مدیران باعث تکرار در پوسترهای فجر می‌شوند

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»،  محمد روح‌الامین، گرافیست و طراح پوستر‌ این روزها، پوستر بسیاری از فیلم‌ها را طراحی کرده است؛ فیلم‌هایی که همه‌شان در سینمای ایران ماندگار شده‌اند. به سراغش رفتیم تا نگاهی داشته باشد به پوسترهای مختلفی که در ادوار جشنواره فیلم فجر طراحی شده است:

تا زمانی‌که آرمان‌های انقلابی در جامعه پررنگ بود، ارجاعات همه فعالیت‌های فرهنگی ازجمله پوسترهای جشنواره فیلم فجر به همین مسائل بود. از یک جایی به بعد، قرار شد ما در پوسترها شبیه سینما باشیم؛ اینکه اگر قرار است یک سینمای عالمانه داشته باشیم، فقط با همین پیش برویم و برای همین سراغ المان‌های فرهنگ ایرانی آمدیم؛ یعنی از انقلابی بودن فاصله گرفتیم و به این المان رسیدیم. اینکه می‌گویم برای این است که چندین دوره روی پوسترهای جشنواره مطالعه داشتم.تا یک سال‌هایی اتفاق‌های خوبی می‌افتاد. تا اوایل دهه 80، پوسترهای خوبی داشتیم، اما به نسبت با ورود فتوشاپ و نرم‌افزارهای دیگر در طراحی و گرافیک و کم‌انگیزه شدن و بی‌توجه شدن مدیران نسبت به پوستر مهم‌ترین فستیوال فرهنگی کشور، تبدیل به یک‌سری کارهای دم‌دستی شدند؛ یعنی دیگر اهمیت ندارد چه کاری انجام می‌دهیم، فقط یک طراحی‌ای باشد و بس، درددسری برای مدیر فرهنگی و جایگاهش ایجاد نکند، هر اتفاقی را رقم زد، اشکالی ندارد، چهار المان هم داشته باشد؛ همین برای یک پوستر بس است.سهل‌انگاری در تایید، مدیریت، سفارش و طراحی همه اینها با هم نقش دارد. اگر ما دو سه نمونه کمیاب در این دهه 90 را جزء پوسترهای خوب بدانیم، بقیه پوسترها همه کپی و مثل مثالی که زدم شده‌اند، مخصوصا در سال‌های اخیر.

پوسترهای قدیمی را که شما نگاه کنید، به اسم‌های بزرگی می‌رسید؛ طراح‌های خوبی که امروز آدم‌های شناخته‌شده‌ای هستند. اتفاقی که در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم، مثلا همان پوستر علی حاتمی را به آیدین آغداشلو سفارش دادند، اما وقتی طرحش را می‌زند، قبول نمی‌کنند و یک کار دیگری می‌آید که تایید می‌شود. همان سهل‌انگاری‌ای که گفتم، دقیقا همین جا اتفاق می‌افتد؛ سهل‌انگاری‌ای که از طرف مدیران است.

یک مشکل اصلی در طراحی پوسترها، اتفاقی است که مدیران رقم می‌زنند. دیر یاد پوستر می‌افتند و همین کمبود زمان باعث می‌شود پوستر عجله‌ای شود. مدیرانی که نمی‌دانند چه چیزی درست است و چه چیزی غلط! مدیرانی که مشاور مناسب ندارند، مدیرانی که محفلی انتخاب می‌کنند، مثلا چهار دوره یک نفر را برای طراحی پوستر انتخاب می‌کنند، به خاطر اینکه مثلا آن طراح یکی از اقوامش در شورای سیاستگذاری جشنواره سمت دارد، رفیق بازی و فامیل‌بازی زیاد وجود دارد.از طرف دیگر طراح وقت کمی دارد و‌ انگیزه لازم را هم برای طراحی پوستر ندارد. فکر کنید وقتی شما چهار سال پشت سر هم پوستر جشنواره را طراحی کرده‌ای، دیگر ‌انگیزه‌ای برای طراحی جدید نداری. شما برای کاری که می‌خواهی فکر کنی و انرژی بگذاری، باید همه توانت را بگذاری، اما این اتفاق نمی‌افتد و هرچه می‌گذرد، فرسایش پیدا می‌کند و این فرسایش به طرح‌ها هم می‌رسد.یعنی اگر ایرادی باشد، ایراد را باید به کسانی بگیریم که می‌خواهند بی‌ریسک‌ترین کار را انجام بدهند.

مدیران می‌ترسند پوستر برایشان دردسر شود و قصه‌ای ایجاد کند. پوستری که با عکس مرحوم شکیبایی طراحی شد هم حاشیه‌های زیادی داشت که چه کسی این پوستر را طراحی کرده و ایده را چه کسی داده است.پوستر فجر، پوستر مهم‌ترین فستیوال فرهنگی کشور است. آنقدر اهمیت دارد که وقتی یک طراح آن را قبول می‌کند، دیگر به رقم آن طرح فکر نکند، چون اصل کار خیلی مهم است، البته رقم هم مهم است، اما اینکه کسی برای پول کم این کار طراحی را سرسری بداند، فکر نمی‌کنم این‌طور باشد. طبق حرف‌هایی که در بالا زدم، به نظرم آنها در طراحی پوستر جشنواره مهم‌تر هستند.