به گزارش «فرهیختگان»، ایران همیشه در بازار نشر افغانستان حضور داشته از زمان پیروزی انقلاب اسلامی و حتی در زمان حضور طالبان و تا امروز، البته سختی‌ها و مشکلات زیادی در این راه وجود داشت اما بالاخره، ناشران ایرانی همیشه سعی‌شان را کرده‌اند که در این راه بتوانند پیشرفت کنند و کتاب‌های ایرانی را به افغانستان ببرند.
سید‌مجید سلطانی، مدیر موسسه خصوصی «شانه سرک» است، موسسه‌ای که از 10 سال پیش تمرکز خود را روی صادرات کتاب به افغانستان و حضور فعال در برگزاری نمایشگاه‌های مشترک گذاشته است. به گفته سلطانی مدیر این موسسه، فعالیت و تمرکز آنها بر فعالیت فرهنگی به‌ویژه حوزه نشر در افغانستان است.
او درباره کارشان به «فرهیختگان» می‌گوید: «از 10 سال پیش با توجه به بازار ضعیف کتاب در افغانستان و البته ضرورت حفظ خط و زبان فارسی، فعالیت موسسه فرهنگی «شانه سرک» آغاز شد. صادرات کتاب، با هدف حمایت و دسترسی آسان‌تر کتابفروشان افغانستانی به جدید‌ترین کتاب‌های ایران، براساس نیاز و انتخاب آنها، هدف نخست موسسه بود. ناشران افغانستانی با صرف هزینه و مراجعه حضوری به بازار کتاب ایران که اغلب محدود به راسته کتاب انقلاب بود، از وضعیت بازار مطلع می‌شدند و به خرید اقدام می‌کردند. این خرید‌ها محدود، نقدی و با توجه به فاصله زیاد بین سفر‌ها انجام می‌شد و منابع کتابفروشی‌ها دیر‌به‌دیر روزآمد می‌شد. بنابراین به‌محض تعامل با ناشران، کتابفروشان و حتی مخاطبان و پدید‌آورندگان افغانستانی، برنامه‌ریزی شد تا نیاز آنها، حتی با ارسال یک جلد از عنوان‌های جدید، دسترسی به آخرین کتاب‌های بازار نشر ایران و خرید اعتباری رفع شود. موسسه «شانه سرک» برای ناشران ایرانی سراسر کشور، امکان معرفی آثار خود در بازار افغانستان را فراهم کرده است.»
سلطانی جامعه افغانستان را جامعه‌ای کتابخوان می‌داند و می‌گوید: «جامعه افغانستان با وجود هزینه‌های بسیار بالای زندگی در مقایسه با ایران، بسیار کتابخوان هستند. به‌عنوان مثال دانشجویان این کشور با وجود مشکلات فراوان، علاوه‌بر خرید کتاب‌های درسی برای خرید کتاب‌های غیردرسی مرتبط با رشته دانشگاهی هم هزینه می‌کنند. برخلاف ایران، تعطیلات سالانه افغانستان به‌دلیل سرمای شدید، در فصل زمستان است. مردم کتابخوان افغانستان، پیش از شروع تعطیلات زمستانی، تعداد قابل‌توجهی کتاب می‌خرند، چون بیشترین مشغولیت آنها مطالعه کتاب است.»
در متن‌های بالا به این مساله اشاره کردیم که کتاب‌های ایرانی همیشه درصدر فروش در افغانستان قرار داشتند اما حالا این مساله درحال تغییر است، سلطانی در مورد این موضوع می‌گوید: «سال‌های گذشته کتاب فارسی براساس نیازی که وجود داشت به‌خوبی در افغانستان عرضه و فروخته می‌شد اما امروزه، شرایط عجیبی درحال وقوع است؛ اکثر سفارت‌ها در تلاشند با تبدیل منابع مکتوب به انگلیسی، زبان انگلیسی را توسعه دهند؛ بنابراین شاهد ظهور یک پدیده در این حوزه هستیم. مردم افغانستان از ایران کتاب می‌خرند؛ اما کتاب زبان انگلیسی! مثلا در همین چند روز گذشته شاهد این بودیم که نزدیک 700 کارتن شامل 200 عنوان کتاب آموزش زبان انگلیسی به افغانستان فرستاده شد.»
او همچنین به حضور ترکیه در افغانستان و برنامه‌ریزی برای نشر ترکیه در این کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «اتفاق عجیب دیگر، حضور بخش دولتی ترکیه با سرمایه‌گذاری ویژه در افغانستان با تاسیس مدارس افغانستانی-ترکی و ارائه بورس تحصیلی است؛ به‌طوری‌که فراگیری زبان ترکی بعد از آموزش زبان انگلیسی در افغانستان قرار دارد. بیشترین فروش کتاب در نمایشگاه مزار‌شریف، منابع آموزش زبان انگلیسی بود. با این وضعیت، باید پرسید مسئولان احساس خطر نمی‌کنند؟! پیش‌بینی می‌کنم تا پنج سال آینده نمایشگاه کتاب زبان انگلیسی در افغانستان را خواهیم دید و در چند غرفه هم کتاب‌های پر‌فروش فارسی عرضه خواهد شد. در حوزه کتاب به ناشران افغانستان پیشنهاد همکاری دادند تا کتاب نویسندگان ترکی را برای مخاطب افغانستانی به فارسی و پشتو تبدیل کنند. پول برای فعالیت فرهنگی در بخش دولتی وجود دارد و مدیریت هزینه و برنامه‌ریزی ضروری است.»
سلطانی به نمایشگاه‌هایی که در افغانستان برگزار می‌شود اشاره می‌کند و می‌گوید: «ببینید یک زمانی برای کتاب‌های فارسی در این نمایشگاه‌ها سر و دست می‌شکستند اما الان بیشتر دنبال کتاب‌های انگلیسی می‌گردند و در این میان ناشران ترک به سرعت دارند سهم‌شان را در این بازار پیدا می‌کنند و ما هم با این روند تا چند سال دیگر ممکن است همه‌چیز را در بازار نشر افغانستان از دست بدهیم.»
اخبار مرتبط: