کیوان خسروی، دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی برق – الکترونیک دانشگاه آزاد واحد اصفهان، از جمله پژوهشگرانی است که مسیر آکادمیک خود را به توسعه یک محصول واقعی و کاربردی گرهزده است. او که دیماه سال گذشته از رساله دکتری خود دفاع کرده، پایاننامهای باعنوان «طراحی و تولید پلتفرم اینترنت اشیا مبتنی بر شبکههای IP و CAN» ارائه داده است. پایاننامهای که برخلاف بسیاری از پژوهشهای صرفاً نظری، خروجی عملی و فناورانه داشته و به تولید مجموعهای از محصولات دانشبنیان منجر شده و به واسطه تولید این محصول از پایاننامه خود دفاع کرده است.
خسروی درباره ماهیت این محصول میگوید که پژوهش او روی ایجاد یک پلتفرم ترکیبی اینترنت اشیا و هوش مصنوعی متمرکز بوده؛ پلتفرمی که میتواند تجهیزات متنوع را از ساختمان و خودرو گرفته تا کشاورزی و سیستمهای خورشیدی هوشمند تحت یک شبکه یکپارچه با پروتکلهای IP و CAN به هم متصل کند.
به گفته او، بسیاری از پروتکلهای خارجی مورد استفاده در سیستمهای هوشمند، علاوهبر هزینههای دلاری سنگین، محدودیتهای کاربری دارند. خسروی با طراحی یک پروتکل جایگزین با همان سطح کیفیت، اما قیمت بسیار کمتر، توانسته محصولی ارائه دهد که هم از نظر فنی رقابتی است و هم برای مصرفکننده ایرانی مقرون به صرفهتر؛ یعنی دیگر نیاز نیست مصرفکننده ایرانی هزینه دلار و یورو پرداخت کند.
او توضیح میدهد: «پروتکلهای خارجی برای کاربردهای مشخصی ساخته شدهاند؛ اما ما یک پروتکل ترکیبی توسعه دادیم که بتواند طیف گستردهای از تجهیزات را تحت یک پلتفرم مشترک با هم ارتباط دهد. همین موضوع باعث شد ۴۶ ماژول مختلف در حوزههای خودروی هوشمند، ساختمان هوشمند، کشاورزی هوشمند و انرژی طراحی کنیم.»
از حمایت دانشگاه تا واقعیت بازار
اگرچه دانشگاه آزاد از نظر مقررات پژوهشی مسیر جدیدی را باز کرده و ارائه محصول دانشبنیان را جایگزین الزام به چاپ مقاله کرده است؛ اما خسروی معتقد است که این حمایت هنوز از سطح آییننامه فراتر نرفته است.
او گفت: «من اولین دانشجویی بودم که در دانشگاه آزاد اصفهان از این مسیر فارغالتحصیل شدم. خود دانشگاه حتی از وجود آییننامه خبر نداشت؛ من باید مرتب آییننامه را از سایت میگرفتم و توضیح میدادم که میخواهم با ارائه محصول دانشبنیان از پایاننامه خود دفاع کنم.»
مشکل اصلی اما زمانی جدیتر میشود که بحث ورود محصول به بازار مطرح میشود. خسروی توضیح میدهد که با وجود تأییدهای پژوهشی و حتی دانشبنیان شدن شرکت، هیچ حمایت اجرایی و مالی مشخصی دریافت نکرده است. او توضیح داد: «ما برای اعتمادسازی به دانشگاه پیشنهاد دادیم سیستم را روی ساختمانهای خودشان پیادهسازی کنند، تا وقتی نزد یک سازنده میرویم، بتوانیم نمونه اجراشده را نشان دهیم؛ اما هر بار از ما میپرسند قبلاً کجا اجرا شده! هیچکس توجیه نیست؛ باید دائم توضیح بدهم.»
حمایتهای معاونت علمی صرفاً روی کاغذ باقی ماند
خسروی معتقد است که حمایتهای دولتی و دانشگاهی بیشتر متوجه شرکتهای بزرگ و شناختهشدهای است که با صنایع مادر همکاری میکنند، درحالیکه استارتاپها و گروههای کوچکتر تقریباً دسترسی به هیچ حمایت واقعی ندارند.
مشکلات تنها به مرحله تولید محدود نمیشود. او برای دریافت استانداردهای لازم نیز چندین بار از مسیر شرکت دانشبنیان اقدام کرده، اما نتیجهای نگرفته است. او گفت: «برای گرفتن استاندارد چند بار از طریق دانشبنیان اقدام کردم، اما گفتند هیچ تفاوتی با روال عادی ندارد و باید همان مسیر طولانی و نامهنگاریهای معمول طی شود. نامهنگاری هم کردم؛ اما سازمان استاندارد اصفهان هیچ اهمیتی به این موضوع نداد.»
او ضعفهای حوزه مالکیت معنوی را هم یکی از موانع جدی میداند و معتقد است بسیاری از حمایتهای معاونت علمی صرفاً روی کاغذ باقی مانده است. خسروی توضیح داد: «در حوزه مالکیت معنوی نیز وضعیت بسیار ضعیف است. واقعیت این است که معاونت علمی برای شرکتهای دانشبنیان عملاً هیچ کاربردی ندارد. حمایتها بیشتر بهسمت شرکتهای بزرگ و باسابقه میرود؛ شرکتهایی مثل کروز یا مجموعههایی که با خودروسازها کار میکنند و میتوانند از تسهیلات استفاده کنند؛ اما جوانهایی که تازه میخواهند کسبوکار دانشبنیان راه بیندازند، تقریباً هیچ دسترسی واقعی به این حمایتها ندارند.» خسروی تأکید میکند که ارائه محصول بهجای مقاله، تجربهای کاملاً جدید در دانشگاه آزاد بود و بسیاری از دانشجویان هنوز آن را نمیشناسند: «دانشجویان فکر میکنند باید مقاله چاپ کنند تا مدرک بگیرند، درحالیکه میتوانند از کار عملی و محصول واقعی استفاده کنند. من مسیر را پیدا کردم، تجربه کردم و به نتیجه رساندم، ولی این مسیر باید برای بقیه هم هموار شود.»
.gif?v=0)
