سال ۱۳۷۹ و درست وقتی چهارمین جشن بزرگ سینمای ایران برگزار می‌شد، پیشنهاد شد تا روز ورود صنعت سینما به کشور به نام «روز ملی سینما» ثبت شود، در نتیجه همزمان با صدمین سال وقوع این اتفاق، ۲۱ شهریور در تقویم رسمی کشور به این نام‌ ثبت شد. در این گزارش ویدیویی، تاریخچه سینمای ایران و جهان را مشاهده می‌کنید.

در پرونده ویژه امروز به مناسبت روز ملی سینما، نظر نویسندگان سینمایی «فرهیختگان» را درباره فیلم‌های محبوب‌شان جویا شده‌ایم. نویسنده‌هایی که ترکیبی از نویسندگان قدیمی «فرهیختگان» و نویسندگانی هستند که به تازگی به تحریریه سینما اضافه شده‌اند.

در ۵ روزی که فیلم‌های کمدی اکران نشد، ۸۴ هزار قطعه بلیت به ارزش ۶ میلیارد و ۹۰ میلیون تومان به فروش رسید که سهم «یادگار جنوب» و «مست عشق» صدرنشینان گیشه، حدود ۷۰ درصد است.

سینماهای تهران، شیراز و اصفهان به ترتیب پربیننده‌ترین و پرفروش‌ترین سینماهای کشور در سومین ماه سال ۱۴۰۳ بودند.

فراخوان بخش ملی چهل‌و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر از سوی دبیرخانه این رویداد سینمایی منتشر شد بر اساس این فراخوان، نشان ویژه «شهید جمهور» برای بهترین فیلم با نگاه به دستاوردهای انقلاب اسلامی و پیشرفت‌های کشور اهدا می‌شود.

انقلاب اسلامی سینمایی را پدید آورد که با تعریف قبلی مردم ایران از سینما متفاوت بود. این خلق ناگهانی، مدیون رهبر انقلاب، امام خمینی بود که فراتر از کلیشه‌های ذهنی دوران خود اندیشید و تصمیم گرفت آن را محقق کند.

این حرم دلگشا و باصفا غیر از اینکه پناهگاه معنوی و دینی‌ است، برای ایرانی‌ها رنگ و بو و معنای دیگری دارد که به مساله هویت‌شان برمی‌گردد.

امیر قادری، منتقد سینما در برنامه هفت به صحبت‌های جنجالی محمدحسین شانه‌ساززاده و نگاه مردم در فضای مجازی به این اتفاق واکنش نشان داد و گفت:«اگر پنج‌سال پیش کسی اینچنین صحبت می‌کرد همه سرش می‌ریختند، اما دهه پر از فرصت‌طلبی نَوَد سینمای ایران را بی‌حیثیت کرد. اغلب مخاطبان در فضای مجازی سمت مدیر نماوا را گرفتند»

با به وقوع پیوستن انقلاب اسلامی، مساله آزادی فلسطین به‌عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در سینمای ایران موضوعیت پیدا کرد. تا به امروز شاید سینمای ایران دست روی دست نگذاشته باشد اما فاصله زیادی تا ایده‌آل‌ها دارد. در 45 سال گذشته، تنها 14 فیلم بلند سینمایی ایرانی با موضوع مقاومت فلسطین ساخته شده است. یعنی به‌طور متوسط هر 3.5 سال، یک فیلم.

سعید آجورلو، فعال سیاسی در صفحه ایکس(توئیتر) خود نوشت:«اولین سوال کمیسیون فرهنگی مجلس دوازدهم می تواند این باشد که چرا در این سال‌ها سینمای ایران فیلم خوب نداشته و چرا به این میزان افول کرده است؟ اگر این سوال تثبیت و گسترده شود، می توان به عبور از وضع موجود امیدوار بود.»

سال ۱۴۰۲ اگرچه به لحاظ آمارهای فرهنگی، سال رونق و غافلگیری بود اما اتفاق‌های ناگوار بسیاری نیز در آن رخ داد تا کام فرهنگ‌دوستان سرزمین، حسابی تلخ شود. اگر در روزهای واپسین سال گذشته به یک مخاطب سینما و موسیقی اعلام می‌کردیم که در سال ۱۴۰۲، رونق به بازار مخاطبان سینما و موسیقی برمی‌گردد یا مهرجویی بزرگ در فرآیندی غیرانسانی، به قتل می‌رسد، دهان همه ما از تعجب بازمی‌ماند.

آنالیز «فرهیختگان» از سینمای امسال، دستیابی به گیشه چشمگیر 1200 میلیارد تومانی را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که 88 درصد فروش به فیلم‌های کمدی تعلق دارد و پژمان جمشیدی بار دیگر عنوان پولسازترین بازیگر سال را کسب کرده است.

در پایان جشنواره فجر، گفت‌وگوی مبسوطی با میلاد دخانچی، پژوهشگر مطالعات فرهنگی برای جمع‌بندی کلی‌تر جشنواره داشته‌ایم. البته پیش از این هم دیگر نویسندگان «فرهیختگان» جداگانه به جمع‌بندی آثار پرداخته‌اند و این گفت‌وگو بیشتر معطوف به ساختارهایی است که برسازنده نظم سینمایی جدید هستند.

سال ۲۰۲۳ برای سینمای جهان چگونه بود؟ بحث مستوفایی در سال‌های اخیر شکل گرفته که اساس آن به افت کیفیت کلی سینما و بی‌رمق شدن ایده‌ها و قصه‌ها اشاره دارد. این بحث‌ها را کنار بگذاریم تا بتوانیم سال ۲۰۲۳ میلادی را به لحاظ سینمایی بررسی کنیم. ما در مطالب متعددی به این پرداختیم که سینمای جهان در قرن بیست و یکم چه سرنوشتی از سر گذراند.

فیلم سینمایی «هتل» با فروش بیش از ۲۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان در ۱۰ روز اول ماه آذر به مجموع فروش ۱۶۴ میلیارد تومان رسید.