به گزارش «فرهیختگان»، نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات و سفیر سابق کشورمان در اردن و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به تحلیل سخنان رهبر انقلاب در زمینه خنثی‌سازی تحریم‌ها و مذاکره در داخل پرداخت که مشروح آن در ادامه آمده است.
رهبر انقلاب روز گذشته سخنانی را درباره لزوم خنثی‌سازی تحریم‌ها مطرح کردند و فرمودند اگر می‌توانید تحریم‌ها را بردارید، یک لحظه هم صبر نکنید ولی خنثی‌کردن آن بهتر است، با توجه به اینکه ایشان مسیر رفع تحریم‌ها را نبستند اما از طرف دیگر توصیه کردند دوباره مرتکب اشتباه نشوید، تحلیل شما درباره این بخش از صحبت‌های رهبری چیست؟
این دومین رویکرد رهبری در یکی دو هفته اخیر است که براساس رویکرد واقع‌گرایانه اتخاذ شده است. رویکرد اول ایشان در این زمینه موافقت با بررسی مجدد لایه‌های باقی مانده از FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و دومی هم سخنان روز گذشته ایشان است که بیان کردند اگر با مذاکره، تحریم‌ها رفع می‌شود لحظه‌ای نباید درنگ کرد که این امر یک پیام داخلی و یک پیام خارجی دارد. پیام داخلی این است که دست دولت را در مقابل آن دسته از مخالفان دولت و نظام که قائل به مذاکره با آمریکا نیستند، باز می‌گذارد و جنبه خارجی آن نیز این است که اگر مذاکره به رفع تحریم منجر می‌شود، نباید درنگ کرد لذا این امر دقیقی است.
ایران برجام را برای یک تعامل سازنده با جامعه بین‌المللی پذیرفت و امضا کرد و به تعهدات خود نیز پایبند بود ولی وقتی بی‌عملی و خروج ترامپ و کم‌کاری اروپا را دید، اقدام به کاهش تعهدات کرد.
این موضوع نشان از آن دارد که ما مذاکره برای مذاکره نمی‌کنیم بلکه مذاکره را برای یک هدفی دنبال می‌کنیم که آن راحت‌کردن زندگی مردم ایران و قرار گرفتن توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ملت ایران روی ریل صحیح است.
البته ما در گذشته یک اشتباه فاحش انجام دادیم و اقتصاد خود را به‌گونه‌ای رقم زدیم که باید نه‌تنها تک‌محصولی باشیم بلکه باید این محصول را بفروشیم و زندگی مردم را اداره کنیم.
آمریکا مدعی است کالاهای اساسی مردم مخصوصا دارو و مواد غذایی تحریم نیست درحالی که ما نمی‌توانیم پول حاصل از فروش نفت را به داخل مملکت بیاوریم و طبیعی است که نمی‌توانیم این اقلام ضروری را نیز خریداری کنیم؛ بنابراین عملا تحریم هستیم.
در چنین شرایطی راه عقلایی این است که ما سناریوهایی را طراحی کنیم که بتوانیم برای کسب حداکثری منافع ملی همچنان پایبند رویکرد اساسی خود برای همکاری با جامعه بین‌المللی باشیم و از این رو درحال حاضر از یک منظر دست دولت باز است.
به‌نظر شما دولت چگونه تلاش خواهد کرد از این فرصت داخلی و بین‌المللی استفاده کند؟
طبیعی است که دولت باید تلاش کند از این فرصت داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی مخصوصا انتخاب بایدن و رفتن ترامپ استفاده کند و از سوی دیگر اینکه آمریکا چگونه می‌خواهد به تعهدات برجامی عمل کند، بسیار مهم است و نیازمند یک مسئولیت‌پذیری از سوی دولت آمریکاست که لطمه و ضربه‌ای را که دولت قبلی آمریکا به ایران و حاصل تلاش آنها وارد کرد، جبران کند.
اگر دولت جدید آمریکا نخواهد به شرایط ایران تن دهد، طبیعی است مسئولیت اقدامات ایران برعهده بایدن است، همان‌گونه که ترامپ با خروج از برجام نه‌تنها از یک موافقتنامه چندجانبه خارج شد بلکه قطعنامه 2231 که قطعنامه پشتیبان برجام بود را نیز زیرپا گذاشت و این روند در ادامه موجب کاهش تعهدات ایران شد.
بنابراین درحال حاضر پیام خارجی این امر بیشتر متوجه آمریکا است اما درعین حال این جامعه بین‌المللی است که باید مسئولیت این امر را به‌صورت مشخص برعهده بگیرد و از این فرصت که ایران فراهم کرده استفاده کند و به اجرای برجام و انجام تعهدات بازگردد.
خواست رهبری این است که دولت با اسباب سیاست خارجی منافع ملی را تامین کند
رهبری این نکته را نیز عنوان کردند که شما اگر مذاکره بلد هستید چرا در داخل مذاکره نمی‌کنید که به‌نظر می‌رسد این نقد خطاب به دولت و مجلس و اختلافات اخیر درباره مصوبه برجامی باشد، نظر شما چیست؟
این کاملا یک رویکرد صحیح و عمل‌گرایانه است؛ رهبری با صحبت‌های خود می‌خواهند دولت با اسباب سیاست خارجی منافع ملی را تامین کند و از سوی دیگر سیاست خارجی زمانی می‌تواند منافع حداکثری را تحقق بخشد که از پشتوانه انسجام داخلی و ملی به شکل حداکثری برخوردار باشد؛ بنابراین اختلاف و انتقاد کار اشتباهی نیست اما مهم نحوه حل‌اختلاف است.درواقع مهم این است اگر کسی انتقاد می‌کند و نظر مخالفی دارد نظر کارشناسی باشد و براساس منافع ملی و نه جناحی، بخواهد این اختلاف را حل کند.
مصوبه اخیر مجلس در زمینه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را می‌توان با رویکرد قوی‌کردن دست دولت در مذاکرات نیز تحلیل کرد و از این رو این مصوبه مجلس امری به کل منفی نیست و بهتر است نیمه پر لیوان را هم ببینند.