به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مجموعه شستا پس از گذشت بیش از سه دهه حالا شامل 187 شرکت مدیریتی و ده‌ها شرکت کنترلی است. یکی از مباحث پرتکرار در دولت‌های مختلف این بود که این مجموعه عظیم اقتصادی در نبود شفافیت به حیاط خلوت سیاسیون تبدیل شده و منابع مازاد بیمه‌شدگان به‌جای کمک به سازمان تامین اجتماعی، عملا صرف ریخت‌وپاش سیاسیون می‌شود. همچنین ورود سیاسیون به مجموعه‌های سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی سبب شده بود این منابع عظیم عملا بهره‌وری قابل‌توجهی نیز نداشته باشند، به‌طوری‌که در سال‌های اخیر که نسبت پشتیبانی بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی به کمتر از عدد پنج رسیده بود و دولت نیز بخش قابل‌توجهی از تعهدات خود به سازمان را که گفته می‌شد حدود 150 هزار میلیارد میلیاردتومان است، به صندوق پرداخت نکرده بود، عملا 95 تا 98درصد از کل هزینه‌های سالانه سازمان تامین اجتماعی بر دوش بیمه‌شدگان بود و سرمایه‌گذاری‌های سازمان کمتر از پنج درصد هزینه‌های سالانه سازمان را تامین می‌کردند. حالا با تحولات مدیریتی که طی دو سال اخیر در بازوی سرمایه‌گذاری سازمان تامین اجتماعی (شستا) انجام شده، در اواخر فروردین سال جاری شرکت اصلی شستا وارد بورس شده که این عرضه اولیه به‌عنوان بزرگ‌ترین عرضه اولیه تاریخ بورس ایران نام گرفته است. مدیران شستا معتقدند عرضه شستا در بورس مهم‌ترین اقدام تاریخی برای ایجاد شفافیت در این تاریکخانه و بهترین راه‌حل برای دور نگه‌داشتن این منابع بیمه‌شدگان از دخالت‌های دولت و سیاسیون است. اما از سویی دیگر، با این عرضه، نقدهای زیادی به چگونگی و سازوکار ورود این مجموعه به بورس از سوی کارشناسان مالی و اقتصادی مطرح شد که محمد رضوانی‌فر، مدیرعامل شستا در گفت‌وگوی مفصل با «فرهیختگان» به این ابهامات و نقدها پاسخ داده است.

گفت و گو در یک نگاه

* در عرضه اولیه شستا دو میلیون و 70 هزار نفر سهام ما را خریداری کرده‌اند، لذا ما قرار است به‌جای اینکه مجمع را در یک اتاق کوچک چندنفره برگزار کنیم، تحت‌نظارت حداقل دو هزار نفر سهامدار قرار گرفته و مجمع را برگزار کنیم. به نظر شما در این وضعیت پاسخگویی افزایش پیدا می‌کند یا خیر؟

* از کل شرکت‌های شستا، 90 شرکت در قالب رد دیون به سازمان تامین اجتماعی واگذار شده‌ است. به‌عبارت دیگر مفهوم این جمله این است که اصلا شستا خودش ساختار لایه‌لایه (تودرتو) فعلی را انتخاب نکرده است.

* اگر بنا بود محمد رضوانی‌فر به‌عنوان مدیرعامل شستا استراتژی‌های سرمایه‌گذاری این مجموعه را بنویسد و شرکت را از نو بسازد، احتمالا به‌جای 187 شرکت، در حدود 30 شرکت سرمایه‌گذاری می‌کردیم؛ چون90درصد سود مجموعه شرکت‌های شستا را همین 30 شرکت می‌دهند.

* در راستای ایجاد شفافیت و بهره‌وری در زیرمجموعه شستا پنج برنامه کلی را انجام داده‌ایم: 1- برنامه ساماندهی (متشکل از ادغام، انحلال، واگذاری و بورسی کردن شرکت‌ها) 2- ارتقای عملکرد و افزایش راندمان شرکت‌ها 3- توسعه سامانه‌های هوشمند برخط در راستای شفاف‌سازی عملکرد 4- اصلاح ساختار مالی و 5- مولدسازی دارایی‌ها به‌ویژه دارایی‌های غیرمولد.

* در راستای ساماندهی شرکت‌ها، ۱۴ شرکت را در هم ادغام کرد‌یم. ۲۹ شرکت را منحل و ۳ شرکت را واگذار کردیم که مراحل نهایی این کار درحال انجام است.

* در سال گذشته ۳۸درصد ارزش ریالی یا 35درصد تعدادی عرضه اولیه‌های بورس ایران مربوط به زیرمجموعه‌های شستا بود. اما شاه‌بیت بورسی کردن شرکت‌ها، بورسی شدن شستا بود که امسال انجام شد.

* استراتژی دوم ما در شستا، ارتقای عملکرد و افزایش راندمان شرکت‌ها بود. در سال ۹۷ سود تجمیعی شرکت‌های مدیریتی شستا حدود ۷ هزار میلیاردتومان بود که این میزان در سال ۹۸ به حدود 18 هزار میلیاردتومان رسیده است.

* درخصوص افزایش راندمان و بهره‌وری شرکت‌ها در پایان سال مالی منتهی به ۳۱ خرداد سال ۹۷ شرکت اصلی شستا۱۲۰۰ میلیاردتومان سود ایجاد کرد که باید به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شد. در ۳۱ خرداد سال ۹۸ که بنده (رضوانی‌فر) 8-7 ماه افتخار حضور در این مجموعه را داشتم، سود خالص شرکت‌ها به چهار هزار و ۵۰۰ میلیاردتومان رسید. برآورد من این است که در ۳۱ خرداد سال جاری سود خالص شرکت اصلی حدود 18 هزار میلیاردتومان باشد.

* در سال‌های گذشته سود پرداختی شستا به سازمان تامین اجتماعی بین ۲ تا ۳ هزار میلیاردتومان بود که در سال ۹۸ میزان پرداختی شستا به سازمان تامین اجتماعی حدود ۱۱ هزار میلیاردتومان شد.

* سال 1396 شستا40 شرکت زیان‌ده داشت و این40 شرکت در سال 1397 به 28 شرکت و در سال 1398 به 14شرکت کاهش پیدا کرد و امسال برنامه‌ریزی کردیم که تعداد شرکت‌های زیان‌ده را به سه شرکت برسانیم.

* یکی از اقداماتی که طی سال گذشته انجام دادیم، انتقال دفاتر مرکزی شرکت‌ها بود. در این راستا دفتر مرکزی ۲۷ شرکت از تهران به محل کارخانه انتقال یافتند. در‌حال‌حاضر همه این دفاتر خالی بوده و آماده فروش هستند.

* الان بهترین راهکار برای تسویه مطالبات سازمان تامین اجتماعی از دولت همین است که این سازمان به‌جای مطالبات خود از دولت سهم یا شرکت دریافت کند و سپس این سهم یا شرکت را به قیمت منصفانه روز به شستا بدهد، منابع حاصل از آن را دریافت کند و اگر برای این دارایی در شستا ارزش‌افزوده ایجاد شود، بازهم 85 تا 90درصد منابع برای سازمان تامین اجتماعی خواهد بود.

مشروح گفت‌وگوی مهدی عبداللهی، دبیرگروه اقتصادی روزنامه «فرهیختگان»  مدیرعامل شستا را از اینجا بخوانید.