چه جوری حساب می‌کنین؟

سیدمهدی موسوی‌تبار، خبرنگارگروه فرهنگ: «فیلیمو این حق را دارد که درصورت نیاز تغییراتی در قوانین ایجاد کرده یا مانع دسترسی به بعضی از قسمت‌های سرویس یا همه سرویس به‌طور موقت یا دائمی‌شود.»
«فیلیمو این حق را دارد در صورت صلاحدید به‌منظور کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از افزایش قیمت اشتراک‌ها در هر بخش از محتوا، نسبت به پخش تبلیغات اقدام کند.»
«حقوق صاحبان اثر تمامی فیلم‌های ایرانی، خارجی، سریال‌ها، انیمیشن‌ها و مستندات موجود در نماوا، به‌صورت کاملا قانونی خریداری شده و در نماوا قرار داده‌ شده‌اند.»
«مدیریت محتوای موجود روی سرویس نماوا منحصرا در اختیار نماواست و نماوا مختار است در صورت صلاحدید در محتوا تغییر ایجاد کند یا دسترسی به بخشی از محتوا را محدود یا مسدود کند. لازم به ذکر است در مدیریت محتوا، اطلاع‌رسانی قبلی به کاربران ضرورتی ندارد.» احتمالا موقع خرید اشتراک از پلتفرم‌های «فیلیمو» و «نماوا» و در بخش مقررات چشم‌تان به جملات بالا روشن نشده است. همان قیمت‌ها آنقدر مهم‌تر و عجیب بوده‌اند که دیگر مشترک محترم حواسش به این نبوده که برود و مقررات قراردادی که با خرید اشتراک با این پلتفرم‌ها بسته را بخواند. وقتی بخش مقررات و قوانین یا پاسخ به سوالات این دو پلتفرم را بخوانید و دقیق بخوانید متوجه خواهید شد که عملا مشترک عزیز، حق خاصی ندارد و صرفا باید هزینه اشتراک را بپردازد و بنشیند پای برنامه‌های این پلتفرم‌ها و نهایتا تشکر بکند و نباید اعتراض کند به کیفیت محتوایی و پخشی این آثار تولیدی یا تامینی. فارغ از مقایسه هزینه اشتراک در کشور ما و کشورهای دیگر که نشان‌دهنده یک تبعیض یا سوءاستفاده آشکار از نبود رقبای جدی و وجود برخی امتیازها و رانت‌های حمایتی، می‌خواهیم آنچه را این دو پلتفرم ارائه می‌دهند، بررسی و با پلتفرم‌های دیگر کشورها مقایسه کنیم.
درباره رقم اشتراک و هزینه‌های بالایش پیش‌ از این و در گزارش‌های مختلف صحبت کردیم. البته این دو پلتفرم معتقدند مبلغ اشتراک‌شان بالا نیست و به‌دلیل افزایش هزینه‌ها گرفتن این رقم‌ها طبیعی است و شاید کسی هم پیدا شود و بگوید و بپرسد که مگر خودتان هزینه‌های تولید را تا این حد بالا نبردید و کاری کردید که یک بازیگر یا یکی از عوامل رقمی را به تلویزیون و سینما پیشنهاد می‌کند و مطمئن است که اگر آنها قبول نکنند یکی از پروژه‌های شبکه‌های نمایش خانگی این مبالغ را پرداخت می‌کند. اگر به بخش خرید اشتراک این دو پلتفرم بروید با سه نوع بازه زمانی با سه قیمت مواجه خواهید شد. از فیلیمو شروع می‌کنیم که هزینه اشتراکش بیشتر است. هزینه اشتراک یک‌ماهه در این پلتفرم، 125 هزارتومان، سه‌ماهه 375 هزار تومان و 6‌ماهه 525 هزار تومان در نظر گرفته شده و البته که به مناسبت‌ها و بهانه‌های مختلف گاهی اوقات تخفیف‌هایی هم شامل این ارقام می‌شود. رقم‌ها در نماوا کمی کمتر است.
اشتراک یک‌ماهه این پلتفرم 99 هزارتومان هزینه دارد. البته این ترفند رُند نکردن رقم فروش کالا یا خدمات قدیمی است و همان 100هزار تومان است که مثلا قرار است ذهن مخاطب را به آرامش برساند. اشتراک سه‌ماهه 295 هزار تومان و اشتراک 6ماهه 399 هزارتومانی برای تماشای آثار نماوا در نظر گرفته شده است. نکته جالب دیگر اینکه اشتراک مشترکان خارج از ایران این است که آنها رقم بیشتری پرداخت می‌کنند اما صرفا مجاز به تماشای آثار ایرانی هستند و دلیل اتخاذ چنین تصمیمی هم کاملا مشخص است. اینکه تنها کاربران داخل ایران مجاز به تماشای آثار خارجی هستند به‌عنوان یک آپشن محسوب شده و حتما مشترکان داخلی مطمئن هستند که تمامی حق پخش آثار قرار داده شده در این پلتفرم‌ها خریداری شده است.

بخشیدن از کیسه مشترکان با ژست نوع‌دوستی
«به‌دلیل اختلاف با ساترا»، «به احترام حادثه متروپل»، «تعطیلی به مناسبت وفات یا عزای عمومی» یا اتفاقات و دلایل مختلف اینچنینی، انگار فرصت مناسبی شده برای پلتفرم‌هایی که قراردادی یکطرفه با مشترکان‌شان بسته‌اند. وقتی فردی اشتراک یک‌ماهه خریداری کرده، محاسبه می‌کند که با این اشتراکش می‌تواند چهارقسمت از هر سریالی را درطول ماه تماشا کند. حالا اگر به هر دلیلی مثلا دو قسمت از این چهار قسمت در طول ماه از طرف پلتفرم پخش نشد، هیچ امکان جبرانی برای این مشترکان وجود ندارد و احتمالا سریع‌ترین راه‌حل این است که اشتراک خودشان را تمدید کنند و دست‌کم عذرخواهی از مخاطبان هم که ظاهرا جایی در قاموس مدیران این پلتفرم‌ها ندارد. کسی مخالف همدردی با مردم خوزستان یا هر حادثه تلخی دیگری نیست اما هزینه این همدردی را چرا باید صرفا مشترکان پرداخت کنند؟ پلتفرمی که بخش قابل‌توجهی از هزینه‌هایش را از طریق همین اشتراک‌ها تامین می‌کند، هیچ‌حقی را برای آنها متصور نیست. گویی مشترکان وظیفه دارند صرفا حق اشتراک بپردازند و با همه تصمیمات این پلتفرم‌ها همراهی کنند. چرا باید هزینه اقدامات خودسرانه در عدم نمایش برخی قسمت‌ها به‌دلیل لجاجت با ساترا یا هر نهاد دیگری را مشترکی بپردازد که برای محصولات فرهنگی کشورش و هنر بخش خصوصی سرزمینش هزینه کرده و سعی کرده به‌طور قانونی آثار تولیدی را نگاه کند؟ میزان قابل‌توجهی هستند که تولیدات این دو پلتفرم را به‌طور غیرقانونی و از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای یا دانلود غیرمجاز تماشا می‌کنند که حتما قابل‌تایید نیست اما کافی است مدیران این پلتفرم‌ها به این خلأها فکر کنند و همین مشترکان‌شان را حفظ کنند و به فکر سوءاستفاده و گروگان‌گیری فرهنگی از آنها نباشند.
شاید اگر رقبای این دو پلتفرم اصلی بیشتر شوند یا تعداد محصولات باکیفیت صداوسیما بیشتر شوند، دیگر شاهد انعقاد چنین قراردادهایی نخواهیم بود و مخاطبان هم امکان انتخاب‌های بیشتری خواهند داشت و مجبور به قبول هر شرایطی نخواهند بود.

 این هزینه برای چندتا سریال؟
تاکید این پلتفرم‌ها روی آثار تولیدی‌شان در توجیه افزایش هزینه اشتراک باعث افزایش حساسیت بین مشترکان‌شان شده است. تعداد آثار تولیدی این دو پلتفرم نسبت به قبل بیشتر شده و آثار شاخص و پرطرفداری هم بین آنها وجود دارد. داستان اکران آنلاین که اساسا متفاوت است و مخاطب علاوه‌بر پرداخت هزینه بلیت، هزینه اینترنت را هم پرداخت می‌کند و پلتفرم محترم اینجا هم سودی را داخل جیبش می‌گذارد. اکثر سریال‌ها و رئالیتی‌شوها به‌صورت هفتگی پخش می‌شوند. نگاهی به این دو پلتفرم نشان می‌دهد که بین پنج تا هفت اثر تولیدی در ماه عرضه می‌کنند. اگر بنا بر پخش هفته‌ای این تولیدات باشد، مخاطب فیلیمو و نماوا با استدلالی که بالاتر گفته شد در یک ماه حدودا 25-24 قسمت تازه را تماشا می‌کنند. این فرضیه با احتساب رضایت صددرصدی مخاطبان از تولیدات این بسترهای نمایشی است. این عدد درحالی است که در پلتفرم‌های خارجی میزان این تولیدات روزانه و حتی هفتگی بیش از 10 یا حتی 15 اثر دیده می‌شود. قرار پلتفرم‌ها با مشترکان‌شان این بود که روزانه یک قسمت از آثار تولیدی‌شان را منتشر کنند و روی این مساله هم مانورهای زیادی شد. حالا و گاهی این اتفاق می‌افتد اما مشکل اینجاست که آنها با هر ترفندی می‌خواهند این تولیدات را در طول هفته پخش کنند. حمایت مالی از برنامه‌های موفقی مانند «ممیزی» یا ساخت برنامه‌های معمولی با مجریانی که پیش‌ از این در خندوانه حضور داشتند و تعداد مخاطبان‌شان هم اعلام نمی‌شود پر کردن کنداکتور محسوب نمی‌شود. ممکن است این پلتفرم‌ها پاسخ دهند که مخاطبان برنامه‌هایی را که علاقه دارند، ببینند و سریال‌ها و فیلم‌هایی را که باب میل‌شان نیست، تماشا نکنند. این دقیقا نقض همان چیزی است که در صحبت‌های مدیران این پلتفرم‌ها وجود داشت. آنها استدلال‌شان برای افزایش حق اشتراک این بود که قرار است تعداد محصولات تولیدی بیشتر شود و البته به کیفیت این آثار تولیدی اشاره‌ای نکردند.

در این رابطه بیشتر بخوانید:

نماوا و فیلیمو گران‌تر از نتفلیکس در ترکیه و هند (لینک)