مهدی جعفری، تهیه‌کننده بازی «فرمانده مقاومت» در گفت‌وگو با «فرهیختگان» مطرح کرد
کیانا تصدیق‌مقدم، خبرنگار: بازی‌ها سال‌هاست که دیگر صرفا وجهه سرگرمی ندارند و تبدیل به یک صنعت پول‌ساز و تاثیرگذار و فراتر از آن یک کالای فرهنگی مهم شده‌اند. حتی گروهی معتقدند صنعت سرگرمی پاسخی است به تقاضاهای روزافزونی که در حوزه اوقات فراغت وجود دارد. حجم انبوهی از کالاها و خدمات در سراسر جهان در حوزه صنعت سرگرمی تولید و ارائه می‌شوند. براساس این، بازی‌های رایانه‌ای نیز در جهان امروز به‌عنوان بخشی از صنعت سرگرمی به حساب می‌آیند. در دهه اخیر گسترش این بازی‌ها سبب شده از این حوزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنعت سرگرمی نام برده شود. وسعت حوزه بازی‌های رایانه‌ای و وجود عوامل و اجزای مختلف در این حوزه سبب می‌شود مطالعات انجام‌شده درباره آن نیز در کنار موضوعات و عناوین مختلف و بیشتر مشخص و محدودی متمرکز شود تا امکان ارائه تصویری از هریک از این عناصر و درنهایت نشان دادن پیوند میان آنها امکان‌پذیر شود. به نظر می‌رسد پرداختن به هریک از جنبه‌ها و مختصات این صنعت جهانی‌شده در یک قلمرو بومی مانند ایران می‌تواند تکه‌ای هرچند کوچک از پازل بزرگ صنعت بازی‌های رایانه‌ای را در جای خود قرار دهد. یکی از ابزارهایی که امروز برای ایجاد ارتباط بسیار به‌کار می‌آید، بازی‌های رایانه‌ای است. این بازی‌ها می‌توانند تاثیرات روحی روانی روی فرزندان‌مان بگذارند و به این سبب مهم است که بازی با چه محتوایی تولید شود. ازاین‌رو طراحی و تولید بازی‌هایی با محتوای فرهنگ ایرانی باید بیشتر از قبل موردتوجه مسئولان فرهنگی قرار گیرد و هم مسئولان و هم مردم حمایت بیشتری از بازی‌سازان ایرانی داشته باشند تا این رسانه، منتقل‌کننده مفاهیم همسو با فرهنگ بومی و ملی ما باشد. در شرایطی که براساس گزارش چند روز گذشته «فرهیختگان» از ۸۳ میلیون نفر جمعیت ایران، ۳۲ میلیون نفر آنها بخشی از وقت خود را به تجربه بازی‌های دیجیتال اختصاص می‌دهند توجه به این حوزه در بخش تولید و پخش ضروری به نظر می‌رسد. طبق آن گزارش ۶۵درصد این بازیکنان مشغول تجربه بازی‌های آنلاین می‌شوند و ۴۹درصد این جمعیت افرادی هستند که هرروز به بازی کردن می‌پردازند. دقت کنید که گفته می‌شود هر روز، یعنی چیزی مثل دیدن تلویزیون یا شنیدن موسیقی. نکته تاسف‌بار این گزارش این است که سهم بازی‌های بومی در کنسول و رایانه در سال 98 نزدیک به 2درصد از این حجم بازی‌ها بوده است. بازی‌های خارجی سهم عمده‌ای در بازار بازی داخلی دارند و این یک خلأ جدی محسوب می‌شود.
موسسه منادیان یکی از معدود موسسه‌هایی است که بازی‌های فرهنگی می‌سازد و حوزه فعالیت این موسسه تولید انیمیشن‌های سینمایی، سریالی، و تولید بازی‌های موبایلی رایانه‌ای و نرم‌افزار است. تاکنون بازی‌هایی چون «سفیر عشق»، «مختار» و به‌تازگی بازی «فرمانده مقاومت» را تولید کرده است.
«فرمانده مقاومت» مجموعه بازی است که اولین قسمت آن به نام «فرمانده مقاومت نبرد آمرلی» تولید شده و قرار است تا آخر آبان رونمایی کامل شود. قسمت‌های بعدی آن در شرف نگارش و پیشنهاد است. همچنین مجموعه بازی «فرمانده مقاومت» ادامه‌‌دار خواهد بود. این بازی یک بازی آفلاین است و مربوط به خاطرات مدافعان حرم و سردار قاسم سلیمانی است. اهمیت تولید و پخش بازی‌های داخلی صرفا محدود به یک نگاه یا جریان فکری نیست و حمایت از این بازی‌ها و افزایش آن در سبد مصرفی گیمرها هدف بزرگ‌تری است که باید دنبال شود. هدفی که می‌تواند در وضعیت فرهنگ و اقتصاد امروز ایران کمک‌کننده باشد.
به بهانه معرفی بازی «فرمانده مقاومت» با مهدی جعفری، تهیه‌کننده بازی «فرمانده مقاومت» گفت‌وگو کردیم.
مهدی جعفری‌جوزانی، مدیرعامل موسسه منادیان و تهیه‌کننده بازی‌های «سفیر عشق»، «مختار»، «فصل قیام» و تهیه‌کننده و کارگردان «فرمانده مقاومت» است. وی ابتدا درباره موسسه و اهداف‌شان این‌گونه گفت: «حوزه کاری موسسه منادیان عموما در صنایع سرگرمی است؛ با یک نگاه ویژه به حوزه انیمیشن و بازی‌های ویدئویی اعم از بازی‌های رایانه‌ای، بازی‌های ویژه کنسول و بازی‌های ویژه تلفن همراه و همچنین بازی‌های آنلاین. این موسسه رویکردی دارد برای شناسایی استعدادهایی که در این حوزه در کشور فعال هستند و سازماندهی و ساماندهی این استعداد‌ها و همکاری با آنها برای تولید آثاری در سطح ملی و بین‌المللی. عمر زیادی از این موسسه نمی‌گذرد. بنده مسئولیت مرکز را به‌عهده داشته و دارم. و بعد از اینکه تعدادی از بچه‌ها شناسایی شدند به هر نوع مختلف اینها در قالب شرکت منادیان سازماندهی شدند و یک‌سری فعالیت‌هایی انجام می‌دهند و چنین آثاری تولید می‌کنند که بتواند وارد بازار شود؛ چه بازار داخلی و چه بازار بین‌المللی.»
خاطره‌ای که به طراحی بازی کمک کرد
تهیه‌کننده بازی «فرمانده مقاومت» در معرفی این بازی می‌گوید: «بازی «سفیر عشق» سال گذشته منتشر و بازی «مختار» هم دو ماه پیش در بازار عرضه شد. اما بازی سوم ما که در روزهای پایانی آبان قرار است رونمایی و وارد بازار شود موضوعش به قصه مدافعان حرم بازمی‌گردد و اتفاقاتی که در استان صلاح‌الدین عراق در شهر آمرلی افتاده است. درواقع قرار است یک مجموعه بازی تحت‌عنوان «فرمانده مقاومت» ساخته شود و قسمت اول آن به اسم «فرمانده مقاومت نبرد آمرلی» است. یعنی اتفاقاتی که در شهر آمرلی افتاده است. سوژه بازی از خاطره‌ای گرفته شده که مقام‌معظم‌رهبری در سال ۱۳۹۸ و بعد از شهادت حاج‌قاسم سلیمانی تعریف کردند. حاج‌قاسم با هلیکوپتر وارد منطقه‌ای شدند که در محاصره ۳۶۰درجه داعش بود و با کمک مردم و نیروهای مردمی محاصره را شکستند. این سوژه از این خاطره گرفته شد و ما راجع‌به آن بیشتر مطالعه کرده و متوجه شدیم منطقه‌ای که در محاصره بود شهری بود به اسم آمرلی واقع در استان صلاح‌الدین عراق که بیش از ده ماه در محاصره بوده و سوژه جالبی به نظرمان رسید و دیدیم که می‌توانیم از آن یک اثر خوب تولید کنیم.»
وی ادامه داد. «تقریبا دو سال درگیر ساخت این پروژه بودیم و الان کار آماده است و در پایان آبان‌ماه وارد بازار خواهد شد. این بازی به‌صورت آفلاین است و به غیر از ویژگی سرگرمی ویژگی‌هایی چون مذهبی_ فرهنگی بودن دارد و نوجوانان از آن استقبال خواهند کرد.» جعفری در ادامه می‌گوید: «ما با ۴۰ نفر این کار را به‌مدت ۲ سال طراحی و آماده کردیم. خود بازی ۸ تا ۹ ساعت گیم‌پلی دارد و سبک بازی اول‌شخص و ژانر آن اکشن است. سوژه‌های بعدی آن هم در دست مطالعه و قرار است مجموعه ادامه داشته باشد؛ با محوریت بیان و پیشنهادهای جوانان سرزمین.»
14 بازی دیگر در مرحله مقدماتی تولید
وی در پاسخ به «فرهیختگان»در رابطه با دلیل ساخت بازی‌هایی با چنین موضوعاتی، گفت: «ساخت چنین بازی‌هایی صرفا علاقه شخصی یک مجموعه چندنفره است که با هم فکر می‌کنند چه ایده‌هایی است که خوب به آنها پرداخته نشده یا اصلا پرداخته نشده. فقط هم این سه تا بازی نیست، ما ۱۴ اثر دیگر هم تولید می‌کنیم که فعلا در مرحله مقدماتی است. کلا بازی برای ما صرفا یک رسانه و یک بیلبورد برای شعار دادن نیست و به نظر من باید برای مخاطب یک جنبه سرگرمی داشته باشد و سرگرمی بودنش باید برای ما اولویت باشد. به همین دلیل با نگاه به موضوع سرگرمی و اینکه مخاطب قرار است سرگرم شود در بازی‌هایمان سعی می‌کنیم به سوژه‌هایی بپردازیم که کمتر به آنها پرداخته شده یا اگر هم پرداخته شده، خوب به آنها پرداخته نشده باشد.»
بازی در کشور ما، یک صنعت نوپاست
جعفری در پاسخ به اینکه آیا بازی‌هایی شبیه این بازی تاکنون ساخته شده، گفت: «بازی در کشور ما یک صنعت نوپاست و به‌دلیل عدم پرداخت به جنس ذائقه‌ای که مخاطب‌مان در کشور دارد، می‌طلبد به چیزهایی پرداخته شود و تولید کرد که ذائقه مخاطب ما آن را بپسندد. در دنیا بازی‌هایی با این سبک درحال تولید است لیکن با موضوعاتی خارج از داستان‌هایی مربوط به جغرافیا و تاریخ کشور ما. بنابراین تصمیم گرفتیم این‌کار را انجام دهیم و بدیهی و طبیعی است که با توجه به اینکه ساخت بازی، صنعت نوپایی است، انتظار نباید داشت به همه موضوعات پرداخته شده و بازی‌هایی در این راستا ساخته شده باشد و طبیعتا این موضوع خیلی کم است.»
سابقه‌ای بیش از 2 دهه برای تولید بازی
این تهیه‌کننده بازی رایانه‌ای در رابطه با مخاطبان بازی «محور مقاومت» گفت: «ما بدون مطالعه وارد این حوزه نشدیم و سابقه‌ای بیش از دو دهه داریم. پشت این کارها و تولیدات، دوستان دنبال ذائقه‌شناسی و شناخت داده مخاطب در کشور هستند که براساس جامعه مخاطبی که میزان مصرف آن در روز، هفته، ماه و سال مشخص است و درصد فراوانی دوره سنی که مخاطبان درگیر بازی هستند و چه ژانر بازی بیشتر دوست دارند و بیشتر درگیر چه‌ژانری هستند، موردمطالعه قرار گرفته‌اند. یک تجربه۲۰ساله پشت این ماجرا بوده و طبیعتا با وجود تمام این مطالعات بعد از عرضه محصول اول بررسی می‌کنیم که چه میزان از آن استقبال شده و چه نوع جامعه‌ای از آن استقبال کردند و گونه استقبال آنها چگونه بوده است. اینها همه در آثار بعدی که در شرف تولید است، لحاظ می‌شود.»
مهدی جعفری به اینکه مورد حمایت چه نهادی هستید، پاسخ داد:هیچ نهادی حمایت نکرده و کلا از طرف نهادها هیچ اتفاقی برای ما نیفتاده است. علت آن هم این است که عموما از این صنعت شناختی ندارند و اهمیتی برای آن قائل نیستند، درحالی‌که این صنعت یک صنعت بسیار موثر و جریان‌ساز در کشور است و خلأ آن حس می‌شود. استعدادهای زیادی در کشور وجود دارد و بسیاری از آنها به‌دلیل عدم توجه و عدم نگاه درست از کشور خارج می‌شوند، که باید یک جایی یک‌کاری برای این صنعت انجام دهند. امیدواریم با شکل‌گیری دولت جدید و روی کار آمدن مدیران جدید این صنعت بسیار جوان و پراستعداد جدی‌تر گرفته شود و شاهد اتفاقات بهتر در این عرصه باشیم.»
کاش برگردان فارسی «گیم»، «بشکه نفت» بود
وی در رابطه با آرزوها و خواسته‌های خود در این حوزه گفت: «یک بخشی از شعار امسال مربوط به مانع‌زدایی‌هاست، ما خواستار آن هستیم که کمک کنند و موانع تولید صنعت بازی برطرف شود. زیرساخت‌های مناسب برای همه تولیدکننده‌ها فراهم شود. بین تولیدکننده‌ها و درمورد تولیدکننده‌ها نگاه جناحی و نگاه بخشی نشود. تولیدکنندگان همگی بخشی از ثروت این جامعه هستند و مسئولان فکر نکنند برگردان فارسی «گیم» چون می‌شود بازی، فقط یک فرآیند بازی است، یک بازی نیست؛ یک مساله کاملا جدی است. کشورهای دیگر بخشی از بودجه‌های سالیانه خود را از محل صادرات بازی به دست می‌آورند. در کشور ما استعداد زیاد است، بازار مصرف فوق‌العاده بالا و ارزشمند و جالب‌توجه است. بالغ‌بر سی و چند میلیون گیمر در کشور ما وجود دارد و حداقل بین ۹۰ یا ۱۰۰ دقیقه درحال بازی هستند و یک گردش مالی زیادی در آن وجود دارد. متاسفانه سهم بازار محصولات داخلی در بازار بزرگ بسیار ناچیز است و کاش برگردان فارسی گیم بازی نمی‌شد، مثلا «برجام» می‌شد، «بشکه نفت» می‌شد، شاید در این‌صورت مسئولان بیشتر به آن توجه می‌کردند. و برای آن بیشتر وقت می‌گذاشتند. البته در دولت جدید امیدوار هستم که اتفاق‌هایی بیفتد.»
بازی‌ای که با کال‌آف‌دیوتی مقایسه می‌شود
مهدی جعفری در رابطه با اینکه ما توان ساخت بازی‌هایی با کیفیت بالا داریم یا خیر، گفت: «همین الان بازی‌هایی با کیفیت بالا درحال تولید است. فقط باید شرایطی برای صادرات این محصولات فراهم شود و یک مقدار بیشتر به این صنعت نگاه کنند. استعداد آن وجود دارد. درحال‌حاضر «سفیر عشق» درحال وارد شدن به بازار جهانی است و بازی «فرمانده مقاومت نبرد آمرلی» توسط بعضی شبکه‌های خارجی با بازی «کال‌آف‌دیوتی» مقایسه می‌شود. البته هنوز وارد بازار نشده که بیشتر مورد ارزیابی قرار بگیرد ولی به هرحال مقایسه می‌شود. مساله صادرات خیلی جدی است. ما الان بازی‌ساز مطرحی در کشور داریم که بازی آن در خارج از کشور توزیع شده اما بیس و پایه آن این بوده که اول در خارج از کشور توزیع شده و بعد وارد کشور شده و آن هم به‌دلیل عدم توجه و نبود زیرساخت‌های لازم در حوزه صادرات بازی است. صنعت بازی صنعت تحریم‌پذیری نیست و می‌شود بازی‌های خوبی به کمک نرم‌افزار تولید کرد. اما باید شرایطی فراهم کرد که تولیدکننده‌های ما بتوانند محصولات‌شان را صادر کنند. در کشور ما این توانایی زیاد است فقط نیاز به توجه دارد.»
مطالب پیشنهادی
