ندا اظهری، مترجم: دانشگاه هاروارد به لطف دارایی 82 میلیارد و 400 میلیون دلاری در سال مالی 2025، ثروتمندترین دانشگاه آمریکایی است. اگر کمی دقیقتر نگاه کنیم و 13 میلیارد و 700 میلیون دلار شامل بدهیهای دانشگاه را در نظر نگیریم، رقمی بالغ بر 69 میلیارد دلار باقی میماند که رقم خالص دارایی آن را نشان میدهد؛ مجموع دارایی هاروارد نسبت به سال گذشته 7.3 درصد رشد داشته است. اگر آن را با دلار 106 هزار تومان روز گذشته تبدیل کنیم، بودجه هاروارد 8 هزار و 734 همت (هزار میلیارد تومان) میشود.
نسبت هزینههای عملیاتی هاروارد نسبت به درآمد عملیاتی آن در دوره مالی اخیر (از ابتدای ژانویه 2024 تا 30 ژوئن 2025) 112 میلیون و 600 هزار دلار اختلاف را نشان میدهد و این اختلاف اولین کسری از زمان همهگیری و بزرگترین کسری این سازمان غیرانتفاعی خصوصی از سال 2011 تاکنون به شمار میرود. در نگاهی متفاوت این کسری را باید نشاندهنده هزینهای دانست که جنگ مالی دولت ترامپ علیه هاروارد تحمیل کرده است.
درآمدهای هاروارد 3 درصد رشد کرد
ساختار گسترده و متمایز درآمد هاروارد منعکسکننده مأموریتهای متنوع دانشگاهی و پژوهشی دانشکدههای آن است. ویژگیهای درآمدی دانشکدهها و واحدهای متعدد هاروارد تنوع بالایی داشته و پیچیدگی اکوسیستم مالی هاروارد را نشان میدهد که در آن، ترکیب درآمد هر دانشکده بیانگر مأموریت، مقیاس و مشارکتهای خارجی منحصربهفرد آن است. فعالیتهای متنوع و مأموریتمحور هاروارد چه در گذشته و چه اکنون به سه منبع اصلی درآمدی، آموزش یا شهریه، پژوهشهای تحت حمایت و امور خیریه متکی است. درآمد عملیاتی دانشگاه (درآمد حاصل از فعالیتهای اصلی و مستمر دانشگاه) برای سال مالی 2025 با رشد 3 درصدی یا 210 میلیون دلاری به 6 میلیارد و 700 میلیون دلار رسید که با احتساب دلار 106 هزارتومانی حدود 710 همت میشود. از این رقم 37 درصد آن را موقوفهها تشکیل میدهند که رقمی بالغ بر 2 میلیارد و 500 میلیون دلار میشود.
کمک مالی و بورسیه 750 میلیون دلاری به دانشجویان کارشناسی و ارشد
12 دانشکده هاروارد در سال مالی 2025، 24هزار و 519 دانشجوی را از سراسر جهان ثبت نام کرده که 6 هزار و 980 نفر از آنها را دانشجویان کارشناسی در کالج هاروارد تشکیل میدادند. کل درآمد آموزشی هاروارد، 22 درصد از درآمد این دانشگاه را تشکیل میدهد که شامل درآمدهای حاصل از شهریه، هزینه خوابگاه و غذا از دانشجویان متقاضی مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را دربرمیگیرد. به لطف برنامه کمک مالی که در دانشگاه هاروارد برقرار است، حدود 55 درصد از دانشجویان کالج هاروارد، بورسیههای تحصیلی مبتنی بر نیاز خود دریافت کرده و به طور متوسط 16 هزار دلار به ازای شهریه، هزینههای مختلف، مسکن و غذا پرداخت میکنند. از زمان راهاندازی طرح کمک مالی هاروارد در سال 2004، این کالج بیش از 3 میلیارد و 600 میلیون دلار کمک هزینه اعطا کرده و کمکهای مالی دانشجویان کارشناسی از 80 میلیون دلار در سال 2005 با رشد بیش از 3 برابری به بیش از 250 میلیون دلار در سال 2025 رسیده است.
کالج هاروارد همواره تلاش کرده کمکهای مالی دانشگاه را توسعه دهد بهطوریکه در مارس 2025، سقف کمک به دانشجویان را در سال تحصیلی آینده به 100 هزار دلار افزایش داد و مازاد 200 هزار دلار را به منظور کمکشهریهای اختصاص داد. این تغییر بدان معنی است که 25 درصد از دانشجویان نیاز به پرداخت هیچ مبلغی نداشته و هیچ هزینهای به ازای شهریه، هزینهها، مسکن یا غذا پرداخت نخواهند کرد. علاوه براین، دانشگاه به دانشجویانی که بیشترین کمک مالی را دریافت میکنند، بودجه بیمه درمانی، هزینههای اضطراری، هزینههای رویدادها و سایر فعالیتها ارائه میدهد. دانشجویان سال اول از خانوادههایی با درآمد کمتر از 100 هزار دلار تا 2000 دلار کمک هزینه اولیه برای کمک به پوشش هزینههای شروع تحصیل در هاروارد و نیز 2000 دلار کمک هزینه اولیه در سال سوم تحصیل برای حمایت از هزینههای مرتبط با آمادگی پس از فارغالتحصیلی دریافت میکنند. هاروارد در سال مالی 2025، درمجموع بیش از 750 میلیون دلار بودجه در قالب کمک مالی و بورسیه به دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد اختصاص داد.
هزینههای پژوهشی 1.5 میلیارد دلاری هاروارد
پژوهش، مشارکتی بین دانشگاه و حامیان مالی خارج از دانشگاه است. در سال مالی 2025، هزینههای دانشگاه در حوزه پژوهش از یک میلیارد و 400 میلیون دلار فراتر رفت. این فعالیتها هم توسط حامیان مالی و هم توسط مؤسسات، تحت پوشش قرار میگیرند. حمایت مؤسسات، بیانگر تعهد دانشگاه به پیشبرد کشف و نوآوری، حفظ زیرساختهای حیاتی پژوهشی و حمایت از مشارکت استادان و دانشجویان در رشتههای مختلف است. دراینمیان، در گزارش مالی هاروارد که به بررسی درآمدهای دانشگاهی پرداخته، بودجه دریافتی از حامیان مالی خارجی برای حمایت از پژوهشها، 15 درصد از درآمد را تشکیل میدهند. پیش از تعلیق و پایان کمکهای مالی فدرال در بهار امسال، درآمدهای فدرال نسبت به سال مالی 2024، با افزایش 9 درصدی همراه بوده است. در عوض، دانشگاه در سال مالی 2025، حدود 629 میلیون دلار درآمد فدرال دریافت کرد که نسبت به سال مالی 2024، با کاهش 8 درصدی روبهرو بوده است. علاوه بر حمایتهای فدرال، دانشگاه در سال مالی 2025، حدود 345 میلیون دلار درآمد غیرفدرال دریافت کرد که بودجه شرکتها، بنیادها و سایر حامیان مالی غیرفدرال را دربرمیگیرد. این بیانگر افزایش 6 درصدی یا 19 میلیون دلاری است که از جوایز چند ساله در سال مالی 2025 به دست آمده است. درآمد غیرفدرال به دلیل ماهیت متغیر کمکهای مالی و قراردادهای خصوصی که اغلب مختص پروژه و دارای محدودیت زمانی هستند، سال به سال در نوسان است.
46 درصد درآمدهای عملیاتی هاروارد از امور خیریه تأمین میشود
امور خیریه تقریباً در تمام جوانب فعالیتهای دانشگاهی مشهود است. در سال مالی 2025، از کل 46 درصد امور خیریهای که درآمدهای عملیاتی هاروارد را تشکیل میدهند، 37 درصد سهم درآمد حاصل از توزیع خالص موقوفات و 9 درصد سهم هدایای مصرفی جاری است که بیانگر تأثیر گسترده آموزش و پژوهش در هاروارد است. هر هدیهای به هاروارد کمک میکند تا از تعالی در تدریس و پژوهش خود حمایت کند، استادان در سطح جهانی را جذب و حفظ کرده، به پیشرفت دانشجویان کمک میکند و از طریق کمکهای مالی، دسترسی بیشتری را فراهم میکند. در سال مالی 2025، هاروارد هدایایی را با مصارف جاری از فارغالتحصیلان، بنیادها و سایرین دریافت کرده که درمجموع 629 میلیون دلار را دربرمیگرفت که حدوداً 9 درصد از درآمد عملیاتی و افزایش 19 درصدی یا 101 میلیون دلاری را نشان میدهد.
یکسوم درآمد عملیاتی را موقوفهها تشکیل میدهند
سابقه موقوفهها در دانشگاه هاروارد به حدود چهار قرن پیش بازمیگردد که بهعنوان منبعی حیاتی برای نسلهای فعلی و آینده دانشجویان، استادان و محققان هاروارد عمل میکند. این موقوفهها که از حدود 14 هزار و 765 صندوق شخصی تشکیل شده، برای حمایت از جنبههای مختلف مأموریت دانشگاه طراحی شده است. خیرین، درآمد بسیاری از این صندوقها را برای اهداف خاص، از کمک مالی دانشجویی گرفته تا حفاظت از موزه و کتابخانه و فعالیتهای دانشگاه و نیز از موقعیتهای استادان و همکاران گرفته تا پیشرفت علمی، محدود کردهاند. کمکهای خیرین به این موقوفه، عمده برنامههای کمک مالی، اکتشافات علمی برتر و تأسیس صدها کرسی استادی در طیف وسیعی از حوزههای دانشگاهی را امکانپذیر کرده است. هر ساله، بخشی از موقوفه بهعنوان توزیع سالانه برای حمایت از عملیات دانشگاه پرداخت میشود. دانشگاه تلاش میکند تا هر ساله برداشت خود را از موقوفهها به حداکثر برساند، درحالیکه نیازهای فعلی و آینده را متعادل میکند. موقوفه هاروارد، با هدایت اصل عدالت بین نسلها، با دقت مدیریت میشود تا اطمینان حاصل شود که نسلهای آینده نیز به اندازه نسل فعلی از درآمدهای موقوفهای بهرهمند میشوند.
شیوههای هزینهکرد موقوفههای دانشگاهی، تعادلی را بین دو هدف متضاد برقرار میکند که یکی، نیاز به ارائه توزیع پایدار و کافی برای تأمین بودجه عملیاتی و دیگری تعهد قانونی در قبال اهداکنندگان برای حفظ ارزش بلندمدت موقوفات به منظور حفظ قدرت خرید آینده آن است. یک تصور غلط رایج وجود دارد مبنی بر این که موقوفهها، از جمله موقوفه هاروارد، به راحتی مانند حسابهای جاری قابل دسترس بوده و تا زمانی که وجوه آن در دسترس باشد، برای هر هدفی در هر زمانی قابل دسترسی هستند. به طور کلی، پرداخت سالانه موقوفه 5 درصد از ارزش بازار آن را تشکیل میدهد، اگرچه نرخ واقعی پرداخت، میتواند هر سال براساس بازده موقوفه تغییر کند. این منبع حیاتی بودجه، 2 میلیارد و 500 میلیون دلار را در سال مالی منتهی به 30 ژوئن 2025 توزیع کرد که 37 درصد از کل درآمد عملیاتی هاروارد را تشکیل میدهد و بزرگترین منبع درآمد دانشگاه محسوب میشود. به این ترتیب، موقوفه شکاف بین درآمد حاصل از شهریه و کمکهای پژوهشی و هزینههای حیاتی مرتبط با فعالیتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه را پر میکند.
اگرچه موقوفه، منبع حیاتی تأمین مالی دانشگاه است، اما بیش از 80 درصد از ارزش بازار آن طبق شرایط توافقنامههای اهداکنندگان محدود شده و مشمول الزامات توزیع محتاطانه تحت قانون مدیریت یکپارچه محتاطانه وجوه نهادی (UPMIFA) است. 18 درصد باقیمانده از موقوفه نیز معمولاً از انعطافپذیری بیشتری برخوردار است، اگرچه اغلب در سطح بالایی مانند یک مدرسه یا واحد خاص محدود شده است. کمتر از 5 درصد از موقوفه کاملاً بدون محدودیت بوده و صرف حمایت از برنامهها در سراسر دانشگاه میشود. این وجوه دارای محدودیت کمتر برای پشتیبانی از مأموریت عمومی و پیشبرد ابتکارات تحولآفرین و استراتژیک ضروری هستند.
ثبت 7 میلیارد دلاری هزینههای عملیاتی در 2025
هزینههای دانشگاه هاروارد، سه دسته اصلی شامل اعضای هیئت علمی، کارکنان و سایر افرادی را تشکیل میدهد که هاروارد را زنده نگه میدارند؛ کلاسهای درس، آزمایشگاهها و سایر فضاهای کاری و نیز لوازم و خدماتی که برای پیشبرد کار مورد استفاده قرار میگیرند. هزینههای عملیاتی دانشگاه در سال مالی 2025 با افزایش 367 میلیون دلاری یا 6 درصدی به 6 میلیارد و 800 میلیون دلار رسیده است.
حقوق، دستمزد و مزایا در سال مالی 2025 بیش از نیمی از کل هزینههای عملیاتی دانشگاه را دربرمیگیرد. به طوری که حقوق و دستمزدها با افزایش 127 میلیون دلاری یا افزایش 5 درصدی به 2 میلیارد و 800 میلیون دلار رسید. این رشد ناشی از افزایش دستمزدها و سرمایهگذاری در اعضای هیئت علمی و کارکنان جدید در سراسر دانشگاه، همراه با گسترش هدفمند در اقدامات کلیدی بوده است. این افزایش با توقف استخدام که در مارس 2025 اجرا شد، به تعادل رسید. هزینههای مزایای کارکنان با افزایش 65 میلیون دلاری یا 9 درصدی، به 756 میلیون دلار رسید که ناشی از افزایش هزینههای مراقبتهای بهداشتی کارکنان و رشد تعداد افراد واجد شرایط برای بهرهمندی از مزایا بوده است. هزینههای مرتبط با فضا و مکان 6 درصد یا 70 میلیون دلار رشده داشته که ناشی از تمرکز روی رسیدگی به پروژههای تعمیر و نگهداری معوق و نیازهای نوسازی با افزایش هزینههای اساسی و نیز هزینههای تأمین مالی مرتبط با پروژههای سرمایهای در حال انجام بوده است. سایر هزینهها، از جمله هزینه لوازم و خدمات، رشد 105 میلیون دلاری یا 5 درصدی را نشان میدهد که اغلب ناشی از هزینههای حقوقی و سرمایهگذاری در زیرساختهای فناوری و منابع دانشگاهی است.
مالیات 300 میلیون دلاری بر موقوفههای هاروارد
صورتهای مالی هاروارد حکایت از فشارهای ناشی از اختلالات ایجاد شده در دولت فدرال دارد، به طوری که درآمد حاصل از حمایت فدرال در سال مالی 2025 که در 30 ژوئن به پایان رسید، با کاهش 8.4 درصدی به 628 میلیون و 600 هزار دلار رسیده است. آلن گاربر، رئیس دانشگاه هاروارد، در پیامی که صورتهای مالی را هم ضمیمه آن کرده، اظهار داشت: «حتی با معیارهای تاریخ چند صد ساله ما، سال مالی 2025 فوقالعاده چالش برانگیز بوده است.»
اما این گزارش، میزان تلاش دولت ترامپ برای آسیب رساندن به دانشگاه را در حالی نشان میدهد که به دنبال آن، هاروارد را به سمت یک توافق پرهزینه و گسترده سوق میدهد. این حملات از بهار امسال و بعد از لغو کمکهای مالی پژوهشی به دنبال ادعاهایی مبنی بر عدم توانایی این مؤسسه در حمایت از دانشجویان دانشگاهی در برابر یهودستیزی آغاز شد. در آوریل 2025، پس از خودداری دانشگاه از توافقی که به دولت فدرال قدرت بیسابقهای در عملیات دانشگاهی میداد، حدود 2 میلیارد و 200 میلیون دلار از کمکهای مالی و قراردادهای هاروارد مسدود شد. مدیر ارشد مالی هاروارد، قطع ناگهانی کل سبد کمکهای مالی پژوهشی مستقیم تحت حمایت فدرال را 116 میلیون دلار بازپرداخت برای مبلغی عنوان کرد که هاروارد پیشتر هزینه کرده بود و تقریباً یک شبه ناپدید شده بود.
ترامپ تهدید کرده که هاروارد را از ثبتنام دانشجویان بینالمللی منع خواهد کرد. این در حالی است که بیش از یکچهارم دانشجویان این دانشگاه را دانشجویان خارجی تشکیل میدهند و اجرایی شدن این اقدام، وضعیت مالی دانشگاه را با چالش جدی روبهرو میکند. یک دادگاه فدرال که بر دعاوی هاروارد علیه دولت نظارت دارد، مانع از ادامه تلاشهای دولت ترامپ شده و در مقابل، این اقدام دادگاه، با درخواست تجدیدنظر او مواجه شده است. دولت همچنین با صدور مجوز برای حقوق ثبت اختراع هاروارد از طریق یک فرایند نظارتی مبهم به دنبال تضعیف آنها بوده که این اقدام از سوی دولت فدرال بیسابقه بوده است. همچنین، ترامپ تهدید کرده در صورتی که دانشگاه، از ارائه اطلاعات درباره پذیرش دانشجویان کارشناسی سرباز زند، دسترسی هاروارد را به کمکهای فدرال دانشجویی محدود خواهد کرد. دولت همچنین به دنبال توافق 500 میلیون دلاری برای حل و فصل تحقیقات در مورد دانشگاه بوده است؛ پیشنهادی که «گاربر» آن را رد کرد. تمام این اتفاقات در بحبوحه افزایش هزینههای هاروارد و سایر دانشگاهها رخ داده است. در سال مالی 2025، کل هزینههای عملیاتی هاروارد با 5.7 درصد افزایش به 6 میلیارد و 800 میلیون دلار رسید. البته با اتفاقاتی که در سال جاری رقم خورده، انتظار میرود از سال 2026، پس از تصویب بسته هزینهای جمهوریخواهان در سالجاری که مالیات بر موقوفههای دانشگاههای ثروتمند را افزایش میدهد، سالانه حدود 300 میلیون دلار هزینه مالیات بر موقوفههای هاروارد وضع شود که این به معنای صدها میلیون دلاری است که دیگر برای حمایت از کمکهای مالی، تحقیق و تدریس در دسترس نخواهد بود.
هاروارد برای عبور از این شرایط مالی نامشخص، کارمندان خود را اخراج و استخدامها را متوقف کرده، حقوقها را ثابت نگه داشته و هزینههای پروژههای جدید را کاهش داده است. «گاربر» معتقد است که در ادامه، هاروارد تلاشهای خود را برای گسترش منابع درآمدی تشدید کرده و بهمنظور کارایی بیشتر، تمام عملیاتهای دانشگاهی را در هر سطحی بررسی میکند. توزیع موقوفهها و هدایای با کاربری جاری، 46 درصد از بودجه عملیاتی آن را تشکیل میدهند که بسیار بیشتر از بودجهای است که دانشگاه از شهریه یا تحقیقات حمایتشده دریافت میکند.















