به گزارش «فرهیختگان»، سراهای نوآوری ایده‌ای برای تبدیل و تغییر دانشگاه‌ها از نسل اول به نسل سوم و چهارم است و تلاش می‌کند با در خدمت گرفتن شبکه نوآوری، اقتصاد منطقه‌ای را گسترش و فرآیند تشکیل اقتصادی دانش‌بنیان را تسریع کند. ایده‌ای که در پی اجرای آن بدون شک رابطه دانشگاه با سایر نهادهای دانشگاهی نظیر صنعت روبه بهبود قدم خواهد گذاشت. دانشگاه آزاد اسلامی فرآیند تشکیل سراهای نوآوری را از سال گذشته به شکل جدی‌تری دنبال می‌کند. یکی از این سراها هفته گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان که به نام سردار شهیدسلیمانی نیز مزین شده آغاز به کار کرد. سرای نوآوری خدمات خودرویی چهارشنبه گذشته توسط علیرضا منظری‌توکلی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی شهید حاج‌قاسم سلیمانی افتتاح شد. منظری‌توکلی با حضور در جمع تیم‌ها و گروه‌های فناوری از حرکت جوانان در مسیر اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد بازار فناوری حمایت و تاکید کرد: «فضای به‌وجود آمده در سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهید حاج‌قاسم سلیمانی فرصتی برای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری در سال جهش تولید است.» دبیر هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان در گفت‌وگو با دست‌اندرکاران و شرکت‌های مستقر در سرای نوآوری خدمات خودرویی از نزدیک در جریان فعالیت‌های فناورانه صورت‌گرفته توسط جوانان مشتاق قرار گرفت و برای توسعه کمک‌های دانشگاه در این زمینه قول مساعد داد. «فرهیختگان» در شماره امروز جزئیات فعالیت‌های این سرای نوآوری را در گفت‌وگو با رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان و سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی بررسی کرده که در ادامه می‌خوانید.
سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی: اکوسیستم تخصصی نوآوری خودرو در دانشگاه آزاد اسلامی کرمان ایجاد می‌شود
امیررضا زریسفی، مسئول راه‌اندازی و سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره راه‌اندازی این سرا اظهار کرد: «در راستای اهداف دانشگاه آزاد اسلامی برای تحقق دانشگاه کارآفرین و با توجه به توانمندی‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهید حاج‌قاسم سلیمانی در مرکز استان کرمان اعم از اعضای هیات‌علمی و دانشجو و نیز تجهیزات و امکانات مناسب و با حمایت‌های رئیس واحد، معاونان و پشتیبانی دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد دانش‌بنیان بررسی ایجاد سرای نوآوری متناسب با ظرفیت‌ها در دستور کار واحد قرار گرفت.» وی افزود: «در آذر ماه سال 98 با تشکیل تیم مسئول راه‌اندازی سرای نوآوری واحد کار کارشناسی روی این موضوع آغاز شد. جلسات متعدد با مسئولان، اساتید و کارشناسان و مدیران صنعتی در داخل و بیرون دانشگاه برگزار شد و با اخذ دیدگاه‌ها و بررسی گزارش‌ها و مستندات مختلف ازجمله اسناد بالادستی ازقبیل سند آمایش استان کرمان درخصوص موضوع خدمات خودرویی توافق حاصل شد.»
همکاری سرای نوآوری خدمات خودرویی با 11 کارخانه
زریسفی ادامه داد: «پس از طرح موضوع و موافقت در استان با توجه به ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود صنعت خودروی استان کرمان و توانمندی‌های واحد پروپوزال و طرح کسب‌وکار مربوط به سرای نوآوری خدمات خودرویی آماده و ارسال شد. سرانجام پس از جلسات مختلف ارزیابی با مدیران و کارشناسان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و انجام اصلاحات لازم در تاریخ 12/4/99 مجوز مربوط به راه‌اندازی سرا اخذ و با تایید حکم مسئول راه‌اندازی سرا، فعالیت رسمی سرای خدمات خودرویی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهید حاج‌قاسم سلیمانی در فضایی به وسعت 6000 مترمربع و دارا بودن فضاهای مختلف اداری، آزمایشگاهی، دفاتر تیم‌ها و سوله و کارگاه‌های خدمات فناوری خودرو از اواخر مهرماه آغاز شد.» سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی هدف از راه‌اندازی سرای نوآوری را ایجاد اکوسیستم تخصصی نوآوری خودرو دانست و گفت: «این مهم با همکاری و مشارکت مجموعه عظیم خودروسازی کرمان و سایر صنایع وابسته ازجمله لاستیک و رینگ‌سازی محقق می‌شود که شامل 11 کارخانه می‌شود.» وی با توجه ظرفیت‌ها و فرصت‌های صنعت خودروی استان کرمان اظهار کرد: «صنایع خودروسازی کرمان به پیشنهاد استاندار وقت کرمان و مصوبه هیات‌وزیران به‌منظور ایجاد مزیت سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو به‌عنوان اولین شرکت خودروسازی خصوصی با تکیه بر بازار جهانی به‌عنوان موتور محرک صنعت که جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد جهانی دارد آغاز به کار کرد. توسعه این صنعت در ارگ جدید بم و اهمیت آن در گسترش صنایع پایین‌دستی وابسته به امکانات بالقوه موثری در ایجاد اشتغال مولد منطقه با اتکا به ظرفیت‌های داخلی، شناخت منابع و امکانات فراوان موجود ازجمله نیروی جوان آماده به کار است.»سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی افزود: «گروه صنعتی کرمان موتور شرکت خودروسازی ایرانی، در دی‌ماه ۱۳۶۹ با نام صنایع خودروسازی کرمان برای واردات مدل‌های مختلف خودروهای دوو تاسیس شد و از سال ۱۳۷۳ فعالیت خود را در زمینه ساخت و مونتاژ خودرو آغاز کرد. احداث این مجموعه عظیم خودرویی از بزرگ‌ترین تحولات جنوب‌شرق کشور و دستاوردهای تاسیس منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید است که بدون اتکا به سرمایه‌گذاری دولتی و با اهدافی چون محرومیت‌زدایی، ارتقای رفاه اجتماعی، تامین امنیت منطقه، پیشگامی در سرمایه‌گذاری و تولید خودروهای باکیفیت همراه با دانش و انتقال تکنولوژی، تراکم‌زدایی صنعتی از مرکز کشور و استقرار بهینه جمعیت در سطح ملی بوده است.» وی اضافه کرد: «این قطب صنعتی در آغاز همکاری با شرکت دوو بنیانگذاری و متعاقبا کارخانه‌های خودروسازی، قطعه‌سازی، رنگ و تزئینات داخلی، خدمات انبارداری، حمل‌ونقل، بیمه و ده‌ها فعالیت دیگر مشتمل بر شرکت‌های گروه اقتصادی کرمان خودرو، کرمان موتور، خودروسازان بم، خدمات و تجارت بم خودرو، قوای محرکه، کادک، نگین بم، خودرومهر، آرمان موتورارگ، آرمان الکتریک، ارگ نخل کریمان، لیزینگ خودرومهرآسا، کی ویس و کارگزاری کارآمد ایجاد شد.» سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی بیان کرد: «درحال حاضر ظرفیت تولید بیش از یکصدوپنجاه‌هزار دستگاه خودرو از انواع محصولات لیفان، جک، هیوندای، جیلی... و ارائه خدمات پس از فروش و جانبی در مجموعه صنایع موجود در ارگ جدید میسر است. بهره‌گیری از ظرفیت‌های ترانزیت هوایی، ریلی و جاده‌ای برای تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه و وجود تاسیسات عظیم اختصاصی چون فرودگاه، هتل، گمرک، انبار، ساختمان‌های مسکونی، مخابراتی، فرهنگی، ورزشی، تفریحی و بانک‌ها مزیت پذیرش سرمایه‌گذاران و کارآفرینان را در منطقه رقم زده است، به‌گونه‌ای که در حال حاضر بیش از 10هزار نیروی کار جوان متخصص در منطقه ارگ جدید فعالیت می‌کنند.»
تجمیع امکانات دانشگاه آزاد اسلامی استان برای تحقق ماموریت تخصصی سرای نوآوری خودرو
وی افزود: «صنایع خودروسازی کرمان با گرد هم آوردن مجموعه‌ای بی‌نظیر از تجهیزات و امکانات و نیروی انسانی متخصص و بازار مناسب که حدود 30 درصد خودروی کشور را تولید می‌کند و براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، تا سال ۱۴۰۰ ظرفیت تولید خودروسازان کرمانی به ۳۵۰هزار دستگاه با حداقل ۴۰درصد داخلی‌سازی خواهد رسید فرصت مناسبی در جهت تعامل صنعت و دانشگاه و رفع مشکلات و پاسخگویی به نیازها را فراهم کرده است. در همین راستا با توجه به طرح ساخت داخل که از سال گذشته در وزارت صمت دنبال می‌شود، دولت تلاش می‌کند تا در قالب یک لایه آن ۱۰میلیارد دلار واردات را به ساخت داخل تبدیل کند که از این میزان یک‌میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار مربوط به خودرو است و باید همه افراد در این زمینه بسیج شوند.» سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی درخصوص توانمندی‌های واحد دانشگاهی کرمان گفت: «توانمندی علمی و فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان شامل وجود دانشجویان و اعضای هیات‌علمی محقق و صاحب نوآوری در رشته‌های مکانیک خودرو، مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر، مهندسی شیمی و محیط‌زیست، علوم پایه، معماری و طراحی صنعتی، اقتصاد، مدیریت و بازاریابی است که یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان توسط گروه مهندسی مکانیک واحد تاسیس و از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای مجوز است.»
پتانسیل‌های علمی واحد کرمان در حوزه صنایع خودرو
وی افزود: «این واحد دانشگاهی دارای تاسیسات و امکانات مناسبی است که در اختیار سرای نوآوری قرار می‌گیرد. همچنین برنامه تجمیع و بهره‌برداری از سایر آزمایشگاه‌ها، دستگاه‌ها و تجهیزات مستقر در استان برای تحقق ماموریت تخصصی سرا در دستور کار سرا قرار دارد.» زریسفی همچنین ادامه داد: «کارگاه مکانیک‌خودرو واحد، تونل باد و دستگاه‌های قطعه‌سازی موجود در واحد کرمان که در سامانه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی نیز موجود و قابل‌بهره‌برداری است ازجمله توانمندی‌های واحد است. همچنین وجود رشته تحصیلی مکانیک خودرو و احیای سایر رشته‌های تحصیلی مرتبط و ایجاد تقاضا برای بورسیه دانش‌بنیان، هماهنگی لازم جهت بهره‌برداری از کارگاه‌های قطعه‌سازی موجود در کرمان موتور از برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای این سراست.» به گفته وی، اختصاص ساختمان مجزا در فضایی قابل توسعه به مرکز رشد و سرای نوآوری واحد که با توجه به موضوع سرا کاملا قابلیت حضور خودرو‌ها و تجهیزات مرتبط در اطراف آن امکان‌پذیر است یا اختصاص غرفه‌های دائمی مربوط به فن بازار (2 غرفه در پارک مفاخر به مساحت 12 مترمربع) و فضای کار اشتراکی و اداری در دانشکده قدیم معماری واحد و پیست‌های مربوطه در زمین 17 هکتاری هفت باغ علوی از دیگر اقدامات این سراست.» وی گفت: «در هفته پژوهش برنامه افتتاح خواهیم داشت. ضمن اینکه شتاب‌دهنده آن مورد موافقت شمسا قرار گرفته و برای آن برنامه مالی داریم.» وی درخصوص برنامه‌ها و اهداف شتابدهی گروه سنفاد اظهار کرد: «تولید خودرو در سال 99 به میزان 2/1میلیون خودرو هدف‌گذاری شده است (دو قطب خودروساز سایپا و ایران‌خودرو سهم اعظم این بازار را دارا هستند) و حجم تولیدات خودرو در کرمان موتور تقریبا حدود 30هزار خودرو در سال است که گروه‌های تخصصی آن شامل: گروه نگهداری و تعمیرات خودرو، گروه فناور استحکام و ایمنی خودرو، گروه فناوری تقویت موتور، گروه فناوری طراحی و گروه فناوری برق و برنامه هستند.» زریسفی ادامه داد: «جذب یک تیم در حوزه پلیمر و کامپوزیت شامل افراد فارغ‌التحصیل دکتری شیمی و مکانیک برای فعالیت در حوزه بدنه خودرو و قطعات داخلی خودرو و همچنین تفاهمنامه همکاری با شرکت دانش‌بنیان دیده‌بان صنعت فلات پارس در شیراز برای انتقال دانش در این زمینه به سرای نوآوری خودرو در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان (سنفاد)، جذب یک تیم فعال در زمینه خودروهای برقی و آغاز زمینه همکاری با دانشگاه علم و صنعت در زمینه همکاری‌های مشترک و جذب مشاور از دانشگاه فوق در سنفاد، جذب گروه فعال در زمینه الکترونیک خودرو و تلاش در تولید ایسیو و طراحی و اجرای سیستم اتوپارک خودرو در استان، جذب شرکت دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری‌های هایتک در خودرو مانند رادار نقاط کور و رادار خودرو و قطعات جانبی در خودرو مانند پاور ویندوز و... پتانسیل ساخت قطعات خودرو با توجه به زیرساخت‌های استان در زمینه ساخت قطعات صنعتی از فعالیت‌هایی است که در این سرا صورت گرفته است.»
استفاده سرای نوآوری خودرو از نیروهای دانشجویی
وی به نقاط قوت این سرای نوآوری اشاره کرد و گفت: «بهره‌مندی از نیروهای دانشجویی، ساختمان اصلی در شهر کرمان به‌عنوان ساختمان سرا و شتابدهی، فضا تحت‌عنوان شهرک فناوری حاج‌قاسم سلیمانی در دانشگاه، استفاده از زیرساخت‌های اولیه مانند کارگاه CNC، استفاده از ارتباطات و زیرساخت‌هایی که در استراتژی سرا ذکر شد و بازارچه مجازی از نقاط قوت این سراست.» به گفته زریسفی، بخش خصوصی، دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه آزاد اسلامی قزوین از رقبای این سرا محسوب می‌شوند.
وی از مهم‌ترین فعالیت‌های در دست اقدام سرا به عقد چندین تفاهمنامه اشاره کرد و گفت: «درحال عقد تفاهمنامه با اتاق بازرگانی کرمان هستیم، پیشنهاد ایجاد انجمن خودرو در اتاق بازگانی کرمان داده شده که در جلسه بررسی پیشنهاد انجمن‌های جدید در اتاق به اتفاق آرا تصویب شد و از آن استقبال شد و درحال حاضر تایید اتاق کرمان گرفته شده و در حال کارهای اجرایی است تا به امید خدا به‌عنوان دومین انجمن خودرویی اتاق بازرگانی در سطح کشور راه‌اندازی شود.»
اجرای طرح خودروهای برقی در شهر کرمان با مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی
سرپرست سرای نوآوری خدمات خودرویی ادامه داد: «با شهرداری کرمان تفاهمنامه منعقد شده که از اهداف آن معرفی و اجرای طرح خودروهای برقی در شهر کرمان با کمک شهرداری و ایجاد مرکز نوآوری شهری در شهر کرمان است.» زریسفی عنوان کرد: «به‌طور کلی یکی از پروژه‌های بزرگ سرای نوآوری خودرو پروژه خودروهای برقی و هیبریدی و خودران است که در این خصوص چند تیم شناسایی شدند و همکاری‌های اولیه انجام شده، همچنین مشاور طرح از دانشگاه علم و صنعت انتخاب شده است.» وی ایجاد انجمن خودرو در اتاق بازگانی و ارتباط سرا با مجموعه خودروسازان کرمان را هدف اصلی ایجاد این سرا دانست و گفت: «در این زمینه قدم‌های اولیه برداشته شده است.»
پویش کارآفرینی در استان کرمان راه‌اندازی می‌شود
زریسفی عنوان کرد: «سرای نوآوری خدمات خودرویی عضو انجمن کارآفرینی اتاق بازرگانی کرمان شده و رایزنی‌های اولیه انجام داده شده تا طرح پویش کارآفرینی را بعد از اصفهان و تبریز به‌عنوان سومین استان در کرمان با همکاری اتاق کرمان کلید بزنیم که گام بزرگی برای ارتباط دانشجویان و اساتید با صنایع استان به‌ویژه صنعت خودرو استان هست.» وی گفت: «مذاکرات اولیه ولی ثمربخشی با کارخانه اروند چرخ در زمینه تولید رینگ خودرو برای استقرار واحد تحقیق و توسعه آنها در سرا داشته‌ایم.» وی اظهار امیدواری کرد با توجه به مذاکرات صورت گرفته با هیات اتومبیلرانی استان کرمان درخصوص عقد تفاهمنامه همکاری و زیرساخت مناسبی که در واحد وجود دارد در آینده‌ای نزدیک و در زمان مناسب امکان برگزاری مسابقات مختلف ازجمله دریفت و درگ و آفرود فراهم شود.زریسفی در پایان با ذکر این نکته که مشکلات اصلی خودروسازان استان و کشور به گفته مدیران این صنایع، در کنار نقدینگی، تامین قطعات هست، گفت: «مهم‌ترین استراتژی سرای نوآوری خدمات خودرویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهید حاج‌قاسم سلیمانی این است که به خودروسازان در جهت تحقق بومی‌سازی قطعات خودرو متصل می‌شود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان:
آینده روشنی برای سراهای نوآوری در استان کرمان پیش‌بینی می‌شود
علیرضا منظری‌توکلی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص آینده سرای نوآوری خدمات خودرویی اظهار کرد: «شعار دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاه کارآفرین، هر دانشجو یک مهارت یک تخصص است. اگر ما به دنبال مهارت‌آموزی برای دانشگاه کارآمد باشیم بعضی شرایط مهارت‌آموزی را باید فراهم کنیم.» وی افزود: «یکی از مهارت‌های مورد نیازی که در کشور همواره وجود داشته و خواهد داشت بحث خودرو است، یعنی همان‌طور که به منزل مسکونی نیاز داریم می‌توان گفت خودرو هم یکی از نیازهای ضروری است، بنابراین خودرو بازار مناسبی برای همیشه دارد. ورود به این صنعت مطمئنا آینده دانشجو را برای تحقق شعار دانشگاه آزاد اسلامی یعنی دانشگاه کارآفرین، هر دانشجو یک مهارت یک تخصص تضمین می‌کند. بنابراین اگر در این زمینه به‌درستی برنامه‌ریزی و اقدام شود، می‌تواند هم به اقتصاد کل کشور کمک کند و هم می‌تواند دانشگاه را در زمینه جذب دانشجو و همین‌طور تامین‌بخشی از هزینه‌ها کمک کند. بنابراین آینده سرا به این است که چطور عمل کنیم. اگر با برنامه‌ریزی و تدبیر و به‌جا به دنبال پیشبرد اهداف سراهای نوآوری باشیم آینده بسیار روشنی دارد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان درباره چشم‌انداز این واحد برای سرای درنظر گرفته شده گفت: «تقریبا تمام امکاناتی که داشتیم برای آن در نظر گرفتیم. مکان مناسب؛ اعضای هیات‌علمی و کارکنان و نکات لازم در نظر گرفتیم تا ان‌شاءالله اتفاقات مناسب رخ دهد.»منظری‌توکلی درخصوص درآمدزایی با توجه به موانع و مشکلاتی که در صنعت خودروسازی وجود دارد اظهار کرد: «با محاسباتی که متخصصان انجام دادند اعلام کردند درآمد خوبی می توان از این حوزه انتظار داشت.» وی در پاسخ به این سوال که آینده سرای نوآوری در استان کرمان به چه سمتی پیش می‌رود، گفت: «آینده سراهای نوآوری در این استان بسیار روشن و امیدوار‌کننده است.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان درخصوص دیگر سراهای نوآوری فعال در این استان عنوان کرد: «اولین سرای نوآوری در کشور که توسط دهقانی‌فیروزآبادی اعلام شد سرای نوآوری کشت بافت رفسنجان بود؛ این سرا دارای نهال‌های مناسب اقلیم ایران است پرورش پیدا می‌کنند و توسط متخصصان یکی از سراهای نوآوری در کشور می‌تواند به امنیت غذایی و کشاورزی کشور کمک شایانی داشته باشد چون از آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا برای تولید نهال استفاده می‌کند. به علاوه می‌تواند یکی از سراهای بسیار درآمدزا در سطح کشور باشد و اینکه نهال‌های تولیدی از مرغوب‌ترین نهال‌ها در سطح دنیا تولید شود و استقبال خیلی خوبی از همین حالا از این نهال‌های شده و این استقبال با معرفی محصولات بیشتر هم خواهد شد.» منظری‌توکلی عنوان کرد: «سراهای نوآوری فولاد زنجیره تولید و صنایع وابسته در سیرجان است که تاکنون30 قطعه هایتک با مهندسی معکوس در آنجا ساخته شده و اقدامات بسیاری برای مقابله با تحریم‌ها انجام گرفته و امید داریم به لطف خداوند این اقدامات همچنان ادامه پیدا کند.» وی ادامه داد: «هم‌اکنون سرای نوآوری کربن در زرند، سرای نوآوری گلخانه‌های مدرن در جیرفت و سرای نوآوری فرآوری محصولات کشاورزی در کهنوج در دست اقدام است.»
* نویسنده: مریم حضرتی، روزنامه‌نگار