تمدن‌سازی هستند. بسامد بالایی در صحبت‌های وزیر علوم، مربوط به حوزه فناوری وجود دارد. ایجاد معاونت فناوری نیز در این راستا اتفاق افتاد که نشان می‌دهد دانشگاه‌های ما بازوی توانمندی برای تمدن‌سازی هستند.» نظری در پایان درباره پیشنهاد خود برای سال آتی در آموزش عالی عنوان کرد: «از نظر من مساله تغییر نگاه باید ادامه داشته باشد و در دانشجو ایجاد شود و درنهایت به حکمرانی در آموزش عالی برسد. اگر این تغییر نگاه به‌سرعت ایجاد شود و شامل حال آموزش‌وپرورش و وزارت بهداشت شود، ما شاهد اتفاقات بسیار مبارکی در کشور خواهیم بود. به‌عبارت دیگر اگر چنین تغییری اتفاق بیفتد، آنگاه دانشجو پیش از اینکه دانشجو باشد، انسان مسئول خواهد بود. امروزه پیش از اینکه بخواهیم دانشجو تربیت کنیم، باید انسان تربیت کنیم. این موضوع نیازمند فرهنگ‌سازی و به‌کارگیری خرده‌فرهنگ‌هاست. اگر هر فرد خود را مسئول بداند، آنگاه جامعه خوبی خواهیم داشت.»
مطالب پیشنهادی
