محمدرضا حاجی عبدالرزاق، خبرنگار:تیم ملی فوتبال ایران در بزرگ‌ترین آوردگاه جهانی فوتبال و در جایی که فوتبال تبدیل به ویترینی برای ارائه محصولاتی از این رشته ورزشی می‌شود باز هم کم آورد و از صعود باز ماند. البته این بار کارلوس کی‌روش، سرمربی تیم ملی اعتقاد داشت که این تیم برای صعود فقط یک گل کم آورد و این درحالی است که در دو جام‌جهانی قبلی تیم ملی در بازی‌های آخر خود برای صعود به هر 3 امتیاز این دیدارها نیاز داشت که از کسب آن عاجز ماند تا این رویا حداقل این بار با نزدن فقط یک گل نقش بر آب شود. 
اگر بخواهیم همه 3 ماه گذشته را در یک چشم برهم زدن مرور کنیم، برکناری اسکوچیچ و آغاز همکاری دوباره با کی‌روش مهم‌ترین مساله است که می‌توان درباره جزئیات این اتفاق ساعت‌ها به بحث و بررسی پرداخت. اینکه آیا برکناری اسکو در این مقطع اصلا کار درستی بود یا اینکه باید باز هم به کی‌روش اعتماد می‌شد؟ سوالاتی هستند که در این فاصله 3 ماه کارشناسان فوتبالی و فوتبال‌دوستان هرکدام به فراخور زمان و دانش خود و سابقه برخوردهای گذشته‌شان با سرمربی پرتغالی در این خصوص مفصل حرف‌هایشان را زده‌اند. 
در هر صورت تیم ملی این بار هم با کی‌روش از صعود به مرحله حذفی بازماند و با شکست مقابل انگلیس یکی از ضعیف‌ترین نتایج خود در این رقابت‌ها را به ثبت رساند. اما سوال بزرگ‌تری که این روزها مطرح است به این موضوع برمی‌گردد که آیا باید همچنان با کی‌روش این مسیر را ادامه بدهیم یا اینکه دیگر اعتماد به مرد پرتغالی کفایت می‌کند و باید به تفکر جدیدی رو کرد. 
همه اینها درحالی هستند که قبل از بازگشت تیم ملی از قطر به تهران، برخی رسانه‌های عرب‌زبان به‌صورت تلویحی از خداحافظی کی‌روش خبر دادند. هرچند این سرمربی بعد از بازگشت و در مواجهه با خبرنگاران ترجیح داد درخصوص این موضوع صحبتی نکند، این مورد هم پرواضح است که معمولا سرمربی وقتی از سمت خود استعفا می‌دهد که از قراردادش باقی مانده باشد و از آنجا که این سرمربی تا پایان جام‌جهانی با ایران قرارداد داشت، بنابراین به هیچ وجه بحث استعفا مطرح نبوده و فقط می‌ماند نحوه ادامه همکاری کی‌روش با فدراسیون ایران آن هم درصورتی‌که طرفین مایل به همکاری باشند؛ در غیر این صورت باید کار را تمام‌شده دانست. هرچند در نشست خبری بعد از دیدار آخر تیم ملی در قطر، کی‌روش با کدهایی که ارائه کرد، نشان داد خیلی تمایلی به جدایی ندارد و اگر شرایط برایش مهیا باشد می‌تواند به کارش در تهران ادامه بدهد. 
از سوی دیگر می‌توان به نظرات کارشناسان امر هم اشاره کرد که برخی از آنها معتقدند دوره کی‌روش تمام شده و باید از تیم ملی جدا شود. بیشتر آنها اعتقاد دارند باید به تفکر و ذهنیت جدیدی اعتماد شود، با این حال سرمربی پرتغالی همچنان طرفداران خاص خودش را همچنان در فوتبال ایران دارد که معتقدند باید حداقل یک‌سال دیگر هم به او فرصت داد تا این بار در جام ملت‌های آسیا خروجی همه تلاش‌ها و ‌انگیزه‌ها و دانش فنی او را با کسب عنوانی درخور تیم ملی ایران مشاهده کنیم. 
با همه این تفاسیر این ابهام در جامعه فوتبال ایران همچنان وجود دارد که آیا باید با کارلوس کی‌روش تا یک‌سال دیگر همچنان ادامه بدهیم یا اینکه همین فردا فرمان را از او بگیریم و به مربی دیگری بسپریم. در این میان می‌توان به مهم‌ترین نکاتی اشاره کرد که چرا باید با مرد پرتغالی ادامه داد و از سوی دیگر چه موانعی وجود دارد که باید از کی‌روش قطع امید کرد و سکان هدایت تیم ملی را به فرد دیگری سپرد. 
لازم به ذکر است که در آخرین شماره «فرهیختگان» به این موضوع اشاره کرده‌ایم و در این خصوص توضیحاتی را ارائه داده‌ایم اما درباره جزئیات آن بیشتر می‌توان به این ماجرا پرداخت و این درحالی است که با یک چشم برهم زدنی رقابت‌های جام ملت‌های آسیا در قطر آغاز شده و باید فکر عاجلی در این خصوص کرد. 

چرا کی‌روش بماند؟
  ثبات، ثبات و ثبات
اگرچه خیلی‌ها با نحوه بازگشت و ادامه همکاری مجدد کی‌روش همچنان مشکل دارند و اعتقاد دارند به‌نوعی در حق اسکوچیچ بی‌معرفتی صورت گرفت اما در هر صورت تیم ملی سه‌باره با کی‌روش به جام‌جهانی رسید. با این حال و در شرایطی که برای همکاری با مربیان بزرگ دنیا از لحاظ اقتصادی و موارد دیگر شاید فرصت خوبی فراهم نباشد، بهتر است به ثبات فنی در این مسیر فکر کنیم و حداقل تا یک‌سال دیگر با کی‌روش ادامه بدهیم. ضمن اینکه تا جام ملت‌ها نیز زمان زیادی باقی نمانده و هیچ کس بهتر از این مربی نمی‌تواند شرایط را تحت‌کنترل خود در این مدت داشته باشد. به نظر می‌رسد بعد از ثبات مدیریتی، ثبات فنی هم می‌تواند به موفقیت تیم ملی در ادامه کمک کند. 

  پایگاهی مقبول در بین بازیکنان
از بعد از جام ملت‌های آسیا تا جام جهانی تیم ملی با تغییرات اندکی به جام‌جهانی رسید و این درحالی است که بسیاری از بازیکنان فعلی تیم ملی از شاگردان کی‌روش هستند و توسط این مربی فرصت حضور در تیم ملی را به‌دست آورده و به فوتبال دنیا معرفی شده‌اند. هنوز یادمان نرفته است که چند دستگی در زمان اسکوچیچ تا چه اندازه به تیم ملی لطمه زده و به خوبی به یاد داریم که با بازگشت کی‌روش چند دستگی در تیم ملی جای خود را به اتحاد و همدلی داد. با این حال طبق شنیده‌ها چند بازیکنی هم که در زمان اسکوچیچ از ارکان اصلی تیم ملی بودند و در زمان کی روش کمتر به کار گرفته شدند خیلی بی‌میل نیستند که سرمربی پرتغالی به کار خود با تیم ملی پایان بدهد. 

  استاد جنگ روانی
به قول پرویز مظلومی جنگ روانی امروز به یک سلاح کشنده در فوتبال تبدیل شده و تیم‌ها سعی می‌کنند تا قبل از جنگ رودررو و مقابله در زمین، کار حریف را با ایجاد جنگ روانی تمام کنند. در همین جام‌جهانی هم تیم‌های همگروه ایران سعی کردند از این حربه بهترین استفاده را ببرند، با این حال کی‌روش هم در این سال‌ها نشان داده هر اندازه برای آماده‌سازی تیم ملی در زمین وقت صرف می‌کند به مسائل بیرون زمین هم پرداخته و سعی می‌کند این هجمه‌ها را خنثی کند تا جایی که می‌توان او را به‌درستی استاد جنگ روانی توصیف کرد. 

  همسو با شرایط فعلی
در شرایطی که پیدا کردن گزینه‌ای مناسب به جای کی‌روش کار بسیار سختی برای فدراسیون فوتبال محسوب می‌شود، با توجه به شرایط موجود و تطابق فکری و ذهنی سرمربی فعلی تیم ملی با مسئولان فدراسیون می‌توان درحال‌حاضر از وی به‌عنوان گزینه اصلح برای ادامه همکاری با تیم ملی نام برد. این درحالی است که هنوز اخلاق و رفتار کی‌روش در 8 سال ابتدایی حضورش در ایران را هنوز فراموش نکردیم و مقایسه آن با رفتار او در 3 ماه اخیر نشان می‌دهد که شاید یک کی‌روش آرام و کم‌حاشیه را بتوانیم همچنان در اختیار داشته باشیم. 

  آشنایی با فرهنگ و فوتبال ایرانی
کی‌روش در این سال‌ها به‌خوبی با فرهنگ و شرایط کشورمان آشنایی پیدا کرده و بعضا نیز از حق فوتبال ایران بهتر از ایرانی‌ها دفاع می‌کند! او از شرایط روز فوتبال ایران و بازیکنانی که دست‌پرورده او هستند هم به‌خوبی آشنایی دارد و این مهم می‌تواند برگ برنده این سرمربی در شرایط فعلی باشد. 

چرا کی‌روش برود؟
  مرد جام‌ها نیست
تیم ملی ایران با کی‌روش حضور در 3 جام‌جهانی و 2 جام ملت‌ها را تجربه کرده است. در این بین شاید تعریف موفقیت در این دو تورنمنت متفاوت باشد اما کی‌روش هیچ‌گاه با تیم ملی در هیچ جامی موفق نبوده و همین موضوع امروز به یک پاشنه آشیل برای این مربی تبدیل شده است. 

  کی‌روش تمام شده است؟
منتقدان کی‌روش اعتقاد دارند دوره این مربی دیگر در فوتبال ایران تمام شده است و باید با او قطع همکاری صورت بگیرد. نوسان بازی‌های تیم ملی در جام‌جهانی و اشکالات فنی در دیدار مقابل آمریکا و انگلیس و چیدمان تیم ملی و تعویض‌های کی‌روش در این دیدارها از مثال‌های منتقدان هستند که اعتقاد دارند باید هرچه سریع‌تر به کار با این سرمربی پایان داد. آنها حتی می‌گویند فردا هم دیر است و باید همین امروز کار را تمام کرد. 

  نمایش‌های پرنقص فنی و تفکر دفاعی
تیم ملی هرجایی‌که نیاز به بازی هجومی داشت توانست عملکرد موفقی را هم به ثبت برساند. از جمله آنها می‌توان به دیدار با ولز در همین جام‌جهانی اشاره کرد اما تفکرات تدافعی کی‌روش در دو دیدار مقابل انگلیس و آمریکا نشان داد که همچنان مردان فاز هجومی تیم ملی در محدودیت هستند که برای پرواز کردن فضای لازم را ندارند. نمایش نه‌چندان خوب در همین دیدار اخیر با آمریکا نیز نشان داد که شاید حق با منتقدان سرمربی پرتغالی باشد. 

  روحیات لجبازی
کی‌روش اگرچه در دوره جدید از همیشه حرف گوش‌کن‌تر و آرام‌تر نشان داده اما در بعد فنی همچنان لجبازی‌های این سرمربی ادامه دارد. این نکته که چرا برخلاف 31 تیم دیگر با 25 بازیکن به جام‌جهانی رفتیم یا اینکه چرا 4 دروازه‌بان در کاروان اعزامی قرار گرفتند یا چرا از زوج موفق خط دفاعی و برخی بازیکنان آماده دیگر در طول این 3 دیدار استفاده نشد، ابهاماتی هستند که کی‌روش باید روزی به آنها پاسخ بدهد. 

  نیاز به خون جدید
تیم ملی فوتبال ایران از نگاه کارشناسان امر به خون تازه نیاز دارد و چه‌بسا با جدایی کی‌روش و نشستن مربی جدید روی نیمکت تیم ملی این امر محقق شود.