فرهیختگان: ساعت 3 و 40 دقیقه بامداد دیروز (جمعه) به وقت محلی، یک پهپاد به ساختمانی در نزدیکی اماکن متعلق به آمریکا در تلآویو اصابت کرد. ارتش یمن بلافاصله در بیانیهای اعلام کرد این کشور مسئولیت حمله را برعهده میگیرد. صنعا اعلام کرده در این عملیات از پهپاد ویژهای با نام «یافا» استفاده کرده که سامانههای پدافند هوایی قادر به رهگیری آن نیستند. گزارشها نشان میدهد درپی این حمله یک نفر کشته و 12 نفر دیگر زخمی شدهاند. اهمیت این اتفاق باعث شده شایعه شود بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم سفر خود به آمریکا را به تعویق بیندازد. ایتمار بنگویر، وزیر امنیت داخلی رژیم نیز در واکنش به این حمله اعتراف کرده «امنیت را از دست دادهایم» و «شرایط از خطوط قرمز عبور کرده است.» یائیر لاپید، نخستوزیر سابق رژیم و یکی از رهبران اپوزیسیون حمله به تلآویو را شکست در تمام جبههها توصیف کرده و گفته است: «اصابت هواپیمای بیسرنشین به تلآویو، دلیل دیگری بر این است که دولت نتانیاهو نه میداند و نه میتواند امنیت را برای شهروندان تامین کند. کسی که بازدارندگی در شمال و جنوب را از دست داده، آن را در قلب تلآویو نیز از دست میدهد.»
نکات
حمله بامداد روز گذشته یمن به تلآویو دارای ابعاد و نکات مهم بسیاری است که در این بخش تلاش شده شناسایی و بررسی شوند.
1. استفاده از یک پهپاد با قابلیتهای ویژه در ماه نهم حکایت از وجود ظرفیتهای استفادهنشده در محور مقاومت دارد. این مساله نشان میدهد دشمن باید در مواجهه با محور مقاومت همواره با ابهام روبهرو باشد. غرب و صهیونیستها برای آتشافروزی خود باید محکمکاری کنند، همانگونه که پس از جنگ 33روزه 2006 با لبنان و جنگ 2008 با غزه به سمت سامانه گنبد آهنین رفتند تا خیال خود را از راکتهای مقاومت راحت کنند. ادامه روند رونمایی از سلاحهای پیشرفته به رژیم گوشزد میکند هنوز مسائل محاسبهنشدهای در دستگاه تصمیمگیریاش وجود دارد. نتیجه وقوع این پدیده دشواری تصمیمگیری توسط صهیونیستهاست.
2. حمله یمن به تلآویو بیحیثیتی آمریکا و انگلیس است که چند ماه درگیری با این کشور را پشت سرگذاشتهاند. آنها در این نبرد به دهها ناو، دهها هزار سرباز و صدها جنگنده خود در منطقه دسترسی داشته اما کاری از پیش نبردهاند. این پدیده ادراک از قدرت واشنگتن را تضعیف میکند، بهویژه آنکه به متحدان این کشور نشان میدهد آمریکا حتی در صورت ورود به جنگ، قادر به دفاع موثر از آنها نیست.
۳. حمله به تلآویو تهدید غیرمستقیم سعودی بود. ریاض طی هفتههای اخیر به تحریک غرب و صهیونیستها تلاش کرده با اختلال در امور بانکی و فرودگاهی یمن این کشور را تحت فشار قرار دهد. در مقابل صنعا با انتشار تصاویر هوایی بنادر و فردوگاههای سعودی هشدار داد دست به حمله نظامی برای مقابله با توطئه عربستان خواهد زد. با این حال یمن برای جلوگیری از تبدیل جنگ اسلامی-صهیونیستی به نبرد میان کشورهای اسلامی تصمیم گرفته از طریق حمله به رژیم به سعودیها هشدار بدهد. از لحاظ مسافت، یمنیها دسترسی بهتری به تاسیسات سعودی دارند.
۴. ناامنسازی مرکز رژیم به این معناست که صهیونیستها خطوط قرمزی را زیر پا گذاشتهاند که برقراری موازنه با آن تنها از این مسیر قابل پیگیری بوده است. به نظر میرسد اشغال مرز غزه با مصر و تشدید سیاست قحطی در این منطقه عامل حمله مقاومت به مرکز رژیم باشد.
5. در حمله یمنیها یک مرکز مدنی مورد حمله قرار گرفته است. این درحالی است که پیش از این اهداف نظامی یا زیرساختها هدف قرار میگرفتند بدون اینکه به بافت شهری آسیبی برسد. این اتفاق نشان میدهد هدف ارتش یمن وارد آوردن آسیب به داراییها نبوده، بلکه نسبت به فرستادن صهیونیستها به پناهگاه و تعطیلی عمومی به تلآویو هشدار داده است.
6. حمله به آخرین نقطه از عمق رژیم به این معناست که در صورت وقوع جنگ فراگیر، نقطهای امن برای سکونت و مدیریت امور آوارگان جنگی وجود نخواهد داشت.
۷. یمنیها احتمال دارد در طول جنگ از هر سلاحی استفاده کرده یا به هر اقدام نامتعارفی مبادرت ورزند؛ درست همانگونه که غرب هرسلاح و اقدام نامتعارف خود را در آستین رژیم تعبیه کرده است.
۸. یمنیها در ابتدای جنگ با استفاده از حملات موجی به خاک فلسطین اشغالی حمله میکردند. پرتاب همزمان تعداد انبوهی پهپاد، موشک بالستیک و کروز این حملات موجی را ایجاد میکرد. در مقابل رژیم با همراهی متحدان فرامنطقهای و منطقهای و همچنین توانمندی پدافندی خود به شکل موثری با این حملات مقابله میکرد. از این رو یمنیها صرفا بر حمله به خطوط کشتیرانی متمرکز شده و پس از مدتی به موازات حملات دریایی، حملات معدودی را با ترکیب پهپاد و موشک کروز علیه اهدافی در فلسطین اشغالی انجام میدادند. این حملات به شکل موردی انجام شده و دفعات پرتابها و تعداد پرتابهها با آغاز جنگ قابل مقایسه نبود. یمنیها حالا با رونمایی از تسلیحاتی که قادر به نفوذ در پدافند هوایی رژیم هستند، به نظر میرسد درحال حرکت به سمت احیای حملات موجی خود باشند. اگر دلیل توقف حملات موجی در دسترس نبودن تسلیحات پیشرفته قابل عبور از سامانههای پدافندی بود، به مرور در حملات موردی هم سلاحهای بهتر وارد شده و هم شیوهها اصلاح شدند. با ورود تسلیحات بیشتر به مقدار کافی، حملات موردی میتوانند به حملات موجی با تعدادی انبوه از پرتابهها تبدیل شوند.
9. پرتابههای یمنی در مراحل پیشین جنگ روی دریای سرخ یا خاک عربستان رهگیری میشدند. ارتش یمن امیدوار بود در بهترین حالت موفق به هدفگیری اهدافی در بندر ایلات، جنوبیترین نقطه فلسطین اشغالی شود. وسعت کم سرزمینهای اشغالی و حضور متراکم سامانههای پدافندی در آن اما مانع از موثر بودن این اقدامات شدند. حالا پهپاد جدید یمنیها از همه حلقههای پدافندی حتی از پدافند سرزمینهای اشغالی گذشته و پدافند قدرتمند و متمرکز تلآویو نیز از نابودی آن باز مانده است.
10. حمله پرسروصدای پهپادی به تلآویو این سوال را مطرح کرد که هماکنون مشکل رژیم در کدام محدوده جغرافیایی است، در جنوب، غزه یا شمال؟ کدام جبهه تلفات بیشتری میگیرد و مناطق حساستری را هدف قرار میدهد؟
11. اگر عراق با شدتی که یمن اقدام میکند تصمیم به اقدام علیه رژیم بگیرد وضعیت چگونه میشود؟ موضوع مهم آنکه عراق بهطور طبیعی نسبت به یمن دسترسی بیشتری به سلاح دارد.
12. آیا سلاحی وجود دارد که یمن به فناوری آن رسیده باشد اما ایران فاقدش باشد؟ به چه دلیل در عملیات وعده صادق که تنها سه ماه قبل انجام شد ایران از پهپادهای متفاوت و سادهتری بهره گرفت؟ اگر پهپادی که توسط یمن در حمله به تلآویو استفاده شد توسط تهران به شکل انبوه به کار گرفته میشد، وضعیت چگونه بود؟
13. مشکل رژیم باید حفاظت از عمق خاک خود در برابر حملات هوایی باشد یا آمادگی مرزی برای جلوگیری از نفوذ زمینی مقاومت از سمت جبهه لبنان و جولان؟
14. آیا مقاومت میخواهد فشار جبهه داخلی به دولت رژیم را افزایش دهد؟ اگر مقاومت بخواهد با رساندن آتش به مناطق امن، به ساکنان این مناطق نیز فشار بیشتری وارد کند، آیا دولت نتانیاهو قادر به تحمل این فشارها خواهد بود؟
15. راهکار مهار یمن چیست؟ آیا رژیم میتواند به یمن حمله کند؟ اگر بتواند مگر در حال حاضر آمریکا-انگلیس در حال حمله نیستند؟
16. حمله با پهپاد میتواند بهنوعی موثرتر از حمله با موشک بالستیک و کروز باشد. موفقیت پهپادی با توجه به قیمت ارزانتر و بهکارگیری آسان به معنای پیوستگی حملات است درحالیکه تعداد کمتری موشک در زرادخانهها وجود دارد.
17. پهپادی که بدون شناسایی از دریای سرخ و سرزمینهای اشغالی عبور کند میتواند به اهدافی فراتر نیز برود. یمنیها پیش از این نیز تهدید کرده بودند دست به حمله علیه خطوط کشتیرانی رژیم در دریای مدیترانه خواهند زد.
18. دستیابی به قطعات، فناوری و دانش لازم برای توسعه پهپاد بارها و بارها تحریم شده است. وضعیت برای یمن به دلیل محاصره دشوارتر است. به نظر میرسد هیچکدام از این محدودیتها باعث عقبماندگی نشدهاند.
19. هرچند یمن هماکنون نیز از محاصره رنج میبرد اما به نظر میرسد محاصره دریایی این کشور توانمندیهای هجومی ارتش تضعیف شده است. ارتش یمن طی هفتههای اخیر با حمله به ناوگروه ناو هواپیمابر آیزنهاور، این دسته از شناورهای جنگی آمریکا را مجبور به عقبنشینی کرد. بدون حضور شناورهای غربی در آبهای نزدیک به یمن، اعمال محاصره دریایی علیه این کشور میسر نیست.
20. نتانیاهو و ارتش به دنبال ارائه تصویر پیروزی در جنگ با اقدامات مختلف از جمله آزادسازی اسرا در عملیات النصیرات یا ترور محمد الضیف هستند. حمله یمن به تلآویو ساختن این تصویر پیروزی را بسیار مشکل کرده است.
21. رژیم بدون تغییر رویکرد و احتمالا دولت قادر به مدیریت وضعیت شکلگرفته نیست. شاید نتانیاهو بخواهد به جای تصمیم صهیونیستها برای تغییر دولت جهت انطباق با شرایط، خود رویکردش را با این شرایط منطبق کند تا در قدرت باقی بماند اما این تغییر میتواند ائتلاف دولتی را متلاشی کند. به عبارتی دیگر دولت نتانیاهو رویکرد خود را ادامه جنگ برای نابودی حماس اعلام کرده است اما اگر تصمیم جامعه و ساختارهای رژیم به سمت توافق برود، احتمال تغییر دولت وجود دارد. با اینحال این احتمال نیز وجود دارد که نتانیاهو با مشاهده این شرایط خود متولی حرکت به سمت توافق شود. در هر دو صورت نتانیاهو یا به دلیل جایگزینی با دولت منطبق با شرایط یا متلاشی شدن ائتلاف دولتی قدرت را از دست خواهد داد.
22. هر تلاش برای کسب پیروزی یا تقویت بازدارندگی رژیم به ضد خود تبدیل میشود. نتانیاهو این مساله را در طول جنگ بارها تجربه کرده است. کشیده شدن ناامنی به تلآویو پس از لجاجتهای او در غزه و تشدید محاصره ساکنان آن صورت گرفت.
23. جامعه صهیونیستها در شرایط کنونی بیش از هر چیز دیگر تحت تاثیر تلفات جنگ غزه و مرزهای شمالی قرار داشتند. هرچند نبرد دریایی ادامه داشت اما از دایره توجه جبهه داخلی رژیم خارج شده بود. ورود یمن به این دایره توجه باعث تشدید احساس محاصره به جامعه صهیونیستها میشود.
24. سلاحی که در تلآویو به کار رفت برای هشدار به واشنگتن در نزدیکی یکی از ساختمانهای متعلق به آمریکا منفجر شد. این مساله نشاندهنده دقت بالای این سلاح با توجه به اختلالهاست. اگر پهپاد هدایت دقیقی نداشت برای اصابت به هر ساختمانی که در بافت شهری وجود داشت تنظیم میشد اما قابلیت هدایت دقیق به یمنیها اجازه داد آنها نزدیک یک ساختمان آمریکایی منفجر کنند.
25. این حمله هشداری به آمریکا بود. درصورت هدف قرار گرفتن پایگاههای آمریکا با سلاحهای پیشرفته، نتیجه اصابت و تلفات قطعی خواهد بود؛ همانند حمله به برج-۲۲.
26. از دریای سرخ و دریای مدیترانه، اولی روی صهیونیستها بسته شده و دومی در معرض خطر قرار دارد. آسمان سراسر سرزمینهای اشغالی محل حمله لبنانیها، از شمال، عراقیها از شرق و یمنیها از جنوب است که نشان میدهد کنترل آسمان نیز از دستان رژیم خارج شده است. بر روی زمین نیز در غزه، کرانه و مرزهای شمالی اوضاع ناپایدار است. از دست رفتن عرصههای دریایی، هوایی و زمینی مقدمه نابودی است.
27. یمن امروزه پس از ۹ ماه نبرد مستقیم و غیرمستقیم با دشمن بهویژه درگیری شدید و پیوسته با سه دولت هستهای آمریکا، انگلیس و رژیم و زدوخوردهای جسته و گریخته با فرانسه دیگر دولت هستهای حاضر در منطقه، به جایگاه بالایی دست یافته است. یمن در این نبردها بر داشتههای فناوری خود تکیه دارد و نبردش با جنس مقاومت گروههای افغانی یا حتی عراقی در برابر آمریکا متفاوت است. یمن تبدیل به یک قدرت منطقهای به لحاظ توانمندی نظامی و نفوذ مردمی شده است. در کنار ایران یمن دومین قدرت منطقهای عضو محور مقاومت است. عراق نیز درصورت تکمیل اخراج آمریکا و حملات به منافع غرب در منطقه میتواند تبدیل به قدرت منطقهای شود. حضور چند قدرت منطقهای در یک محور، به معنای تبدیل شدن این محور به قدرت مسلط منطقه و اثرگذاری جهانی آن است.