رضا غلامی، پژوهشگر و مدرس فلسفه سیاسی و مطالعات فرهنگی و تمدنی در پاسخ به پرسش‌های «فرهیختگان» درباره تکثر اجتماعی، مردم‌سالاری دینی را به‌عنوان نظامی که واجد ارزش‌های دموکراتیک است برمی‌شمارد که ظرفیت پذیرش تکثر را دارد و قائل به این است که تکثر نیز تا جایی مجاز و پذیرفته شده است که مغایر با حقوق طبیعی افراد و منافع کشور نباشد.

کتاب «کنشگران مرزی» نوشته مقصود فراستخواه که در سال 1401 به بازار نشر آمد (نکات مطرح‌شده در این یادداشت از چاپ سوم اثر: فروردین 1402) از امتیازات و قوت‌های زیادی برخوردار است.

تمدن‌ها گاه با عنصر «شک» پیدا می‌شوند و گاهی هم با عامل ‌شک‌ رو به زوال می‌گذارند. تحول در ادیان و انقلاب‌های دینی هم گاه از تردیدهای الهیاتی و یا حتی از شک و تردیدهای فرهنگی و اجتماعی آغاز می‌شوند. اکنون پرسش این است که قرآن چه سان به موضوع ‌شک‌ در عرصه‌های اجتماعی و احتمالا در فرآیند ظهور و سقوط جوامع و تمدن‌ها نگاه می‌کند؟

نشست «چرایی و چگونگی رجوع به متون کلاسیک فلسفی» با حضور محمدتقی طباطبایی و به همت شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی برگزار شد.

قوه قضائیه برای ایجاد تحول در فرآیندهای قضایی هفت ماموریت طراحی کرده است. در ادامه ضمن تشریح چهارچوب برنامه تحول قوه قضائیه به طور خلاصه به این هفت ماموریت، چالش‌ها، عوامل، راهبردها‌ و راهکارهای مورد‌نظر قوه برای بهبود عملکرد پرداخته شده است.

احتمالا هر روز صبح که از خواب بیدار می‌شوید با تصاویر به‌ شدت وحشتناکی که از فلسطین منتشر می‌‌شود روبه‌‌رو می‌‌شوید. پرسشی که مطرح است این است که آیا همه انسان‌هایی که با این تصاویر روبه‌رو می‌شوند، به یک مساله می‌اندیشند؟ مساله تا حدودی واضح است.

درطول تاریخ ایران جابه‌جایی قدرت حکومت‌ها و دولت‌ها همواره با اقوام بود و با شمشمیر صورت می‏گرفت و جانشینی‌ها هم به‌صورت موروثی بود، یعنی اول با شمشیر قدرت را به‌دست می‏گرفتند، سپس به‌صورت موروثی ادامه می‏یافت و درنهایت به‌تدریج ضعیف می‏شد و قومی دیگر جایش را می‏گرفت و اراده و خواست مردم اصلا مهم نبوده است.

اگر می‌بینیم سال‌ها است که مقامات غربی‌ هر روز می‌گویند کار نظام، این هفته یا هفته بعد تمام است و بخشی از مردم آن کشورها هنوز فکر می‌کنند «ایرانی‌ها شتر سوار می‌شوند و در صحرا زندگی می‌کنند»، احتمالاً به این خاطر است که به ایرانیان مقیم کشورهای خود نگاه می‌کنند.

درحال‌حاضر هوش مصنوعی جزئی جدایی‌ناپذیر از دنیای متاورس محسوب می‌شود. این روزها هوش مصنوعی می‌تواند کاربردهای بسیاری را در زمینه‌های مختلف ایجاد کند. از این رو در گفت‌وگو با علیرضا قائمی‌نیا به بررسی ارتباط متاورس و هوش مصنوعی و تاثیرات آن بر دنیای آینده پرداختیم که از نظر شما می‌گذرد.

رهبران اروپایی امیدوارند تکرار ریاست‌جمهوری بایدن از پیوند فراآتلانتیکی محافظت کند و زمان و حمایت کافی را در اختیار آنها بگذارد تا مسئولیت بیشتری را در قاره و حوزه متلاطم خود بپذیرند اما آنها شاید از موهبت این حمایت و فرصت بهره‌مند نشوند. دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ ممکن است بی‌ثباتی را در اروپا تشدید کند، آن هم درحالی‌که اروپا ‌اکنون برای مدیریت این معضل تلاش می‌کند.

آیا ما به پایان عصر سیاست رسیده‌ایم؟ آیا جهان فعلی درحال سیاست‌زدایی از عرصه عمومی است؟ آیا تحت این شرایط ایران هم در وضعیتی جدید قرار گرفته است؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها با احسان فرزانه و امیر رضائی‌پناه، دو دانش‌آموخته سیاست گفت‌وگویی را صورت دادیم که در ادامه می‌خوانید.

نشست «در نسبت فلسفه و سیاست» به همت شورای بررسی متون علوم انسانی در دانشگاه تهران برگزار شد. در این نشست که مساله اصلی ایده‌های فلسفی کارل اشمیت و ارتباط آن با سیاست است، مسعود سیناییان دانش‌آموخته دانشگاه سوربن و LSE، اباصالح تقی‌زاده‌طبری دبیر گروه علوم سیاسی شورای بررسی متون علوم انسانی و دبیر گروه گفتار سیاسی موسسه علم و سیاست اشراق و احمد رجبی عضو هیات‌علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران و عضو شورای علمی گروه فلسفه شورای بررسی متون علوم انسانی تفسیر خودشان را از این ایده بیان می‌کنند.

زندگی چیست و چگونه باید درباره آن تامل شود؟ این دو پرسش ظاهرا سرآمد پرسش‌هایی است که حالا به صورت جدی در صحنه اجتماعی خود را نمایان کرده است. دیگر نمی‌توان به سادگی از این پرسش‌ها عبور کرد، چرا‌که پرسش‌های فعلی دورنمایه سیاسی و اجتماعی دارند، هر‌چند که علی‌الظاهر خیلی به آنها توجه نشود.

آیا همه علاقه‌مندان به کتاب در شرایط فعلی می‌توانند آن کتابی که برای آنها مفید است را تهیه کنند یا موانعی برای تهیه کتاب وجود دارد؟ آنچه بعد از حدود هشت سال تامل به دست آورده‌ام اینکه بسیاری از علاقمندان به کتاب به دو دلیل نمی‌توانند آنچه تصور می‌کنند برای مطالعه آنها مفید است را تهیه کنند.

آیا این برداشت که جامعه در وضعیت سیاست‌زدایی قرار دارد، برداشتی درست است و آیا می‌توان درباره فرمی جدید از سیاست در ایران بحث کرد؟ سال گذشته که اعتراضات در جریان بود، قصد داشتیم به‌صورت بنیادی به این مساله بپردازیم که جامعه با چه بحران‌هایی مواجه است که شکلی از اعتراض را در 96، 98 و 1401 نشان می‌دهد. مجموعه‌ای از گفت‌وگو را شکل داده و وقتی که آنها را کنار هم قرار دادیم، به این نتیجه رسیدیم ظاهرا هم جامعه ما و هم دولت‌ها یکی پس از دیگری در فهم وضعیتی که دچارش هستند، مشکل دارند.