پایگاه Clarivate برای اولین بار فهرست100 نوآور برتر جهانی را در سال 2024 با تمرکز خاص بر بخش خودرو ارائه کرد که شامل افزایش قابل‌توجه وسایل نقلیه الکتریکی، ظهور وسایل نقلیه خودکار و نیمه‌خودکار و ظهور فناوری‌های وسایل نقلیه متصل به اینترنت اشیاء است. این پیشرفت‌های فناورانه به تحقیقات و نوآوری در حوزه خودرو جانی دوباره بخشیده و موجی از خلاقیت و اختراع را برانگیخته است که به مرور تغییر شکل این حوزه را در سطح جهانی ایجاد می‌کند.

چین؛ پیشروترین نوآور دنیا
چین مهم‌ترین و پیشروی اصلی نوآوری در حوزه خودروی دنیاست که بیش از 70 درصد از فعالیت‌های فناورانه و اختراعی خود را به این حوزه اختصاص داده است. با وجود سطح بالایی از فعالیت‌هایی که چین دارد این کشور در فهرست 20 مبتکر برتر حوزه خودرو غایب بزرگی محسوب می‌شود. این امر با توجه به اینکه تعداد خودروهای تولیدشده در چین در مقایسه با آمریکا، ژاپن، کره‌جنوبی، آلمان، فرانسه و انگلیس بالاتر است جای شگفتی دارد. با وجوداین که ردپای چینی‌ها در تولیدخودرو در اروپا در حال رشد است بازارهای آسیایی تمرکز بالای خود را روی تولیدات چینی گذاشته‌اند.

رشد ثبت اختراعات خودرویی در چین سریع‌تر از دنیا
حجم نسبی نوآوری‌ها به‌رغم نرخ پایین در سطح بین‌المللی و حجم بالای فعالیت‌های نوآوری در چین به این معناست که پرونده‌های ثبت اختراع بین‌المللی در این کشور احتمالا سریع‌تر از آنچه انتظار می‌رفت با خودروسازان اروپایی، ژاپنی و آمریکایی قابل مقایسه خواهد بود. اگرچه چین در نرخ حجم نوآوری پیشتاز دنیاست، اما کمتر از یک درصد از پتنت‌های این کشوردر خارج از کشور به ثبت رسیده است. این در تضاد با نرخ بایگانی بین‌المللی بالاتر از ژاپن، آمریکا، اروپا و کره‌جنوبی است. باوجوداین، سطح حمایت از ثبت اختراع بین‌المللی که توسط شرکت‌ها در چین اتفاق می‌افتد، در شش سال گذشته حدودا دو برابر شده است.

تأثیر فناوری بر حوزه خودرو
داده‌های مربوط به نوآوری به دلیل ترکیبی از حفاظت تجاری که یک پتنت ارائه می‌دهد و جزئیات فنی نهفته در پتنت، اطلاعات عمیق فنی و توسعه بازار را فراهم می‌کند. با تجزیه‌و‌تحلیل این داده‌ها در سطح کلان، می‌توان روند تحقیقات را در حوزه خودرو دنبال کرد. علاوه‌براین، با استفاده از دو معیار کلیدی شامل رشد در ویژگی‌ها و رویکردهای فنی و سطح تکمیل منحنی توسعه، می‌توان جبهه‌های تحقیق و نوآوری فعلی را در حوزه خودرو فیلتر و شناسایی کرد. درمجموع، محققان برای جهت دادن به نوآوری در حوزه خودرو، دو متغیر کلیدی شامل نظریه منحنی S نوآوری و رشد خالص را ترسیم کرده‌اند

فناوری‌های خودرویی در آینده
با نگاهی به آینده و استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه خودرو، باتری‌های حالت جامد و استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی (ML) در مدیریت باتری، عملکرد و مقرون‌به‌صرفه بودن خودروهای برقی را بیشتر افزایش می‌دهند و کشورها و شرکت‌های پیشرو در این نوآوری‌ها نیز مزیت رقابتی را در بازار خودروهای برقی به دست می‌آورند.

حسگر و اتصال داده
توسعه حسگرها و فناوری‌های اتصال داده، یکی دیگر از محرک‌های کلیدی نوآوری در حوزه خودرو است. این فناوری‌ها که ارتباط نزدیکی با روندهای هوش مصنوعی دارند، داده‌های لازم را برای روش‌های پیشرفته هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی فراهم می‌کنند که درواقع، روش‌ها و الگوریتم‌هایی‌اند که برای توانمندسازی ماشین‌ها برای یادگیری و تصمیم‌گیری استفاده می‌شوند. اتصال و ارتباطات از راه دور در تنظیمات خودرویی نیز از نظر کدهای فناوری در نمای رشد بالا نشان داده می‌شود. این پیشرفت‌ها برای توسعه وسایل نقلیه متصل و خودکار، امکان تبادل اطلاعات در زمان واقعی و بهبود ارتباطات V2X ضروری‌اند. این امر، ایمنی، کارایی و تجربه کلی رانندگی را افزایش داده و با روندهای نوآوری گسترده‌تری همسو می‌شود که بخش خودرو را به جلو پیش می‌برد.

همسویی با 5 نیروی نوآوری مدرن Clarivate
محققان، روندهای فناورانه‌ای را با مدل پنج نیروی نوآوری مدرن Clarivate در حوزه خودرو تجزیه‌وتحلیل کرده‌اند که شامل پایداری، رفاه، اتصال، اتوماسیون و جابه‌جایی می‌شود. این نیروها، حوزه‌های کلیدی را نشان می‌دهند که پیشرفت‌های فناورانه باعث تغییرات و پیشرفت‌های قابل‌توجهی می‌شود.
پایداری: نوآوری‌هایی که اثرات زیست‌محیطی را کاهش می‌دهند؛ مانند خودروهای برقی و منابع انرژی تجدیدپذیر. 
رفاه: پیشرفت‌هایی که سلامت، ایمنی و راحتی افراد را بهبود می‌بخشند، مانند سیستم‌های پیشرفته کمک‌راننده (ADAS) و طراحی‌های ارگونومیک. درحالی‌که این نیرو، ممکن است کم‌رنگ‌تر باشد، اما وجود آن حیاتی است؛ چرا‌که مصرف‌کنندگان و تنظیم‌کننده‌ها، این جنبه‌ها را در نوآوری خودرو در اولویت قرار می‌دهند. 
اتصال: فناوری‌هایی که ارتباطات و تبادل اطلاعات بی‌وقفه را امکان‌پذیر می‌کنند؛ مانند ارتباطات V2X و زیرساخت هوشمند. 
اتوماسیون: توسعه سیستم‌های خودکار و رباتیک که کارایی را افزایش و مداخله انسان را کاهش می‌دهد که به‌عنوان نمونه می‌توان به خودروهای خودران اشاره کرد. 
جابه‌جایی: راهکارهایی که جابه‌جایی افراد و کالاها را افزایش می‌دهد از جمله خدمات حمل‌ونقل مشترک و تدارکات پیشرفته. 

این نیروها اهمیت بالایی دارند به‌طوری‌که به همگرایی فناوری‌ها در سراسر حوزه خودرو دامن می‌زنند و چرخه‌ای قدرتمند و خود تقویت‌کننده از نوآوری را ایجاد می‌کنند. این امر به شرکت‌ها کمک کرده و فرصت‌ها و خطرات مرتبط با نوآوری را با برجسته‌کردن زمینه‌هایی ارزیابی می‌کنند که احتمال ظهور نوآوری‌های آینده وجود داشته باشد.

 متن کامل گزارش ندا اظهری خبرنگار گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان  بخوانید