مترجم: ندا اظهری| یکی از مناطق کم‌تر شناخته شده گردشگری در ترکیه در جنوب شرقی این کشور واقع و مملو از مجسمه‌های خدایان، پادشاهان و سایر موجودات است. این مجسمه‌ها برای کسانی که برای مشاهده مجسمه‌های حاضر در این معبد و منطقه میراث جهانی یونسکو مسافرت می‌کنند، مناظر بدیعی را فراهم می‌آورد. شاه آنتیوخوس اول در یک قرن مانده به میلاد مسیح بر منطقه کوچکی به نام «کوماژن» حکومت می‌کرد. به گزارش bbc world «کوماژون» امروزه در استان «آدیامان» ترکیه قرار دارد. بعد از مرگ او در 34 سال پیش از میلاد، جسد او را زیر یک تپه بزرگ سنگی در بالای قله‌ای دفن کردند که در بالای کوه نمرود که به قسمت فوقانی رودخانه مشرف بود، قرار داشت و بادهای شدیدی در آن می‌وزید. طبق نوشته‌هایی که پیش از مرگ او به جا مانده، شاه آنتیوخوس وصیت کرده بود که جنازه‌اش را در بلندی، به طور جداگانه و در محلی مقدس دفن کنند. او پیش از مرگش، محل دفن خود را در میان خدایان احداث کرد. امروزه، سرها و قلوه‌سنگ‌ها در این منطقه، به جامانده از مجسمه‌های سنگی عظیم‌الجثه‌ای هستند که در تراس غربی منطقه «کوماژن» واقع شده است. تراس شرقی کوه نمرود که باستان‌شناسان آن را محل دفن آنتیوخوس اول می‌دانند، دارای تعداد زیادی مجسمه خدایان است که سرهای نمادین آنها در این منطقه قابل مشاهده است. معبد خدایان به دلیل آمیزه‌ای از نمادهای فرهنگی و مذهبی که دارد، برای تاریخدانان از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظر می‌رسد سه مجسمه حاضر در این منطقه، نمادی از فرهنگ‌های گسترده در «کوماژن» است به طوری که شخصیت‌های مذهبی فارسی و زرتشتی مانند خدای خالق زرتشت و اهورامزدا با همتای یونانی این دو مجسمه مانند زئوس ترکیب شده است. سر آنتیوخوس امروزه در جلوی مجسمه او قرار گرفته است. انبوهی از مجسمه‌های کوچک و سنگ‌های بدون نوشته که در ارتفاع 50 متری واقع شده‌، آرامگاهی با ساختار هرمی شکل است که به آن مقبره می‌گویند و برای آنتیوخوس ساخته شده است. شاه «کوماژن» فرزند یک خانواده سلطنتی بود؛ مادرش از امپراتوری سلوکیان یونان و پدرش از هخامنشیان ایران بود.

  تالار تدفین کشف شده
«کوماژن» زمانی به پایان خود رسید که رومی‌ها در سال 72 بعد از میلاد و 106 سال بعد از مرگ آنتیوخوس به این پادشاهی پیوستند. مقبره یادبود او در کوه نمرود تا سال 1881 که آلمانی‌ها آن را کشف کردند، ناشناخته بود. باستان‌شناسان معتقدند مقبره آنتیوخوس زیر تپه‌ای از سنگ مدفون شده و نتوانسته‌اند به مقبره اصلی دسترسی پیدا کنند. آنها حتی در سال‌های اخیر با کمک رادار اقدام به شناسایی این مقبره کرده‌اند. یک مجسمه سنگی شیر از تکه‌سنگ سیاهی نزدیک مقبره واقع در تراس شرقی محافظت می‌کند. در این سطح، مردم این منطقه در روزهای جشن، آتش‌سوزی‌هایی را برای مراسم به‌ پا می‌کنند که در آن مراقبت خدایان را از سلطنت خود جشن می‌گیرند. در واقع قرار گرفتن یادبود آنتیوخوس در میان مجسمه خدایان دیگر مانند زئوس باعث شده تا تکریم آنها، ناخودآگاه تکریم و بزرگداشت آنتیوخوس را نیز به همراه داشته باشد.

  سرمنشأ رودخانه فرات
اگر چشمان تیزبینی داشته باشید، می‌توانید سرمنشأ و نقطه شروع رودخانه فرات را در منطقه «آدیامان» مشاهده کنید که به سمت جنوب و شهر «غازی عینتاب» در جنوب شرقی ترکیه سرازیر و با عبور از سوریه وارد خلیج فارس می‌شود. کوه نمرود نیز در نزدیکی خط گسل فعال آناتولی شرقی قرار دارد. یونسکو در حال حاضر از ترس اینکه روزی وقوع زمین‌لرزه به این مجسمه‌های تاریخی آسیب وارد کند، این منطقه را تحت کنترل دارد. کوه نمرود دوهزار و 1334 متر ارتفاع دارد و بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که ترتیب قرار گرفتن این مجسمه‌ها براساس وقایع تاریخی است که در این منطقه اتفاق افتاده است.