به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس اول مجلس در گفت‌وگوی ویژه خبری سه‌شنبه‌شب گفت: «دیروز در جلسه‌ای که نمایندگان با وزیر بهداشت داشتند از جزئیات و چند و چون ابعاد کرونا و مبتلایان به آن در کشور اطلاعاتی به دست آمد. پس از پایان جلسه، رئیس مجلس با توجه به ابعاد شناسایی و مطرح‌شده در جلسه، نامه‌ای به مقام معظم رهبری نوشته و ارسال کردند. محتوای نامه در نگاه اجمالی این بود که ریاست ستاد مقابله با بحران کرونا را باید فرد دیگری به غیر از وزیر بهداشت عهده‌دار شود و برای این کار معاون اول رئیس‌جمهور پیشنهاد شده بود، اما مقام معظم رهبری در پاسخ به این پیشنهاد فرمودند، خود شخص رئیس‌جمهور باید ریاست عملیات و ستاد مقابله با بحران کرونا را عهده‌دار شوند.»

واقعیت‌های کرونا و عملکرد ناقص و کم‌اثر دولت

1_  چند روزی است که با افزایش قابل‌توجه تعداد افراد مبتلا به کرونا و همچنین تلفات ناشی از این بیماری، انتقادهای گسترده‌ای به‌سوی دولت روانه شده است. در میان منتقدان غالبا کارشناسان بهداشت و درمان با مقایسه واقعیت‌های میدانی ایران با کشورهای دیگر ازجمله چین و کره‌جنوبی، به دفعات از دولت خواسته‌اند تا عمق این چالش بیشتر از این نشده، رفتار خود را تغییر دهد و نسبت به نحوه مدیریت این بیماری در کشور تجدیدنظر کند. در عین حال مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی با حضور در گفت‌وگوی ویژه خبری به‌نوعی از اصالت این انتقادها خبر داد و اذعان کرد علی لاریجانی پس از جلسه با وزیر بهداشت به‌عنوان مسئول ستاد مبارزه با کرونا، در نامه‌ای به رهبر انقلاب خواستار دستور ایشان برای تغییر ریاست این ستاد به فردی با مسئولیت اجرایی ارشد ازجمله معاون اول رئیس‌جمهور شده است. پزشکیان که سابقه تصدی وزارت بهداشت در دولت اصلاحات را هم برعهده داشت، در ادامه سخنان خود این را هم گفت که از ابتدا شهر قم باید قرنطینه می‌شد.

علاوه‌بر این، نکته مهم دیگری هم وجود دارد. وزیر بهداشت در این روزهای مبارزه با کرونا، از جایگاه رئیس ستاد چند نامه به‌صورت سرگشاده منتشر کرده است که در جامعه و میان رسانه‌ها بازخورد قابل‌توجهی داشته، ازجمله اینکه او در ابتدا نامه‌ای به حسن روحانی نه با عنوان رئیس‌جمهور که با عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی نوشت و در آن گفت: «متاسفانه پس از حدود ۱۰ روز فقط یک‌میلیون عدد ماسک تحویل شده و بقیه نمی‌دانم در کجا انباشته شده است. همکاران اینجانب به‌دلیل اجبار شبانه‌روز در بازارهای مختلف و در نقش واسطه و دلال از قاچاقچیان با قیمت گزاف می‌خرند.» یا اینکه درمورد دیگری او در نامه شدیداللحنی به وزیر صمت نوشت: «به‌رغم جلسات مکرر همکاران اینجانب در آن وزارتخانه، متاسفانه هنوز مشکل ماسک پابرجاست و با اطلاعات واصله شبکه درهم‌تنیده احتکار ماسک در شرایطی که همکاران جان بر کف اینجانب زندگی‌شان را شبانه‌روز فدای مردم می‌کنند و مردم در خطر ابتلا به بیماری قرار دارند، محصولات خود را احتکار و با واسطه با قیمت ۱۰ برابری به دلالان معرفی می‌کنند.»

با کنار هم قرار دادن نامه‌های وزیر بهداشت و نکته مهمی که علی لاریجانی در نامه به رهبر انقلاب ذکر کرده، به وضوح مشخص است که وحدت رویه و انسجام در مدیریت اجرایی برای مبارزه با کرونا از هم گسسته است، یا بهتر بگوییم از ابتدا با عقب نشستن مسئولان ارشد دولت و مسئولیت گرفتن وزیر بهداشت وجود نداشته و حالا این چالش آنقدر عمیق و گسترده شده که خود تبدیل به یک بحران در دوران اپیدمی کرونا شده است. مشخص است درگیر شدن وزیر بهداشت که مسئولیتی تخصصی دارد با ماجراهایی مثل تعطیل شدن ادارات یا باز و بسته بودن راه‌ها همگی تلف‌کردن و هدردادن قوت تیم تخصصی درمان کشور و صرف آن برای امور اجرایی است در حالی که همه می‌دانند وزارت بهداشت در این شرایط از کمبود نیرو و امکانات رنج می‌برد و مابقی دستگاه‌های اجرایی باید به کمک آنها بیایند. علاوه‌بر این ظاهرا کسی حرف وزارت بهداشت را نمی‌خواند و همین هم باعث درخواست علی لاریجانی برای ارتقای ریاست ستاد مبارزه با کرونا شده است.

نقش‌آفرینی حسن روحانی در میدان کرونا

2 _ بعد از اوج‌گرفتن انتقادها از غیبت بهت‌آور حسن روحانی در شدیدترین چالش این سال‌های کشور، وی با حضور در جلسه هیات دولت اظهارات عجیب و غریبی مطرح کرد که نه‌تنها پاسخ مناسبی به مطالبات این روزها نبود، بلکه باعث دامن زدن به مشکلات و ایرادات هم شده است.

از میان سخنانی که حسن روحانی در جلسه هیات دولت مطرح کرد دو نکته مهم بیشتر از همه مورد توجه قرار گرفت؛ اول اینکه او در توجیه غیبت خود گفت: «اخیرا بعضی از دوستان نامه نوشتند، بعضی از نمایندگان محترم مجلس و دیگران که من ستاد را به‌عهده داشته باشم، دوستان بدانند حداقل هفته‌ای یک جلسه ستاد با ریاست و مدیریت خود من تشکیل می‌شود؛ در هفته‌ای که الان رو به پایان است از شنبه جلسه گذاشته بودیم و هفته آینده هم جلسه داریم؛ در ایام تعطیلات عید هم باز جلسه خواهیم داشت؛ خود من جلسات را هفته‌ای یک‌بار می‌گذارم؛ اگر مشکلی داشتم معاون اول می‌گذارد و خود ستاد ملی به ریاست دکتر نمکی به‌طور منظم در هفته هرچند بار لازم باشد جلساتش گذاشته می‌شود.» این توضیح در وهله اول تایید همان عادی پنداشتن شرایط حاد این روزهای کشور از سوی رئیس‌جمهور است و موید اینکه او برای بحرانی که روزانه جان چند ده تن از مردم کشور را می‌گیرد، هفته‌ای تنها یک جلسه برگزار می‌کند و با وجود تذکر رهبری و رئیس مجلس و انتقادهای مردمی، بنایی هم ندارد تغییر رویه دهد.

دومین نکته‌ای که روحانی در این جلسه ذکر کرد و احتمالا می‌تواند عواقب ناگواری داشته باشد این است که گفت: «بعضی‌ها به من پیشنهاد کردند دولت تعطیلات نوروزی را امسال حذف کند و این تعطیلات را در فصل و زمان دیگری که کرونا نیست، ببرد که به اعتقاد من این کار عملی و شدنی نیست.» این اظهارنظر در حالی مطرح می‌شود که پیش از این مسئولان دولتی گفته بودند «احتمالا تعطیلات دیگری را برای مردم در نظر خواهند گرفت» تا به این صورت از حجم مسافرت‌ها در ایام نوروز کاسته شود. اما حالا حسن روحانی که ظاهرا به قرنطینه و همچنین کاهش ساعات اداری هم اعتقادی ندارد به مردم این اطمینان را هم می‌دهد که هیچ تعطیلاتی بعد از کرونا در کار نخواهد بود و آنها تنها همین چند روز را برای تفریح و سفر پیش‌رو دارند! همین مساله نکته متناقضی با دیگر بخش‌های اظهارات حسن روحانی است که از مردم می‌خواهد در خانه بمانند و به‌منظور جلوگیری از تداوم شیوع کرونا از رفت‌وآمد خودداری کنند.

روحانی و مساله‌ای به نام مدیریت بحران

  3 _  به‌صراحت باید گفت مرور عملکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم در بحران‌های مختلف گویای وجود یک نقصان بزرگ در مساله مدیریت و فرآیند تیم حسن روحانی در اداره کشور است. نه‌تنها در ماجرای کرونا که چالش عمق‌تر و گسترده‌تر است که بروز و ظهور حسن روحانی در دیگر بزنگاه‌های ویژه نیز به‌نوعی بوده که نه‌تنها شرایط بهبود نیافته که چالش جدی و پرهزینه‌تر شده است.

ذکر چند مثال می‌تواند توضیح‌دهنده این وضعیت باشد. بحران ارزی در سال 97 کشور را فرا گرفت و تلاطم در بازارهای مختلف مشکلات بسیار زیادی را برای مردم ایجاد کرد. چند برابر شدن قیمت ارز و شتاب گرفتن نرخ دلار و رسیدن به مرز 20 هزار تومان کشور را با چالش جدی روبه‌رو کرد و حتی کار را به‌جایی رساند که مردم دست به ذخیره خانگی ارزهای مختلف به‌ویژه دلار زدند. در چنین شرایطی که بازارها متزلزل بودند و مردم امید داشتند مدیریت صحیح و اقدامات فوری دولت باعث کاهش چالش و بحران شود، حسن روحانی ناگهان در تله‌کابین توچال با لباس ورزشی و با چهره‌ای خندان در حال تفریح دیده شد که واکنش‌های بسیار تندی را میان افکارعمومی به‌همراه داشت. توجیه مسئولان در آن زمان این بود که روحانی برای عادی نشان دادن فضا چنین اقدامی انجام داده است ولی واکنش‌ها آنقدر سنگین بود که هیچ جای توجیهی باقی نمی‌گذاشت. آن روزها بدنه اجتماعی و حتی فعالان سیاسی بسیار نزدیک به روحانی نیز منتقدانه از این رفتار سخن گفتند.

ماجرای افزایش ناگهانی بهای بنزین اما با فاصله از ماجرای توچال جلوتر بود و نه‌تنها مردم را ناراحت کرد که بر عصبانیت و اعتراضات آنها نیز افزود. شوک افزایش چند صد درصدی قیمت بنزین که بعدا معلوم شد سود آنچنانی هم برای کشور نداشته و حتی باعث کاهش مصرف قابل‌توجه هم نشده است، اعتراضات عمومی نسبت به وضعیت اقتصادی و نوع مدیریت دولت را آنقدر تشدید کرد که آشوب‌طلبان توانستند بر موج آن سوار شوند و برخی شهرهای کشور را برای چند روز به‌هم بریزند. حسن روحانی بعد از این قضایا مقابل دوربین تلویزیون ظاهر شد ولی به‌جای مدیریت فضا و کمک به بهبود شرایط با ذکر اینکه من هم روز جمعه از ماجرا خبردار شدم، هم بر بی‌اعتمادی مردم نسبت به دولت افزود و هم تایید کرد مدیریت واحد و متمرکزی در دولت دوازدهم وجود ندارد. حالا در ماجرای کرونا هم حسن روحانی با اقدامات خود بیشتر از آنکه کمک‌کننده باشد، تشدید‌کننده مشکلات و چالش‌ها شده و با اظهارنظر دیروز خود تاکید کرده قرار نیست هیچ تغییری در رفتار خود حتی با افزایش تعداد تلفات کرونا داشته باشد.