ماجرای 40 سالۀ یک سیگنال مرموز

با تنظیم روی فرکانس رادیویی موج کوتاه 4625 کیلوهرتز، طعم معمایی را خواهید چشید که برای بیش از چهار دهه جهان را گیج کرده است. این ایستگاه، واقع در روسیه، بیش از 40 سال را صرف مخابره طیف مرموزی از بیپ ها، وزوزها و عبارات گفتاری کرده است. این روند تقریبا بدون وقفه بوده و هیچ کس تاکنون ادعای مالکیت نکرده یا توضیح رسمی درباره آن نداده است. بیشتر از صداهای مبهم، این کمبود اطلاعات است که همچنان جهان را سردرگم می کند. این ایستگاه که یو وی بی-76 (UVB-76)  نام دارد و بعدا نام مستعار «بازر» (The Buzzer) برای آن انتخاب شد، احتمالا حداقل از دهه 1970 پخش می شود.

نظریه‌ها درباره ایستگاه یو وی بی-76
نظریه ها فراوان هستند. رادیو موج کوتاه به سیگنال ها اجازه می دهد تا مسافت دورتری سفر کنند – در این مورد، آنها کل روسیه و فراتر از آن را پوشش می دهند. برخی بر این باورند که سیگنال ها می تواند بخشی از شبکه ارتباطی نظامی روسیه باشد که به زیردریایی ها یا نیروهای نظامی مخابره می شود. شاید این نوعی دستگاه روز رستاخیز «دست مرده» (Dead Hand) برای فعال سازی خودکار موشک های بالستیک و حملات هسته ای باشد. این سیگنال طی جنگ سرد نمایان شد، از این رو می تواند یک مخابره شبکه جاسوسی باشد. 

یک نظریه این است که سیگنال از یک ایستگاه اعداد است که این ایستگاه رادیویی برای ارسال پیام های رمزگذاری شده از طریق اعداد یا با استفاده از صدا، کد مورس یا سایر کدهای دیجیتالی راه اندازی می شود. محبوبیت این ایستگاه ها در پایان جنگ جهانی اول افزایش یافت. طی جنگ سرد، آنها ابزار مفیدی برای ارسال پیام های محرمانه بودند. فعالیت یو وی بی-76 تنها پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی افزایش یافت. از زمانی که علاقمندان نظارت خود را در سال 1982 آغاز کردند، این ایستگاه دستخوش تغییرات اندکی شده است. در ابتدا، سیگنال رادیویی فقط یک سری بیپ بود. در سال 1992، این به وزوزها – تُنی شبیه آژیر مه - تغییر یافت از این رو، نام مستعار «بازر» برای آن انتخاب شد. همچنین، هر هفته یا دو هفته، یک زن یا مرد فهرستی از نام ها، واژه ها یا اعداد را می خواند. تصادفی بودن در صداها متفاوت است.

اتفاقی عجیب در سال 2010
همه اینها به خودی خود عجیب است، اما در سال 2010، یک اتفاق غیرمنتطره رخ داد. مخابره سیگنال برای یک روز متوقف شد. سکوت محض. روز بعد، پخش سیگنال از سر گرفته شد، انگار که هیچ اتفاقی رخ نداده است. سپس، در آگوست 2010، چندین مکث در پخش رخ داد، از جمله در 25 آگوست، زمانی که شنوندگان چیزی را شنیدند که برخی آن را به عنوان صدای راه رفتن افراد در یک اتاق توصیف کردند. این پخش های غیرمعمول شامل چیزی می شد که در برهه ای از زمان ممکن بود کد مورس باشد. سپس، ایستگاه قطعاتی از باله «دریاچه قو» چایکوفسکی را پخش کرد و شناسه تماس از یو وی بی-76 به Mikhail Dumitri Zhengya Boris (MDZhB) تغییر کرد.

تقریبا در همان زمان، سایت مخابره به نظر می رسید که مکان خود را تغییر داده است. سیگنال در اصل از جایی که ردیاب ها معتقد بودند یک پایگاه نظامی روسیه در شهر پوواروو (Povarovo)، تقریبا 31 کیلومتری مسکو، است، سرچشمه می گرفت. در سپتامبر 2010 همه چیز تغییر کرد و دنبال کردن سیگنال دشوارتر شد. اکنون بسیاری بر این باورند که مسئولیت این ایستگاه بر عهده چندین سایت رسمی ارتباطات دولتی، از جمله یکی در سنت پترزبورگ و دیگری در مسکو است. زمانی که کاوشگران غیرمجاز حدود یک سال پس از اینکه ردیابی سیگنال دشوارتر شد، از سایت پوواروو بازدید کردند، دریافتند که پایگاه متروکه شده است. آنها ادعا کردند دفترچه ای کشف کرده اند که جزئیات برنامه های پخش شده از سال 2005 را نشان می دهد. به گفته مردم محلی، ارتش روسیه طی یک شب و در کمتر از 90 دقیقه سایت را به حال خود رها کرد.

«بازر» چه کاربردی دارد؟
به اعتقاد دیوید استاپلز، متخصص در پژوهش و توسعه سامانه های شناسایی، نظارت و ناوبری مبتنی بر فضا، "بازر" یکی از معماهایی است که هنوز پاسخی برای آن ارائه نشده است. برای کشف کل حقیقت، خود روس ها باید شفاف سازی کنند. تقریبا به طور قطع می توان گفت که دولت روسیه از این ایستگاه استفاده می کند. اگر این گونه باشد احتمالا اهداف صلح آمیزی را دنبال نمی کند. استاپلز استاد مهندسی الکترونیک و رادیو در دانشگاه سیتی لندن نیز است. وی معتقد است این ایستگاه احتمالا در صورت وقوع جنگ هسته ای یا جنگی که موجب از بین رفتن ارتباطات ملی روسیه شود، به کار گرفته خواهد شد. به دلیل ماهیت قدرتمند پخش، این ممکن است یک کانال اضطراری برای ارتباط در زمان های درگیری ارائه کند. روس ها ممکن است این کانال را برای دفاع هوایی یا نوعی از دفاع اختصاص دهند.

به گفته استاپلز، وقتی سازمانی می خواهد کنترل فرکانسی را حفظ کند، اغلب یک پیام آزمایشی پایه را به طور مکرر پخش می کند که چندان توجهات را جلب نمی کند. با این وجود، این درباره یو وی بی-76 صدق نمی کند. مالکان سیگنال کانالی همه جهته را با یک فرستنده فوق العاده قوی اداره می کنند که رشته ای به ظاهر نامفهوم از صدها را پخش می کند. با این وجود، چندین نظریه دیگر نیز استاپلز را مجذوب خود کرده اند. یکی از موارد این است که یو وی بی-76 یک سامانه «دست مرده» باشد که در صورت نابودی روسیه می تواند به نحوی یک حمله هسته ای تلافی جویانه را آغاز کند. مورد دیگر این است که بازر روشی برای ارسال سیگنال های رادیویی به اتمسفر برای جستجوی یوفوها است.

از نظریه های دیگر می توان به نوعی پژوهش یونوسفر، طرحی که به طور مستقیم با نیروگاه چرنوبیل مرتبط است، یک سامانه ارتباطات زیردریایی روسی، یا یک شبکه جاسوسی بین المللی اشاره کرد. و آنها هنوز تعداد انگشت شماری از ایده هایی هستند که مردم درباره یو وی بی-76 مطرح کرده اند.

منبع: عصر ایران