امیرعباس کلهر: ناطقنوری فردی بود که بارها اعلام کرده است بعد از انتخابات خرداد سال 1376، دیگر در هیچ انتخاباتی شرکت نخواهد کرد اما با این حال وی که به شیخ نور معروف است، سیاستمداری است که مورد دعوت گروهها و افراد مختلف برای حضور در انتخابات مجلس دهم قرار گرفته است.
با این حال علیاکبر ناطقنوری به تازگی در دیدار با برخی از مدیران سایتهای خبری و دانشجویان علوم سیاسی درباره ادامه حضورش در عرصه سیاسی کشور بیان کرده که هیچگاه از عرصه سیاسی قهر نمیکند و اصولا اهل قهر نیست. اصل کلام ناطقنوری در این بخش است که میگوید رجال سیاسی به اتاقهای فکر میروند و کار اجرایی را به جوانان میسپارند.
انتخابات سال 1392 باعث شد که ائتلافهای جدیدی در عرصه سیاست ایران بهوجود بیاید و علیاکبر ناطقنوری به حلقه اعتدالیون نزدیکتر از قبل شد. اگرچه ناطقنوری در اکثر اظهارنظرهایش بیان کرده است که حرفشنوی اصلاحطلبان بیشتر از آن طرف است اما با این حال وی همان فردی است که از ریاست مجلس پنجم و نمایندگی مردم تهران کنار کشید تا اصولگرایان را در قالب «شورای هماهنگی نیروهای انقلاب» سازماندهی کند. اما در آن سال اصولگرایان به هماهنگیهای شیخ نور اعتنا نکردند و نتیجه انتخابات سال 1384، آن شد که میانداری اصولگرایانی چون ناطق نوری رو به افول رفت. داستان شیخ نور به جایی رسید که وی در کنار آیتالله هاشمی و حسن روحانی در همه سالهای پس از 84، مانند پدرخواندهای از دور اتفاقاتی را که در کشور و جریانهای سیاسی میافتاد نظاره میکرد و همچنین به قهر خود از تشکلهای اصولگرایی چون جامعه روحانیت ادامه داد. کار به جایی رسید که ناطقنوری با شنیدن سخنان محمود احمدینژاد در مناظره انتخاباتی معروف سال 88، که احمدینژاد نام پسر ناطق را آورد و اتهاماتی به وی وارد کرد، شکاف گستردهای را بین خود و اصولگرایانی که در آن زمان عمدتا حامی احمدینژاد بودند، دید. این شکاف به قدری در سالهای پس از 88 تشدید شد که ناطق به سکوتی خودخواسته روی آورد. اما از آنجا که عرصه سیاسی مانند بازی شطرنج میماند و هر آن ممکن است حریف استراتژی جدیدی برای ادامه بازی خود مشخص کند، ناطق نیز مانند بازیکنی حرفهای و باتجربه گویا در حال تغییر استراتژی خود است و میخواهد از انزوا و قهر سیاسی خارج شود. در زمستان سال 1391 بود که زمزمههای حضور ناطق در انتخابات ریاستجمهوری شنیده شد اما حضور رئیسجمهور اصلاحات و سازندگی در این عرصه و تعارفات میان ریشسفیدهای عرصه سیاست ایران باعث شد که ناطقنوری درنهایت تصمیم بگیرد از حسن روحانی حمایت همهجانبه کند.
حال با اظهارنظرهای ناطق و خبرهای پراکنده و گزارشهایی که پیرامون حضور ناطق در انتخابات منتشر میشود، در باطن نشانههایی از تمایل برخی چهرهها و نیروهای سیاسی برای حضور ناطق در قامت سرلیست ائتلاف حامیان اعتدالیون و اصلاحطلبان در انتخابات نمایان است.
این درحالیاست که سیدرضا اکرمی عضو جامعه روحانیت در گفتوگو با فرهیختگان میگوید: «ناطقنوری به هیچ وجه وارد عرصه سیاسی کشور به فعالیتهای انتخاباتی وارد نمیشود. ایشان قبلا هم گفته نمیآید و دیگر جای اگر و اما باقی نمیگذارد.» از طرفی ناطق نیز احتمالا بیمیل نیست تا تجربه ریاست دهمین پارلمان را در کارنامه سیاسی خود داشته باشد، چراکه وی در دیداری که اخیرا داشته است بعد از مدتها سکوت خود را شکسته و پیرامون مباحث مختلفی صحبت کرده است. از اظهارنظر درباره حضور زنان در انتخابات، رفع حصر، آینده عربستان و روابط ایران با این کشور تا اظهارنظر درباره انتخابات، جریانات سیاسی، حضورش در عرصه سیاست و البته تغییر رفتار آمریکا نسبت به ایران. اظهارنظری که ناطق درباره آن میگوید: «آمریکا به این نتیجه رسید که چرا دل به چهار شیخنشین ببندد ولی ایران بزرگ را نادیده بگیرد.» وی در این بخش از صحبتهایش مذاکرات ایران با کشورهای غربی را دارای سه ضلع میداند و ضلعهای مختلف مذاکرات را اینگونه معرفی میکند: «یک ضلع روسا، یک ضلع مذاکرهکنندگان و یک ضلع مخالفان یا منتقدان. به نظر من هر سه این موارد در ایران به خوبی مدیریت شد.»
ناطقنوری که عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هست در مقابل پاسخ به پرسش یکی از حاضران در این دیدار درباره حضورش در انتخابات خیلی صریح بیان میکند که کاربلد این کار است و منتقدانه این موضوع را مطرح میکند که نه اصلاحطلبان و نه اصولگرایان معتدل برنامه مشخصی برای انتخابات نداشته و ندارند.
ناطقنوری در صحبتهایش از تجربیات فعالیتهای سیاسی خود سخن گفته و میگوید زمانی یک سال و نیم مانده به انتخابات اجاق انتخابات را روشن میکردیم و شش ماه مانده کاندیداها را اعلام میکردیم اما هنوز چنین چیزی در جریانهای سیاسی شکل نگرفته است.
ناطق البته در ادامه صحبتهایش خبر میدهد که همه گروهها برای مشورت به سراغ او میروند و نکته مهم این است که وی از شنیدههایش برای حضار صحبت میکند و بیان میکند که «من شنیدهام و از نشانههایش هم مشخص است که برخی جریانهای تندرو و افراطی که من آنها را قبول ندارم در برخی گروههای سیاسی با برنامهریزی منسجمتری میخواهند در انتخابات مجلس آتی شرکت کنند.» علیاکبر ناطقنوری در ادامه این صحبتها درباره حضور خود در عرصه سیاسی کشور نیز صحبت کرده و این موضوع را مطرح میکند که «من هیچگاه نگفتم از عرصه سیاسی کشور خارج شدهام. اما من از عرصه سیاستهای اجرایی کشور با تحلیل خودم از همان مجلس پنجم کنار رفتم.» وی ادامه میدهد که وقتی 38 ساله بوده است وزیر کشور شده و قبل از آن هم در مجلس حضور داشته است و حال جوانان برای اینکه بتوانند مطرح شوند باید از مجلس شروع کنند. ناطق خطاب به حاضران میگوید: «من هرچه خلاقیت و نوآوری بود به کار بردم، باید جوانها بیایند و با تجربه امثال من امور را به پیش ببرند.»
با وجود صحبتهای علیاکبر ناطقنوری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام باید منتظر بازیهای بعدی وی در زمین سیاست ایران ماند که چه تصمیمی برای انتخابات پیش رو دارد و آیا میخواهد جلوی پیروزی برخی جریانهای تندرو و افراطی را که آنطور که خودش میگوید «آنها را قبول ندارم» بگیرد یا با آنها وارد رقابت شود.
***
اگر بیاید از موضع اصولگرایی میآید
حسن رسولی| فعال سیاسی| حضور فعال علیاکبر ناطقنوری در عرصه سیاست کشور با توجه به تجارب ارزندهای که قبل و بعد از انقلاب اسلامی داشته قطعا به نشاط سیاسی جامعه و پرشور شدن صحنه سیاست در داخل کشور کمک قابل توجهی میکند. از طرفی طی سالهای اخیر به صورت متناوب توسط شخصیتهای حقیقی و حقوقی این تقاضا تقدیم آقای ناطق شده که به عرصه سیاست کشور بازگردد و فعالیت سیاسی داشته باشد اما وی در پاسخ به این درخواستها گفته که بازنشست شده و دیگر دنبال کنشگری سیاسی نیست. ریشه انزوا یا قهر ناطقنوری هم یک علت اصلی دارد که آن هم بر میگردد به مناظره معروف انتخاباتی سال 88 که در آن مناظره به ایشان و خانوادهشان تهمتهایی زده شد و عملا امکان دفاع از ناطقنوری گرفته شد و به وی اجازه داده نشد تا در یک فضای برابر بتواند به تهمتهایی که به وی و خانوادهاش نسبت داده شده بود پاسخ دهد. حال که زمزمههایی به گوش میرسد که ممکن است ناطقنوری به عرصه سیاست کشور بازگردد، به هر طریقی و توسط هر مرجعی که این مهم ممکن شود که ناطق به عرصه انتخابات بازگردد جای بسی خوشحالی دارد، چراکه همانطور که گفته شد ناطق میتواند فضای سیاسی کشور را پر از شور و نشاط کند. نکته دیگر اینکه ناطق اگر به عرصه سیاسی و انتخاباتی کشور بازگردد یقین دارم که از موضع اصولگرایی وارد میشود. این موضوع را از آنجا مطرح میکنم که شناخت خوبی از ایشان دارم، چراکه ایشان رئیس ما برای مدتی در وزارت کشور بود و براساس رفتارها و شخصیت ایشان چنین موضوعی را مطرح میکنم. البته اینکه میگویم ناطق از موضع اصولگرایی وارد میشود و عمل میکند به این معنا نیست که رفتار ناطقنوری مانند دیگر اصولگرایان باشد، بلکه ناطق در مقایسه با سایر اصولگرایان رفتار و مواضع متفاوتی دارد، یکی از ویژگیهای وی صداقت و مردانگی اوست و دیگری این است که برخلاف اصولگرایان افراطی مصالح و منافع ملی را در امر سیاست در اولویت فعالیتش قرار میدهد تا دیدگاههای جناحی و شخصی را. در پایان باید بگویم که خاستگاه ناطقنوری اصولگرایی است اما اصولگرایی که صداقت و مردانگی دارد.