به گزارش «فرهیختگان»، در ارتباط با مضرات و آسیب‌هایی که این طرح می‌تواند به منطقه و حتی کشور وارد کند، ابتدا با محمد درویش فعال و پژوهشگر محیط‌زیست گفت‌وگویی انجام دادیم.
حیات و فرهنگ جنوب‌شرق کشور به این رودخانه وابسته است
او در این رابطه به «فرهیختگان» گفت: «رودخانه هلیل‌رود تنها رودخانه قائم در منطقه شرق کشور است. یکی از راهبردی‌ترین رودخانه‌هاست که تمدن کرمان و جیرفت به آن گره خورده و جازموریان مدیون این رودخانه است. اگر این رودخانه نبود نمی‌شد تصور کرد که مردم و این فرهنگ غنی که در این منطقه به وجود آمده است، می‌توانست دوام بیاورد یا نه. بزرگ‌ترین مرکز کشت و کار کشاورزی ما در شرق کشور جیرفت است. استان کرمان تنها استانی است که دو جهاد کشاورزی دارد؛ یک جهاد کشاورزی در کرمان است و یک جهاد کشاورزی در جیرفت و این از قبل انقلاب بوده و کاملا وابسته به آب رودخانه هلیل‌رود است، مضاف براینکه اضافه آب این رود وارد تالاب ارزشمند جازموریان می‌شود که 500هزار هکتار وسعت را متاثر می‌کند و اگر جازموریان خشک شود، باعث ایجاد گردوخاک و ناپایداری در بلوچستان، در فارس و جنوب کرمان می‌شود. بنابراین ارزش‌های این رودخانه بر کسی پوشیده نیست. ما یکی از بزرگ‌ترین کهن زادبوم‌های خود را درکنار جیرفت داریم که هر سال از آن آثار باستانی جدید کشف می‌شود و نشان می‌دهد این کهن‌سازه که بیش از چهار، پنج‌هزار سال قدمت دارد و برخی می‌گویند بیش از 10هزار سال قدمت دارد، متاثر از این رودخانه است.»
چرا به‌جای طرح انتقال یک شبکه فاضلاب و یک تصفیه‌خانه تاسیس نمی‌کنند؟
درویش ادامه داد: «می‌خواهیم به بهانه آبادکردن شمال استان، جنوب استان را ناآباد کنیم. زمانی هست که درباره دو کشور صحبت می‌کنیم. مثلا ترکیه می‌گوید به‌من‌چه که آب در سوریه و عراق کم خواهد شد یا ریزگرد وارد ایران می‌شود، آب سرچشمه‌های دجله و فرات از کوه آرارات در کشور من است و من می‌خواهم اینها را برای آبادانی کشور خودم مهار کنم. برای مردم خود ترکیه توجیه دارد و برای اردوغان کف می‌زنند. ولی در یک کشور و در یک استان مگر می‌شود این کار را کرد؟ مگر می‌شود شما به بهانه آبادکردن شمال استان، جنوب استان را که قطب کشاورزی و ارزش‌های راهبردی دارد و باعث تاب‌آوری سرزمین می‌شود را ناآباد کنید؟ آیا هیچ راه دیگری رفته‌اید و به نتیجه نرسیده‌اید که الان به این اقدام دست می‌زنید؟ در کرمان قسمت‌هایی از آب بالا زده است و یک‌سری خانه‌ها خراب می‌شود که به‌خاطر جریان معکوس سطح آب زیرزمینی است. یعنی جایی که فکر می‌کنیم استان کویری است و آب ندارد در اثر خیز آب یک قسمت‌هایی خانه‌های مردم کرمان آب بیرون می‌زند و نابود می‌شود. چرا این اتفاق می‌افتد؟ به‌خاطر اینکه یک شبکه فاضلاب در کرمان نداریم و به‌خاطر لایه‌های زمین‌شناسی که آنجا وجود دارد آب پس می‌زند و بالا می‌آید. از این آب باید استفاده کرد، شبکه فاضلاب تاسیس و تصفیه‌خانه درستی احداث کنید، آب را می‌توان تا 18 بار بازچرخانی کنید. چرا اجازه می‌دهید این آب که می‌تواند فرصت باشد تبدیل به تهدید شود تا کهن‌سازه‌های تاریخی شهر کرمان را نابود کند؟ بعد می‌گویند کمبود آب داریم و می‌خواهیم آب از جنوب بیاوریم و همان آب را دوباره تزریق می‌کنید. همین آبی که نمی‌توانید الان مدیریت کنید را مدیریت کنید. خود آنها می‌گویند شبکه آبیاری کرمان دچار فرسودگی است و 30 درصد از بین می‌رود یا به دست مشترکان قلدری می‌رسد که اینها آب‌بها نمی‌پردازند. آن 30 درصد را اجازه ندهید هدر برود. چرا این کار را نمی‌کنند؟»
می‌خواهند تیشه به ریشه وحدت مردم این استان بزنند
این فعال محیط‌زیست افزود: «خود آنها می‌گویند کرمان دچار کم‌آبی است و برخی از پرمصرف‌ترین صنایع دنیا همانند لاستیک «ب» در استان کرمان است. چرا باید در این استان باشد؟ بسیاری از صنایع مرتبط با فولاد در استان کرمان است. چرا باید این اتفاق بیفتد؟ از همه مهم‌تر اینکه 30 درصد محصولات کشاورزی که در استان کرمان تولید می‌شود به دلیل اینکه سردخانه به اندازه کافی نیست، به دلیل اینکه دپو غلط است، به دلیل اینکه سیلو به اندازه کافی نیست، به دلیل اینکه روش‌های بسته‌بندی و حمل از مزرعه تا مصرف‌کننده غلط است از بین می‌رود. اگر 10 درصد در این امر صرفه‌جویی کنید می‌توانید بیش از سه برابر آبی که می‌خواهید از هلیل‌رود منتقل کنید را به دست بیاورید. چرا این کار را نمی‌کنید که نه باعث سوءتفاهم می‌شود، نه باعث لکنت می‌شود، نه باعث اختلاف بین مردم یک استان می‌شود و به وحدت مردم کمک می‌کند و درعین‌حال باعث ناپایداری منطقه نمی‌شود.»
جنوب کرمان قربانی منافع سیاسی و حزبی است
درویش گفت: «منطقه کهنوج، جیرفت به سمت جازموریان از منظر فقر فاجعه است. درصورتی‌که خانه‌هایی با متری 50 میلیون تومان در کرمان می‌بینید. مولتی‌میلیاردرهای عجیب و غریبی در آنجا زندگی می‌کنند، ماشین‌های عجیب چندمیلیاردی در خیابان می‌بینید. این شکاف سزاوار نیست، برای مملکتی که ادعای انقلاب اسلامی و عدالتخواهی داشته است. از آن عجیب‌تر معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست است که صراحتا بیان می‌کند سیاست سازمان محیط‌زیست مخالف با طرح‌های انتقال آب است. چرا الان آقای تجریشی سکوت کرده است؟ چرا عیسی کلانتری سکوت کرده است؟ جز این است که دوستان آنها در کارگزاران سازندگی هستند و به‌خاطر منافع خود سکوت می‌کنند. تا چه زمانی منافع ملی را در پای منافع جناحی ذبح می‌کنید؟ حداقل به خود این جرات را بدهید و بگویید سازمان محیط‌زیست با طرح انتقال آب هلیل‌رود مخالف است. چرا در این موارد جرات خود را نشان نمی‌دهید؟ با این کار آنجا مهاجرت ایجاد می‌شود، کار و کشاورزی را از بین می‌برند. رابین هود اموال یک‌سری آدم‌ها را می‌دزدید و به یک عده دیگر می‌داد، این چه کاری است؟ ما بانک‌ها و مغازه‌ها را خالی کنیم که توزیع عادلانه ثروت کنیم؟ این منطقی است؟ اینجا قانون جنگل حاکم است که هر کسی زور داشته باشد اینچنین رفتار کند؟»
* نویسنده: ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه
اخبار مرتبط: