ندا اظهری، مترجم: آموزش‌ عالی در هندوستان یکی از گزینه‌هایی است که در سال‌های اخیر به سمت‌وسوی بین‌المللی‌شدن حرکت کرده و دولت این کشور رسیدن به اهداف توسعه پایدار را جزء اهداف اصلی خود ترسیم کرده است. بین‌المللی‌شدن آموزش عالی طی یک دهه اخیر یا بیشتر، دنیای آموزش را متحول کرده است. با وجود این، «توسعه پایدار» به هدفی برای دستیابی به آینده‌ای بهتر تبدیل شده و از این‌رو، نمی‌توان اهمیت آن را نادیده گرفت. موسسات آموزش عالی هند نیز برای دستیابی به این اهداف تلاش می‌کنند. دانشگاه‌های هند با توجه به استعدادهایی که در آن تحصیل می‌کنند، توانسته‌اند جایگاه دانشگاه‌های خود را ارتقا دهند، به‌طوری که در آخرین رده‌بندی برترین دانشگاه‌های آسیایی که از سوی پایگاه رتبه‌بندی QS انجام شده، هند دومین کشور آسیایی با بالاترین تعداد دانشگاه‌های شرکت‌کننده در این رده‌بندی به شمار می‌رود که قدرت آموزش عالی این کشور را نشان می‌دهد.
درحالی‌که راه‌های متعددی برای دستیابی به این اهداف در دستورکار دولت هند قرار دارد، بین‌المللی شدن آموزش عالی امری امکان‌پذیر است. هدف اصلی این بوده که بین‌المللی‌سازی از طریق فعالیت‌هایی که شامل آموزش، تحقیق و خدمات از طریق مسیرهای بین‌المللی و بین‌فرهنگی می‌شود، به نفع جامعه، هم در داخل و هم در خارج از کشور تمام شود.

 هند و تلاش برای تبدیل‌شدن به نخستین مقصد دانشجویان بین‌المللی
تمرکز اصلی سیاست ملی آموزش، تبدیل هند به‌عنوان مقصدی جهانی برای تحصیل است. همچنین تاکید کلیدی سیاست ملی آموزش با هدف تثبیت هند به‌عنوان یک مقصد تحصیل جهانی است. تاکید زیادی نیز بر توسعه سیاست‌های بین‌المللی‌سازی در خانه است که می‌تواند مسیری را برای تحقق اصول توسعه پایدار ایجاد کند.
به گزارش universityworldnews، رتبه‌بندی‌های ضریب تاثیر آموزش عالی تایمز در سال 2019 پایه‌گذاری شد. درحالی که در ابتدا تنها 95 موسسه در آن شرکت مشغول کار بوده‌اند، اکنون بیش از 1500 موسسه از بیش از 95 کشور و منطقه با هم مشارکت دارند. این موضوع بسیار نگران‌کننده بود که هیچ‌کدام از موسسه‌های آموزش عالی نخبه هند مانند موسسه‌های فناوری هند، موسسه‌های مدیریت هند، موسسه‌های ملی فناوری یا حتی دانشگاه‌های مرکزی در این رتبه‌بندی ذکر نشده‌اند. تنها 11 مورد از این موسسات و دانشگاه‌ها عنوان شده‌اند که تعداد انگشت‌شماری از آنها را دانشگاه‌های خصوصی دربرمی‌گیرند که تنها دو مورد از آنها در فهرست 100 دانشگاه برتر قرار گرفته‌اند. بخش دیگری از رده‌بندی دانشگاه‌ها به رتبه‌بندی آنها براساس پژوهش‌هایی می‌پردازد که پیرامون توسعه و نقش آنها به‌عنوان محافظان هنر و میراث و رویکردهای داخلی نسبت به پایداری شکل گرفته‌اند.
هند سرمایه‌گذاری عظیمی در حوزه زیرساخت‌ها، بهبود صنایع و خدمات موسسه‌ای انجام خواهد داد و سرمایه‌گذاری مازادی هم در بخش منابع مانند آموزش موردنیاز خواهد بود. آموزش ویژه آکادمیک همچنان نقش مهمی ایفا می‌کنند. علاوه براین، هند باید استراتژی‌های خود را در زمینه‌های پایداری، دسترسی، مصرف حساب شده و حتی اقدامات آب‌وهوایی تجدیدنظر کند، بنابراین آن را به تلاشی پرهزینه تبدیل می‌کند.

 نقش رتبه‌بندی‌ ضریب تاثیر بر روند روبه‌رشد دانشگاه‌ها
چندی‌پیش بود که پایگاه رتبه‌بندی تایمز رتبه‌های ضریب تاثیر دانشگاه‌ها را اعلام کرد که از رشد قدرتمندانه شمار اقتصادهای درحال ظهور به‌ویژه اقتصاد کشورهای آسیایی حکایت دارد که بیانگر سرمایه‌گذاری این کشورها در مسیر دستیابی به اهداف توسعه پایدار است و دسترسی به جوامع و تقویت اهداف عمومی را رشد می‌دهد. به‌طور کلی، 61موسسه آموزش عالی هند در مقایسه با 49سال گذشته در رتبه‌بندی‌ها شرکت می‌کنند. در این میان، تعداد دانشگاه‌های اندونزی از 18مرکز به 28موسسه آموزشی ارتقا یافته، دانشگاه‌های مالزی هم از 19 به 23مرکز، ویتنام از 4 به 7مرکز، پاکستان از 36 به 63مرکز و سری‌لانکا از 3 به 6مرکز رسیده است. این درحالی است که تعداد دانشگاه‌های فیلیپین از 5 به 15مرکز و برزیل هم از 38 به 48مرکز اضافه شده است. تمام این آمارها حکایت از آن دارد که شمار موسسات آموزش عالی جهانی شرکت‌کرده در رتبه‌بندی‌ها از 1118مرکز در سال2021 به 1406مرکز در سال2022 افزایش یافته که حکایت از رقابت جهانی بیشتر دارد. در این میان، فدراسیون روسیه و ژاپن به ترتیب با 94 و 76 موسسه آموزش عالی در سال2022 بالاترین آمار را به‌خود اختصاص داده‌اند. ویژگی‌ جالب‌توجه دیگر، این است که تنها 13موسسه آموزش عالی چین در رتبه‌بندی‌ها شرکت می‌کنند که با تعداد سال گذشته این کشور برابری می‌کند.‌ به‌نظر می‌رسد موسسات چینی بیشتر از آنکه روی رتبه‌بندی‌های ضریب تاثیر تمرکز کنند، روی رتبه‌بندی‌های برترین دانشگاه‌های جهان متمرکز می‌شوند، به‌طوری‌که قریب به 97دانشگاه و موسسه آموزش عالی چین در رده‌بندی‌های برترین دانشگاه‌های جهان شرکت کرده‌اند. البته این تعداد موسسات آموزشی حتی برای آمریکا و انگلیس هم که تنها با 42 و 53مرکز در رتبه‌بندی‌های ضریب تاثیر شرکت کرده‌اند، صدق می‌کند. این دو کشور به ترتیب 183 و 101دانشگاه را در رتبه‌بندی‌های برترین دانشگاه‌های جهان جا داده‌اند.

 هنوز راه پیش‌رو طولانی است
همان‌طور که اشاره شد هند با 61موسسه آموزش عالی در رده‌بندی‌های ضریب تاثیر شرکت کرده که نسبت به 49سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. طبق آمار، قریب به سه دانشگاه هند در 200دانشگاه برتر دنیا جا خوش کرده‌اند. این نشان می‌دهد هنوز راه زیادی تا تبدیل‌شدن موسسات هندی به مراکز پیشرو در رتبه‌بندی‌ها وجود دارد و باید اذعان کرد این امر مستلزم صرف زمان، سرمایه‌گذاری در قابلیت‌ها، دقت و آشنایی با فرآیندهای طی‌شده است. آنچه قابل‌توجه است، اینکه برخلاف رتبه‌بندی‌های جهانی دانشگاهی، موسسات فناوری مشهور هند خیلی برجسته نیستند. این رتبه‌بندی ضریب تاثیر نقش مهمی را در اجرای دیگر ماموریت‌های دانشگاهی ایفا می‌کند که از آن جمله می‌توان به برقراری ارتباط با جوامع محلی اشاره کرد. حضور دانشگاه‌های خصوصی در این رتبه‌بندی‌ها گویای آن است که هند در سال‌های اخیر از مدل آموزش‌های سنتی دانشگاهی فاصله گرفته و دولت این کشور تمام تلاش خود را به خرج داده تا توسعه پایداری را در پیش گیرد تا بتواند رشد مداوم دانشگاهی را برای این کشور به‌همراه داشته باشد. جالب توجه است که موسسات خصوص درحال انجام تحقیقات و فعالیت‌های مرتبط با آن هستند.

ضعف‌ها و قوت‌ها
بررسی عملکرد دانشگاه‌های هند در سال‌های اخیر نشان می‌دهد دولت هند با موفقیت توانسته در بخش تامین سلامت و رفاه مناسب، آموزش باکیفیت، دسترسی مردم به آب آشامیدنی و بهداشتی و توسعه صنعت، نوآوری و زیرساخت تا حد زیادی پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته باشد. درواقع، موسسات آموزشی در این کشور در حوزه‌های مختلف عملکردهای متفاوتی از خود نشان می‌دهند و نتایج به‌دست‌آمده بیان می‌کند که این مراکز به‌لحاظ جهانی رقابت تنگاتنگ و قدرتمندی با دیگر دانشگاه‌های کشورهای دیگر دارند و این پیشرفت‌ها حتی باعث شده هند بتواند در بعضی از رشته‌ها بر لبه فناوری حرکت کند. به‌عنوان مثال، این کشور در تولید علم نانو با یک پله بالاتر از ایران، چندسالی است رتبه سوم دنیا را ازآن خود کرده و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. حیات زیر آب، زندگی در خشکی، به صفر رسیدن گرسنگی، تولید و مصرف مسئولانه، حذف فقر، رشد اقتصادی، کاهش نابرابری‌ها و اقدامات آب‌وهوایی ازجمله چالش‌هایی به‌شمار می‌رود که قرار است با سرمایه‌گذاری‌های عظیم دولت در این بخش‌ها به رونق و تعالی برسند و به هند کمک کنند تا در این زمینه‌ها به رشد کافی برسد. تک‌تک این موارد که اشاره شد، زمینه‌های مهمی برای توسعه هند به‌شمار می‌روند و نمایندگی بیشتر نهادها در این زمینه‌ها برای رسیدگی به چالش‌های زیست‌محیطی، فقر و حاکمیتی ازجمله موارد دیگری هستند که به‌نفع دانشگاه‌ها و آموزش عالی هند تمام می‌شود.

 رشد آموزش عالی هند و توسعه بازار اقتصادی
طبق آخرین گزارش‌ها، سال‌هاست اصلاحات در این کشور آغاز شده و به‌رغم پیشرفت‌هایی که در این حوزه به چشم می‌خورد، موسسات آموزش عالی را هنوز نمی‌توان جزء بهترین‌ها در دنیا دانست. براساس آمارهای جمعیتی اعلام‌شده، با توجه به جمعیت بالایی که در هند زندگی می‌کنند، این کشور تا سال2030 جوان‌ترین کشور دنیا خواهد شد و از این‌رو، بیشترین سهم از تولید نیروی کار جهانی را ازآن خود خواهد کرد. دولت این کشور برای سرمایه‌گذاری‌های موثر در سرمایه‌های انسانی، به رویکردهایی جامع و آینده‌نگرانه در برنامه‌ریزی‌های آموزشی نیاز دارد. هند در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه آموزشی داشته است درحالی که سطح سواد در این کشور از 64/8درصد در سال2001 به 73درصد در سال2010 افزایش داشته که می‌توان این روند را روبه‌رشد دانست. دولت هند برنامه‌ای 12ساله را در پیش‌ گرفته تا بتواند میزان سوادآموزی را در این کشور به بالای 80درصد ارتقا دهد. کارشناسان این‌گونه استدلال کرده‌اند که به‌منظور بهبود رشد اقتصادی، باید میزان سوادآموزی به‌طور یکنواخت رشد کند. بخش آموزش عالی در هند درحالی با رشد بالایی روبه‌رو شده است که دومین بازار بزرگ دنیا در زمینه فارغ‌التحصیلان بااستعداد تا پایان سال2020 به‌شمار می‌رفت. گزارش‌ها حکایت از آن دارد که درحال حاضر، بازار آموزش عالی هند ارزشی بالغ‌بر 100میلیارد دلار دارد و آموزش عالی هند حدود 59/7درصد از ابعاد بازار هند را به‌خود اختصاص می‌دهد.