به گزارش «فرهیختگان»، اتفاق جالبی روز گذشته و در صحن کمیسیون تلفیق مجلس رخ داد و کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ با ۲۳رای موافق و ۱۹رای مخالف و یک رای ممتنع در جلسه تصویب شد. این اتفاق درحالی بود که بسیاری از نمایندگان پیش از این در گفت‌وگو با رسانه‌های مختلف ازجمله «فرهیختگان» تاکید کرده بودند بودجه ارسالی ازسوی دولت به‌هیچ‌عنوان امکان تصویب نداشته و باید از بنیاد اصلاح شود. البته همه این اظهارنظرها مربوط به قبل از جلسه روز دوشنبه سران قوا بود و چنانکه از سخنان سران 3قوه بعد از جلسه می‌شد فهمید، اتفاق یا بهتر بگوییم مذاکراتی احتمالی باعث‌شده قدری نظرات گذشته تعدیل شود.
قالیباف پس از این جلسه اظهار امیدواری کرد با هماهنگی با دولت در بودجه و بخش‌های مختلف اقتصادی قوه مجریه، درنهایت بودجه به تصویب رسانده شود. این سخنان قالیباف اما روز گذشته و با اظهارنظر سیداحسان خاندوزی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس واضح‌تر شد، جایی که خاندوزی تاکید کرد دولت از موضع اولیه خود در برابر مطالبه اصلاح بودجه کوتاه آمده است. همین خبر کافی بود تا رسانه‌ها کنجکاو شده و به‌دنبال بررسی خبر بروند، هرچند پیش از دست یافتن به نمایندگان، خبر آمد که با رایی شکننده کلیات لایحه دولت در کمیسیون تلفیق تصویب شده است.
پس از اعلام این خبر «فرهیختگان» به‌سراغ برخی نمایندگان عضو این کمیسیون و همچنین کمیسیون‌های تخصصی مجلس رفت تا درمورد چندوچون ماجرا، چرایی رای به کلیات و توافقات سران قوا اطلاعاتی کسب کند. در این خصوص اولین نفر احمد امیرآبادی، عضو هیات‌رئیسه و عضو کمیسیون اقتصادی بود، کسی که نه‌تنها به کلیات بودجه رای مخالف داده بود بلکه در صحن کمیسیون هم از جانب مخالفان ادله خود را بیان کرده بود. او دراین‌باره می‌گوید هیچ حجت شرعی برای رای دادن به این بودجه نداشته و تاکید هم می‌کند که مجلس با دولت در این زمینه توافق نداشته است.
محمدحسین آصفری، نماینده کمیسیون امور داخلی در کمیسیون تلفیق نفر دوم بود. او که از رای موافق 23نفر از همکارانش به لایحه بودجه تعجب کرده بود به «فرهیختگان» گفت لایحه ارسالی دولت علاوه‌بر منابع غیرقابل تحقق، دارای ابهام‌ها و سرگردانی‌های زیادی هم است و به همین دلایل به کلیات آن در بودجه رای منفی داده است.او درباره توافق سران قوا درمورد اصلاح بودجه هم گفت: «آنها هیچ اختیار قانونی در این مورد ندارند و این وظیفه کلیه نمایندگان است که به لایجه بودجه رسیدگی کنند.» او به «فرهخیتگان» گفت: «رئیس‌جمهور یک نامه بسیار ناقص به مجلس ارسال کرده و طی 2بند تنها به ماجرای کسر 93هزار میلیارد تومان پرداخته است که آن‌هم به‌جای حل مشکل، بر ابهامات افزوده و کار را بیشتر گره زده است.»
نماینده سومی که با او گفت‌وگو کردیم و ازقضا او هم جزء جمع 19نفر بود، جواد نیک‌بین نماینده کمیسیون فرهنگی در کمیسیون تلفیق است. او به «فرهیختگان» گفت همکارانش صرفا به‌خاطر این به کلیات رای موافق داده‌اند که می‌دانند دولت بنایی برای اصلاح بودجه ندارد و ارجاع آن تنها زمان را از مجلس خواهد گرفت.
چهارمین نماینده‌ای که «فرهیختگان» درباره بودجه با او به گفت‌وگو نشست، محسن زنگنه، اقتصاددان و رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه در مجلس است. او در این گفت‌وگو توضیحاتی درباره چرایی رای موافق نمایندگان و اتفاقات اخیر در مجلس پیرامون لایجه بودجه ارائه کرد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
شورای نگهبان به اصلاحات مجلس چراغ‌سبز نشان داده است
ارزیابی شما از رای موافق نمایندگان به کلیات لایحه بودجه چیست؟
واقعیت، بنده هم از این رای تعجب کردم. از دیدگاه بنده تصور نمایندگان این بوده که اگر کلیات را نپذیرند، با توجه به روحیه و سلوکی که دولت در حوزه سیاسی داشته، احتمالا دولت نسبت به اصلاح و برگرداندن بودجه اقدام خاصی نخواهد کرد و عملا با انسداد اقتصادی در معیشت مردم مواجه باشیم. دولت هم در این مدت نشان داده پایبند به قانون نیست لذا نگرانی داشتند که اگر الان کلیات رد شود ممکن است دولت هیچ اقدامی نکند، مانند نامه‌ای که بعد از 4-3 روز آقای رئیس‌جمهور به مجلس نوشت که اصلا در شأن مجلس نبود، لذا این نگرانی را نماینده‌ها داشتند و به این جهت احساس کردند اگر کلیات را بپذیرند بعدا می‌توانند به جزئیات ورود کنند و اصلاحات خود را انجام دهند. علاوه‌بر این باید این را هم مدنظر داشت که رئیس و برخی اعضای کمیسیون مطرح می‌کنند که شورای نگهبان این چراغ‌سبز را به مجلس داد که «اگر بخواهد اصلاحاتی را انجام دهد با آن اصلاحات موافقت می‌کنیم.»
پیشنهاد رئیس مجلس بودجه 2فازی بود
ماجرای توافق دولت و مجلس درمورد پذیرش اصلاحات چیست؟ این خبر در رسانه‌ها مطرح شده است.
پیشنهادی که آقای قالیباف در جلسه سران مطرح کردند بودجه فازی یا دومرحله ای بود. منظور این بود هزینه‌ها را با درآمدهای مشخصی ازجمله فروش یک‌میلیون بشکه نفت ببندیم و اگر یک‌میلیون بشکه بیشتر فروختیم بخشی به صندوق واریز شود و بخشی هم یک‌سری از هزینه‌ها را متناسب با تحقق درآمد نفت پاسخگو باشد. پاورپوینتی هم در این زمینه در جلسه سران و سپس در جلسه دیروز مجلس ارائه شد. لذا بیشتر از این توافقی صورت نگرفته است. علاوه‌بر این آقای نوبخت در جلسه دیروز کمیسیون تلفیق هم صحبت کرد و فحوای کلام ایشان به‌اضافه مخالفت‌های جدی نمایندگان با بودجه نشان نمی‌داد که بخواهند توافقی انجام شود. علاوه‌بر این مجلس معتقد بود لایحه باید به دولت برگردد چون اصلاحات بیش از حدی است که مجلس بتواند اصلاحات را انجام دهد و اگر این کار را بکند شورای نگهبان رد می‌کند. از این‌رو مجلس و دولت قبول کردند به‌جای دولت، مجلس اصلاحات لازم را انجام دهد و دولت هم آن را بپذیرد و شورای نگهبان هم این چراغ‌سبز را داده که اگرچه این تغییرات شامل شاکله بودجه بشود آن را تایید کند. این تفاهمی بود که قبلا هم بیان شد.
باید توافق دولت و مجلس مکتوب می‌شد
نظر خودتان در این زمینه چیست؟
دولت نشان داده خیلی پایبند به تعهدات خود نیست. همین دولت سال گذشته و در مجلس قبل ذکر کرده بود کلیات را بپذیرید و در جزئیات با مجلس راه می‌آییم، اما در عمل چنین کاری را انجام نداد و خیلی از نمایندگان دوره قبل که الان در مجلس حضور دارند، بارها نسبت به این امر انذار دادند. من پیشنهاد دادم توافق بین دولت و مجلس هرچه باشد مکتوب شود. منتظر بودیم نامه‌ای که دیروز آقای روحانی ارسال می‌کند تلویحا این حق دولت را به مجلس تنفیذ کند، چون بدون تعارف این حق دولت است که این لایحه را بنویسد. لذا انتظار ما این بود که دولت در نامه‌ای که ارسال می‌کند ضمن اینکه آن مصارف و منابع را از محل درست تامین می‌کند، در حوزه اصلاح این اختیار را به مجلس بدهد که شما این کار را انجام دهید و ما هم حمایت می‌کنیم. نامه گویای این امر نبود و من پیشنهاد دادم توافق کتبی با دولت داشته باشیم. فعلا در کمیسیون تلفیق اینچنین شد و رای شکننده است و معلوم نیست در صحن چه اتفاقی بیفتد.
* نویسنده: علی جمشیدی، دبیرگروه سیاسی