ندا اظهری، مترجم: المپیک 2024 فرانسه از روز گذشته آغاز شد و یکی از داغ‌ترین موضوعاتی که حول محور این رویداد مطرح می‌شود فناوری‌های هوشمندی است که قرار است در این بازی‌ها مورد استفاده قرار گیرند. طبق گمانه‌زنی‌های مطرح‌شده، این بازی‌ها آغازگر یک انقلاب مبتنی‌بر هوش مصنوعی در حوزه پخش مسابقات و تعامل با طرفداران بازی‌ها خواهد بود. با هدایت کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) و خدمات پخش بازی‌های المپیک (OBS)، فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی قرار است چگونگی تجربه بازی‌ها را دوباره تعریف کنند. مسابقات المپیک ماحصل سال‌ها برنامه‌ریزی، 250 هزار ساعت آزمایش و ترکیبی از 15 فروشنده مختلف فناوری و همکاری هزاران نیروست. المپیک تنها لقب بزرگ‌ترین رویداد ورزشی دنیا را یدک نمی‌کشد، بلکه روی کره زمین مانندی ندارد. هرساله صدها هزار طرفدار، ورزشکار شاخص، مدیران و خبرنگاران و رسانه‌ها در مکان واحدی جمع می‌شوند و علاوه‌بر آن، میلیاردها نفر از سراسر دنیا این مسابقات را از تلویزیون و پلتفرم‌های دیجیتال مشاهده می‌کنند. همان‌طور که المپیک از بازی‌های ساده‌ای از ابتدای سال 1896 آتن آغاز شد، در حال حاضر به غول مدرنی تبدیل شده است که استفاده از فناوری‌های نوآورانه هم در آن افزایش یافته است. درواقع فناوری تا جایی در این بازی‌ها نفوذ کرده که هرکدام از بازی‌های این رویداد بدون وجود فناوری‌های جدید قادر به انجام نخواهند بود. به‌رغم اینکه این بازی‌ها همواره ویترینی از پتانسیل انسانی بوده اما رقابت‌های امسال نسبت به حضور پیشرفت‌های فناورانه برجستگی چشمگیری دارد. کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) در سندی به نام «دستور کار هوش مصنوعی» استراتژی کاملی در مورد چگونگی استفاده از هوش مصنوعی در المپیک در آوریل امسال منتشر کرد که به بررسی راه‌هایی برای بهبود چگونگی کمک هوش مصنوعی به ورزش و بازی‌های المپیک می‌پردازد. 

استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی و امگا در دقت نتایج

بازی‌های المپیک حجم بی‌نظیری از داده‌ها را تولید می‌کند؛ از عملکرد ورزشکاران گرفته تا مشارکت تماشاگران. تجزیه و تحلیل‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی درحال بررسی این داده‌ها هستند تا روندها، الگوها و شاخص‌های عملکردی را کشف کنند که زمانی قادر به مطالعه و ثبت آن نبودند. داده‌هایی که از این فرآیند تجزیه و تحلیل به دست می‌آید، مزیت رقابتی را افزایش می‌دهد و نوآوری‌ها را در روش‌های آموزشی و توسعه تجهیزات ایجاد می‌کند. در این رقابت‌ها ورزشکاران با استفاده از تجزیه و تحلیل داده‌هایشان با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی به ضعف و قوت‌های خود پی‌می‌برند، درنتیجه می‌توانند برای بالا بردن توانمندی‌هایشان هدف‌گذاری کنند. مربیان از داده‌های به‌دست آمده برای بهبود برنامه‌ها و مربیگری‌های شخصی‌شده خود نسبت به هر ورزشکار استفاده کنند. مدل‌های هوش مصنوعی امگا با داده‌های گسترده از رویدادهای ورزشی مختلف، ازجمله مسابقات محلی و بین‌المللی آموزش داده می‌شوند. این مجموعه داده‌های قوی تشخیص دقیق حرکت ورزشکاران را تضمین می‌کند. اگرچه استفاده از هوش مصنوعی، دقت زمان‌بندی را افزایش می‌دهد، عنصر انسانی برای راه‌اندازی و نظارت باقی مانده و به استفاده از عملکرد یکپارچه فناوری اطمینان می‌دهد. 

سیستم هوش مصنوعی امگا برای کنترل پیچیدگی‌های ورزش‌های مدرن طراحی شده است، جایی که میلی‌ثانیه‌ها می‌توانند نتیجه را تعیین کنند. این بخش بیشتر به جنبه‌های فنی چگونگی ادغام هوش مصنوعی با سیستم‌های زمان‌بندی برای ارائه نتایج دقیق می‌پردازد. سیستم‌های هوش مصنوعی برای آموزش و پردازش همزمان به حجم وسیعی از داده‌ها متکی هستند. سیستم امگای هوش مصنوعی، داده‌ها را از چند حسگر، دوربین و تاریخچه جمع‌آوری و آنها را در یک مدل منسجم ادغام می‌کند. این یکپارچه‌سازی به سیستم اجازه می‌دهد داده‌های زمان واقعی را به‌سرعت و با دقت پردازش کند و بازخورد و تجزیه‌وتحلیل فوری را ارائه دهد. علاوه‌بر این، الگوریتم‌های یادگیری ماشینی در مرکز سیستم هوش مصنوعی امگا قرار دارند. این الگوریتم‌ها با استفاده از مجموعه داده‌های گسترده از رویدادهای قبلی آموزش داده می‌شوند که سیستم را قادر می‌سازند الگوها را تشخیص دهند و نتایج را پیش‌بینی کنند، به‌عنوان مثال در رویدادهایی که در پیست برگزار می‌شوند، هوش مصنوعی قادر است الگوهای شتاب ورزشکاران را تجزیه و تحلیل و عملکرد آنها را براساس داده‌های گذشته پیش‌بینی کند. 

در رشته شیرجه، سیستم‌های هوش مصنوعی موقعیت بدن، سرعت چرخش و زاویه ورود شیرجه‌زن به داخل آب را اندازه‌گیری می‌کنند. داده‌های به‌دست آمده از چند زاویه دوربین برای ایجاد یک تجزیه و تحلیل جامع از شیرجه پردازش می‌شوند. داوران می‌توانند از این اطلاعات برای ارائه امتیاز دقیق‌تر به شیرجه‌ها استفاده کنند و سوگیری‌های ذهنی را کاهش دهند. فناوری هوش مصنوعی در رشته تنیس نیز با توجه به استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی امگا، تجزیه و تحلیل‌های خاصی را انجام می‌دهد، به‌طوری‌که زمان واکنش ورزشکار به سرویس‌هایی که از سوی رقیب پرتاب می‌شود، موقعیت راکت در دست ورزشکار و دقت پرتاب توپ را اندازه‌گیری کرده و به تجزیه و تحلیل همبستگی بین سرعت واکنش و موفقیت مسابقه کمک می‌کند. فناوری هوش مصنوعی که برای تجزیه و تحلیل در رشته پرش با میله نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند با دقت بالایی فاصله بین ورزشکار و میله را اندازه‌گیری کند که این معیار به‌خوبی  کیفیت پرش را محاسبه می‌کند. 

فناوری‌های پوشیدنی برای بهبود عملکرد ورزشکاران

یکی از کاربردهایی که از فناوری در این مسابقات المپیک استفاده می‌شود، بالا بردن عملکرد و توانمندی ورزشکاران است. یکی از فناوری‌هایی که در مسابقات امسال به کار خواهد رفت، فناوری‌های پوشیدنی و هوشمندی هستند که قرار است جای سیگنال‌های آنالوگ قدیمی را برای اندازه‌گیری و ثبت عملکردهای ورزشی مانند زمان صرف‌شده برای تکمیل یک مسابقه پر کنند. باوجوداین، سیگنال‌های دیجیتال در سال‌های اخیر مانند استفاده از دوربین‌های دیجیتال به استاندارد بالایی برای رویدادهای المپیک تبدیل شده‌اند. در مسابقات امسال ورزشکاران علاوه‌بر مهارتی که با خود دارند فناوری‌های پوشیدنی را هم با خود حمل می‌کنند که هم علائم بیومتریک و سلامت آنها را بررسی می‌کنند و هم داده‌های عملیاتی را برای بهبود عملکرد ورزشکاران ارائه می‌دهند. از جمله فناوری‌های نوین این مسابقات می‌توان به لباس‌های هوشمندی اشاره کرد که برای ورزشکاران طراحی شده است. این لباس‌های هوشمند مجهز به حسگرهایی هستند که قابلیت تشخیص حرکات بدن ورزشکاران را دارد و به این ترتیب، فناوری‌های پوشیدنی به‌کاررفته در لباس آنها، به‌عنوان مربی‌های بی‌صدا در کنار ورزشکاران عمل می‌کنند. درواقع ادغام فناوری و فیزیولوژی به ورزشکاران این امکان را می‌دهد که محدودیت‌های آنها در میدان مسابقه به حداقل برسد و در عین حال، با ظرافت‌های بدن آنها هماهنگ باشد. استفاده از این فناوری‌ها در عین بالا بردن عملکرد آسیب‌دیدگی آنها را کاهش می‌دهد. در رشته دوومیدانی از حسگرهای حرکتی استفاده می‌شود. به‌طورکلی، برای مسابقاتی که در پیست‌ها انجام می‌شوند سیستم هوش مصنوعی از حسگرهای حرکتی و دوربین‌های پرسرعت برای ردیابی حرکات ورزشکاران استفاده کرده که شامل تجزیه و تحلیل واکنش‌ها، طول گام‌ها و تغییرات سرعت هر ورزشکار است. داده‌ها به مربیان و ورزشکاران کمک می‌کند تا تکنیک‌ها و استراتژی‌ها را برای افزایش عملکرد اصلاح کنند. همچنین در رشته شنا، وجود حسگرهای لمسی کمک‌کننده هستند. وجود حسگرهای حرکتی روی لباس، سرعت را ردیابی کرده و داده‌ها را در زمان واقعی انتقال می‌دهند. در مسابقات شنا حسگرهایی که روی دیواره‌ها نصب شده با سیستم‌های هوش مصنوعی به‌کاررفته، تعداد ضربات شناگر، سرعت و کارایی چرخش را تجزیه و تحلیل می‌کند. تخته‌های لمسی که در انتهای خطوط تعبیه شده، زمان دقیق پایان را نشان می‌دهند. 

فناوری 8K برای لمس تجربه شیرین تماشای بازی‌ها 

از دیگر ابعاد مهمی که در بازی‌های المپیک پاریس وجود دارد و بخش جدایی‌ناپذیر مسابقات ورزشی است تماشاگران این رقابت‌ها هستند. معمولا در کنار آن عده‌ای که در ورزشگاه‌ها و استادیوم‌ها به تماشای بازی‌ها مشغول می‌شوند، شمار زیادی از تماشاگران هم هستند که در خانه و از طریق تلویزیون یا سایر شبکه‌ها این بازی‌ها را دنبال می‌کنند. از این رو، برای المپیک 2024 تمهیداتی اندیشیده شده تا تماشاگران آنلاین بتوانند پخش زنده مسابقات را در قالب 8K (UHD)، دوربین‌های 360 درجه و گزینه‌های مشاهده تعاملی ببینند. به تماشاگر امکان داده می‌شود حین مشاهده مسابقات ورزشی، نوعی غوطه‌وری در صحنه‌ها را احساس کند، به‌گونه‌ای که انگار در صحنه مسابقه حضور زنده دارد. تماشاگران می‌توانند زوایای مختلف دوربین را انتخاب کنند، اطلاعات لحظه‌ای از ورزشکاران دریافت کرده و حتی در بازی‌های واقعیت افزوده مرتبط با مسابقات شرکت کنند. تصاویر 8K رزولوشنی چهاربرابر تصاویر 4K دارند و تماشاگران قادرند تصاویری با جزئیات را تماشا کنند. 

   دوربین‌های پیشرفته تصویربرداری بدن

یکی از چشمگیرترین نوآوری‌های المپیک پاریس دوربین‌های تصویربرداری امگا بدن است. این دوربین‌ها که در زمان ظهور عملکردی ابتدایی داشتند اکنون به لطف فناوری هوش مصنوعی برای ایجاد مدل‌های سه‌بعدی واقعی از ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرند که امکان ردیابی دقیق حرکات در ورزش‌هایی مانند شیرجه و ژیمناستیک را فراهم می‌کند. این فناوری معیارهای دقیقی مانند فاصله بین شیرجه‌زن و تخته شیرجه یا زاویه پای یک ژیمناست در طول پرش‌ها را در اختیار داوران قرار می‌دهد. 

نوآوری‌های حمل‌ونقلی در المپیک

حمل‌ونقل یکی از جنبه‌های حیاتی مسابقات المپیک به شمار می‌رود. اما در این میان، فناوری می‌تواند فرآیند حمل‌ونقل را کارآمدتر و پایدارتر کرده و تردد ورزشکاران و تماشاگران را تسهیل کند. تویوتا، خودروساز ژاپنی راه‌حل‌های فناورانه‌ای را برای حمل‌ونقل در روزهای المپیکی ارائه کرده است. 

خودروهایی برای معلولان: تویوتا 250 دستگاه خودروی برقی Accessible People Movers (APM) را برای مسابقات المپیک بازطراحی کرده تا به این طریق، حمل‌ونقل ورزشکاران، تماشاچیان و کارکنان در اطراف ورزشگاه‌ها و دهکده المپیک به‌راحتی امکان‌پذیر شود. این خودروی پاک سرعت پایینی داشته و برای طی کردن مسافت‌های کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این خودروها علاوه‌بر اینکه سرویس‌دهی به افراد را برای مسیرهای کوتاه برعهده می‌گیرد، اما به‌طور خاص برای جابه‌جایی افراد معلول طراحی شده‌اند. 

تبدیل ویلچر عادی به ویلچر برقی: تویوتا، نوآوری دیگری را هم به المپیک عرضه کرده که دستگاه‌های موتورمانندی هستند که قادرند ویلچرهای عادی را به ویلچرهای الکتریکی تبدیل کنند تا افراد آزادی حرکت بیشتری را تجربه کنند. 

اسکوترهای برقی برای معلولان: استفاده از اسکوترهای برقی C+Walk S هم در اختیار کارکنان معلول این رویداد قرار گرفته تا تردد آنها تسهیل شود. این اسکوترها با باتری لیتیومی حرکت می‌کنند و در پیاده‌روها و جاده‌ها قادر به ترددند. 

اجاره خودرو با اپلیکیشن: همچنین این خودروساز ژاپنی یک سیستم اجاره خودرو را تعبیه کرده است که افراد بتوانند با اپلیکشن موبایلی به‌راحتی خودرو کرایه کنند. بنابراین افراد بدون هزینه بالا می‌توانند از خودروهای سازگار با محیط‌زیست استفاده کنند. 

فناوری دید کامپیوتری

دوربین‌های تصویربرداری بدن امگا از فناوری دید کامپیوتری پیشرفته بهره می‌برند. این فناوری شامل استفاده از سیستم‌های دوربین چندگانه برای ثبت تصاویر با وضوح بالا از ورزشکاران درحال حرکت است، سپس تصاویر با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای ایجاد مدل‌های سه‌بعدی دقیق پردازش می‌شوند. این مدل‌ها امکان اندازه‌گیری دقیق حرکات، زوایا و فواصل را فراهم می‌کند که برای تجزیه و تحلیل دقیق عملکرد اهمیت بالایی دارند، به‌عنوان مثال ژیمناستیک ازجمله ورزش‌هایی است که به اندازه‌گیری دقیق حرکات بدن نیاز دارد و خطا در سنجش این حرکات ممکن است داوری اشتباهی را رقم بزند. سیستم هوش مصنوعی با استفاده از دوربین‌های متعدد (سیستم‌های چند دوربینی)، پیچیدگی حرکات ژیمناست‌ها را ردیابی کرده و مدل‌های سه‌بعدی را برای تجزیه و تحلیل چرخش، پشتک و فرود ایجاد می‌کند. این تجزیه و تحلیل دقیق به داوران کمک می‌کند عملکردهای معمول را با دقت بیشتری امتیاز و بازخورد ارزشمندی را برای بهبود عملکرد در اختیار ورزشکاران قرار دهند. 

فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده

فناوری‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده به‌عنوان دو فناوری هوشمندی که در مسابقات المپیک فرانسه به کار رفته‌اند، فضای آموزشی تعلیقی و شبیه‌سازی رقابتی را فراهم می‌کنند. این فناوری‌ها به ورزشکاران امکان می‌دهند تا در موقعیت‌هایی مجازی تمرین کنند که دقیقا فضایی مشابه رقابت واقعی را برای آنها ایجاد می‌کنند. به‌عنوان مثال، یک اسکی‌باز می‌تواند از واقعیت مجازی برای تمرین فرآیند فرود روی سراشیبی‌ها استفاده کند. برای این کار فناوری واقعیت مجازی فضایی مانند کوهستان را شبیه‌سازی می‌کند تا ورزشکار بتواند خود را با چنین شرایطی تطبیق دهد. 

کمک گرفتن از اینترنت اشیا در مدیریت و لجستیک

سازماندهی رویدادی به بزرگی المپیک مستلزم تدارکات پیچیده‌ای است که با استفاده از نرم‌افزار مدیریت پیشرفته ساده‌تر می‌شود. راه‌حل‌های اینترنت اشیا و بلاک‌چین برای اطمینان از امنیت و کارایی در زیرساخت‌ها و مدیریت حمل‌ونقل استفاده می‌شود. به‌کار گرفتن این فناوری می‌تواند به نظارت بر جریان تماشاگران کمک کرده و به‌طور خودکار منابع مختلف را برای جلوگیری از ازدحام و شلوغی تنظیم کند درحالی‌که بلاک‌چین می‌تواند یکپارچگی داده‌ها و شفافیت تراکنش‌ها را تضمین کند. برای برقراری امنیت در این مسابقات نیز از فناوری‌های هوشمند استفاده شده است به‌طوری که فناوری تشخیص چهره مجهز به هوش مصنوعی برای بالا بردن امنیت به کار رفته که فضای امنیتی را برای هر فرد حاضر در این مسابقات ایجاد می‌کند. 

رونمایی از گوشی المپیکی سامسونگ

شرکت سامسونگ به‌صورت سفارشی، اقدام به تولید گوشی‌های هوشمند گلگسی Z Flip6 کرده و قرار است این گوشی‌ها را در اختیار حدود 17000 ورزشکار شرکت‌کننده در المپیک و پارالمپیک پاریس بگذارد. این اولین باری است که جدیدترین محصول سامسونگ قبل از عرضه رسمی در بازار، در دسترس ورزشکاران قرار می‌گیرد. این گوشی تاشو، طراحی جمع و جوری دارد و همه‌کاره است. این گوشی در رنگ زرد طراحی شده است که با حلقه‌های المپیک و آگیتوهای طلایی پارالمپیک مزین شده است. برای زیباتر کردن این گوشی، سامسونگ با برند مردانه Maison که لباس‌های رسمی تیم فرانسه را برای مراسم افتتاحیه طراحی کرده، همکاری داشته تا یک قاب مخصوص تاشو ایجاد کند. در این گوشی از فناوری هوش مصنوعی به‌منظور تسریع ارتباطات، بهره‌وری و خلاقیت در گوشی‌های هوشمند بهره برده شده است، به‌طوری‌که به ورزشکاران حاضر در این مسابقات امکان داده تا راحت‌تر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. سیستم هوشمندی که در این گوشی تعبیه شده، امکان ترجمه در لحظه تماس‌های تلفنی را به 16 زبان مختلف ایجاد کرده است. به این طریق، ورزشکاران حتی در‌صورت مسلط نبودن به زبان فرانسه می‌توانند با مراکز محلی به زبان بومی تماس برقرار کنند. علاوه‌براین، گوشی المپیکی سامسونگ به لطف داشتن یک نمایشگر دوگانه، بلافاصله قادر است مکالمات زنده افراد را با یکدیگر در آن واحد ترجمه کند تا بتوانند به‌راحتی با یکدیگر گفت‌وگو کرده و ترجمه زنده آن را دریافت کنند. قابلیت دیگری که در این گوشی سامسونگ تعبیه شده این است که به کاربر کمک می‌کند با کلمات کلیدی ساده، ایمیل‌ها و پست‌های شبکه‌های اجتماعی را بنویسد. این قابلیت همچنین برای اپلیکیشن‌های رسانه‌های اجتماعی، حتی لحن محتوای پست را هم تحلیل می‌کند تا کاربر بتواند هیجان و احساسات خود را در لحظات مختلف مسابقه در شبکه‌های اجتماعی ابراز کند.