صبا نجفی، دانشآموخته کارشناسی ارشد بیوفیزیک و از نیروهای فعال بخش آزمایشگاه مرکزی دانشگاه الزهرا(س)، مسیر حرفهای خود را از دل یک پروژه دانشگاهی آغاز کرده و امروز در آستانه تأسیس یک شرکت پیشرشد در حوزه نانو بیوتکنولوژی قرار دارد. او داستان ورودش به مسیر کارآفرینی را اینگونه روایت میکند: «راستش همهچیز از پروژه کارشناسی ارشدم شروع شد. موضوع پایاننامهام بررسی تأثیر زیستی نانوذرات اکسید روی و منیزیم روی سلولهای سرطانی و باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک و رهایشدارو بود. چند ماه توی آزمایشگاه هی نانوذره سنتز میکردم، سمیتسنجی میکردم، رهایشدارو، MTT assay میزدم و نتایج واقعاً هیجانانگیز بود. نانوذرات ما در غلظتهای خیلی پایین هم فعالیت ضدسرطانی و ضدباکتریایی قویتری نسبت به نمونههای تجاری خارجی نشان میدادند.»هرچه کار جلوتر میرفت، این واقعیت برایش پررنگتر میشد که بسیاری از دستاوردهای نانوفناوری در ایران در حد مقاله و پایاننامه باقی میمانند، درحالیکه بیمارستانها، صنایع دارویی و شرکتهای ضدعفونیکننده سالانه مقادیر زیادی نانوذرات وارداتی خریداری میکنند.وی در این باره گفت: «آنجا بود که احساس کردم این دانش نباید فقط در کشوی آزمایشگاه بماند. از نزدیک دیده بودم که این ذرات 50–20 نانومتری چقدر میتوانند در درمان سرطان، عفونتهای بیمارستانی یا حتی محصولات بهداشتی تغییر ایجاد کنند.»این پژوهشگر جوان تصمیم گرفت از فضای صرفاً آکادمیک فاصله بگیرد و تیمی تشکیل دهد تا نانوذرات تولیدی از مقیاس آزمایشگاهی به سطح تولید انبوه برسند.نجفی در این باره توضیح داد: «همان پروژه ارشد و ساعتهای طولانی در آزمایشگاه بود که من را عاشق نانوذرات کرد و بعدش علاقهام به تأثیر زیستی آن من را به وسط اکوسیستم نوآوری و کارآفرینی دانشبنیان کشاند.»نجفی با اشاره به حضور بانوان در اکوسیستم نوآوری کشور گفت: «من خودم را با آقایان مقایسه نمیکنم، با بهترین نسخه خودم مقایسه میکنم. به نظرم ما خانمها وقتی وارد زمین بازی میشویم، قانونهای بازی را عوض میکنیم، نه اینکه فقط سعی کنیم مثل آقایان بازی کنیم. مسلماً چالشها خیلی زیاد است ولی باید کنار آمد و با صبوری همه را به فرصت تبدیل کرد. ما استعداد و انرژیاش را داریم، حتی چند برابر مردها هم تحمل داریم. فقط کمی اعتماد بیقیدوشرط و مقداری حمایت واقعی نیاز داریم.»وی گفت: «خانم بودن در حوزههای فنی و کارآفرینی ایران، یک لایه سختی اضافه دارد که معمولاً دیده نمیشود. اول اینکه ما باید هر روز، هر جلسه و هر مذاکره، اول ثابت کنیم که بلدیم، جدی هستیم و میتوانیم. چیزی که همکار مرد با همان سن و همان رزومه خیلی کمتر تجربهاش میکند.»نجفی توضیح داد: «لایه بعدی دسترسی نابرابر به منابع و شبکههاست. بسیاری از ارتباطات مهم کسبوکار هنوز در فضاهای غیررسمی و مردانه شکل میگیرد و ورود به آن فضاها برای خانمها یا ممکن نیست یا هزینه شخصی و اجتماعی بالایی دارد.»وی با اشاره به سختیهای این مسیر گفت: «خانم بودن در این فضا مانند این است که مسابقه دو را با یک کولهپشتی ۱۰ کیلویی اضافی شروع کنید؛ اما خبر خوب این است که همین کولهپشتی باعث شده خیلی از ما عضلانیتر، مقاومتر و هوشمندتر شویم.»مدیر این شرکت دانشبنیان تصریح کرد: «راهحل این است که مهارت سخت و کمیاب را تماماً بلد باشیم. کارهایی همچون خواندن صورتهای مالی، نوشتن پروپوزال صندوق نوآوری، مذاکره قرارداد صادراتی یا کار با دستگاههای پیشرفته آزمایشگاهی. اینجاست که هیچ کس نمیتواند بگوید بلد نیستی.»وی در پایان گفت: «هر سال باید یک پیروزی بزرگ و قابل دیدن ساخت؛ یک قرارداد بزرگ، یک جایزه، یک صادرات یا یک خط تولید جدید، تا همه به این باور برسند خانمها توانایی حضور در حوزههای فناوری را دارند.»
شماره ۴۵۹۶ |
صفحه ۴ |
دانشگاه
دانلود این صفحه
آغاز ورود به فناوری از دل یک پروژۀ دانشگاهی














