سقوط سیاه

فرهیختگان : «داناوان مارش» در سال 2018 فیلمی با عنوان «قاتل شکارچی» را ساخت که داستان درگیری زیردریایی هسته‌ای آمریکایی با زیردریایی هسته‌ای روسیه است. در بخشی از این فیلم پس از اصابت موشک اژدر به زیردریایی آمریکایی‌ها، گفت‌و‌گویی بین فرمانده زیردریایی و فرمانده نیروها درمی‌گیرد. فرمانده نیروها در پاسخ به سوال مافوقش درباره حال خدمه می‌گوید: «من مدت زیادی با این افراد بودم، خیلی ترسیدند.» فرمانده زیردریایی می‌پرسد تو چطور و او پاسخ می‌دهد: «22 سال در این کار بود، تا حالا بهم شلیک نشده بود. نمی‌تونم بگم خوشم اومد.» این دیالوگ واقعی‌ترین روایت از وضعیت این روزهای نیروهای آمریکا در منطقه غرب آسیاست.

آمریکایی‌ها پس از چند دهه امنیت در پایگاه‌هایشان، در هفته‌های اخیر، پایگاه‌ها و هواپیماهایشان تبدیل به سیبل موشک‌ها شده است. سه هفته پس از موشک‌باران پایگاه آمریکایی‌ها در عین‌الاسد عراق، دیروز طالبان در افغانستان، یک هواپیما و یک هلی‌کوپتر متعلق به نیروی هوایی آمریکا را هدف قرار داد.

در ساعات نخست این حادثه، گزارش‌هایی از سقوط یک هواپیمای مسافربری در ولایت غزنی منتشر شد، اما اداره هوانوردی غیرنظامی افغانستان، آن را تکذیب کرد و با انتشار اطلاعیه‌ای گفته هیچ موردی از سانحه سقوط هواپیمای مسافربری غیرنظامی را تایید نمی‌کند. چند ساعت بعد و با انتشار ویدئوهایی در فضای مجازی مشخص شد که هواپیمای مورد اشاره مدل «E-11»، نظامی و متعلق به نیروی هوایی آمریکا بوده است. این هواپیما که از آن برای حمل‌ونقل افراد مهم و بلندپایه استفاده می‌شود، توسط طالبان هدف قرار گرفته است

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان افغانستان در‌این‌باره گفت: «یک هواپیمای اشغالگران آمریکایی در ولایت غزنی ساقط شد و تعداد زیادی از افسران سازمان جاسوسی آمریکا کشته شدند.» وی با انتشار بیانیه‌ای خاطرنشان کرد: «بعداز ظهر امروز در منطقه «سدوخیل» شهرستان «ده‌یک» ولایت غزنی، یک فروند هواپیمای آمریکایی که ماموریت اطلاعاتی داشت، ساقط شده است.»

براساس بیانیه طالبان، این هواپیما توسط این گروه ساقط شده است. مجاهد گفت: «همه سرنشینان این هواپیما از جمله افسران مهم سازمان سیا کشته شدند.» سخنگوی طالبان همچنین تصریح کرد: «طالبان در دیگر ولایت‌ها از جمله هلمند، بلخ و برخی مناطق دیگر افغانستان نیز تعدادی از هواپیماها و بالگردهای نیروهای آمریکایی و افغان را ساقط کرده است.»

دقایقی بعد، یک مقام نظامی آمریکایی در گفت‌وگو با شبکه «سی‌بی‌اس» تایید کرد که یک فروند هواپیمای نظامی این کشور در افغانستان سقوط کرده است. این مقام آمریکایی تایید کرده است این هواپیما از مدل «E-11» بوده است.

به گفته وی، دلیل سقوط این هواپیما همچنان در دست بررسی است. وی از اظهارنظر درمورد سرنوشت سرنشینان این هواپیما خودداری کرده است.

همزمان خبرنگار شبکه «فاکس نیوز» به نقل از یک مقام ارشد نظامی آمریکایی مدعی شد این هواپیما «کمتر از پنج سرنشین» داشته است و هنوز مشخص نیست که آیا کسی در این حادثه زنده مانده است یا نه. ساعتی پس از این اقدام طالبان، خبرهایی درباره هدف قرار گرفتن یک بالگرد آمریکایی در رسانه‌ها منتشر شد.

سخنگوی طالبان، این گزارش‌ها را درمورد سقوط یک بالگرد ارتش آمریکا در منطقه «پکتیکا»ی افغانستان نیز تایید کرده و گفته تمام سرنشینان این بالگرد هم کشته شده‌اند.هنوز مشخص نیست طالبان چگونه و با چه سلاحی توانسته‌اند، هواپیما و هلی‌کوپتر آمریکایی را ساقط کنند، اما به‌نظر می‌رسد، این دو توسط سلاح‌های دوش پرتاب همچون استرلا‌2 (سام 7) که مجاهدان افغانستانی در سال‌ 1988 نیز این سلاح را در اختیار داشتند، هدف قرار گرفته‌اند. انگیزه طالبان از دو عملیات روز دوشنبه مشخص نیست ولی احتمال می‌رود یکی از دلایل واکنش این گروه، به عملیات اخیر آمریکا در 18 دی‌ماه باشد که منجر به کشته‌شدن ملا ننگیالی از فرماندهان طالبان شد.

نکته قابل توجه در این عملیات دوگانه طالبان، زمان اجرای این عملیات است. به‌طور حتم طالبان پیش از این هم دارای این سلاح کاربردی بوده است اما نگران تبعات استفاده از آن بود که هیچ‌گاه هواپیماهای نظامی آمریکا را هدف نمی‌گرفت. حالا و به‌ویژه پس از ناتوانی آمریکا در پاسخ به حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد، سایر گروه‌ها نیز جسارت هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی آن‌هم با سلاح‌هایی قدرتمندتر از کلاشینکف پیدا کرده‌اند. این اقدام طالبان، موازنه قوا در افغانستان را تحت‌الشعاع خود قرار خواهد داد. از این پس هواپیماهای نظامی آمریکایی، در افغانستان یا شاید عراق نیز امنیت سابق را نخواهند داشت.