به گزارش «فرهیختگان»، اگر یک‌چندم توجه و پیگیری‌هایی را که مسئولان نظام آموزشی کشور در رابطه با بازگشایی مدارس داشتند و دارند درمورد تامین ابزار لازم برای اتصال دانش‌آموزان به اینترنت و بهره‌مندی آنها از آموزش مجازی داشتند خیلی از گره‌ها تا به‌امروز باز می‌شد و چند میلیون دانش‌آموز بدون گوشی و تبلت و تلویزیون نمانده بودند. ولی خب چه کنیم که همیشه حاشیه مهم‌تر از متن بوده و مسئولان آسان‌ترین و پرمخاطره‌ترین راه را انتخاب کرده‌اند. همین اخبار یکی، دو هفته اخیر را تماشا کنید، جوری بین سخنان و سیاست‌ها و اقدامات مسئولان تناقض و تضاد وجود دارد که آدم فکر می‌کند در مملکتی زیست می‌کنیم که چند دولت با هم درحال حکمرانی‌ای هستند. هیچ‌جوره با عقل جور درنمی‌آید در یک سیستم دولتی چند وزارتخانه و نهاد دولتی این‌طور با هم چالش در تصمیم‌گیری داشته باشند و سیاست‌های یکدیگر را وتو کنند. از خیلی قبل‌تر هم این را گفتیم و نوشتیم که مهم‌تر و بالاتر از شیوع ویروس کرونا در کشور نوع مواجهه و مدیریت سیستم حکمرانی کشور نسبت به این ویروس است. حکمرانی که در بالاترین سطح در ستاد ملی مقابله با کرونا صورت می‌گیرد و متاسفانه به کرات دیده‌ایم که در همین ستاد که متشکل از مسئولان مختلف در سطوح گوناگون و کمیته‌های مختلف است چندصدایی وجود دارد و حتی دو وزارتخانه هم با یکدیگر کنار نمی‌آیند! یکی از موارد اخیر هم که در آن شاهد این تناقض‌ها و چندنظری‌ها بودیم ماجرای بازگشایی مدارس بود؛ اتفاقی که نظام آموزشی اصرار به فعالیت جدی و حضوری آن دارد و نظام بهداشتی تعجیل در بازگشایی‌ها و حضور دانش‌آموزان در مدارس را توجیه‌پذیر نمی‌داند و این بین هم نه سعید نمکی و محسن حاجی‌میرزایی که طبق روال همیشه، دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها، خصوصا دانش‌آموزان و خانواده‌های کمتربرخوردار متضرر و دچار سردرگمی می‌شوند. نورچشمی‌ها و بچه‌پولدارهای غیردولتی لاکچری درس‌خوان که از همان ابتدای شیوع کرونا تکلیف‌شان را با خودشان روشن کردند و مدرسه‌هایشان برایشان چنان امکاناتی را فراهم کردند که بی‌نیاز از شاد و امثالهم شدند و کارشان را می‌کنند، ماندند آن اکثریت هرروز عقب‌تر و کمتربرخوردارتر از دیروز که نه توانستند گوشی درست و درمانی بخرند و نه اینترنت با آنها راه آمد و نه مدرسه پیگیر آموزش‌شان شد. همان‌هایی که این روزها هم اگر عشق تحصیل داشته باشند مجبور به حضور در مدرسه هستند تا این عقب‌ماندگی چندماهه را با حضور و به خطر انداختن سلامتی‌شان جبران کنند. القصه اینکه پیرو آن مساله تناقض در تصمیم‌گیری‌ها، چند نقل‌قول و اظهارنظر را اینجا ردیف می‌کنم تا ببینید شما هم مثل ما چیزی عایدتان نمی‌شود؟ بعد هم یکی، دو گفت‌وگو در تحلیل وضع موجود و استدلال چرایی بازگشایی مدارس را می‌نویسم و با هم می‌خوانیم.
22 دی‌ماه99 / مدارس باز شوند
محمدرضا ظفرقندی، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی درباره وضعیت کاهش محدودیت‌ها با توجه به کاهش روند بیماری در کشور گفت: «با کاهش شدت بیماری و مرگ‌ومیر، کاهش محدودیت هم باید اتفاق بیفتد زیرا خود محدودیت هم آسیب زیادی دارد. مثلا دانش‌آموزی را در نظر بگیرید که یک‌روز هم مدرسه نرفته است. همه دنیا ازجمله سازمان جهانی بهداشت، توصیه می‌کنند به محض اینکه میزان بیماری در حد قابل کنترل شد، مدارس را باز کنید، منتها باید پروتکل‌های لازم ابلاغ و اجرا شود. مثلا گفتند مدرسه زیر ۵۰نفر، کلاس زیر ۱۰نفر. آنچه باعث شد ما آسیب ببینیم، اجرای پروتکل است.»
22 دی‌ماه 99 / در بازگشایی شتابزده عمل نکنیم
علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای تهران در رابطه با بازگشایی مدارس گفت: «نظر فنی ما درمورد بازگشایی مدارس پرهیز از شتابزدگی است حتی در بازگشایی پایه‌های یکم و دوم نباید شتابزده عمل کرد. بی‌تردید این بازگشایی تاثیراتی را در الگوی حمل‌ونقل شهری خواهد گذاشت و تهران به‌دلیل آلودگی هوا باید تدابیر متفاوتی نسبت به سایر شهرها برایش اندیشیده شود. لذا در تهران باید این کار با تاخیر و مراعات انجام شود.»
23 دی‌ماه 99 / مدارس را باز نکنید
علیرضا دلاوری، معاون بهداشت ستاد کرونای استان تهران ضمن انتقاد از اعلام بازگشایی مدارس زیر 50دانش‌آموز اذعان داشت: «برای بازگشایی‌ها به‌خصوص بازگشایی مدارس باید نکات خاص و ویژه‌ای را در نظر گرفت، الان به کلام گفته می‌شود مدارس دارای 50دانش‌آموز قابل کنترل است، ولی اجرای آن به افزایش سطح ترددها در حوزه شهری منجر شده و در پی آن چرخه ویروس مجددا فعال می‌شود. پیشنهاد ستاد کرونای تهران مبنی‌بر عدم بازگشایی مدارس تهران و ادامه برگزاری آموزش‌های غیرحضوری برای کلیه مقاطع است.»
24 دی‌ماه 99 / دوره متوسطه هم بازگشایی شود
عباس سلطانیان، مدیرکل دفتر دوره دوم نظری وزارت آموزش‌وپرورش گفت: «جمعیت دانش‌آموزی در ۲۸۴۱دبیرستان در کل کشور کمتر از ۵۰نفر است، لذا درصورتی‌که این مدارس در مناطق با وضعیت آبی قرار داشته باشند، می‌توانند از ابتدای بهمن‌ماه برابر بخشنامه ابلاغی، نسبت به دایر کردن کلاس‌های حضوری اقدام کنند. از این تعداد ۱۲۹۲دبیرستان در حوزه شهری و ۱۵۴۹دبیرستان در مناطق روستایی هستند. از تعداد ۲۸۴۱دبیرستان، ۱۸۸۰دبیرستان دولتی و ۹۶۱دبیرستان غیردولتی است.»
25 دی‌ماه 99 / مخالف بازگشایی مدارس هستیم
سعید نمکی، وزیر بهداشت گفت: «درحال حاضر مخالف بازگشایی مدارس هستیم. نگرانیم که دوباره با عادی‌انگاری به تله اردیبهشت و خردادماه بیفتیم. اگر این‌بار گرفتار شویم، موج و شدت خیز جدید کرونا در کشور شاید بیشتر باشد و نیروهای ما ممکن است توان و انرژی مقابله چندباره با موجی جدید را نداشته باشند.»
25 دی‌ماه 99 / هیچ شیوه‌ای جایگزین شیوه حضوری نیست
حسن روحانی، رئیس‌جمهور گفت: «اگرچه آموزش غیرحضوری با توجه به زیرساخت‌هایی که در سال‌های گذشته توسط دولت ایجاد شد، اجازه نداد جریان آموزش با وجود تعطیلی مدارس قطع شود، اما باید در نظر داشت که هیچ شیوه‌ای جایگزین آموزش حضوری نبوده و نخواهد شد.»
25 دی‌ماه 99 / مدارس باید باز باشد
محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش‌وپرورش گفت: «مدارس باید در تمام مناطق به‌جز مناطق قرمز باز و کادر اداری و اجرایی در مدرسه حضور داشته باشند. اگر به‌دنبال مدرسه‌محوری هستیم زمانش اکنون است. دانش‌آموزان پایه اول و دوم ابتدایی باید به مدرسه بروند و حداکثر باید ۱۰نفر در کلاس باشند. سلامت دانش‌آموزان برای ما بسیار اهمیت دارد، ما با این کار سلامت و آموزش را قابل اهمیت می‌دانیم.»
26 دی‌ماه 99 / مدارس باید آخرین جایی باشند که باز می‌شوند
مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا درخصوص بازگشایی مدارس در برخی مناطق گفت: «معمولا در تعطیلی‌هایی که به‌دنبال گسترش ویروس‌های تنفسی فوقانی اتفاق می‌افتد، یکی از اولین مراکزی که فعالیت‌شان تعطیل می‌شود مدارس و مراکز آموزشی هستند و به همین ترتیب باید آخرین جایی باشند که بازگشایی می‌شوند.»
27 دی‌ماه 99 / حضور به‌هیچ‌وجه اجباری نیست
علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: «مدارس به‌هیچ‌وجه به‌صورت اجباری برگزار نخواهد شد. برای پایه‌های اول و دوم در مناطق آبی و زرد به‌صورت اختیاری خانواده‌ها می‌توانند دانش‌آموزان را به مدرسه بفرستند و به‌ویژه مدارسی که تعداد دانش‌آموزان کم است. کلاس کمتر از ۱۰نفر و مدرسه با جمعیت کمتر از ۵۰نفر هم جزء شاخص‌هایی بود که اعلام شد. برنامه‌ریزی خود آموزش‌وپرورش حداکثر دو روز در هفته و یکی، دو ساعت در روز است که آن‌هم اصلا اجباری نیست.»
29 دی‌ماه 99/ برای بازگشایی‌ها عجله کردیم
حمید عمادی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا با اشاره به اعلام آموزش‌وپرورش مبنی‌بر حضور دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم در مدارس گفت: «بازگشایی تالارها و دادن اجازه فعالیت به برخی مراکز تجمعی، مجددا زمینه را برای افزایش موارد بیماری فراهم می‌کند. به‌نظر می‌رسد کمی زود اقدام به بازگشایی‌ها شد، درحالی این اتفاق می‌افتد که همه تاکید می‌کنند هنوز اوضاع بیماری در کشور ثابت و پایدار نبوده و با وضعیت شکننده‌ای مواجه هستیم. با یک شیب بسیار آهسته بیماران دارند افزایش پیدا می‌کنند.»
29 دی‌ماه 99 / نباید مدارس بازگشایی می‌شد
حمید سوری، رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا ضمن انتقاد از بازگشایی مدارس قبل از پایدارشدن شرایط اپیدمی و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم عنوان کرد: «ممکن است آموزش‌وپرورش با قواعد خود نسبت به بازگشایی‌ها اقدام کند ولی اگر وزارت بهداشت بسترهای لازم ازجمله تیم‌های واکنش سریع را فراهم نکرده باشد، ممکن است به‌سرعت شاهد شعله‌ور شدن مجدد اپیدمی در آن شهر یا منطقه باشیم.»
1 بهمن99 / بازگشایی به‌خاطر آسیب‌های فضای مجازی!
محمدمحسن بیگی، مدیرکل سلامت و تندرستی وزارت آموزش‌وپرورش، هدف از بازگشایی مدارس را رفع اشکالات و آسیب‌هایی دانست که دانش‌آموزان در حوزه فضای مجازی با آن روبه‌رو شده‌اند و گفت: «با شرایط پیش‌بینی‌شده و کاهش تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌های درس با حداکثر 10نفر، جای نگرانی درخصوص تهدید سلامتی دانش‌آموزان وجود ندارد.»
تلاش آموزش‌وپرورش برای فرار از شکست پروژه آموزش مجازی
فکر می‌کنم کافی باشد، البته می‌توان اظهارات و ادعاهای دیگری را هم ردیف کرد، اما همین 12مورد، آن‌هم در یک بازه حدود یک‌هفته‌ای به‌خوبی گویای اوضاع فشل مدیریت و حکمرانی در حوزه مدیریت کرونا در ایران است. بلبشویی که معلوم نیست چرا بعد از حدود یک‌سال از شیوع کرونا در کشور همچنان وجود دارد و مشخص نیست که خط پایان این مدل حکمرانی کی و کجاست. با این همه مدارس باز شده‌اند، دانش‌آموزان فعلا به‌صورت اختیاری می‌توانند در مدارس حاضر شوند و به‌صورت خیلی اختیاری هم در معرض ابتلا به کرونا قرار بگیرند. راستش را بخواهید، من این اصرار برای بازگشایی مدارس را آخرین تقلای نظام آموزشی کشور برای پوشش شکست پروژه آموزش مجازی می‌دانم، آخرین تلاش و تقلایی که با توجه به هشدار کارشناسان و متخصصان می‌تواند به قیمت جان دانش‌آموزان و تشدید روند شیوع کرونا در کشور تمام شود.
کودکان در پایه‌های اول و دوم در معرض خطر بی‌سوادی و کم‌سوادی هستند
تا اینجا صرفا از ادعاها شنیده‌ایم و کسی استدلالی برای بازگشایی یا عدم بازگشایی مدارس بیان نکرده است. به همین خاطر ابتدا با رضوان حکیم‌زاده، معاون ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش به گفت‌وگو پرداخته‌ایم تا جویای چرایی بازگشایی مدارس در ایامی شویم که بسیاری از متخصصان مخالف این امر هستند. او در پاسخ به این ابهام به «فرهیختگان» گفت: «فکر می‌کنم این نگرانی باید توسط جامعه جدی گرفته شود و اگر واقعا ابعاد این نگرانی در حدی است که خیلی تهدید جدی است نباید اجازه بیرون آمدن بچه‌ها را از منزل بدهیم، چون درحال‌حاضر بچه‌ها در پارک‌ها، بازارها، مکان‌های عمومی، دورهمی‌ها، میهمانی‌ها و... حضور دارند. 24 ساعته بچه‌ها در منزل ایزوله نیستند، یعنی این تصمیم در این شرایط گرفته نشده که مثلا شرایطی مثل قرنطینه ووهان چین را داشته باشیم که هیچ‌کسی از منزل خارج نمی‌شود و برای اولین‌بار می‌خواهند پای خود را از خانه بیرون بگذارند و به مدرسه بروند. به‌نظرم می‌رسد باید نگاه همه‌جانبه به موضوع داشته باشیم. کودکان ما در پایه‌های اول و دوم در معرض خطر بی‌سوادی و کم‌سوادی هستند. این مساله ملی است، حتی کشورهایی که شرایط دشوارتر از ما دارند، به‌دلیل اهمیت آموزش حضوری و فراگیری مهارت‌های پایه سواد برای دانش‌آموزان مدارس را باز نگه داشتند، بنابراین از این سو مدرسه می‌تواند مکانی باشد که بچه‌های ما رفتارهای مرتبط با حفظ سلامتی خود را یاد بگیرند و به‌عنوان همیاران سلامت ایفای نقش کنند. نکته دیگری که قابل‌توجه است امروز روز اولی نیست که با مساله شیوع ویروس کرونا مواجه شده‌ایم. یک سال گذشته است و کودکان و دانش‌آموزان ما دائما در معرض این آموزش‌ها بوده‌اند و این آموزش‌ها را از تلویزیون و رسانه‌ها و والدین دریافت کرده‌اند. اگر زمانی تمام فعالیت‌ها تعطیل شود و شرایط به‌گونه‌ای باشد که همه افراد در منزل قرنطینه باشند قطعا در آن زمان ترجیح این است که کودکان از منزل پای خود را بیرون نگذارند و مدرسه هم نیایند.»
بازگشایی مدارس تصمیم ستادملی کروناست که وزارت بهداشت هم در آن حضور دارد
حکیم‌زاده ادامه داد: «به‌هرحال در اختیار شورای مدارس گذاشتیم و با توجه به شرایط متفاوت مدارس، شرایط متفاوت دانش‌آموزان به‌صورت جزئی و محدود در ستاد ملی کرونا مصوب شده که دانش‌آموزان حضور یابند بنابراین با توجه به اینکه مرجع‌های متفاوتی ممکن است اظهارنظر کنند برای اینکه امور تصمیم‌گیری‌ها در سطح کلان از یک هماهنگی و انسجامی برخوردار باشد، در این زمینه مرجعی که درگیر است ستاد ملی مقابله با کروناست و شما مستحضرید در این ستاد وزارت بهداشت عضویت دارد و یکی از نهادهای فعال است و در آن جلساتی که این مصوبه است، وزیر محترم بهداشت و همکاران ایشان حضور داشتند و قطعا سلامتی دانش‌آموزان برای ما اهمیت دارد. هم سلامت جسمی و هم سلامتی روحی و روانی دانش‌آموزان مهم است و حفظ پروتکل‌های سختگیرانه بهداشتی، نه‌فقط برای حفظ سلامت دانش‌آموزان، بلکه برای ارتقای سطح سلامتی آنها در اولویت‌های کاری است. در ارتباط با حضور معلمان در مدارس هم الان تمام مشاغل و اصناف مشغول به‌فعالیت هستند. حتی تالارها و رستوران‌ها با اینکه جزء ضروریات نبودند شروع به فعالیت کردند. کادر آموزشی و مدیریت مدارس مشمول قوانین کارمندان دولت هستند و هر قانونی که ستاد ملی مقابله با کرونا مصوب کرده باشد درخصوص نحوه حضور، نحوه فعالیت و... کادر مدیریتی مدارس هم مشمول همان بخشنامه و دستورالعمل می‌شوند و طبیعتا به‌صورت هماهنگ این کار انجام می‌شود.»
نگرانی عمیق ما بازماندگان از یادگیری هستند
معاون ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش در رابطه با آمار بازماندگان از تحصیل در ایام آموزش مجازی گفت: «امسال باید دو مفهوم را از هم متمایز کنیم؛ یکی بازمانده از آموزش و تحصیل و یکدیگری بازمانده از یادگیری است. دانش‌آموز کلاس اولی که خانواده برخوردار دارد و والدین نمی‌توانند او را همراهی کنند و سطح سواد پایینی دارند حتی اگر تبلت داشته باشد یادگیری موثری ندارد، بنابراین صرف دسترسی به آموزش نمی‌تواند اطمینان خاطر ایجاد کرد. آن چیزی که باعث نگرانی عمیق ما شده بحث یادگیری مهارت‌های پایه سواد در کلاس اول و دوم است که در‌هرحال یادگیری‌های بعدی روی این یادگیری بنا خواهد شد. اگر اینها دچار ضعف شوند، فکر می‌کنم نسلی از دانش‌آموزان ما در معرض خطر کم‌سوادی قرار می‌گیرند و برای کشور این یک خسارت غیرقابل‌جبران است. ویژگی‌های کودکان به‌گونه‌ای است که اینها یادگیرندگان خودبارور نیستند. قطعا آموزش مجازی دستاوردهای زیادی داشته و برای سنین بالاتر می‌تواند تاثیرگذار باشد، هرچند نه به اندازه آموزش حضوری ولی در شرایط اضطرار می‌تواند یک جایگزینی باشد که حداقل‌ها را برآورده کند. برای کلاس اول و دوم که دانش‌آموزان درکی از فضای مدرسه ندارند و نیازمند ارتباط موثر هستند، آموزش مجازی نمی‌تواند روش موثری باشد. بررسی‌های ما نیز این را نشان می‌دهد. این درخصوص مهارت‌های پایه سواد است. کاهش مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی و رشد اجتماعی دانش‌آموزان مسائلی از این جدی‌تر است؛ اگر دانش‌آموزان در مدرسه حضور نداشته باشند.»
ما در یک وضعیت شکننده قرار داریم
در ادامه اما با سیدعلیرضا ناجی، رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری به گفت‌وگو پرداختیم تا نگرانی‌های مخالفان بازگشایی مدارس را هم در این رابطه بدانیم. او به «فرهیختگان» گفت: « با اجرای طرح سردار سلیمانی و اقدامات قبلی موارد بستری‌مان کاهش یافته، اما چیزی که ناراحت‌کننده است، عدد روزانه مثبت است. در هر صورت ویروس در جامعه ما می‌چرخد. این حالت شکننده را داریم. با توجه به رفتارهای اخیر در جامعه دیده شده مثلا موقع تعطیلات مسافرت‌هایی به جنوب کشور شده، مسافرت‌هایی که به شمال شده است، شواهدی از گردش بسیار بالای ویروس را در مازندران می‌بینیم، هر از گاهی شاهدیم واریانت‌های جدید هم می‌آید و بعید نیست اینها وارد ایران شوند و باید روی اینها کار شود. مجموعه این موارد به ما نشان می‌دهد الان در یک وضعیت شکننده حرکت می‌کنیم. هرگونه ساده‌انگاری درخصوص کووید و برگشتن به فعالیت طبیعی باعث می‌شود این میزان موفقیتی که به‌دست آمده و بسیار شکننده است، ممکن است به‌هم بخورد. ازجمله مواردی که می‌توان گفت درمورد بازگشایی مدارس است. درمورد کودکان باید گفت از موارد مهم انتقال ویروس به اعضای خانواده هستند. الان هم با توجه به اطلاعاتی که وجود دارد کودکان نه‌تنها درگیر بیماری می‌شوند، بلکه عوارض بیماری را بیشتر نشان می‌دهند و بیماری شدید هم ممکن است مبتلا شوند. در هر صورت هم در این موضوع و هم می‌توانند عوامل مهم انتقال به دیگران باشند؛ اینها جای نگرانی است که اگر مدارس را باز کنیم دوباره این اتفاق بیفتد. اینها نگران‌کننده است و باید با طمانینه بیشتری این کار را انجام دهند. به نظر من نمی‌دانیم وزارت بهداشت تصمیم‌گیرنده است، ستاد کرونا تصمیم‌گیرنده است یا خیر، مشاوره‌های علمی را باید نهادهایی همانند آموزش‌وپرورش بپذیرند یا خیر. در هر صورت این تصمیم گیری‌های چندگانه که نسبتا غیرعلمی است، باعث می‌شود ما همچنان شاهد ادامه موج اول با پیک‌های مختلف در کووید باشیم.»
به نظرات کمیته علمی توجه نمی‌شود هنوز هم در مسیر ایمنی گله‌ای قرار داریم
ناجی در پاسخ به این سوال که چرا این‌طور استنباط می‌شود که خیلی نظرات کمیته علمی مورد توجه تصمیم گیران نیست، گفت: «این را می‌توان بیان کرد که نظرات علمی کمیته علمی کشوری کووید یا کمیته‌های دیگری که بسیار زیاد تشکیل شده، در تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و این یکی از نقایص ما در کشور است که اگر کمیته علمی تشکیل می‌دهیم و می‌خواهیم توصیه‌های علمی به ما بدهد برای چه می‌خواهیم؟ می‌خواهیم که عمل کنیم. همه اینها باعث می‌شود دلسردی هم به‌وجود آید و این کمیته‌ها چرا تشکیل می‌شوند. فردی که عضو کمیته است با خود فکر می‌کند، چرا این کمیته‌ها تشکیل می‌شود وقتی به توصیه‌های او توجهی نمی‌شود. مبادی دیگر که برای مردم نامشخص است هم برای کووید در هر صورت تصمیم می‌گیرند. اصل بر این است که رهبریت داشته باشیم و طبق آن بدنه‌های علمی وجود داشته باشند که بتوانند نظرات مناسب ارائه دهند تا اجرایی شود. زمانی که ملک‌زاده مسئول بودند گلایه از اینکه به توصیه‌ها عمل نمی‌شود ربطی به ایشان نداشت. اعتراض به ملک‌زاده درباره چیز دیگری بود که با رفتن ایشان باز همان سیاست جلو می‌رود که همان ایمنی گله‌ای است. البته ما مداخله کردیم و میزان ابتلا را کاهش دادیم ولی به‌نظر من برای اینکه از ایجاد ایمنی گله‌ای با تلفات زیاد جلوگیری کنیم، باید این مطالعات را داشته باشیم که ایمنی گله‌ای یا عفونت طبیعی دیگر محلی از اعراب ندارد، همان‌طور که در برزیل این امر تجربه شد و نتیجه همین بود.»
باید بدون هیچ‌جنجال غیرعلمی واکسن به کشور وارد شود
ناجی در پاسخ به این سوال که ما هنوز یک واکسن هم به کسی در کشور تزریق نکرده‌ایم، در این شرایط چطور بازگشایی‌ها اتفاق می‌افتد، خاطرنشان کرد: «تمام دولت‌ها این موضوع را می‌دانند که برای اینکه بخواهیم پاندمی را جمع کنیم و کاهش دهیم و از این وضعیت خارج شویم، چند راه بیشتر نداریم؛ یک اینکه باید بهداشت اجتماعی را در بین مردم تقویت کنیم. مانند ایراداتی که درباره سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی و... برای مردم می‌گوییم که نمی‌شود رعایت کرد. دومین راهکار تست‌های وسیع است. ردیابی و شناسایی موارد بیماری و حل کردن مشکلات مربوط به آنهاست. اگر فردی بیمار است و احتیاج به درمان دارد بستری شود، اگر احتیاج به ماندن در خانه دارد ایزوله شود، اگر موارد تماس آنهاست باید قرنطینه شوند. مرحله دیگر به‌دنبال درمان‌های بهتر بودن است. آخرین چیزی که می‌توان به آن امید بست واکسیناسیون است. واکسیناسیون از ارکان بسیار مهمی است که درباره کنترل کووید می‌بینیم. درست است که درمورد ایجاد ایمنی پایدار توسط واکسیناسیون و میزان اینکه چقدر ایمنی باقی می‌ماند اطلاعات کاملی نداریم ولی می‌توان گفت از تجربه‌ای که از عفونت‌های دیگر ویروسی داریم به‌راحتی و به‌صورت ایمن می‌توان با زدن یک دوز واکسن دیگر این ایمنی را ادامه دهیم. در هر صورت این موضوع برای ما وجود دارد و متاسفانه جزء کشورهایی هستیم که هنوز هیچ‌گونه واکسنی تزریق نکرده‌ایم. ما کشور مهمی در دنیا هستیم؛ به‌عنوان کشوری که در جای مهمی قرار دارد باید ارزش خود را بدانیم. ما با خیلی از کشورهای دیگر قابل‌مقایسه نیستیم. باید سیاست‌های بهداشتی‌مان مانند سیاست‌های بهداشتی کشورهای مدرن باشد. امروز گفته‌اند تا اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت 42 میلیون دوز برای 20 میلیون و خرده‌ای به ترتیب وارد می‌کنند تا آخر هفته نیز اولین دوزهای واکسیناسیون وارد می‌شود و امیدواریم هر چه زودتر واکسن خوب بدون هیچ‌جنجال غیرعلمی‌ای وارد شود و ترتیب اولویت‌ها این واکسن‌ها تزریق شود تا زمان را بیش از این از دست ندهیم.»
* نویسنده: ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه