به گزارش «فرهیختگان»، ناصر ایمانی، کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به بررسی انتقادات پیرامون طرح مجلس برای انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخت و نکاتی را در این زمینه مطرح کرد که در ادامه از نگاه‌تان می‌گذرد.
ارزیابی شما از اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری توسط مجلس چیست؟ باتوجه به اینکه نقدهای زیادی وارد شده و برخی معتقدند این طرح به‌نوعی مشارکت و مردم‌سالاری را محدود می‌کند و دخالت در کار شورای نگهبان محسوب می‌شود.
این مصوبه هنوز در مجلس تمام نشده است و نمی‌توان با این مواردی که تاکنون تصویب شده، اظهارنظر قطعی کرد، لذا باید ببینیم در انتها چطور خواهد شد.
مطلب دیگر این است که به‌نظر می‌رسد مجلس مواردی را تصویب می‌کند که یا تکلیف مالایطاق برای شورای نگهبان است یا اساسا مواردی را مطرح می‌کند که در حیطه صلاحیت تعیین‌شده برای شورای نگهبان نباشد. البته براساس طرحی که در کمیسیون تصویب و به صحن علنی ارائه شده، ممکن است مجلس آنها را تغییر دهد، اما ما براساس آنچه کمیسیون به صحن علنی ارائه کرده، قضاوت می‌کنیم.
اظهارنظر شورای نگهبان درباره معاون و مشاوران و برنامه‌های کاندیداها قابل احصا نیست
طبق این طرح شورای نگهبان باید درمورد کاندیداها و همین‌طور معاون و مشاوران افراد و برنامه‌های اداره دولت اظهارنظر کند که این باتوجه به زمانبندی که در انتخابات وجود دارد کار سخت و پیچیده‌ای برای شورای نگهبان است و اساسا ممکن است برای شورای نگهبان قابل‌احصا نباشد که بخواهد آنها را تعیین و رسیدگی کند.البته هزارنفر کاندیدا نداریم و با این قانون تعداد کاندیداها دارای صلاحیت 100 نفر می‌شوند، اما بررسی تمام جزئیاتی که در قانون مجلس وجود دارد، برای این تعداد هم در زمان محدود امکان‌پذیر نیست.
شورای نگهبان ابزار و صلاحیت ذاتی برای بررسی برنامه‌های اقتصادی کاندیداها را ندارد
ازسوی دیگر ابزار اظهارنظر درباره برنامه‌های اقتصادی روسای‌جمهور برای شورای نگهبان وجود ندارد، چراکه این شورا متشکل از 6 حقوقدان و 6 فقیه است و آنها نمی‌توانند برنامه‌های اقتصادی را بیان کنند و صلاحیت ذاتی برای این کار دراختیار شورای نگهبان نیست، بنابراین اگر مجلس این موارد را تصویب کند، شورای نگهبان رد خواهد کرد.
اگر این قانون با این چارچوب تصویب شود چه اشکالاتی در مردم‌سالاری و کاهش مشارکت ایجاد می‌کند؟
کاهش مشارکت از مولفه‌های دیگری پیروی می‌کند که شاید اساسا مشارکت پایین نباشد، از این‌رو این مساله را قطعی درنظر نگیرید و این بحث دیگری است.اما با فرض اینکه مشارکت هم بالا باشد، آیا این نوع تعیین شرایط برای کاندیداها حیطه انتخاب مردم را محدود نمی‌کند؟ به‌نظر من محدود می‌کند؛ یعنی قدری این شرایط کار را سخت می‌کند، البته مشکل اصلی ریشه این موضوع عدم وجود احزاب در کشور است.
انتخاب هیجانی سبب بروز مشکلاتی می‌شود که اکنون شاهد هستیم
وقتی حزب نداریم و کاندیداها خود را درمعرض انتخاب مردم قرار می‌دهند، مردم هم یکی از آنها را براساس شرایط خاص آن‌هم یک‌هفته مانده به انتخابات براساس اخبار هیجانی و شایعات ممکن است دست به انتخاب بزنند که آن فرد صلاحیت اقتصادی، فرهنگی و تسلط بر مسائل سیاست خارجی و امنیت داخلی نداشته باشد و از این‌رو یک‌باره مشکلاتی برای کشور ایجاد می‌کند، همچنان که الان شاهد آن هستیم.
طرح مجلس برای شرایط ریاست‌جمهوری مردم‌سالاری را دچار محدودیت می‌کند
ریشه این امر این است که در کشور حزب نداریم تا احزاب این وظایف را برعهده بگیرند و ما می‌خواهیم شورای نگهبان کار حزب را انجام دهد؛ یعنی همه اینها را تک‌تک رسیدگی کند و مجلس هم قانون را چنان سخت قرار دهد که شامل دوسه نفر بیشتر نشود، لذا این امر مردم‌سالاری را دچار محدودیت می‌کند.
مولفه‌هایی که مدنظر شماست مبنی بر اینکه مشارکت پایین نخواهد بود چه موضوعاتی است؟
ممکن است تا خرداد 1400 روحیه مردم تغییر کند، درحالی‌که اکنون 6 ماه به انتخابات مانده است و خیلی نمی‌توان 6 ماه قبل یا انتخابات قبل را معیار قرار داد و مقایسه کرد.
درصد مشارکت مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری معمولا بالاتر است، چراکه مردم می‌خواهند به یک نفر رای بدهند و رای دادن به یک نفر ساده‌تر از رای دادن به تعداد زیادی است که در هر حوزه انتخابیه کاندیدا هستند و این تعداد مردم را دچار سردرگمی می‌کند. ضمن اینکه مردم تاثیر رئیس‌جمهور را در وضعیت زندگی خود ملموس‌تر احساس می‌کنند تا نماینده مجلس، بنابراین معمولا در انتخابات ریاست‌جمهوری ما مشارکت بالاتری داریم. از این‌رو نباید مقایسه کرد که چون انتخابات اسفند98 میزان مشارکت پایین بود، الزاما در انتخابات ریاست‌جمهوری1400 هم همین‌طور می‌شود.
اخبار مرتبط: