ندا اظهری، مترجم: بهتازگی انقلاب تازهای در منطقه هانگژو با عنوان انقلاب فناورانه رخ داده است که در قله آنDeepSeek ایستاده است و در هفتههای اخیر تمام نگاهها را به خود جلب کرده است. مدلهای پیشگامانه این شرکت که در ماه گذشته رقبای خارجی فعال در هوش مصنوعی را متحیر کرد، در هانگژو توسعه یافتهاند. شواهدی که از این دانشگاه و منطقه در چین بهدست آمده، نشان میدهد هانگژو با ظرفیتهای بالایی که دارد، توانسته قابلیتهای خوبی را در عرصههای فناورانه به منصه ظهور و بروز برساند. از مهمترین نکات مثبت این منطقه میتوان به فعالیت دانشگاه ججیانگ اشاره کرد که توانسته استعدادهای متعددی را روانه بازار فناوری جهان کند.
DeepSeek را یک دانشآموخته دانشگاه چینی ساخت
لیانگ ونفنگ که به عنوان مؤسس و مدیرعامل شرکت DeepSeek شناخته میشود، فارغالتحصیل دانشگاه ججیانگ در شهر هانگژو است. بهرغم اینکه این دانشگاه در چین شهرت بالایی دارد، اما تا حد زیادی در خارج از چین ناشناخته است. دانشگاهی که در قلب یک اکوسیستم جدید پویا و با ظرفیتی از محققان و کارآفرینان قرار دارد که به نظر میرسد برخی ایدههای بهکاررفته را برای توسعه فعالیتها، از سیلیکون ولی الگوبرداری کردهاند. این اکوسیستم در اواسط فوریه، زمانی که شی جینپینگ، رهبر چین با گروهی از کارآفرینان عرصه فناوری در پکن ملاقات کرد، به شدت مورد توجه قرار گرفت. لیانگ تحصیلات خود را در رشته هوش مصنوعی در دانشگاه ججیانگ به پایان رساند. علاوهبراین، جک ما، بنیانگذار و مدیرعامل غول تجارت الکترونیک علی بابا نیز این شرکت را در سال 1999 در هانگژو تأسیس کرد. تمام اتفاقاتی که طی سالهای اخیر در عرصههای علمی و فناوری در این منطقه رخ داده، زمینه را برای رشد منطقه هانگژو فراهم کرده است.
الگوبرداری از دانشگاه آکسفورد
دانشگاه ججیانگ در دهههای اخیر رشد سریعی داشته و برای اینکه بتواند همگام با برترین دانشگاههای دنیا پیش رود و خود را ثابت کند، تجهیزات پیشرفتهای را خریداری کرده و دانشمندانی را در سطح بالا و کلاس جهانی استخدام کرده است. حدود 70 هزار دانشجو و استاد در حال حاضر در هفت پردیس دانشگاهی، در ساختمانهای بلوک مشرف به دریاچهها و در میان درختان آلو زندگی میکنند. هانگژو و شهرهای دیگر چین اعلام آمادگی کردهاند تا دانشگاههای خود را به اکوسیستمهای نوآوری تبدیل کنند. دانشگاه «ججیانگ» نهتنها به یک نیروگاه تحقیقاتی تبدیل شده است، بلکه مهمتر از آن، فرایندی است که در مسیر تبدیل دانشجویان جوان و باهوش به رهبران تجاری ماهر طی کرده است. مدیران این دانشگاه تأکید کردهاند که قرار است تا سال 2027، ججیانگ را به یک دانشگاه در سطح کلاس جهانی تبدیل کنند. فارغالتحصیلان این دانشگاه معتقدند این دانشگاه به جای الگو گرفتن از معتبرترین کالجهای چین در پکن و شانگهای، از دانشگاه آکسفورد الگوبرداری میکند.
بالاترین تولیدکننده مقالات علمی در دنیا
شاید جایگاه ویژه این دانشگاه در رتبهبندیهای جهانی کمی دور از ذهن باشد، اما شواهد جور دیگری نشان میدهد. بهطوریکه براساس معیارهای کلی شهرت و تجربه دانشجویی توسط رتبهبندی دانشگاههای جهان QS، دانشگاه ججیانگ رتبه 47 دنیا را از آن خود کرده است. باوجوداین، براساس برخی معیارها، این دانشگاه در حال حاضر بسیاری از بهترینهای جهان را تحتالشعاع قرار داده است. طبق آخرین رتبهبندی «لایدن» که میزان خروجی مقالات را در دانشگاههای دنیا مورد ارزیابی قرار میدهد، دانشگاه ججیانگ اکنون بیش از هر دانشگاه دیگری مقاله علمی تولید میکند. این دانشگاه در تولید مقالاتی که در 10 درصد برتر رشتههای خود قرار دارند، از هاروارد عقبتر است. براساس رتبهبندی شرکت تحقیقاتی Hurun بیشتر فارغالتحصیلان این دانشگاه از جمله ثروتمندترین کارآفرینان چینیاند که دارایی آنها به بیش از 700 میلیون دلار میرسد. کالین هوانگ، بنیانگذار غول تجارت الکترونیک Pinduoduo، و دوان یونگپینگ، سرمایهدار حوزه الکترونیک از ثروتمندانی چینی هستند که در دانشگاه ججیانگ تحصیل کردهاند. در ماههای اخیر، شهرت این دانشگاه به دنبال سر زبانها افتادن شرکت DeepSeek به اوج خود رسیده است. چین با «6 اژدهای کوچک» هانگژو که گروهی از استارتاپهای معروف را تشکیل میدهند، شهرت زیادی پیدا کرده است که سه شرکت از آنها به واسطه فارغالتحصیلان دانشگاه ججیانگ تأسیس شدهاند. یکی از همین سه شرکت، DeepSeek و دیگری شرکت نرمافزاری طراحی سهبعدی Manycore Tech است که در سال 2023 به عنوان بزرگترین پلتفرم طراحی فضایی جهان و بزرگترین ارائهدهنده نرمافزار در صنعت طراحی فضایی چین از نظر درآمدی معرفی شد.
موفقیت در گروی جذب و تربیت استعدادها
بررسیها حکایت از آن دارد که در پس موفقیتی که دانشگاه ججیانگ در سالهای اخیر بهدست آورده، عوامل متعددی نهفته است. اولین عامل موفقیت آن، توانایی مدیران دانشگاه در جذب و پرورش استعدادهاست. اگرچه بسیاری از دانشجویان در چین تمایل بالایی به اشتغال در یک شغل دولتی باثبات دارند، اما دانشگاه ججیانگ مدتهاست که روحیههای جسورتری را جذب کرده است بهطوریکه استعدادهای جذبشده، بیشتر تمایل دارند خود را در رقابتهای استارتاپی دخیل کنند تا به این واسطه بتوانند ایدههای تجاری را برای دریافت بودجه دانشگاه مطرح کنند. استادان و اعضای هیئت علمی این دانشگاه نیز به نوعی متفاوت عمل کرده و دانشجویان را تشویق میکنند تا در رشتههای مختلف برای پروراندن ایدههای نو تلاش کنند.
هوانگ چائویو در دوران دبیرستان، یک مخزن با دمای کنترلشده برای ماهیهای خانگی خود ساخت. او که حالا یک جوان 21ساله است، در مقطع کارشناسی علوم مواد در دانشگاه ججیانگ تحصیل کرده و شرکتی را با سرپرستی خود راهاندازی کرده است که هدف اصلی آن، تولید نوعی چسب بیولوژیکی برای کمک به بهبود زخمهاست. او معتقد است تحقیقات محض برای پیشرفت اهمیت بالایی دارد اما برای ایجاد تغییرات واقعی در جامعه، در کنار تحقیق و پژوهش، صنعت نیز باید حضور فعال داشته باشد. در سال 1999 برای اولین بار، کلاس ویژهای در این دانشگاه برگزار شد که هوانگ هم یکی از دانشجویان آن بود. در این کلاس خاص که هنوز هم برگزار میشود، به دانشجویان حوزه علوم میآموزند تا در مورد کارآفرینی مباحث بیشتری را مطالعه کنند و بتوانند از این مباحث در مسیر تحقیق و نوآوری استفاده کنند. در این فرایند، دانشجویان در یک فضای کاری مشترک گرد هم میآیند که در آن، یک ربات سفید براق در نزدیکی پوستری ایستاده و از دانشجویان میخواهد جرئت لازم برای نوآوری را داشته باشند. به گفته مقامات این دانشگاه، این دوره به اندازهای مؤثر واقع میشود که به طور متوسط یکپنجم از شرکتکنندگان در این کلاسها طی پنج سال پس از فارغالتحصیلی، موفق به راهاندازی یک شرکت میشوند. فارغالتحصیلان نیز در تأمین بودجه، کارآموزی و ارتباطات به آنها کمک میکنند.
بسیاری از اعضای هیئت علمی نیز شرکتهایی را راهاندازی میکنند. دانشگاههای چین معمولاً نسبت به چالشهایی که در فعالیتهای دانشگاهی رخ میدهد، مضطرباند. یکی از مدیران دانشگاهی معتقد است؛ ججیانگ طی چند دهه به دانشمندان خود کمک کرده است تا یافتههای خود را تجاریسازی کنند. دانشگاه ججیانگ در سال 2009 مؤسسهای را به این منظور راهاندازی کرد. شرکت چینی DEEP Robotics از سوی یکی از استادان دانشکده مهندسی اداره میشود. یکی از همکاران او نیز شرکتی را اداره میکند که از گرافن به عنوان یک ماده پیشرفته، منسوجات مختلف تولید میکند.
تاثیر جغرافیای هانگژو در موفقیت ججیانگ
دومین عاملی که به دانشگاه ججیانگ کمک کرده تا در پرورش و جذب استعدادها در عرصه فناوری موفق عمل کند، موقعیت مکانی آن است. هانگژو شهری قابل سکونت است که برای رسیدن به آن باید از یک کانال شهری عبور کرد و از شانگهای تنها 45 دقیقه با قطار فاصله دارد، اما فاصله آن با سیاستمداران پایتخت زیاد است. پس از بهقدرت رسیدن حزب کمونیست در سال 1949، برنامهریزان دولتی تا حد زیادی این منطقه را نادیده گرفتند و فضایی را برای شرکتهای خصوصی ایجاد کردند تا با شروع اصلاحات در سال 1978، بار دیگر ظهور کنند. از 100 شرکت برتر در منطقه هانگژو، 82 شرکت (82 درصد) خصوصی هستند که نسبت بالایی برای یک شهر بزرگ چینی به شمار میرود. تولید ناخالص داخلی هانگژو برای هر نفر تقریباً دو برابر میانگین ملی است.
یک دهه فعالیت مشترک علی بابا و ججیانگ
علی بابا هم که به ریاست جک ما در همین منطقه تأسیس شد، در این روند تأثیر داشته است. دانشگاه ججیانگ، این شرکت را همسایه، شریک و دوست خوب خود توصیف میکند. در سال 2017، جک ما کمک بزرگی به یکی از بیمارستانهای دانشگاهی کرد و در سال 2023، علی بابا، آزمایشگاه محاسبات کوانتومی خود را به دانشگاه اهدا کرد. این غول فناوری و دانشگاه ججیانگ، حدود یک دهه بهطور مشترک توانستهاند یک مرکز پژوهشی را برای فعالیت در حوزه فناوریهای لبه مرز مانند فناوری دید کامپیوتری اداره کنند. دانشجویان کارآموز و فوقدکتری جذب این دانشگاه شده و به آنها کمک میکنند تا بتوانند در صنعت مثمر ثمر واقع شوند و باعث اشتغال آنها در این بخش شوند.
تلاش دانشگاههای چین برای الگوبرداری از ججیانگ
ژانگ جی، سرمایهگذار و فارغالتحصیل دانشگاه ججیانگ، معتقد است که مقامات این دانشگاه بدون چشمداشت به دانشجویان کمک میکنند و به این ویژگی معروفند و این امر، راهاندازی شرکتها را برای فارغالتحصیلان جوان آسانتر میکند. این را میتوان سومین عامل موفقیت دانشگاه ججیانگ دانست. یکی از کارآفرینان محلی عنوان کرده است که بیشتر خدمات دولتی را میتوان به کمک یک برنامه انجام داد. مقامات دانشگاهی علاقه زیادی به شرکتهای فناور دارند. در این میان، آنها اعلام کردهاند که قرار است به بنیانگذاران استارتاپهایی با مدرک دکتری که به شهر نقل مکان کنند، تا سقف 2 میلیون و 100 هزار دلار کمک مالی کنند. سایر دانشگاهها نیز در تلاشاند تا موفقیت هانگژو را تقلید کنند. دانشگاه شینهوآ واقع در پکن با الگو قرار دادن ججیانگ، در حال تربیت استعدادها در حوزه هوش مصنوعی است که بیشتر آنها جذب شرکت DeepSeek میشوند. دانشگاه فناوری چین که در منطقه جنوبی این کشور واقع شده، در صنعت خودروهای برقی چین با منطقه گوانگژو ارتباط نزدیکی دارد. یکی از اقتصاددانان دانشگاه پکن عنوان کرده است که ایجاد دوباره منطقهای مانند گوانگژو دشوار است. در چنین فضایی، استعدادها بهجای اینکه در بسیاری از نقاط پراکنده شوند، در چند نقطه دور هم جمع میشوند.
تبدیل شدن به قدرت آموزشی در دنیا تا 2035
دانشگاه ججیانگ بهرغم اینکه در سطح ملی یکی از موفقترین دانشگاههاست، در رقابت در سطح جهانی با چالشهایی مواجه است. یکی از مشکلاتی که در این میان وجود دارد، تا حد زیادی به دولت برای تأمین بودجه متکی است. این مسئله تاکنون به این دانشگاه کمک کرده اما باعث شده اولویتهای رسمی و محدودیتهای مالی این دانشگاه در مسیر تغییر قرار گیرد. درست است که فارغالتحصیلان این دانشگاه بسیار سخاوتمندند، اما بعید به نظر میرسد که به عنوان مثال، موقوفه 36 میلیارد دلاری دانشگاه استنفورد را محقق کنند. در این صورت، دانشگاه باید درباره چگونگی هزینه این مبلغ به مقامات دانشگاهی پاسخگو باشد. در مقایسه با استادان و دانشجویان خارجی، تعداد معدودی از استادان و دانشجویان ججیانگ، اهل چینند. این دانشگاه، پژوهشگران نخبهای را از دانشگاههای آمریکایی (مانند جذب یکی از ستارگان ریاضی از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی) شکار کرده است، اما اغلب پژوهشگران چینیتبارند. به نظر میرسد در این میان، نه تنشهای سیاسی چین با غربیها و نه موانع آزادی بیان در چین به این روند کمک میکند. کارشناس چین در مدرسه بازرگانی هاروارد معتقد است که با تمام ویژگیهایی که درباره دانشگاه ججیانگ عنوان شد، این دانشگاه نشان میدهد که چشماندازهای فناورانه در آموزش عالی جهان بهطور چشمگیری در حال تغییر و تحول است. چین در ماه ژانویه، طرحی را برای تبدیل شدن به یک قدرت آموزشی با نفوذ جهانی تا سال 2035 منتشر کرد. چندی پیش، این هدف بسیار بلندپروازانه به نظر میرسید، اما در حال حاضر فعالیت مکانهایی چون دانشگاه ججیانگ با قابلیتهایی که از آن گفته شد، وقوع این پدیده را در 10 سال آینده بسیار محتمل جلوه داده است.
.gif?v=0)
