به گزارش «فرهیختگان»، ضرورت حمایت از تولید ملی و تحقق اقتصاد مقاومتی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری را بر آن داشته تا طی سال‌های گذشته همواره از فناوران کشور برای ساخت تجهیزات وارداتی در داخل کشور حمایت کند. نتیجه این حمایت‌ها نیز ساخت و تولید تعداد قابل توجهی تجهیزات و مواد آزمایشگاهی پیشرفته در کشور بوده که ایران را از واردات این تجهیزات بی‌نیاز کرده است. در این راستا همچنین به‌منظور استفاده از توانمندی‌های داخلی و حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان درزمینه ساخت تجهیزات و تولید مواد آزمایشگاهی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تاکنون هفت دوره «نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت» را از سال 1392 تا 1398 برگزار کرده است و قرار است هشتمین دوره این نمایشگاه نیز از پنجشنبه 27 آذرماه سال جاری تا سی‌ام همین سال برگزار شود. منتها امسال و به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور، این نمایشگاه به صورت مجازی برگزار می‌شود. هشتمین دوره نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت همزمان با آخرین روز هفته پژوهش و با حضور ۳۵۱ شرکت و ارائه ۹ هزار مدل محصول و همزمان با بیست‌ویکمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری وزارت علوم برگزار می‌شود.

 رشد 500 درصدی محصولات ایران‌ساخت

طبق اعلام معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری، دور اول این نمایشگاه با حضور ۱۲۰ شرکت و عرضه هزار و ۴۲۵ محصول در سال 92 آغاز به کار کرد. در سال 93 تعداد شرکت‌های حاضر در نمایشگاه ایران‌ساخت با رشد بیش از 50 درصدی به 194 شرکت افزایش یافت، مضاف بر اینکه تعداد محصولات عرضه شده نیز به یک‌باره با رشد 164 درصدی به سه هزار و 763 محصول رسید. دور سوم این نمایشگاه در سال 97 برگزار شد و 303 شرکت با ارائه 7220 محصول در این نمایشگاه شرکت کردند. افزایش 90 درصدی تعداد محصولات ارائه شده و رشد 56 درصدی شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه نسبت به سال ماقبل، نشان از استقبال تولیدکنندگان از این نمایشگاه داشت. در دور چهارم برگزاری نمایشگاه در سال 95 نیز روند حضور شرکت‌ها و عرضه محصولات‌شان، روندی صعودی داشت. تعداد شرکت‌های حاضر در این دوره با افزایش 12 درصدی به 342 شرکت و تعداد محصولات عرضه شده با رشد 21 درصدی به 8 هزار و 789 محصول رسید.

سال 96، پنجمین دوره نمایشگاه ایران ساخت برگزار شد و 371 شرکت اقدام به عرضه 9 هزار و 425 محصول ساخت ایران کردند. در سال 96 نیز تعداد شرکت‌های حاضر و محصولات‌شان به ترتیب 8 و 7 درصد نسبت به سال ماقبل رشد داشت. در سال 97 و در جریان برگزاری دور ششم نمایشگاه ایران ساخت، 337 تولیدکننده شرکت‌ کردند و 9 هزار و 35 محصول ایران‌ساخت نیز در این نمایشگاه عرضه شد. در دور هفتم‌، یعنی در سال 98 نیز 357 شرکت با 9 هزار و 168 محصول در نمایشگاه ایران‌ساخت حاضر شدند و دستاوردهای خود را در معرض نمایش قرار دادند. اگرچه برگزاری دور هشتم نمایشگاه ایران‌ساخت، امسال و به دلیل محدودیت‌ها به صورت مجازی خواهد بود، اما همچنان مورد استقبال شرکت‌ها و تولید‌کنندگان قرار گرفته است. محاسبه میزان افزایش تعداد شرکت‌های حاضر در این دوره نسبت به اولین دوره برگزاری این نمایشگاه نشان از رشد 192 درصدی دارد علاوه‌بر اینکه تعداد محصولات ارائه شده در نمایشگاه امسال در مقایسه با اولین دوره برگزاری رشد بیش از 500 درصدی داشته است.

 620 میلیارد تومان فروش طی 7 دوره

معاونت علمی و فناوری در این نمایشگاه بخشی از هزینه خرید مراکز علمی و پژوهشی دولتی را مطابق با سطح‌بندی تجهیزات پرداخت می‌کند. در مجموع این نمایشگاه در 7 دوره گذشته 620 میلیارد تومان فروش داشته است که از این میزان بیش از 200 میلیارد تومان را معاونت علمی و فناوری پرداخت کرده است. به گفته کارشناسان، این مدل حمایتی، طرف تقاضا را تحریک می‌کند و با قدرت اهرم‌گونه خود منجر به گسترده شدن هرچه بیشتر بازار می‌شود. علاوه‌بر اینکه این مدل حمایتی قابل پیاده‌سازی در سایر حوزه‌های فناوری(اعم از تجهیزات آزمایشگاهی فنی و مهندسی، تجهیزات پزشکی و سایر فناوری‌ها) است و می‌تواند در ایجاد بازار محصولات دانش‌بنیان تحول بزرگی ایجاد کند بدون آنکه بار مالی جدیدی بر دوش بودجه عمومی کشور تحمیل کند.

برگزار‌کنندگان این نمایشگاه معتقدند که از دیگر اهداف سیاستی نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی، توسعه فناوری و نوآوری در شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات بوده و لذا ابزارهای سیاستی مختلفی در دوره‌های مختلف برای تحقق این سیاست مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال سطح‌بندی تجهیزات عرضه‌شده در نمایشگاه و کاهش تدریجی یارانه حمایتی، تشویش شرکت‌های تولیدکننده به دریافت مجوز دانش‌بنیانی، دریافت گواهینامه استاندارد coc یا cop (استاندارد تطابق کالا) برای حداقل یکی از محصولات سطح یک عرضه‌شده در نمایشگاه توسط شرکت، عدم حمایت از یک تجهیز برای سه سال متمادی در نمایشگاه بدون انجام برنامه ارتقا و ارائه برنامه توسعه‌ای مانند طراحی صنعتی و... . برای هر محصول عرضه‌شده در نمایشگاه ابزارهایی است که متولیان برگزاری نمایشگاه برای توسعه فناوری و نوآوری در شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات، طی سال‌‌های گذشته در نظر گرفته‌اند. لازم به ذکر است که محصولات عرضه شده در نمایشگاه ایران‌ساخت، در سه بخش دستگاه، ماده و خدمات دسته‌بندی می‌شوند.

 تاثیر ایران‌ساخت بر رشد علم و فناوری

بی‌تردید برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت طی دوره‌های گذشته اثرات خود را بر بخش‌های مختلف گذاشته است که شاید مهم‌ترین آن نهادینه‌شدن فرهنگ حمایت از تولید داخل باشد. سال‌هاست که شعار حمایت از تولید داخل در کشور سرداده می‌شود و تلاش‌های گوناگونی نیز برای نهادینه‌ شدن این فرهنگ صورت می‌گیرد. منظور از حمایت از تولید داخل فقط حمایت دولتی از تولیدکنندگان نیست بلکه بخش‌های مختلف جامعه به فراخور فضای فعالیت‌شان می‌توانند از کالای تولید داخل حمایت کنند. افزایش تعداد بازدیدکنندگان و خریداران کالاهای ایران‌ساخت طی سال‌های گذشته از نمایشگاه، نشان می‌دهد که فرهنگ خرید کالای ایرانی رفته‌رفته نهادینه می‌شود. جهت‌دهی به بخش دولتی برای خرید از محصولات ساخت ایران در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز یکی از آثار مثبت برگزاری این نمایشگاه است. خریداران محصولات عرضه شده در نمایشگاه ایران‌ساخت اکثرا اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌ها هستند و تخصص لازم در زمینه عملکرد و پیچیدگی تجهیزات را دارند همین امر نشان از کیفیت مطلوب کالاهای عرضه شده دارد. افزایش اشتغال، افزایش حجم فروش، افزایش توان صادرات و افزایش توان مالی برای سرمایه‌گذاری داخلی در توسعه فعالیت‌های شرکت‌های داخلی را نیز می‌توان از دستاوردهای مهم نمایشگاه ایران‌ساخت در حوزه اقتصادی دانست.

برگزاری این نمایشگاه همچنین در حوزه آموزشی و پژوهشی نیز توانسته با تامین زیرساخت‌های آزمایشگاهی موردنیاز دانشگاه‌ها و پژوهش‌سراها منجر به افزایش زیرساخت‌های آزمایشگاهی آموزشی و پژوهشی در کشور شود. توان‌افزایی شرکت‌های داخلی و تقویت توان آزمایشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و تامین زیرساخت‌های لازم تحقیقاتی نیز از دیگر اثرات نمایشگاه ایران ساخت بوده که موجب رشد علمی کشور شده است. با توجه به اهمیت حفظ برند نمایشگاه که مهر ایران ساخت بر آن خورده است برای حضور شرکت‌ها در نمایشگاه شرایطی مقرر شده است. محصولات نمایشگاه براساس ترکیبی از سطح فناوری ذاتی محصول و سطح فناوری ساخت داخل محصول(سهم تولید داخل فناوری‌های کلیدی) برای دریافت چهار سطح حمایتی، سطح‌بندی می‌شوند. منظور از فناوری مورد ارزیابی در بررسی محصولات، مجموعه دانش، مهارت، فرآیندها، سیستم‌ها، ابزار و پژوهش‌ها برای طراحی، ساخت، استفاده، نگهداری و تحقیق و توسعه محصول است. هدف نهایی از سطح‌بندی محصولات، ترغیب خریداران به خرید محصولات با سطح فناوری بالاتر و کمک به بومی‌سازی فناوری‌های سطح بالا است.

 لیزینگ خرید تجهیزات آزمایشگاهی ایران ساخت

 طبق قوانین نمایشگاه ایران‌ساخت، درصورتی که خریداران محصولات ایران‌‌ساخت دانشگاه‌ها و مراکز دولتی باشند، از تسهیلاتی حمایتی برای خرید محصول استفاده می‌کنند. اما خرید محصولاتی که در نمایشگاه عرضه می‌شود برای صاحبان صنایع بخش خصوصی، با شرایط خاصی امکان‌پذیر است. بر این اساس نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت اقدام به ارائه تسهیلات لیزینگ با استفاده از منابع صندوق نوآوری و شکوفایی برای خریداران تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران کرده است. این تسهیلات ویژه خریداران غیردولتی به‌منظور خرید از شرکت‌های دانش‌بنیان و تجهیزات و ملزومات دانش‌بنیان است. نرخ تسهیلات 10 درصد است در صورتی که محصول آماده تحویل بوده یا مدت زمان ساخت آن زیر 6 ماه باشد، 2درصد جایزه خوش‌حسابی به خریدار تعلق می‌گیرد. حجم تسهیلات لیزینگ حداکثر 70 درصد قیمت تجهیزات و ملزومات آن تا سقف 5 میلیارد ریال است اما برای مبالغ بالاتر نرخ سود افزایش پیدا می‌کند. کف خرید باید حداقل 30 میلیون تومان باشد. تنفس حداکثر 6 ماه و بازپرداخت حداکثر 30 ماه نیز از دیگر شرایط استفاده از تسهیلات لیزینگ است. تعیین تضامین و وثایق تسهیلات بر مبنای اعتبارسنجی خریداران انجام می‌شود. برای انجام اعتبارسنجی خریداران، لازم است مدارک لازم برای صندوق نانو ارسال شود. صندوق نانو ممکن است برخی از خریداران را به صندوق توسعه فناوری دانشگاه تهران و صندوق توسعه همکاری‌های بین‌المللی ایرانیان جهت ارزیابی مالی و تعیین میزان وثایق ارجاع بدهد. در صورتی که خریدار بتواند ضمانت تعهد پرداخت از بانک یا صندوق معتبری تهیه کند، به صندوق نانو اطلاع می‌دهد تا فرآیند با سرعت بیشتری طی شود.

 لیزینگ دست‌وپاگیر برای صنعتگران

شرکت سنتام یک واحد صنعتی فعال در زمینه تولید و مونتاژ دستگاه‌های آزمایشگاهی و یک شرکت دانش‌بنیان است. محصولات تولیدی این شرکت از اولین دوره برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت تاکنون در این نمایشگاه عرضه شده است. سیدمحمد‌حسین میرصادقی‌اصفهانی، مدیرعامل شرکت سنتام در گفت‌وگو با «فرهیختگان» برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت را خوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «با حضور در نمایشگاه ایران‌ساخت موجب افزایش 30 درصدی شرکت در بخش فروش شده است. معاونت علمی نیز طی برگزاری این نمایشگاه کوشیده تا با ارائه یارانه‌ها به دانشگاه‌ها، توان خرید دانشگاه‌ها را در حجم بالا افزایش دهد.»

به گفته وی، سیاستگذاری معاونت این‌گونه است که رفته‌رفته میزان حمایت‌ها و یارانه‌های خود را کاهش دهد تا به مرور نقش خود را در این رویداد کمرنگ کند. البته همین سیاست، تاثیر خود را در نمایشگاه یکی دو سال اخیر گذاشته و میزان فروش را کاهش داده است. چراکه در یک مقطعی 50درصد از قیمت محصول به صورت یارانه در اختیار دانشگاه‌‌ها قرار می‌گرفت و لذا تمایل و میزان خرید دانشگاه‌ها زیاد بود اما کم‌کم 50 درصد به 35 درصد و سپس به 20 درصد تبدیل شد و اکنون به تعداد قابل‌توجهی از محصولات نیز یارانه تعلق نمی‌گیرد.

وی با اشاره به زمینه فعالیت شرکت سنتام که تولید و مونتاژ دستگاه‌های آزمایشگاهی خواص مکانیکی است می‌گوید: «نیمی از خریداران محصولات ما صنعتگران و صاحبان کارخانه‌ها هستند که از محصولات ما برای بخش کنترل کیفی استفاده می‌‌کنند. 40 تا 50درصد از خریداران نیز دانشگاه‌ها هستند و از آنجایی که در این نمایشگاه به دانشگاه‌ها یارانه تعلق می‌گیرد لذا تنها به همان میزان 40 تا 50 درصد در بحث فروش تولیدات ما تاثیر می‌گذارد.»

میرصادقی با انتقاد از یارانه‌هایی که معاونت علمی در اختیار دانشگاه آزاد اسلامی قرار داده می‌گوید: «معاونت با احتیاط این یارانه را در اختیار دانشگاه آزاد اسلامی می‌گذارد چراکه به گفته مسئولان معاونت مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی یک مجموعه خصوصی است و لذا بودجه‌های دولتی نباید در این مجموعه‌ها هزینه شود. همین امر موجب شده تا نسبت خریداران دانشگاه آزاد اسلامی کمتر از دانشگاه‌های دولتی باشند. درواقع از 40 تا 50 درصد خریداران دانشگاهی نمایشگاه تنها 10 درصد دانشگاه آزاد اسلامی است.» 

وی در مورد تسهیلات لیزینگ که برای صنعتگران و مراکز غیردولتی از سوی نمایشگاه ایران ساخت در نظر گرفته شده معتقد است این تسهیلات دست‌و پاگیر است و مشتریان و خریداران باید طی یک پروسه چندین ماهه روند ارائه مدارک و ارزش‌گذاری و به‌طور کلی بروکراسی‌های اداری را طی کنند تا بتوانند از این تسهیلات استفاده کنند در صورتی که اگر این روال وجود نداشته باشد، میزان فروش شرکت‌های حاضر در ایران‌ساخت، چندین برابر خواهد شد مضاف بر اینکه مشتریان نیز از خرید محصولات دانش‌بنیان به‌شدت استقبال خواهند کرد. متاسفانه وقتی صنعتگران برای خرید محصول از نمایشگاه وارد عمل می‌شوند، با روبه‌رو شدن با بروکراسی‌های اداری و دوندگی‌های دریافت تسهیلات لیزینگ، از خرید منصرف می‌شوند. نکته قابل توجه اینجاست که مسئولان ارائه‌دهنده تسهیلات لیزینگ هم به‌خوبی می‌دانند که روند اداری ارائه این تسهیلات دست‌وپاگیر و مانعی جدی برای فروش محصولات ایران‌ساخت به صنعتگران و کارخانه‌داران است.

میرصادقی می‌افزاید: «نیاز کشور به‌طور کامل از طریق شرکت‌های داخلی و با بهترین قیمت قابل تامین است، اما معتقدم به محض اینکه محدودیت‌‌ها و تحریم‌ها کمرنگ شود، به‌راحتی محصولات مشابه از چین و تایوان وارد کشور می‌شود. این درحالی است که اگر سیاستگذاری دولت به‌گونه‌ای باشد که کالای ساخت ایران حمایت کند، حتی در صورت برداشته شدن تحریم‌‌ها نیز تمایلی برای واردات کالای چینی نیست چراکه درحال حاضر محصولات ما با قیمت رقابتی با چین تولید و عرضه می‌شود. اما اگر کالای سطح 3 چین وارد کشور شود، طبیعتا قیمت کالای سطح یک تولید داخل نسبت به کالای چینی گران‌تر خواهد بود.»

 ایران‌ساخت؛ هم فرصت، هم تهدید!

ولی‌الله بسطامی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان دانش پـژوهش فـجر، تولیدکننده تجهیزات آزمایشگاهی، انتقال خون، بیوبانک، بیوتکنولوژی و سلول درمانی نیز به‌عنوان یکی از شرکت‌کنندگان در نمایشگاه ایران‌ساخت در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «نمایشگاه ایران‌ساخت، اکنون هم یک فرصت محسوب می‌شود و هم یک تهدید. درواقع اگر قرار است روند برگزاری نمایشگاه بر همین منوال و همین روش ادامه پیدا کند، دستاورد نمایشگاه چیزی جز تهدید برای همه شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور نیست.»

به گفته وی در سال‌های نخست برگزاری این نمایشگاه و با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت علمی و فناوری، علاوه‌بر افزایش میزان فروش، تنوع فروش، تکنولوژی محصولات و میزان اشتغالزایی نیز افزایش یافت. اما با توجه به اینکه حمایت‌های ارائه شده به صورت پیوسته و ادامه‌دار نبوده، بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان نتوانستند به فعالیت خود ادامه دهند. در این میان جابه‌جایی و تغییر مدیران و مسئولان نیز که عموما به صورت سلیقه‌ای عمل می‌کنند، مزید بر علت شده است و نوع و میزان حمایت‌ها هم با تغییر مدیران و مسئولان تغییر می‌کند. این امر باعث می‌شود که شرکت‌هایی که برای فعالیت‌ خود طرح‌های بلندمدت دارند، با تغییر یک مدیر یا مسئول و تغییر رویکرد او، نتوانند به اهداف خود دست‌ پیدا کنند.

وی معتقد است که فارغ از مسائل و مشکلات اقتصادی اعم از تغییر نرخ ارز و تورم و سایر موارد دیگر، تغییر مدیران و سلیقه‌ای عمل کردن آنها تاثیر بدی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان می‌گذارد. ما در دوره مدیریت یک مدیر، پیشرفت‌های چشمگیری داریم و در دوره مدیریت یک مدیر دیگر نه‌تنها پیشرفت نمی‌کنیم بلکه از اهداف خود نیز دور می‌شویم.

بسطامی با گلایه از بی‌توجهی برخی از مسئولان به این موضوع می‌گوید: «ما توانسته‌ایم دستگاهی را برای کشت سلولی تولید کنیم که این دستگاه تنها 4 تولیدکننده دیگر در دنیا دارد. از این دستگاه حتی برای تهیه واکسن کرونا نیز می‌توان استفاده کرد و با توجه به اینکه تولیدکننده این دستگاه هستیم، تنها توانسته‌ایم 20 دستگاه بفروشیم تا جایی که هزینه‌های تولید را هم نتوانسته‌ایم با فروش دستگاه جبران کنیم. معتقدم اگر مسئولان از این امر آگاهی داشتند که تعداد تولیدکنندگان این دستگاه در دنیا محدود است قطعا به آنچه توانسته‌ایم به دست متخصصان ایرانی تولید کنیم، توجه می‌کردند.»

به گفته وی بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان که سال‌ها از فعالیت آنها می‌گذرد شاید بتوانند با ارتباطاتی که با مسئولان دارند، برخی از مشکلات خود را حل‌وفصل کنند اما قطعا شرکت‌های نوپا که به همت چند دانشجوی نخبه راه‌اندازی می‌شود در پیچ‌وخم مشکلات موجود از ادامه راه باز می‌ماند. در این میان هم مسئولان نه فرصت رسیدگی دارند و نه تمایلی برای حمایت و گوش دادن به حرف‌های دیگران.

وی می‌گوید: «برخی از مسئولان اعلام کرده‌‌اند که دستگاه فریزر آزمایشگاهی منفی 80 درجه تولیدکننده داخلی ندارد! درحالی که اکنون همین دستگاه با بهترین کیفیت در شرکت ما تولید می‌شود و حتی 50 دستگاه از این فریز توسط دکتر ملک‌زاده خریداری شد. 300 دستگاه دیگر نیز در سراسر کشور مورد استفاده آزمایشگاه‌ها است. این نوع رفتارها یعنی ندیدن توانمندی‌های داخلی، عدم حمایت از تولید داخلی، یعنی شکستن کمر تولیدکننده داخلی.»

بسطامی معتقد است ادامه برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت هیچ دستاوردی برای شرکت‌های دانش‌بنیان به همراه ندارد و چه بسا در آینده‌ای نزدیک موجب ورشکستگی تعداد زیادی از شرکت‌ها نیز می‌شوند. چراکه روزبه‌روز حمایت‌ها کمتر می‌شود، بی‌توجهی مسئولان به کالای تولید داخل بیشتر شده و رفتارهای سلیقه‌ای نیز روزبه‌روز حرکت شرکت‌های دانش‌بنیان را کندتر می‌کند.

 ایران‌ساخت؛ کمک به فرهنگ‌سازی و توسعه بازار

علی نیکبخت، عضو هیات‌علمی و مدیر توسعه نوآوری و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت اقدام بسیار خوبی برای توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیانی که در زمینه تولید محصولات و مواد مصرفی آزمایشگاهی فعالیت می‌کنند، است. در این راستا نیز حمایت‌های معاونت موجب برگزاری بهتر این نمایشگاه و حضور بیشتر شرکت‌ها در نمایشگاه شده است و دانشگاه‌ها نیز از این نمایشگاه استقبال خوبی کرده‌اند.» 

به گفته وی تعداد زیادی از محصولاتی که در نمایشگاه عرضه می‌شود و به فروش می‌رسد سطح وسیعی از نیاز دانشگاه‌ها را برطرف می‌کند و این امر در آمار فروش نیز کاملا مشهود است. در این میان برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان نیز محصولات‌های ‌تکی را تولید می‌کنند که اگرچه در برخی موارد تعداد فروش این محصولات نسبت به سایر محصولات دیگر کمتر باشد اما به هر حال محصولات با فناوری بسیار بالایی است که نیاز کشور را به‌خوبی برطرف می‌کند. بنابراین اگر حمایت‌ها ادامه پیدا کند، این شرکت‌ها با تحقیق و توسعه‌ای که در روند تولیدات خود انجام می‌دهند کیفیت خود را افزایش داده و درنهایت موجب قطع نیاز کشور به واردات می‌شوند. از طرف دیگر هرچه کیفیت محصولات داخلی افزایش پیدا کند، مصرف‌کنندگان نیز رفته‌رفته قانع می‌شوند که از محصولات داخلی استفاده کنند.

وی معتقد است که برگزاری و استمرار این نمایشگاه کار بسیار بزرگی است که در زیست‌بوم فناوری کشور اتفاق افتاده است. فرهنگ‌سازی خرید کالا و محصول ایرانی و توسعه بازار آن مهم‌ترین دستاورهای برپایی نمایشگاه ایران‌ساخت بوده که با حمایت معاونت علمی و فناوری انجام شده است. اما شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه نباید انتظار داشته باشند که حمایت‌های معاونت همیشگی بوده و تا ابد ادامه داشته باشد.

نیکبخت می‌گوید: «تا چند سال گذشته خرید کالای ایرانی توسط جامعه ایران، کمی دور از ذهن به نظر می‌رسید به‌ویژه در بخش‌های تخصصی مانند تجیهزات و مواد آزمایشگاهی خرید کالای ایرانی چندان معمول نبود، اما در چند سال اخیر و به دنبال برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت فرهنگ خرید کالای ایران‌ساخت نهادینه شد و این اتفاق محصول حمایت‌های معاونت علمی و فناوری است. از طرف دیگر با برپایی این نمایشگاه طی سال‌های گذشته بازار محصولات دانش‌بنیان ساخت ایران نیز توسعه پیدا کرد و شرکت‌های دانش‌بنیان توانستند بازار خوبی در کشور برای محصولات خود بیابند.»

* نویسنده: زهرا فریدزادگان، روزنامه‌نگار