سارا طاهری، روزنامهنگار:دانشگاه آزاد اسلامی امسال، سال متفاوتی را نسبت به سالهای گذشته پشتسر گذاشت؛ ویروس کرونا همانطور که فعالیتهای تمام سازمانها و ارگانهای کشور را دستخوش تغییر کرد، دانشگاهها را نیز مجبور کرد نحوه فعالیت خود را تغییر دهند. دانشگاه آزاد با تمام مشکلاتی که در طول یکسال گذشته با آن روبهرو بود، تلاش کرد فعالیتها و اقدامات خود را محدود نکند و بهمثابه سالهای گذشته در تمام بخشها و معاونتهایش حرفی برای گفتن داشته باشد. در این گزارش به مهمترین فعالیتها و اقدامات این دانشگاه در سالی که گذشت پرداختهایم؛ از فعالیتهای ضدکروناییاش تا راهاندازی سامانههای مختلف برای چابکسازی دانشگاه. البته بیان تمام رویدادها، تحولات و اقدامات قطعا در یک گزارش آنهم در فضای محدود یک روزنامه ممکن نیست؛ اما تلاش کردهایم به بخشی از آنها بپردازیم که در ادامه میخوانید.
شبکهسازی اطلاعات و قدم در مسیر شفافیت با آموزشیار و دانشجویار
دانشگاه آزاد اسلامی سال گذشته سامانه پژوهشیار را راهاندازی کرد و امسال نوبت به دو سامانه جدید به نامهای آموزشیار و دانشجویار رسید.
آموزشیار گامی بهسوی چابکسازی دانشگاه: روزهای آخر مردادماه بود که از سامانه آموزشیار دانشگاه آزاد اسلامی رونمایی شد؛ آموزشیار یا همان سامانه مدیریت یکپارچه امور آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی یکی از بزرگترین رویدادها در این دانشگاه محسوب میشود. درواقع سیستمی کردن امور در دانشگاه آزاد اسلامی با «پژوهشیار» آغاز و با «آموزشیار» تکمیل شد. این سامانه باعث چابکسازی در مجموعه دانشگاه خواهد شد؛ چراکه قرار است بههمراه پژوهشیار امور پژوهشی و ساماندهی پایاننامهها و رسالهها و همچنین فعالیتهای مربوط به حوزه آموزش را برعهده بگیرد. در سامانه آموزشیار دانشگاه آزاد اسلامی، امکاناتی درنظر گرفته شده تا امور آموزشی، اداری و مالی دانشجویان و اساتید بهسادگی انجام شود.
درواقع آموزشیار در راستای برنامهریزی آموزشی، برگزاری آزمونها و آزمونهای جامع برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و تمام فرآیندهای مرتبط با فعالیتهای آموزشی بهصورت یکپارچه راهاندازی شده است. بهعبارت بهتر با توجه به رویکردهای جدید در سطح داخلی و بینالمللی که تقاضا برای آموزش مجازی زیاد بود، دانشگاه آزاد نیازمند سرویسدهی به دانشجویان بود تا دانشگاه را به دانشگاهی نوین تبدیل کند. شاید بتوان گفت کاهش تمرکزگرایی و افزایش یکپارچگی سیستمی یکی از مهمترین اهدافی باشد که در این سامانه به سیستم آموزشی کشور کمک میکند.
این سیستم کمک خواهد کرد تا مسئولان دانشگاه آزاد بتوانند به بهترین نحو و با یک روش مدرن تمام دانشگاهها را رصد کنند، بهطوریکه تمام مشکلاتی که در حوزه آموزش وجود دارد، هرچه سریعتر مرتفع شود. در این سامانه با برنامهریزی مشخص، استرس و دغدغه فکری استادان و دانشجویان کاهش داده میشود، تا جاییکه دانشجویان بتوانند فعالیتهای آموزشی خود را بدون دغدغه در سامانه آموزشیار انجام دهند. تا پیش از راهاندازی سامانه آموزشیار، اطلاعات دقیقی از سامانههای آموزشی وجود نداشت و با راهاندازی این سامانه، نظام آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی یکپارچه و نظارتپذیر شد.
دانشجویار سامانهای مکمل برای ارتباط دانشجو با دانشگاه: بعد از رونمایی از سامانه پژوهشیار و آموزشیار در دانشگاه آزاد اسلامی نوبت به رونمایی از سامانهای با عنوان دانشجویار رسید؛ سامانهای که در آن ارتباط و تعامل دانشجو و دانشگاه در بستر فضای مجازی صورت خواهد گرفت. سامانه دانشجویار این دانشگاه همزمان با روز دانشجو یعنی شانزدهم آذرماه راهاندازی شد؛ «دانشجویار» بهعنوان یک سامانه مکمل در عرصه فعالیتهای دانشجویی و ارتباط دانشجو با دانشگاه فعالیت میکند.
اما علت راهاندازی این سامانه چه بود؟ بعد از شیوع ویروس کرونا و تغییر نحوه آموزش از حضوری به مجازی، هم دانشجویان و هم دانشگاه با سختیهای خاص خود مواجه شدند؛ چراکه در آموزش حضوری دانشجویان رودرروی استاد آموزش میبینند، ولی در شرایط غیرحضوری آموزش سختتر شد. دانشگاه آزاد اسلامی برای کاهش این سختیها، سامانه «دانشجویار» را طراحی کرد که در آن هرکدام از دانشجویان یک استادراهنما خواهند داشت تا مشکلات آموزشی خود را با او درمیان گذاشته و رفع کنند. صدور کارت دانشجویی، مشاوره روانشناختی خدمت دوم، استاد مشاور فرهنگی و استاد راهنمای تحصیلی چهار خدمتی است که در فاز اول به نودانشجویان ارائه میشود.
قبل از راهاندازی دانشجویار، حدود 70 نوع خدمت در قالبهای مختلف به دانشجویان ارائه میشد که این خدمات در سامانههای پراکندهای مانند سامانه خوابگاه، سامانه سلفسرویس، سامانه کمیته انضباطی، سامانه نظام وظیفه و... بود. از آنجا که این خدمات پراکنده بود، مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم گرفتند این خدمات در بستر فضای مجازی و همچنین غیرحضوری به دانشجویان ارائه شود. دانشجویار همان سامانهای بود که مسئولان دانشگاه را به این هدف میرساند.
جلسات پیشدفاع دانشجویان دکتری و تداوم کیفیسازی پژوهشها
یکی دیگر از اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی در سال 99 که نمیتوان بهسادگی از کنار آن گذشت، برگزاری جلسات پیشدفاع بود؛ در ابتدا قرار بود اوایل امسال بخشنامه «دفاع از رساله دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی» اجرایی شود، اما بهدلیل شیوع ویروس کرونا در سطح کشور این موضوع به تعویق افتاد. بنابراین تصمیم دیگری گرفته شد و بهدلیل شرایط خاص کرونایی کشور، اولین دوره پیشدفاع متمرکز دانشجویان دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی از 15 دیماه تا 30 دیماه بهصورت مجازی برگزار شد. البته برگزاری این جلسات به همان یک دوره محدود نشد و قرار شد در چهار بازه زمانی 15 روز آخر ماههای آبان، دی، اردیبهشت و مرداد در طول سال برگزار شود. جلسه پیشدفاع بهصورت متمرکز با حضور هیات تخصصی، دانشجو و استاد راهنما برگزار میشود و دانشجو ملزم است در حضور هیات تخصصی از دستاورد علمی خود دفاع کند.
برگزاری این جلسات در ابتدا کیفیت کار دانشگاه را در رسالهها بالا خواهد برد؛ چون یک هیات تخصصی در این جلسات حضور پیدا کرده و کیفیت کار را بررسی میکند. درواقع دانشگاه فایل پایاننامه را در اختیار دارد؛ دانشجو فایل پایاننامه و مقاله را برای دانشگاه ارسال میکند، این فایلها در اختیار هیات تخصصی قرار میگیرد، هیات تخصصی نیز هم این فایلها را دیده و هم در جریان ارائه دانشجو قرار میگیرد. دانشجویان میتوانند با حضور در واحد دانشگاهی محل تحصیل یا نزدیکترین واحد به محل سکونت خود در جلسه پیشدفاع شرکت کنند؛ واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هم موظفند تمام زیرساختهای فنی برای برگزاری مجازی جلسه را فراهم کنند. در سامانه پژوهشیار امکان بارگذاری مدارک دانشجویان برای انجام جلسه پیشدفاع فراهم شده و با تلاشهای مستمر سعی شده خدمات باکیفیت در اختیار دانشجویان قرار گیرد. دانشجویان باید ابتدا مدارک خود را در سامانه پژوهشیار بارگذاری کرده و سپس یک تاریخ برای جلسه پیشدفاع رزرو کنند.
3 اتفاق مهم صنفی در حیطه کارکنان دانشگاه
«سال آینده، سال رسیدگی به معیشت کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی است.» این تاکید دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی است؛ از آنجا که با افزایش چندبرابری نرخ ارز، بهیکباره وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم دچار مشکل شد و در این بین مراکز و اقشار غیردولتی تحت فشار بیشتری قرار گرفتند، دانشگاه آزاد تصمیم گرفت با تدابیر و راهکارهایی که پیشبینی شده، به معیشت کارکنان دانشگاه رسیدگی کند.
اصلاح آییننامه حقوق و دستمزد: آییننامه حقوق و دستمزد کارکنان دانشگاه هم اصلاح و نهایی شد و از ابتدای سال 1400 اجرایی خواهد شد.
تبدیل وضعیت نیروهای قراردادی: تبدیل وضعیت نیروهای قراردادی با سابقه پنج سال به بالای دانشگاه آزاد اسلامی هم امسال در دستورکار قرار گرفت. البته آییننامه تبدیل وضعیت کارکنان قراردادی دانشگاه آزاد اسلامی در دانشگاه وجود داشت، اما برای چند سال روند تبدیل وضعیت متوقف شده بود که این فرآیند مجدد آغاز شد. مسئولان دانشگاه بهدنبال تبدیل وضعیت نیروهای قراردادی به قطعی، ترمیم بخشنامه دستمزد و حقوق و تسهیلات مناسب برای استادان و کارکنان هستند.
بیمه تکمیلی درمان: مسئولان دانشگاه آزاد امسال چند اقدام برای توجه به معیشت کارکنان انجام دادند. یکی از این اقدامات بحث بیمه آنها بود. مسئولان دانشگاه برای افزایش رفاه و رضایتمندی کارکنان و اساتید، موضوع بازنگری و واگذاری خدمات بیمهای دانشگاه را در دستورکار قرار دادند. براین اساس، شرکت بیمه ملت بهعنوان بیمهگر انتخاب شد. در قرارداد سال بیمهای جدید، علاوهبر افزایش سقف تعهد خدمات دندانپزشکی از 7 میلیون ریال به 15 میلیون ریال بهصورت شناور خانواده، پوشش ویزیت و دارو نیز به تعهدات سالهای گذشته افزوده شده است.
بینش مطهر گامی برای آشنایی اساتید با اندیشههای تئوریسین انقلاب
یکی دیگر از اقدامات سال 99 اجرای طرح ملی بینش مطهر بود؛ مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی تلاش کردند با اجرای طرح ملی بینش مطهر، مروج فکری و معنوی اسلام ناب در سطح دانشگاه باشند. دانشگاه آزاد اسلامی حدود 70 هزار عضو هیاتعلمی و استادان مدعو در صدها رشته مختلف دارد؛ بنابراین، داشتن برنامه جامع توانمندسازی استادان در تقویت ظرفیتهای علمی و تربیتی ایشان، اهمیت ویژهای پیدا میکند. بر این اساس یکی از برنامههای تنظیمشده برای استادان، طرح بینش مطهر است. این طرح براساس آثار شهید مطهری با ساختار نظاممند و بهصورت موضوعی در سیر آسان به سخت طراحی شده و با حضور اساتید مجرب دانشگاهی و حوزوی برگزار میشود. آثاری که مورد وثوق بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی و تایید و تاکید مقاممعظمرهبری بوده است. طرح مزبور در قالب 11 مرحله و براساس ۴۰ جلد کتب بینش مطهر و همراه با ۱۱ جلد کتب بینش و رفتار قرآنی تنظیم شده است. استادانی که در این دورهها ثبتنام کرده و با موفقیت آن را سپری کردند، مشمول امتیاز ارتقا مبتنیبر ماده یک فرهنگی آییننامه مربوطه قرار خواهند گرفت. همچنین استادان حقالتدریس موفق در این دوره در اولویت صلاحیتهای عمومی مرکز جذب قرار گرفتند. در برگزاری این طرح برای کارکنان نیز امتیازاتی درنظر گرفته شد که افراد پس از گذراندن هر مرحله مبالغی پول نقد و همچنین مرخصیهای تشویقی دریافت میکنند.
سامانه باشگاه پایش گام دوم دانشگاه برای رفع چالشهای کشور
اواسط بهمنماه بود که از فاز یک سامانه باشگاه پایش باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بهصورت مجازی رونمایی شد. راهاندازی سامانه باشگاه پایش، ادامه طرح پایش در دانشگاه آزاد اسلامی است. درواقع سامانه پایش اولین الگو برای کاربردی کردن نتایج پایاننامهها بهصورت عملی و واقعی در راستای رفع چالشهای کشور بود و با رونمایی از سامانه باشگاه پایش، گام دوم این دانشگاه برای رفع چالشهای کشور برداشته شد.
در این سامانه دانشجویان و اساتید میتوانند پایاننامههای درحال انجام در این شاخه را ببینند، درباره آنها نظر دهند و همچنین در بخش تالار گفتوگو بهصورت آنلاین و آفلاین گفتوگو داشته باشند. دانشجویان همچنین میتوانند محتوای علمی را به اشتراک بگذارند و از مطالب و فایلهای ارسالی یکدیگر استفاده کنند. واحد اصلی پژوهش در شبکه پایش، پایاننامه و رساله است و مجریان پایاننامه و رساله بهواسطه پایاننامه و رساله خود عضو شبکه میشوند. همچنین در این شبکه پایاننامههایی با محور کلی مشترک بهصورت یک تیم تخصصی حضور دارند و پایاننامههای با محور و هدف دقیق مشترک با حفظ حریم شخصی پژوهش زیر تیم تخصصی فعالیت میکنند.
صندوق پژوهش و فناوری بازوی اصلی تامین مالی دانشگاه
دانشگاه آزاد اسلامی در جدیدترین اقدام خود در حوزه پژوهش و فناوری امسال «صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی» را نیز تاسیس کرد. البته اقدامات اولیه برای راهاندازی این صندوق از مدتها قبل کلید خورده بود اما درنهایت بهمنماه امسال افتتاح شد. صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی این دانشگاه ماموریت خود را جذب و هدایت سرمایهگذاران بخش خصوصی به حوزه پژوهش و فناوری میداند و تمام تلاش خود را بهکار خواهد بست تا بازوی اصلی دانشگاه درخصوص تامین مالی بهصورت تخصصی باشد. مسئولان دانشگاه ماموریتهایی را با ایجاد این صندوق دنبال خواهند کرد که یکی از این ماموریتها ایجاد بستر و زمینه مناسب برای مشارکت سرمایهگذاری بخش غیردولتی در حوزه پژوهش و فناوری است. کمک به توسعه و ایجاد بستر مناسب برای دستگاهها، صاحبان ایده و شرکتهای دانشبنیان برای تجاریسازی طرحهای دانشبنیان، ایجاد کسبوکارهای جدید با ارزشافزوده بالا در حوزههای مختلف فناوریهای پیشرفته ازجمله دیگر ماموریتهای صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد اسلامی است. این صندوق از نظر سرمایهگذاری طرحهای بزرگ را حمایت میکند؛ درواقع در هر شهری اقتصاد آن را مورد ارزیابی قرار داده و یک اقتصاد یا صنعت عام آن شهر را مورد حمایت مالی، تجهیزاتی، کارگاهی و علمی قرار میدهد. صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی با سایر صندوقهای پژوهش و فناوری یک تفاوت اساسی دارد؛ ماهیت صندوق دانشگاه آزاد ملی و سراسری است و نحوه کار آن به این صورت است که در سطح ملی ورود کرده و حل مسالههای کلان کشور در بخشهای گوناگون کشور را در دستورکار خود قرار میدهد، اما سایر صندوقهای پژوهش و فناوری در یک حوزه و جغرافیای خاص فعالیت میکنند.
دانشگاه اجتماعی و برای مردم؛ از کرونا تا زلزله
در یک سالی که کروناویروس در جایجای این کرهخاکی جاخوش کرده، دانشگاه آزاد اسلامی اقدامات زیادی انجام داد که بیشک در چند جمله کوتاه نمیتوان به آن پرداخت. در روزهای اولی که این ویروس به ایران رسید و دانشگاهها مجبور شدند نحوه آموزش خود را از حضوری به مجازی تغییر دهند، دانشگاه آزاد نیز تمام فعالیتهای خود را براساس این مبنا قرار داد که به چند مورد آن اشاره میکنیم.
تشکیل کمیتههای تخصصی «غربالگری»، «تلهمدیسین (پزشکی از راه دور)»، «تریاژ و درمان»، «اطلاعرسانی، آموزش و فرهنگسازی»، «پشتیبانی (منابع انسانی، مالی و اداری)»، «سلامت روان»، «امنیتی و انتظامی»، «سلامت خانهمحور»، «رفع آلودگی» و «روابطعمومی و مستندسازی» اقدامات قابلقبول و شایستهای در مبارزه با ویروس کرونا بود که در روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا شکل گرفت.
بسیج امکانات در راستای کمک به مردم: رویه فعالیتهای اجتماعی و فعالیت قرارگاه جهادی دانشگاه آزاد که از ایام سیل سال گذشته با همت کارکنان و اساتید و دانشجویان دانشگاه آغاز شد، امسال و در شرایط کرونایی هم تداوم یافت. گروههای جهادی دانشگاه آزاد از نخستین روزهای شیوع کرونا به کمک مردم شتافتند. بخشی از این فعالیتها به پاکسازی محیط اختصاص داشت و بخش دیگر به تولید مواد و اقلام بهداشتی موردنیاز آن زمان. پس از فرمایشات رهبر انقلاب درخصوص رزمایش همدلی و مواسات گروههای مختلفی در جایجای ایران و در واحدهای مختلف دانشگاهی، با جمعآوری مبالغ و کمکهای معیشتی به یاری آسیبدیدگان شرایط کرونایی پرداختند.
محصولات فناورانه کرونایی: همزمان با فعالیتهای گروههای جهادی، پژوهشگران دانشگاه آزادی نیز برای راهاندازی و ساخت ایدههای کاربردی ویژه ایام کرونا دست بهکار شدند. محصولات متعددی نظیر مواد ضدعفونی نوترکیب، محصولات دارویی گیاه پایه، کیتهای تشخیصی و دستگاههای مختلف ضدعفونیکننده و تشخیصی ویژه کرونا از دل پژوهشها و تلاشهای اساتید فعال دانشگاه آزاد به خروجی رسید که چند مورد از برترین ایدهها درحالحاضر روند تجاریسازی خود را طی میکنند.
تداوم فعالیتهای آموزشی واحدها برخط و بدون وقفه: دانشگاه آزاد اسلامی ازجمله دانشگاههایی بود که از همان روزهای ابتدایی که ویروس کرونا وارد کشور شد، ریلِ آموزش را از فضای حضوری به فضای مجازی تغییر داد و با راهاندازی پلتفرمهای جدید ازجمله سامانه آموزشیار و سیستم «دان»، بستر مناسبی را برای انجام امور آموزشی دانشجویان فراهم کرد. در ترم اول و دوم امتحانات این دانشگاه بهصورت مجازی برگزار شد. مسئولان دانشگاه درمورد آزمونهای عملی فکر دیگری کردند و برای دروس عملی وقت اضافهای را درنظر گرفتند تا اساتید در فرصت مناسب برنامهریزیهای لازم را برای برگزاری این آزمونها انجام دهند. کلاس دروس عملی در شهرهای زرد و آبی بدون مشکل برگزار شد. براساس تصمیم دانشگاه آزاد اسلامی قرار شد دروس عملی مانند آزمایشگاهی، کارگاهی و کارآموزی بهصورت فشرده در سهروز حضوری برگزار شود. در این زمینه دانشجویان باید به گروههای ۳ تا ۷نفره تقسیم میشدند و به نوبت در واحدها حضور پیدا میکردند. بنابراین با بررسیهای کارشناسی قرار بر این شد کلاسهای عملی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در مناطق زرد و آبی، با حفظ کامل پروتکلهای بهداشتی بهصورت حضوری برگزار شود.
برگزاری مصاحبههای دکتری بهصورت مجازی: مصاحبه دکتری سال ۹۹ دانشگاه آزاد اسلامی هم بهمنظور رعایت پروتکلهای بهداشتی و حفظ سلامت داوطلبان و اساتید گرامی، بهصورت مجازی برگزار شد. داوطلبان از طریق سامانه تعبیهشده به همین منظور، با گروه مصاحبهکننده بهصورت مجازی در اتاق مصاحبه حاضر شدند و مصاحبه انجام شد.
راهاندازی بوستانهای تربیت؛ مدارسی در تراز سند تحول
تیرماه امسال هم یک اقدام روبهجلو در دانشگاه آزاد اسلامی اتفاق افتاد و معاون آموزشهای عمومی و مهارتی و رئیس سازمان سما دانشگاه آزاد اسلامی از راهاندازی مدارسی با عنوان «بوستان تربیت» خبر داد. در این مدارس به دانشآموزان این مجموعه از دوران مهدکودک تا مرحله دیپلم مسئولیتپذیری آموزش داده میشود. وجه تمایز این مدارس در آینده نمرات و مدالهای المپیکی نخواهد بود، بلکه این دانشآموزان کارآمدی، آگاهی به دانشها، تاریخ، اطلاعات روز و... را خواهند آموخت. این مدارس مبتنیبر آموزههای تعلیم و تربیت اسلامی بوده و نقشه راه آن نیز تربیت سند تحول بنیادین آموزشوپرورش است. درواقع مدارس بوستان تربیت بهدنبال این هستند که فارغالتحصیلان به مراتبی از حیات طیبه دست پیدا کنند.
درواقع قرار است دانشآموزان در این مدارس در کنار مفاهیم علمی با مهارتهایی که در زندگی فردی و جمعی به آن نیازمندند، آشنا شوند؛ بنابراین در این مدارس محفوظات محض و حافظهمحوری کنار گذاشته میشود و افرادی که از اینگونه مدارس فارغالتحصیل میشوند، باید حداقل یک مهارت را که منتج به اشتغال شود، بیاموزند. دانشآموزان مدارس بوستان تربیت در کنار تقویت بنیه علمی باید به یک مهارت هم تسلط داشته باشند.
تعیین نظام رتبهبندی 26گانه دانشگاه براساس عملکرد واحدها
مهرماه امسال رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نظام رتبهبندی 26گانه دانشگاه آزاد اسلامی را براساس عملکرد واحدهای دانشگاهی تعیین کرد. براساس این نظام رتبهبندی عملکرد واحدهای دانشگاهی در حوزههای آموزشی، پژوهشی، اقتصادی، فناوری، نگاه درونی و نگاه بیرونی ارزیابی میشود. درواقع عملکرد مالی واحدها و مراکز در سه حوزه درآمد (شامل تعداد دانشجو، فعالیتهای پژوهشی و فناورانه و بهرهوری اقتصاد واحد)، هزینههای مازاد (شامل مازاد نیروی انسانی و عدم صرفهجویی) و برنامهریزی مالی (شامل میزان درصد رشد پیشبینیشده در بودجه و درصد تحقق آن) تقسیمبندی میشود. تعیین شهریه هم براساس میزان استقبال از رشتهها و واحدهای دانشگاهی است. براین اساس رشتههای تحصیلی در رشتههای غیرپزشکی به ۱۲ گروه دستهبندی شده و در هر گروه رشتههایی که مورد استقبال بیشتر و کمتر دانشجویان قرار دارد، به تفکیک تعیین شده و شهریه آن متناسب با درجهبندی واحدها و مراکز دانشگاهی تعیین شده است.
بازگشت شور و نشاط فعالیتهای فرهنگی به عرصه دانشگاه
انجام فعالیتهای فرهنگی در فضای آکادمیک کشور که بیشترین جمعیت جوان را در خود جای داده، از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ فعالیتهایی که سالهاست در دانشگاههای مختلف بهصورت پراکنده انجام میشود، اما دانشگاه آزاد اسلامی در طول یکسال گذشته اقدامات مختلفی را در حوزه فرهنگی انجام داده است که در یک مورد آن میتوان به برگزاری 6 رویداد ملی اشاره کرد.
سامانه پایش فرهنگی و صدور کارنامه فعالیت: دیماه امسال سامانه پایش فرهنگی راهاندازی شد تا بعد از این درکنار رصد فعالیت فرهنگی تمام واحدهای دانشگاهی بتوان برای آنها کارنامه فرهنگی صادر کرد. کارنامهای که قطعا نقش بسزایی در پیشبرد برنامهها در طول ترمهای تحصیلی آینده خواهد داشت. بهعبارت دیگر سامانه پایش فرهنگی با رصد فعالیتها این امکان را میدهد که با تجزیه و تحلیل فعالیتهای فرهنگی صورتگرفته در حوزههای مختلف به واحدهای دانشگاهی در سراسر کشور امتیاز داده شود.
آییننامه کمیته تعامل دانشگاه و خانواده: آییننامه کمیته تعامل دانشگاه و خانواده با هدف تصمیمسازی درباره برنامههای خانواده و تبدیل این موضوع بهعنوان روح جاری در برنامهها به تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ شد. برای تشکیل کمیته اهدافی نیز درنظر گرفته شده است که تصمیمسازی برای شورای فرهنگی درخصوص تعامل دانشگاه و خانواده و برقراری ارتباط دوجانبه بین ارکان دانشگاه با خانواده دانشگاهیان از مهمترین اهداف آن خواهد بود. همچنین ارتقای سطح همگرایی فرهنگی و اجتماعی میان خانواده اساتید، کارکنان و دانشجویان از طریق تعامل موثر با خانوادهها و افزایش تعامل و همدلی با یکدیگر از دیگر اهدافی است که از نظر دور نمانده است.
برگزاری اولین رویداد ملی رقابت تیمهای دانشجویی در کرسیهای آزاداندیشی: معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی برای ترویج فضای گفتمان و تضارب آرا در دانشگاه و همچنین ایجاد زمینهای برای اظهارنظر آزادانه دانشجویان، اولین رویداد ملی رقابت تیمهای دانشجویی در کرسیهای آزاداندیشی را در واحدهای دانشگاهی سراسر کشور بهصورت مجازی و حضوری برگزار کرد.
قراردادهای پژوهشی گامی بهسوی ارتباط با صنایع
امسال چند قرارداد پژوهشی بین دانشگاه آزاد و برخی صنایع منعقد شد که هرکدام از این قراردادها به نحوی دانشگاه را به ارتباط هرچه بیشتر با صنایع نزدیک میکرد. 3 قرارداد با وزارت نفت: آذرماه بود که سه قرارداد بین دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت نفت در راستای تحقق دانشگاه کارآفرین و ارتباط موثر دانشگاه و صنعت منعقد شد. این دو قرارداد با عناوین «حذف سولفور از فرآوردههای نفتی (از حلالهای سبک تا سنگین برشهای نفتی و پسماندهای آنها) و بهینهسازی سوختهای سنگین نفت کوره» به مبلغ 8000 میلیارد ریال و «بازیافت و بهینهسازی فرآوردههای جانبی پتروشیمی و زیرشاخههای نفتی با رویکرد تبدیل محصولات جدید قابل کاربرد صنایع نفتی و پتروشیمی» به مبلغ 5000 میلیارد ریال منعقد شد تا گامی بهسمت ارتباط با صنعت نفت برداشته شود.
پروژه «پوششهای مقاوم رویهای فلزی در برابر تغییرات شیمیایی (اسیدی و قلیایی) کاربرد جهت مخازن و سطوح فلزی» به ارزش 200 میلیاردتومان منعقد شد. قرارداد با وزارت دفاع: جذب قراردادهای کلان صنعتی جمعا به مبلغ 11.2 میلیاردتومان از توافقنامه صورتگرفته با صنایع دریایی وزارت دفاع بود. پروژههای ازدیاد برداشت نفت: پروژههای ازدیاد برداشت میدانهای نفتی کرنج و خشت به ارزش تقریبی 65 تا 70 میلیاردتومان هم امسال پیگیری شد. قرارداد با سازمانها: قراردادهای پژوهشی با صنایع، موسسات و سازمانها توسط دفاتر ارتباط با صنعت و جامعه استانها به ارزش بیش از 116 میلیاردتومان در 6ماهه نخست امسال نیز منعقد شد.
آمادهسازی مقدمات آغاز فعالیت دانشکدههای موضوعی
معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در چند حوزه با وجود کرونا در سالی که گذشت، فعالیتهای جدید انجام داده است.
امسال راهاندازی دانشکدههای موضوعی آغاز شد؛ دانشکدههایی که به شکلگیری یک دانشگاه اجتماعی و مسالهمحور- که همان هدف دانشگاه آزاد اسلامی است- کمک میکند. درحالحاضر در حوزههای بینرشتهای علوم انسانی پیشنهادهایی درخصوص دانشکدههای موضوعی از طرف استانها مطرح شده است که از مهمترین آنها میتوان به دانشکده حکمرانی اسلامی، دانشکده فضای مجازی، دانشکده کارآفرینی، دانشکده خانواده، دانشکده فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، دانشکده اقتصاد مقاومتی، دانشکده سلامت اجتماعی و دانشکده پیشرفت ایرانی اسلامی اشاره کرد. البته پیشنهادهایی در زمینههای فنی، مهندسی و کشاورزی نیز مطرح است که برخی از آنها دارای ترکیبی از رشتههای علوم انسانی، فنیومهندسی و یا علوم پزشکی هستند. از این موارد، دانشکده حکمرانی اسلامی پس از تکمیل مراحل قانونی خود در دانشگاه به تصویب رسیده که درحالحاضر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان درحال راهاندازی است.
برگزاری جشنواره 90 هزار نفری قرآن در دانشگاه آزاد
معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در چند حوزه با وجود کرونا در سالی که گذشت، فعالیتهای جدید انجام داده است.
امسال راهاندازی دانشکدههای موضوعی آغاز شد؛ دانشکدههایی که به شکلگیری یک دانشگاه اجتماعی و مسالهمحور- که همان هدف دانشگاه آزاد اسلامی است- کمک میکند. درحالحاضر در حوزههای بینرشتهای علوم انسانی پیشنهادهایی درخصوص دانشکدههای موضوعی از طرف استانها مطرح شده است که از مهمترین آنها میتوان به دانشکده حکمرانی اسلامی، دانشکده فضای مجازی، دانشکده کارآفرینی، دانشکده خانواده، دانشکده فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، دانشکده اقتصاد مقاومتی، دانشکده سلامت اجتماعی و دانشکده پیشرفت ایرانی اسلامی اشاره کرد. البته پیشنهادهایی در زمینههای فنی، مهندسی و کشاورزی نیز مطرح است که برخی از آنها دارای ترکیبی از رشتههای علوم انسانی، فنیومهندسی و یا علوم پزشکی هستند. از این موارد، دانشکده حکمرانی اسلامی پس از تکمیل مراحل قانونی خود در دانشگاه به تصویب رسیده که درحالحاضر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان درحال راهاندازی است.
برگزاری جشنواره 90 هزار نفری قرآن در دانشگاه آزاد
امسال بیستوپنجمین دوره شفاهی مسابقات قرآن و عترت در دانشگاه آزاد اسلامی با حضور 90 هزار شرکتکننده برگزار شد تا نسبت به ترویج قرآن و حاکمکردن فضای قرآنی در محیط علمی تلاش بیشتری صورت گیرد. جشنوارههای ملی قرآن و عترت دانشگاهیان هرساله برگزار میشوند و سال گذشته دانشگاه آزاد اسلامی میزبان مسابقات کشوری بود.
مسابقات قرآن و عترت هرساله، در رشتههای مختلف کتبی و شفاهی و بخشهای ادبی برگزار میشد که امسال این مسئولیت به نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری سپرده شده بود. بخش شفاهی این مسابقات در آبانماه 1398 در سه رده دانشجویان، اساتید و کارکنان برگزار شد. بخش کتبی نیز در 14 رشته ازجمله ترجمه و تفسیر قرآن، آشنایی با نهجالبلاغه، سیره معصومین، نماز، زندگانی پیامبر(ص)، احکام خواهران و برادران و... برگزار شد. امسال شاهد برگزاری بیستوسومین دوره مسابقات کتبی و بیستوپنجمین دوره مسابقات حفظ و قرائت قرآن بودیم و در بخش کتبی بیش از 75 هزار نفر در سه رده دانشجویان، اساتید و کارکنان شرکت کردند. پس از مرحله مقدماتی و استانی، در هر رشته یک نفر به مرحله کشوری راه پیدا کرد. 450 نفر از شرکتکنندگان به مرحله کشوری راه پیدا کردند که این مرحله از اول تا سوم دیماه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیک برگزار شد.
مهمترین تحولات حوزه اساتید، از طرح جذب سرآمدان تا بهبود فرآیند ارتقا و حمایت از اساتید فناور
مسئولان دانشگاه آزاد علاوهبر معیشت و رفاه کارکنان خود فعالیتهایی را نیز برای حمایت از اعضای هیاتعلمی خود در دستورکار قرار دادند. یکی از این حمایتها همان طرح ملی بینش مطهر است. استادانی که با موفقیت آن را سپری کردند، مشمول امتیاز ارتقا شده و در اولویت صلاحیتهای عمومی مرکز جذب قرار گرفتند. اما علاوهبر این طرح چند اقدام دیگر مهم نیز در دانشگاه آزاد برای حمایت از قشر عظیم اعضای هیاتعلمی انجام شد. آییننامه حمایت از فعالیت فناورانه اعضای هیاتعلمی: امسال آییننامه حمایت از فعالیت فناورانه اعضای هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز ابلاغ شد. با تدوین این آییننامه اعضای هیاتعلمی میتوانند در راستای تخصص خود فعالیتهای فناورانه با خروجی نوآورانه و مفید برای اقتصاد کشور را داشته باشند. این آییننامه اهدافی را دنبال میکند که ازجمله این اهداف میتوان به تقویت و افزایش انگیزه اعضای هیاتعلمی برای مشارکت در طرحهای فناورانه کشور و جامعه و ارج نهادن به مقام کارآفرینی و تکریم فعالیتهای فناورانه اعضای هیاتعلمی اشاره کرد. آییننامه حمایت از فعالیت فناورانه اعضای هیاتعلمی دانشگاه همچنین بهدنبال این است که زمینه افزایش ایجاد اشتغال برای دانشجویان و دانشآموختگان را فراهم کرده و به تقویت اقتصاد مقاومتی و دانشبنیان کمک کند. طرح حق جذب سرآمدان علمی: یکی از رویکردهای جدید دانشگاه آزاد اسلامی حمایت از سرآمدان علمی دانشگاه است. بر همین اساس، شیوهنامه محاسبه و پرداخت حق جذب سرآمدی اعضای هیاتعلمی دانشگاه برای توجه به دستاوردهای کیفی کوتاهمدت و بلندمدت، بهمنماه امسال به تصویب رسید. تصویب این شیوهنامه بهمنظور افزایش انگیزه اعضای هیاتعلمی جهت افزایش کیفیت تولیدات علمی در مسیر انجام پژوهشهای تاثیرگذار و ارتقای جایگاه دانشگاه در نظامهای رتبهبندی بینالمللی است. اعضای هیاتعلمی که با توجه به تخصص خود و در چارچوب ضوابط هیات حمایت از کرسیهای نوآوری و نظریهپردازی شورایعالی انقلاب فرهنگی، کرسی نوآوری و نظریهپردازی موفق برگزار کردهاند، میتوانند از این حق جذب بهرهمند شوند.
بررسی پروندههای هیاتعلمی برای ارتقا: امسال افزایش سرعت بررسی پرونده ارتقای اعضای هیاتعلمی در دستورکار قرار گرفت. تا پیش از این برای بررسی وضعیت ارتقای اساتید، تنها یک هیاتممیزه داشت که به هیچوجه برای بررسی و رسیدگی به حجم انبوه پروندههای ارتقای مرتبه علمی اساتید کافی نبود، بنابراین مجوز راهاندازی یک هیاتممیزه دیگر برای دانشگاه آزاد اسلامی اخذ شد. حالا دانشگاه آزاد دارای دو هیاتممیزه فعال است که باعث شده روند بررسی پروندههای ارتقای اعضای هیاتعلمی سرعت بگیرد.
همکاری اعضای هیاتعلمی به دو نوع (الف) و (ب): امسال در راستای تحقق اهداف عالی دانشگاه و سیاست ابلاغی هیاتامنا، نحوه همکاری اعضای هیاتعلمی تماموقت دانشگاه در دو نوع (الف) و (ب) هم ابلاغ شد. اعضای هیاتعلمی میتوانند درصورت داشتن شرایط لازم متناسب نحوه همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کنند. نحوه همکاری اعضای هیاتعلمی تماموقت دانشگاه آزاد اسلامی به دو نوع «الف» و «ب» تقسیم و علاوهبر تدریس و آموزش برای آنها موظفی پژوهش نیز درنظر گرفته شد.
مسئولان دانشگاه معتقدند فردی که بهعنوان عضو هیاتعلمی برای دانشگاه وقت گذاشته و هیاتعلمی بهعنوان شغل اول اوست، باید به او بهشکل ویژهای توجه شود و دانشگاه باید برای او فضایی را ایجاد کند که بتواند امر آموزش و تحقیق را توأمان پیش ببرد. درواقع بهدنبال این هستند که اعضای هیاتعلمی در این زمینهها ارتقا پیدا کنند و بتوانند طرحهای بروندانشگاهی را به درون دانشگاه بیاورند.