شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در برخی رخدادهای صنفی، آموزشی، اجتماعی و... جای خالی یک رسانه خوب در دانشگاه را حس کردهاید. درواقع دانشجو و جنبش دانشجویی برای اینکه بتواند اندیشه و نگاه خود را ترویج دهد، نیازمند رسانه است و خیلی بیراه نیست که بگوییم هنوز هم یک نشریه خوب از نوع دانشجویی، از موثرترین رسانههای دانشجویی در دانشگاه است که حتی حضور رسانههای جدید از نوع مجازی هم این اثر را کمرنگ نکرده است. نشریات دانشجویی بهعنوان یک رسانه قوی میتوانند نقش ایفا کنند و به همین جهت حضور جدی و تاثیرگذارشان ضروری است.
نشریات دانشجویی در ایران، قبل و بعد از انقلاب در دانشگاهها فعالیت میکردند و توسط گروههای مختلف منتشر میشدند اما تعداد و سطح فعالیت آنها متفاوت بود. با توسعه، رشد و موفقیت رسانههای گروهی در ارتقای کمی و کیفی و جذب مخاطب، نشریات دانشجویی نیز از نظر کمی و کیفی رشد پیدا کردهاند اما هنوز جای کار بسیار دارند. اگر شما هم به دلایلی که ذکر شد یا دلایل دیگری که ممکن است در کنار آنها برایتان وجود داشته باشد قصد انتشار نشریه دارید، توجهتان را به 6 نکته کاربردی زیر برای جلوگیری از اشتباهات رایج شروع کار نشریه که ممکن است خودتان را هم به مشکلی که در ابتدا گفته شد دچار کند، جلب میکنیم.
1. علاقه شرط لازم است، نه کافی
بعضیها بدون اینکه بدانند اهمیت و کار نشریه چیست و به چه کارشان میآید، صرفا دوست دارند نشریهای به نام خودشان داشته باشند، درحالیکه کاربرد نشریه چیز دیگری است. امکان صحبت از کاربردها و اهداف نشریه وجود دارد اما قصد این نوشته نیست؛ پس در همین حد کفایت میکند و ذکر این نکته هم شاید لازم باشد که ممکن است بسیاری از تصمیمات مربوط به نشریه را کاربردها و اهداف آن مشخص کنند.
2. تیم باید صمیمی اما با مهارت و هماهنگ باشد
اعضای بسیاری از نشریات دانشجویی همان دوستان صمیمی بدون مهارتی هستند که فقط برای یکی دو شماره کوتاه همکار نشریه هستند. درصورتی که نیاز نشریه دوستان صمیمی و آشنا به نویسندگی و مهارتهای نویسندگی است. با آموزش میتوان توانایی اعضای تیم را ارتقا هم داد یا افرادی را قبل از ورود به تیم نشریه، برای حضور در آن آماده کرد.
برای درک اهمیت هماهنگی درکنار مهارت هم میتوانید اعضای نشریهای را فرض کنید که شروع به کار میکنند، بعد در زمان مناسب متن ضعیفی را ارائه میدهند که قابل چاپ نیست و چون زمان بعضی مطالب بهروز تمام میشود، مدیرمسئول یا سردبیر مجبور میشود یکتنه یک نشریه 30،40 صفحهای را با کمک گوگل سرهمبندی کند.
3. اکثرا باید از حیطههای کاری و تخصصی زیاد پرهیز کنید
در مجوز برخی نشریات دانشجویی همه موارد صنفی، اجتماعی، سیاسی، هنری، ورزشی، اقتصادی، فرهنگی و... آمده است. درحالیکه نیاز اکثر نشریات حیطههای مخصوص به خود است.
بعضیها هم نشریه طویل و درازی در یک زمینه تخصصی خاص میخواهند. فرض کنید در یک دانشگاه علوم پزشکی، یک نشریه 40 صفحهای درمورد رشته تاریخ پزشکی داشته باشیم. بهتر است در یک یا چند حیطه محدود و مرتبط موضوعات متنوعی را کار کنیم.
4. کار فردی را به حداقل برسانید
بعضیها اگر 20 نشریه در همان موضوع مورد علاقهشان پیدا شود و امکان همکاری در راستای همان اهدافی که خودشان دارند هم داشته باشند، حاضر نیستند با آنها همکاری کنند و حتما باید قلمروی خاص خودشان را داشته باشند. این نشریات به نشریات فصلی معروفند.
5. برای شروع الگوگیری کنید
بهترین حالت شروع کار این است که مسئولان و نویسندگان نشریه در کلاسهای عمومی که چندین بار در ترم تحصیلی برگزار میشوند شرکت کنند تا نشریه خود را از صفر و با آزمون و خطا شروع نکنند. خوب است دانشجویان یک نشریه کشوری یا دانشجویی باسابقهتر را در حیطه خود انتخاب کنند و از فرم و انواع مطالب آن نشریه یا حتی صفحهآرایی آن الگوبرداری کنند. معمولا چندین شماره طول میکشد تا اعضای یک نشریه تجربه خوبی به دست بیاورند؛ پس یک راه میانبر، الگوگیری از سایرین است.
6. ماکت بسازید و با تعداد کلمات شروع کنید
بدون استثنا باید برای کل نشریه و هر صفحه ماکت تهیه کنید. ماکت نشریه جای هر مطلب و تصویر، نحوه چینش مطالب در هر صفحه و جزئیات کار را به ما نشان میدهد.
بعد از اینکه ماکت نشریه را تهیه کردید، محل هر متن را به صورت تقریبی و تصادفی را با یک متن پر کنید و ببینید حجم کلمات هر مطلب تقریبا چه تعداد کلمه میشود. شاید ابتدا کمی سخت باشد ولی برای شمارههای بعدی بسیار راحتتر خواهید بود و با نویسنده بر سر کموزیاد بودن مطالب چانه نخواهید زد.