به گزارش «فرهیختگان»، آموزش و پژوهش دو پایه و ستون اصلی سنگ‌بنای دانشگاه‌ها بوده است. نسل جدید دانشگاه‌ها در تلاشند تا ضمن حفظ و تقویت موضع خود در این دو مقوله، گام‌های فراتری برای نزدیک شدن پژوهش‌های دانشگاهی به خروجی‌های ملموس داشته باشند.
اتفاقی که با ایجاد مراکز رشد در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی تسهیل شد و حالا در گوشه و کنار کشور، محققان دانشگاه آزادی همت خود را به‌کار بسته‌اند تا با استفاده از امکانات و تسهیلات دانشگاه، طرح‌های دانش‌بنیان خود را به بازار نزدیک‌تر کنند.
واحد مشگین‌شهر را یکی از واحدهای فعال در این حوزه می‌توان برشمرد. بابک پهلوان، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین‌شهر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» مهم‌ترین دستاوردهای فناورانه اساتید و دانشجویان این واحد را تشریح کرد و از پیش‌بینی درآمد 5 میلیارد تومانی این طرح‌ها گفت.
دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز چندی پیش با حضور در این واحد، از این طرح‌ها بازدید کرد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی همچنین از مجتمع ولایت واحد مشگین‌شهر که در زمینی به مساحت 11 هکتار درحال ساخت است، بازدید کرد. دکتر طهرانچی در حاشیه این بازدید، طرح‌های توسعه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین‌شهر را با رسولی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل، بابک پهلوان رئیس واحد مشگین‌شهر و شهردار مشگین‌شهر مورد بررسی قرار داد.
بابک پهلوان، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به بازدید اخیر دکتر طهرانچی از واحد مشکین‌شهر گفت: «در ابتدای ورود به شهرستان مشکین‌شهر از سایت ناتمام ولایت با مساحتی نزدیک به ۱۰ هکتار بازدید کرد و از نزدیک در جریان مشکلات موجود این سایت قرار گرفت. ایشان با تاکید به ارائه طرح‌های کارشناسی‌شده، استفاده بهینه از این سایت را خواستار شد. پس از بازدید سایت ولایت، از نمایشگاه دستاوردهای دانش‌بنیان هسته‌های فناور مرکز رشد اقماری که با همت روابط‌عمومی و امور پژوهشی واحد مشکین‌شهر با همکاری شرکت‌های مستقر در مرکز رشد و با ارائه چندین طرح کارآفرین برپا شده است، بازدید شد.»
وی افزود: «در دیدار چهره‌به‌چهره با صاحبان ایده‌های مختلف صنایع دانش‌بنیان که در حاشیه این نمایشگاه انجام گرفت، ویژگی‌های محصولات و نوع همکاری شرکت‌های ایده‌پرداز با دانشگاه آزاد اسلامی بررسی شد. از عمده ویژگی‌های آثار ارائه‌شده در نمایشگاه کارآفرینی، توجه به اقتصاد بومی و مهندسی پزشکی، کم کردن خروج ارز و بازیافت بود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر درمورد طرح‌های مورد بازدید دکتر طهرانچی گفت: «طرح پرورش کرم میل ورم، طرح تولید کرم دست و صورت از تخم بلدرچین؛ طرح تولید پودر کلسیم از پوسته تخم بلدرچین، طرح تولید شامپو از تخم بلدرچین؛ پودر تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن؛ دهانشویه کوئرسون، پک کامل ناباروری مردان، کفش طبی پیشگیرنده از ابتلا به زخم پای دیابتی در افراد مبتلا به دیابت با قابلیت مانیتورینگ وضعیت پا، طرح نرم‌افزار ویژه فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی طراحی ارگونومیک صندلی و محافظ سیستم نخاعی بدن در سوانح، ابزار پزشکی تعیین محل انسزیون در جراحی‌های نخاعی و عمل دیسک و شیر هوشمند کنترل و پایش حجم اکسیژن و گازهای طبی باقیمانده در کپسول‌های بیمارستانی و خانگی ازجمله طرح‌ها و محصولاتی بود که دکتر طهرانچی از آن بازدید کرد. این طرح‌ها هم در صنایع غذایی و آرایشی باعث می‌شوند کاهش خروج ارز داشته باشیم.»
پهلوان درخصوص طرح پرورش کرم میل ورم اظهار کرد: «باتوجه به نیاز خوراک دام، طیور و آبزیان به پروتئین جهت تولید گوشت و تخم‌مرغ و افزایش قیمت نهاده‌های پروتئینی مثل سویا، اقدام به اجرای طرح پرورش کرم میل ورم کردیم.
تولید کرم میل ورم در یک بازه زمانی سه‌ماهه و توسط چرخه سوسک، تخم، کرم و شفیره قابل‌پرورش است. ارزش غذایی کرم میل ورم برابر با ۴۵ درصد پروتئین بوده و در کمترین فضای موجود (۱۰) متر و هزینه کم حدود هشت تا ۱۰ میلیون قابل‌تولید و تکثیر بوده و عاری از هرگونه آلودگی است و آینده خوراک دام، طیور و آبزیان محسوب می‌شود. ازطرفی چون تغذیه این کرم، از ضایعات میوه و سبزی و صیفی‌جات است، می‌تواند باعث کاهش آلودگی زیست‌محیطی و همچنین صادرات جهت درآمد دلاری و ارزآوری شود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر درباره طرح تولید کرم دست و صورت از تخم بلدرچین گفت: «بلدرچین پرنده‌ای مقاوم و کم‌هزینه و محصول تولیدی آن تخم و گوشت با میزان ویتامین بالا و با خاصیت درمانی است. تولید کرم دست و صورت با پایه زرده و سفیده تخم بلدرچین یکی از طرح‌های دانش‌بنیان است که باعث طراوت و نرمی پوست شده و ازطرفی باعث جلوگیری از خام‌فروشی و اتلاف محصول تولیدی می‌شود و قابلیت ارزآوری و اشتغالزایی دارد.»
پهلوان درباره طرح تولید پودر کلسیم از پوسته تخم بلدرچین بیان کرد: «پوسته تخم بلدرچین دارای کلسیم بالایی بوده و به‌دلیل نبود صنایع تبدیلی، دور ریخته می‌شود و استفاده چندانی ندارد. طرح تولید پودر کلسیم از پوسته تخم بلدرچین می‌تواند در بخش تغذیه طیور و پرندگان زینتی مورد استفاده قرار گیرد و منبع کلسیم مناسب برای تولید تخم‌مرغ ماکیان باشد و باعث جلوگیری از خام‌فروشی و درآمد از یک محصول دورریز شود.»
وی همچنین به طرح تولید شامپو از تخم بلدرچین اشاره کرد و گفت: «تخم بلدرچین دارای ویتامین‌های موردنیاز جهت رشدونمو پیاز مو است و درصد بالای خلوص این ویتامین‌ها باعث شد طرح تولید شامپو از زرده تخم بلدرچین به‌صورت کاملا ارگانیک و بهداشتی استارت بخورد که باعث رشد مو و شفافیت آن شده و ازطرفی به‌دلیل عدم فرهنگ‌سازی مناسب مصرف تخم بلدرچین و همچنین جلوگیری از خام‌فروشی این محصول باارزش، می‌توان با استفاده از صنایع تبدیلی یک محصول پرمصرف دیگر تولید و هم برای مصرف داخل کشور و هم صادرات آن تلاش کرد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر درباره دهانشویه کوئرسون اظهار کرد: «دهانشویه کوئرسون از عصاره هشت گیاه دارویی بومی منطقه فرموله شده و با فناوری خاص برای اولین‌بار در کشور و دنیا با هشت کارکرد و دامنه درمان جهت درمان ازجمله درمان زخم‌های حفره دهانی، زبان و لثه و نیز زخم‌های ناشی از جراحی کاربرد دارد، باعث پیشگیری از پوسیدگی دندان و... می‌شود، خلأ موجود در حوزه بیماری‌های دهان و دندان را پر کرده و باعث جلوگیری از خروج ارز می‌شود.»
وی درخصوص پودر تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن گفت: «از غلات و هسته برخی از گیاهان اندمیک ایران فرآوری شده که منجربه افزایش آنتی‌بادی و درنتیجه تقویت سیستم ایمنی بدن در کودکان و بزرگسالان بدون کوچک‌ترین عوارض جانبی می‌شود.»
پهلوان در توضیح پک کامل ناباروری مردان اظهار کرد: «این پک دارویی که کاملا گیاهی بوده و ماده اولیه آن به‌راحتی دردسترس قرار دارد، تمام آزمایشات موردنیاز پیش‌بالینی خود را با موفقیت کامل سپری کرده و وارد فاز بالینی شده است. در این پک سعی بر این شده در یک دوره درمانی مشخص و معین حجم و جهش اسپرم به حد نرمال برسد و باکتری‌ها و ویروس‌های موجود در مجاری ادراری درمان شده و در مواردی که واریکوسل باعث اختلال می‌شود، بدون نیاز به جراحی درمان شود تا در مردان مشکل ناباروری به‌طور کامل از بین برود.»
وی درباره شیر هوشمند کنترل و پایش حجم اکسیژن و گازهای طبی باقیمانده در کپسول‌های بیمارستانی و خانگی گفت: «این اختراع سیستم هشداردهنده‌ای است که با محاسبه فشار کپسول اکسیژن و مقداری که شیر تنظیم فشار اکسیژن باز یا بسته است، ساعات قابل استفاده از اکسیژن کپسول اکسیژن را محاسبه کرده و هنگامی که اکسیژن موجود در کپسول به کمتر از 10درصد رسید، شروع به هشدار دادن می‌کند. با این هشدار، پرستار یا خود بیمار و نزدیکان وی متوجه نزدیک شدن اتمام اکسیژن کپسول می‌شوند و قبل از اینکه بیمار دچار افت سریع فشار و هایپوکسی شود، کپسول را تعویض می‌کنند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر درباره طرح کفش طبی پیشگیرنده از ابتلا به زخم پای دیابتی در افراد مبتلا به دیابت با قابلیت مانیتورینگ وضعیت پا هم بیان کرد: «ما برای پیشگیری از ایجاد زخم در پای دیابتی کفشی طراحی کردیم که با سنسورهای فشار تعبیه‌شده در محل‌هایی که بیشترین فشار به پا وارد می‌شود به فرد هشدار داده می‌شود که با تغییر پوزیشن فشار را کاهش داده و از آسیب بیشتر به پا جلوگیری کند و در مرحله بعد با تعبیه سنسورهای دما نسبت‌به افزایش دما که در ایجاد زخم موثر است، فرد را آگاه سازد. امید است با این طرح کمی از آلام بیماران دیابتی کاهش یابد.»
وی درباره طرح نرم‌افزار ویژه فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی توضیح داد که باتوجه به اینکه بیماری کرونا یک اپیدمی نو در حوزه سلامت است و طبیعتا بحث فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی یک سرفصل جدید محسوب می‌شود که به‌تازگی توسط وزارت بهداشت و سازمان‌های بین‌المللی سلامت مطرح شده و از طرفی باتوجه به اینکه تکنولوژی موبایل در اپیدمی‌های قبلی جهانی تا این سطح توسعه نیافته بود، طبیعتا با توصیه‌ها و پروتکل‌های کاربردی به مردم تاکید می‌کنند که فاصله آنها از یکدیگر مراعات شود، ولی نرم‌افزار ما با قابلیت استفاده از سخت‌افزارهای داخلی و بدون نیاز به سخت‌افزار خاصی، به این فاصله‌گذاری هوشمند کمک می‌کند و درحقیقت رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند را با دقت بیشتری تحقق می‌بخشد.»
پهلوان به طراحی ارگونومیک صندلی و محافظ سیستم نخاعی بدن در سوانح اشاره کرد و گفت: «تروماهای سر و نخاع شایع‌ترین عارضه پس از تصادفات جاده‌ای در کشور و جهان هستند و سالانه افراد زیادی یا جان خود را بر اثر این عارضه از دست می‌دهند یا دچار محدودیت و معلولیت‌های حرکتی برای باقی عمر خود می‌شوند.هدف اصلی این اختراع کاهش عوارض مرگ‌ومیر در تصادفات بر اثر ترومای سر و ستون فقرات است که با طراحی منحصربه‌فرد خود این قابلیت را دارد که از جان افراد محافظت کرده و از میزان مرگ‌ومیر و معلولیت‌های وارده بر اثر تصادفات بکاهد.در این اختراع از فنرهای مقاومت بالا در قسمت زیر صندلی خودرو، برای تعدیل نیروهای وارده به سرنشینان خودروها موقع تصادفات استفاده شده است که صندلی‌ها حین سوانح با جابه‌جایی پنج سانتیمتر به جلو و عقب به‌همراه سرنشینان، مانع برخورد سر و صورت و پرت شدن آنها به جلو و باعث حذف تروماهای سر و نخاع هنگام تصادفات خواهد شد، به‌علاوه اینکه طراحی ارگونومی و طبی این صندلی باعث جلوگیری از بروز دیسک کمر و سایر بیماری‌های ستون فقرات در رانندگان خواهد شد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر از اختراع ابزار پزشکی تعیین محل انسزیون در جراحی‌های نخاعی و عمل دیسک خبر داد و افزود: «محل برش در اعمال جراحی اهمیت بسیار بالایی دارد؛ به‌خصوص در عمل‌های جراحی مربوط به ستون فقرات. باتوجه به فشردگی مهره‌ها و نزدیکی آنها به هم تخمین دقیق محل برش برای جراحی مهره آسیب‌دیده بسیار سخت و مهم است. در اختراع ارائه‌شده ما با استفاده از تکنیک نشانه‌گذاری روی گرافی محل و فاصله اعضای آناتومیک بدن را با مقیاس واقعی مشخص می‌کنیم، به‌طوری‌که با این وسیله محل دقیق انسزیون در عمل جراحی ستون فقرات و جراحی‌های نخاع تعیین می‌شود.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا این طرح‌ها و محصولات مورد استقبال شرکت‌های دیگر هم قرار گرفته‌اند، عنوان کرد: «صندلی ارگونومیک در صنعت خودروسازی کاربرد دارد که اتفاقا مورد استقبال شرکت‌های خودروسازی قرار گرفته است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین‌شهر با بیان اینکه همگی در مرحله تجاری‌سازی قرار دارند، گفت: «بعضی از این طرح‌ها هم در صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی باعث می‌شوند کاهش خروج ارز داشته باشیم. این محصولات می‌تواند علاوه‌بر اینکه نیاز داخلی کشور را فراهم کند، در کشورهای همسایه نیز مورد استقبال قرار بگیرد.»
رئیس واحد مشکین‌شهر درخصوص درآمد آن هم توضیح داد: «درآمد سالیانه آن بستگی به حمایت دولت و بخش خصوصی از تولیدات داخلی دارد که اگر این اتفاق بیفتد، درآمد چهار تا پنج میلیارد تومانی را در سال خواهیم داشت.»
وی بیان کرد: «این طرح پرورش کرم میل ورم نوعی جهش زودبازده و مکمل غذایی فوق‌العاده است که پرورش دام و طیور و ماکیان را از حالت سنتی خارج کرده و از اسراف علوفه و دانه‌های غذایی آنان جلوگیری می‌کند و از نظر اقتصادی نیز برای صاحبان و تولیدکنندگان گوشت مقرون‌به‌صرفه است.»
پهلوان در پایان متذکر شد که اگر اقتصاد رانتی اجازه بدهد، جوانان می‌توانند کارهایی کنند که واقعا کارستان است
* نویسنده: مریم حضرتی، روزنامه‌نگار