فرهیختگان: روز گذشته در جریان نشست خبری هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان پرسشی در رابطه با آخرین وضعیت لایحه حجاب و عفاف مطرح شد. وی در این نشست گفت: «در این مدت چندنفر از نمایندگان مجلس در این خصوص اطلاعرسانی کرده‌اند و دیگر نیازی به این موضوع نبود. این مصوبه جهت طی مراحل قانونی خود در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار دارد. هر قانونی امکان اصلاح دارد و این امر از طریق لایحه دولت و از طریق طرح مجلس می‌تواند فرایند لازم را در مجلس طی کند. نسبت به هر مصوبه‌ای ممکن است نظرات مختلفی وجود داشته باشد اما طبیعتاً انتظار از مجلس شورای اسلامی این است که در بررسی مصوبات دیدگاه‌های مختلف را بشنود و مباحث اجرایی آن را نیز درنظر بگیرد؛ شورای نگهبان فقط از جهت مطابقت با قانون اساسی و موازین شرعی مصوبات را رسیدگی می‌کند، در این مورد سعی کردیم رویکردهای مختلف را بشنویم؛ این مصوبه 6 مرتبه میان مجلس و شورای نگهبان رفت‌وبرگشت داشته است. حیطه ورود ما در جایی است که مغایرت شرعی و قانون اساسی وجود داشته باشد و ما وارد مباحث کارشناسی به این معنا نمی‌شویم.»
یکی از خبرنگاران نشست در ادامه تشریح ماجرای لایحه حجاب و عفاف نیز گفت که براساس شنیده‌ها برخی‌ها از رئیس‌جمهور خواسته‌اند تا مصوبه را امضا و ابلاغ نکند. در این رابطه روال به چه شکلی خواهد بود؟ طحان‌نظیف توضیح داد: «درخصوص مقررات ابلاغ قوانین، ماده ۱ قانون مدنی تکلیف را مشخص شده است و ابهامی نیز در این رابطه وجود ندارد. ماده ۱ قانون مدنی می‌گوید مصوبات مجلس پس از طی مراحل قانونی باید به رئیس‌جمهور ابلاغ شود و رئیس‌جمهور هم باید ظرف پنج روز مصوبه را امضا و به مجریان ابلاغ کند. درصورتی‌که رئیس‌جمهور این کار را نکند، رئیس مجلس موظف است ظرف ۷۲ ساعت دستور انتشار و ابلاغ را صادر کند.»
سرگذشت لایحه حجاب و عفاف
این لایحه که اکنون توسط شورای نگهبان تأیید شده و در مسیر ابلاغ دولت قرار گرفته، 9 اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ توسط قوه قضائیه تهیه و پس از بررسی و تصویب هیئت‌دولت در 27 اردیبهشت‌ماه به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. مجلس‌نشینان در بررسی این لایحه به‌صورت یک‌فوریت با ۱۸۵ رأی موافق، ۳۰ رأی مخالف و هفت رأی ممتنع از مجموع ۲۲۷ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی چهارشنبه ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۲ با اجرای آزمایشی سه‌ساله این لایحه موافقت کردند که این موافقت ۱۵۲ رأی موافق، ۳۴ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع به همراه داشت. بااین‌حال نمایندگان مجلس یازدهم با اجرای آزمایش این طرح موافقت کرده بودند، هادی طحان‌نظیف ۲ آبان‌ماه ۱۴۰۲ اعلام کرد این لایحه به‌دلیل وجود ابهامات به مجلس بازگردانده شده است.
مروری بر روند لایحه حجاب و عفاف
براساس سوابق گردش این لایحه در بین قانون‌گذاران کشور مجلس یازدهمی‌ها تکلیف لایحه عفاف و حجاب را روشن نکردند و کار روی دوش مجلس دوازدهمی‌ها افتاده بود. دراین‌بین اما پیش از تصویب لایحه توسط مجلس دوازدهم، این لایحه سه‌بار میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی در رفت‌وآمد بود. در یکی از بازگشت‌های لایحه عفاف و حجاب از سوی شورای نگهبان به‌سمت مجلس شورای اسلامی، دو ایراد وارد شد؛ یکی مربوط به مجازات‌ها و میزان آن بود که در ماده 47 تا 49 لایحه عفاف به آن اشاره شده. ایراد دیگر به شناسایی سامانه‌های تصویری و کیفیت شناسایی توسط نیروهای فراجا بازمی‌گشت، ابهام شورای نگهبان این بود که در شناسایی تصویری گاهی ابهام و اشتباه وجود دارد. مجلسی‌ها نیز با اصلاح ایرادها طرح را به شورای نگهبان ارسال کردند. تا اینکه 13 مردادماه سخنگوی شورای نگهبان از باقی ماندن دو ابهام در طرح گفت که مجلس باید آن را ارسال کند. بهارستانی‌ها دوره دوازدهم پس‌ازآن، می‌بایست مجدداً طرح را اصلاح می‌کردند و آن را به شورای نگهبان بازمی‌گرداندند.
افزایش جریمه‌ها و تأیید کمیسیون قضایی مجلس
درنهایت 28 شهریور خبر رسید لایحه پرچالش عفاف و حجاب توسط کمیسیون قضایی مجلس تأیید شد. رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس از تأیید لایحه عفاف و حجاب، یکی از پرحاشیه‌ترین لایحه‌های مجلس در شورای نگهبان خبر داد. موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» ضمن اعلام خبر تأیید این لایحه در شورای نگهبان گفت: «لایحه مهم است و همه قوا باید برای اجرای آن همکاری کنند و کسی کارشکنی نکند.» غضنفرآبادی همچنین توضیح داد با توجه به اینکه الان افزایش میزان مجازات‌ها در دولت هم تصویب‌شده، میزان جریمه‌ها خود‌به‌خود افزایش پیدا کرده است. رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس یکی از موضوعات مهم حول این لایحه را اطلاعرسانی درباره آن دانست و ادامه داد: «همه باید درباره تصویب و اجرایی شدن قانون و جرائمی که درباره افراد و خودروها وجود دارد در جریان باشند.» غضنفرآبادی این مهم را یکی از وظایف جدی صداوسیما دانسته و ضمن تأیید اینکه هزینه جرائم افزایش پیدا می‌کند، گفت: «هم صداوسیما و هم بقیه افراد باید در جهت اطلاعرسانی این لایحه کمک کنند.»
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس: لایحه عفاف و حجاب به‌زودی برای اجرا ابلاغ می‌شود
احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی سوم مهرماه خبر داد: «لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی خوشبختانه به تأیید شورای نگهبان رسید و به مجلس ابلاغ شد و ان‌شاءالله به‌زودی ریاست مجلس شورای اسلامی براساس قانون، نسبت به ابلاغ این قانون به دولت اقدام خواهد کرد. بیش از ۳۰ حکم فرهنگی در این قانون وجود دارد که نشان می‌دهد مجلس شورای اسلامی اعتقاد دارد مسئله عفاف و حجاب یک مسئله فرهنگی است و ضرورت دارد دستگاه‌هایی مانند آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌ها و همچنین دستگاه‌های فرهنگی اعم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه‌های علمیه نسبت به تبیین و اقناع نوجوانان و جوانان عزیزمان در زمینه ضرورت عفاف و حجاب در حفظ خانواده اقدام کنند. ان‌شاءالله به‌زودی این قانون برای اجرا ابلاغ خواهد شد و همه درکنار هم و با عزم ملی و برای حفظ خانواده ایرانی تلاش خواهیم کرد تا در راستای اقناع‌سازی نوجوانان و جوانان عزیزمان درباره ضرورت توجه به فرهنگ عفاف و حجاب برای حفظ خانواده و هویت ایرانی و اسلامی اقدام شود.»
مواضع مبهم و سرنوشت نامعلوم
با وجود اینکه روز گذشته سخنگوی شورای نگهبان در رابطه با آخرین وضعیت لایحه عفاف و حجاب، سخنانی مطرح کرده بود اما ظاهراً شورای نگهبان همچنان ترجیحش این است که موضع خود را نسبت به این لایحه مبهم نگه دارد.
علی‌رغم اینکه مرسوم بود شورای نگهبان پس از ارسال لوایح و طرح‌های مختلف، در رابطه با تأیید و ردشان موضع‌گیری صریح و شفافی داشته باشد اما برآیند کلی و مواضع اتخاذشده این بار در رابطه با لایحه حجاب دارای ابهام و دوپهلو است و شفافیت لایحه را به عهده نمایندگان محول کرده‌اند، از سمتی نمایندگان مجلس در رابطه با ابلاغ این لایحه گفتگو می‌کنند و در سمت دیگر ماجرا ترجیح شورای نگهبان این است که سرنوشت لایحه از سوی خود مجلس شفاف شود. سرگردانی مردم و رسانه‌ها دراین‌بین میان سرنوشت مبهم لایحه عفاف و حجاب، قابل‌توجه است. نهادهای مرتبط با تصویب لایحه عفاف و حجاب به‌عنوان قانون، اگر از سرنوشت نهایی این لایحه خبر دارند، برای اطلاعرسانی مردم از ماجرا به رسانه‌ها خبر نهایی را ارسال کنند.
