ندا اظهری، مترجم: فیس‌بوک، گوگل، اپل، مایکروسافت و آمازون، 5 غول فناوری دنیا هستند که با توجه به اینکه صنعت فناوری اطلاعات آمریکا را به خود اختصاص داده‌اند، زندگی میلیون‌ها آمریکایی و مشتریان خود را در دنیا تحت‌تاثیر قرار داده‌اند. این کمپانی‌ها در حوزه‌های تجارت الکترونیک، تبلیغات آنلاین، لوازم الکترونیک مصرفی، محاسبات ابری، نرم‌افزارهای کامپیوتری، پخش رسانه‌ای، هوش مصنوعی، خانه هوشمند، ماشین‌های خودران و شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند و به همین دلیل جزء باارزش‌ترین کمپانی‌ها در سراسر جهان به‌شمار می‌روند، به‌طوری که هرکدام از آنها دارای حداکثر ارزش بازار بین یک تا دوتریلیون دلار هستند. این غول‌های فناوری در مسیر استانداردسازی بازار حرکت می‌کنند که باعث تقویت رقابت می‌شود و از سویی، می‌توانند زمینه بازی را برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهایی که در این بازار تازه‌وارد بوده و به‌طور کامل رشد نکرده‌اند، هموار کنند. درواقع، غول‌های فناوری با اختصاص بودجه‌هایی به استارتاپ‌ها می‌توانند به رشد هرچه بیشتر آنها کمک کنند.

همه‌گیری کرونا اقتصاد را در مقیاس جهانی ویران کرد اما نمی‌توان انکار کرد که تاثیر مثبتی روی شماری از شرکت‌ها داشته است. غول‌های فناوری از فهرست‌های سنتی بازار سهام در سراسر جهان عملکرد بهتری داشته‌اند و درآمدهای بی‌سابقه‌ای را در طول بحران به ثبت رسانده‌اند. گزارش‌ها حکایت از آن دارد که این پنج شرکت بزرگ فناوری بیش از 20 درصد کل ارزش بازار را تشکیل می‌دهند. در سه‌ماهه دوم سال 2020، سود فیس‌بوک 98 درصد، فروش آمازون 40 درصد در سال، اپل هم با رشد فروش 11 درصدی تنها در سه‌ماهه دوم تقریبا 60 میلیارد دلار درآمد داشته است؛ همچنین آلفابت، مادر گوگل هم با سود سه‌ماهه هفت‌دلار از تخمین‌های وال‌استریت فراتر رفته است. از زمانی که این غول‌های فناوری خودشان استارتاپ‌های نوپایی بیش نبودند، زمان زیادی سپری نشده و فهرست ارزشمندترین شرکت‌ها با فهرست امروز تفاوت زیادی داشت. خریدوفروش نتفلیکس به قیمت 50میلیون دلار در سال 2000 که در آن زمان یک شرکت تجاری کوچک بود یکی از موفقیت‌های این عرصه تلقی می‌شود. یاهو در سال 2001 تصمیم گرفت گوگل را به قیمت سه‌میلیارد دلار خریداری کند و فیس‌بوک را هم در سال 2006 به قیمت یک‌میلیارد دلار خرید.

 استارتاپ‌ها از دریچه شرط‌بندی‌های سرمایه‌ای غول‌ها

تاریخچه‌ای که همین غول‌های فناوری پشت‌سر گذاشته‌اند، باعث شده تازه‌واردها این عرصه را جدی‌تر بگیرند؛ چراکه زمانی خودشان هم جای آنها بوده‌اند و فعالیت مالی آنها نشان می‌دهد آنها همواره به‌دنبال مدل‌های تجاری نوآورانه جدید، فناوری نوین و رشد چشمگیر هستند. معمولا همه شرکت‌ها به‌دنبال آن نیستند که در مواقعی که از پیشرفتی اطمینان ندارند، حرکت‌های استراتژیک انجام دهند اما فناوری‌های بزرگ این ریسک را انجام می‌دهند. در دوران همه‌گیری، بسیاری از شرکت‌ها تلاش‌های نوآورانه‌ای را در اولویت خود قرار داده‌اند. سرمایه‌گذاری در سرمایه‌های خطرپذیر شرکتی نسبت به سال قبل 30درصد کاهش یافته است. در همین حال به نقل از «فایننشال‌تایمز»، به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران غول‌های فناوری در خرید استراتژیک عمل می‌کنند و بالاترین نرخ معاملات را از سال 2015 تاکنون در دست دارند. میزان نقدینگی غول‌های فناوری در سال 2020 به این شرح است که فیس‌بوک و آمازون با 55 میلیارد دلار، گوگل با 120 میلیارد دلار، مایکروسافت با 134میلیارد دلار نقدینگی، اینتل با 13 میلیارد دلار و اپل با 107 میلیارد دلار نقدینگی جزء پردرآمدترین شرکت‌های فناوری دنیا به شمار می‌روند. این یک بازار خریدار برای بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری دنیاست. ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها به‌طور کلی با کاهش روبه‌روست و تا آوریل 2020 مجموع 484 میلیارد دلار نقدینگی داشته‌اند. اگر فرض کنیم این نقدینگی تقریبا به سرمایه‌گذاری‌ها و تملک‌های استراتژیک نزدیک است، اما نشان‌دهنده قدرت مالی عظیمی است که دراختیار دارند. 6 سرمایه‌گذار غول‌های فناوری از آوریل 2020 درمجموع 143 استارتاپ را تامین مالی کرده و 17 استارتاپ را خریداری کرده‌اند. گوگل تقریبا فعال‌ترین سرمایه‌گذار بین غول‌های فناوری محسوب می‌شود و درمجموع 61 استارتاپ را تامین مالی کرده است که 22 استارتاپ در حوزه فناوری‌های سلامت فعالیت می‌کنند. اما به‌طور کلی، این غول‌های فناوری روی استارتاپ‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که اغلب در زمینه‌های محاسبات، امنیت سایبری، جریان داده‌ها و تجزیه و تحلیل، ابزارهای توسعه‌دهنده، اینترنت اشیا و سخت‌افزار، حمل‌ونقل، توسعه منطقه‌ای، راه‌حل‌های زنجیره تامین، فناوری سلامت، فناوری آموزشی و بخش مصرف‌کننده فعالیت می‌کنند.

 تامین مالی استارتاپ‌های جدید از سوی گوگل

مرکز رسانه‌های مشارکتی در دانشگاه ایالتی «مونتکلر» قرار است یک پروژه تحقیقاتی سالانه را برای شناسایی نیازهای اطلاعاتی جوامعی آغاز کند که توسط سه استارتاپ خبری محلی ارائه می‌شود. این پروژه با بودجه 77هزار دلاری از سوی گوگل حمایت می‌شود که تلاشی جهانی برای درک بهتر جوامع از سوی اتاق‌های خبر محلی است و از ابزارهای آنلاین نوآورانه برای توسعه مدل‌های کسب‌وکار انتشارات جدید استفاده می‌کنند. گوگل از میان 190 طرح ارائه‌شده در کانادا و آمریکا، 25 پروژه را انتخاب کرده تا سهمی بیش از 3.2 میلیون دلار برای کمک به پژوهش اخبار محلی کمک کند.

 سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های حمل‌ونقلی

در حوزه‌های حمل‌ونقلی، شرکت‌های آمازون، اینتل و گوگل سرمایه‌گذاری‌های زیادی را انجام داده‌اند. شرکت‌های خودروسازی سنتی در دوران همه‌گیری آسیب‌های زیادی را متحمل شدند. کندی صنعت برای انطباق با تقاضاهای درحال تغییر مهندسی، شکاف بزرگی را ایجاد کرده است که شرکت‌های بزرگ فناوری با شایستگی‌های اصلی‌شان که ریشه در نرم‌افزار دارد، اشتیاق زیادی برای ورود به بازارهای جدید از خود نشان داده‌اند. در زمینه حمل‌ونقل الکتریکی، آمازون به‌تازگی در جدیدترین دور سرمایه‌گذاری استارتاپ Rivian شرکت کرده که تولیدکننده کامیون‌های برقی است و آمازون با تامین بودجه دومیلیارد دلاری، قصد دارد در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کند که از تلاش‌های پایدار حمایت می‌کنند. علاوه‌بر این، 25هزار دلار هم روی استارتاپ تحلیل پیشگویی‌کننده باتری به نام Energsoft سرمایه‌گذاری کرده است.

همچنین غول تجارت الکترونیک حدود 1.2 میلیارد دلار برای خرید استارتاپ رانندگی خودران Zoox هزینه کرده است. اگرچه آمازون ادعا می‌کند در پشت‌پرده تاکسی رباتیک این شرکت قرار دارد، اما به احتمال زیاد، این فناوری را خریداری کرده تا از آن در تحویل بسته استفاده کند. گوگل رقیب Zoox یعنی Waymo را در ماه می، با افزایش 750 میلیون دلاری نسبت به گردش مالی 2.25 میلیارد دلاری خود در ماه مارس دو برابر کرد.

اگرچه همه‌گیری کرونا منجر به زیان‌های هنگفتی برای دو شرکت حمل‌ونقل «اوبر» و «لیفت» در آمریکا شد، مایکروسافت با سرمایه‌گذاری در شرکت حمل‌ونقل بزرگ سنگاپوری Grab، روی بهبود درازمدت صنعت تاکسی‌های درخواستی شرط‌بندی کرده است. به‌رغم کاهش استفاده از سرویس‌های حمل‌ونقل کوچک در دوران کرونا، گوگل در گردش مالی دیگری برای کمک به استارتاپ مشترک اسکوتری Lime برای تصاحب دوچرخه‌های Jump شرکت «اوبر» شرکت کرد.

 تغذیه استارتاپ‌های نرم‌افزاری

غول‌های فناوری مانند گوگل، مایکروسافت و آمازون جزء فعالان سرمایه‌گذار در استارتاپ‌های حوزه نرم‌افزاری هستند. پلتفرم‌های جمع‌سپاری، بازار کد، آموزش و مدل‌سازی داده‌ها، تست خودکار و فناوری پایگاه داده جزء زیرمجموعه‌های این بخش هستند. با ضروری‌تر شدن و نیز پیچیده‌تر شدن این قبیل نرم‌افزارها، بسیاری از شرکت‌ها ابزارهای منحصربه‌فردی را توسعه داده‌اند تا مهندسی نرم‌افزار را سریع‌تر، ارزان‌تر، سازنده‌تر و مشارکتی‌تر کنند. وابستگی ما به نرم‌افزارها به‌ویژه برای شرکت‌هایی که از راه دور کار می‌کنند، درحال افزایش است و غول‌های فناوری به‌خوبی برای سرمایه‌گذاری روی این روند آماده شده‌اند. از زمان شیوع ویروس کرونا، آمازون، مایکروسافت، گوگل، اینتل و همه این غول‌ها روی ابزارهایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که امیدوارند نیازهای استخدام شرکت‌ها و حجم کاری توسعه‌دهندگان آنها را کاهش دهند. به دلیل دشواربودن کدنویسی، غول‌های فناوری در شرکت‌هایی چون RapidAPI سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا بازاری را برای توسعه‌دهندگان برای جست‌وجو و اتصال به هزاران واسط برنامه‌نویسی کاربردی و مدیریت ادغام آنها فراهم کنند. آمازون همچنین مشغول تامین مالی بهینه‌سازی توسعه نرم‌افزار بوده است. در میان جدیدترین سرمایه‌گذاری‌ها، دو استارتاپ هستند که به تیم‌های هوش مصنوعی کمک می‌کنند تا مدل‌های هوش مصنوعی قابل‌اعتمادی را به‌طور کارآمدتر توسعه دهند. پلتفرم یادگیری ماشینی شرکت Comet.ml یکی از بخش‌هایی است که غول‌های فناوری روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. DefinedCrowd نیز یک پلتفرم داده هوشمند برای تسریع آموزش و مدل‌سازی داده ایجاد کرده است.

گوگل و آمازون هردو روی کاربردهای تجاری محاسبات کوآنتومی با مشارکت اخیر خود در گردش مالی 62 میلیون دلاری سری B شرکت IonQ شرط‌بندی کرده‌اند که ماشین‌های کوانتومی آن برخلاف ماشین‌های رقبا می‌توانند در دمای اتاق کار کنند. مایکروسافت در فضای کوانتومی نیز فعال است. در ماه آوریل، بازوی سرمایه‌گذاری این شرکت در تامین مالی 215میلیون دلاری سری C شرکت PsiQuantum شرکت کرد. این شرکت، کامپیوتری کوانتومی را توسعه می‌دهد که از فوتون‌ها به‌عنوان کیوبیت‌ها استفاده می‌کند که رویکردی متفاوت از دیگر فعالان در این زمینه دارد.

 دستیابی به بازارهای جدید با سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها

در قرن حاضر داده‌ها بر جهان حکومت می‌کنند. شرکت‌های بزرگ فناوری از این موضوع مطلعند که قدرت آنها نه از اندازه حساب‌های بانکی، بلکه از اندازه پایگاه کاربران‌شان ناشی می‌شود. جدا از سیاست، فایروال بزرگ چین، نفوذ غول‌های فناوری مستقر در آمریکا را به بازار چین غیرممکن کرده است. درعوض با حمایت قوی از سوی دولت، فناوری چین به صحنه جهانی راه یافته و برای رقابت با غول‌های فناوری حاضر در سیلیکون‌ولی، به تولیدات داخلی روی آورده‌اند. شرکت‌هایی چون علی‌بابا، شیائومی، هوآوی، تنست و بایدو از نظر نقدینگی در بازارهای جدید درحال افزایش هستند. این شرکت‌ها آنقدر بزرگ شده‌اند که شرکت‌های اینترنتی آمریکایی نمی‌توانند آنها را در زمین خانگی خود به چالش بکشند، بنابراین به دنبال افق‌های جدیدی هستند. یکی از راه‌های رشد حضور در یک شرکت، به دست آوردن سهام در شرکت‌های محلی است. از میان غول‌های فناوری غربی که به بازارهای جدید چشم دوخته‌اند، فیس‌بوک و آمازون تا حد زیادی فعال‌ترین سرمایه‌گذاران دوران کرونا هستند. فیس‌بوک سرمایه‌گذاری‌های بزرگی را در غول‌های مخابرات هند و رسانه‌های دیجیتال Jio انجام داده است. آمازون درمجموع سه سرمایه‌گذاری در فضای فین‌تک انجام داده که احتمالا دسترسی به خدمات بانکداری آنلاین را افزایش می‌دهد و درنتیجه، مشتریان و مشاغل هندی بیشتری را قادر می‌سازد از پلتفرم‌های تجارت الکترونیک محلی Flipkart استفاده کنند.

مدیرعامل گوگل در ماه جولای 2020 از یک صندوق دیجیتالی‌سازی هند به ارزش 10میلیارد دلار خبر داد که حکایت از افزایش جایگاه غول‌های فناوری چینی در تامین مالی استارتاپ‌های آسیای جنوبی دارد. مایکروسافت برنامه‌های سرمایه‌گذاری منطقه‌ای خود را برای آینده نزدیک اعلام کرده است که به ترتیب تعهد 1.5 و یک میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در تحول دیجیتال ایتالیا و لهستان را شامل می‌شود. فیس‌بوک در آوریل 2020 حدود 5.7 میلیارد دلار روی 10درصد از سهام Reliance Jio، بزرگ‌ترین اپراتور مخابراتی هند، سرمایه‌گذاری کرد. این سرمایه‌گذاری، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری شرکتی است که تاکنون توسط یک شرکت فناوری در سطح جهان انجام شده و نیز بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در فناوری در تاریخ هند به شمار می‌رود. گوگل و اینتل در ماه جولای، به ترتیب 4.5 میلیارد دلار و 250 میلیون دلار به خزانه Jio افزودند. تحلیلگران مدعی شده‌اند شرکت استارتاپی Jio تا سال 2025 نیمی از بازار هند را در دست خواهد گرفت.