رای قالیباف در دور دوم می‌تواند به سه بخش تقسیم شود، بخشی در سبد رای پزشکیان، بخشی سعید جلیلی و بخشی هم تبدیل به رای سفید شود. این تقسیم‌بندی می‌تواند بعد از برگزاری مناظرات انتخاباتی تغییر کند. برای بررسی بیشتر فضای انتخابات و سرنوشت احتمالی رای قالیباف در دور دوم با امیر خراسانی جامعه‌شناس گفت‌وگو کردیم. امیر خراسانی معتقد است در برخی موضوعات در حوزه فرهنگ نگاه افرادی که به قالیباف رای دادند به پزشکیان نزدیک‌تر و کار او راحت‌تر است. خراسانی معتقد است حمایت قالیباف از جلیلی نتوانست آن‌طور که باید موفق عمل کند.
برندینگ سیاسی قالیباف در دوره‌های مختلف منسجم نبوده
امیر خراسانی، جامعه‌شناس معتقد است قالیباف هرچقدر در انتخابات‌های متعدد جلو آمد رای مردمی خود را از دست داد. وی در توضیح این فرآیند گفت: «ایشان در سال 84 بخشی از رای طبقه متوسط و حزب‌اللهی‌ها را داشت و آن را از دست داد. تلاش آخر ایشان در دور قبل این بود که با فیگور مستضعفین و چفیه و پیراهن آمد، این بار کت و شلوار پوشید و مدیر شد. قالیباف به دلیل اینکه برندینگ سیاسی‌اش در دوره‌های مختلف منسجم ن مردم اساسا نمی‌توانند آن را به‌عنوان یک فیگور بشناسند و خوانایی‌اش را از دست داد. همین عدم انسجام باعث شد قالیباف اصلا نتواند از مردم به معنای آدم‌های بیرون از حوزه سیاست رای بگیرد. در نتیجه رای قالیباف یک رای تکنوکراسی اصولگرایی یعنی صنعتگران و مدیران و تکنوکرات‌ها و بروکرات‌های اصولگرا و رده‌های میانی به بالای نیروهای نظامی و از این دست بود. بنابراین رای محدود است و خیلی عمومی نیست. این ترکیب، بیشترین رای قالیباف بود.»
حامیان قالیباف به دنبال مدیران قوی بودند
خراسانی با بیان اینکه بدنه رای قالیباف نگاهش نسبت به مسائل فرهنگی و سیاسی مثل بدنه‌ای که به جلیلی رای دادند نزدیک نیست ادامه داد: «این بدنه رای حتی ممکن است به اصلاح‌طلبان نزدیک باشد؛ چراکه بدنه رای جلیلی سه یا چهار بخش است. یک بخش آن اسلامگراها به معنای مشخص کلمه هستند. در قم و به‌طور کلی کسانی که در ادبیات فرهنگ سیاسی ما اسلامگرا محسوب می‌شوند به ایشان رای دادند. نه به معنای کسانی که معتقد به جمهوری اسلامی هستند. بالاخره احکام اسلامی باید در جامعه اجرا شود. بنابراین از حکیم و خیراندیش تا مومن‌نسب و آدم‌های ایتا در آن هستند. بخش دیگر رای ایشان حامیان حجاب اجباری و از این دست هستند. همچنین نیروهای معترض حزب‌اللهی بخش دیگر رای جلیلی هستند. نیروهایی که به وضعیت موجود معترضند و می‌خواهند فیگوری بیاورند که با یک عمل انقلابی دولت را مدیریت کند. اینها عموما نیروهای زیر 40 سال حزب‌اللهی هستند. یعنی بسیجی‌ها و رده‌های پایین سپاه و در کل از بدنه پایین جمهوری اسلامی هستند.
بخش دیگر رای جلیلی به واسطه نیروهای اجتماعی است که همین نیروهای پایین برایشان میسر کرده. همین نیروهای پایین بچه‌های بسیج بودند و با کارگرهای کارخانه در ارتباطند. بنابراین آن رای را به سمت بدنه رای جلیلی هدایت کردند. مثلا آنها به‌وسیله فعالیت‌های گسترده رای روستاییان را به سمت بدنه رای جلیلی هدایت کردند. با میانجی‌گری این افراد، رای بخشی از طبقات پایین هم به جلیلی هدایت شدند. درنتیجه عمده رای جلیلی این بخش‌هاست. نکته این است که جلیلی اساسا گفتار ضد‌تکنوکراتیک دارد. یعنی با تکنوکراسی خیلی میانه‌ای ندارد. ولی حامیان قالیباف به دنبال مدیران قوی بودند. یعنی نگاه‌شان به ایشان این بود که یک مدیر قوی که زور سیاسی دارد و حمایت بدنه نظام را دارد و به لحاظ فرهنگی گشوده‌تر است. یعنی درگیر مساله فیلترینگ و حجاب نیست و آن بخش تند جمهوری اسلامی را می‌تواند مهار کند. در نتیجه اینها اساسا با یکدیگر ناسازگارند. تنها دلیلی که قالیباف به سمت جلیلی رفت و حامیانش را هم تشویق به آن می‌کند که به‌نظر من چندان موفق هم نبوده، این است که قالیباف فکر می‌کند بهتر می‌تواند با جلیلی سازش کند.»
بخشی از رای قالیباف در دور دوم به سبد رای سفید ریخته می‌شود
این جامعه‌شناس با بیان اینکه بخشی از بدنه رای قالیباف را پزشکیان جذب می‌کند گفت: «بخشی از آرای قالیباف، رای سفید دور دوم هستند. یعنی نه‌تنها بخشی از آن به سبد پزشکیان می‌ریزد بلکه بخشی از آنها رای سفید می‌دهند و شاید هم رای ندهند. چراکه زاویه برخی از این افراد با جلیلی چندان کم نیست. وقتی نیروهای تکنوکرات اصولگرا کار می‌کردند اصلاح‌طلبان جرئت نداشتند برای آنها مانع‌تراشی کنند. ولی میان نیروهای جوان‌تر انقلابی با آنها زاویه‌هایی وجود دارد و با توجه به آن باید انتخاب کنند. یعنی یک نیروی منفی در این میان وجود دارد.»
پزشکیان بخشی از رای خود را از سبد شهید رئیسی گرفت
خراسانی با اشاره به ترکیب رای پزشکیان گفت: «این ترکیب رای هم جالب است. ایشان بخشی از رای خود را از بدنه رای آقای رئیسی گرفته و از این جهت جالب است که اصلاح‌طلبان نتوانستند طبقه متوسط را جذب کنند و این طبقه همچنان ترجیح می‌دهد رای ندهد و دور اول مشارکت نکرد. اتفاقا ایشان هم از مناطق پایین‌شهر توانست رای بگیرد و به دلیل فیگور و نقش و تیپ پنجاه‌وهفتی که دارد توانست بخش معناداری از رای طبقات پایین را جذب کرد. عددها این را نشان می‌دهد. از این جهت باید دید در ادامه چه اتفاقی خواهد افتاد. من فکر می‌کنم رای پزشکیان دو بخش دارد. رای سازمانی اصلاح‌طلبان که تقریبا 1.5 تا دو برابر رای همتی است. چون در دوره قبل بخش مهمی از رای سازمانی اصلاح‌طلبان سمت بدنه رای همتی رفت و این بار به سمت پزشکیان رفت. خاتمی و ظریف درنهایت توانستند بدنه سیاسی اصلاح‌طلبان را جذب کنند. سایر رای خود را از سبد آقای رئیسی گرفت. الان رای پزشکیان نسبتا تثبیت‌شده است. بعد از دور اول رای ندادن یک آکسیم سیاسی شد. یعنی می‌گویند اگر بتوانیم کسانی که رای ندادند را به میدان بیاوریم، اتفاق بزرگی می‌افتد. پزشکیان کار بسیار سختی دارد تا از طبقه متوسط رای بگیرد. آن ایستایی بالا رفته و به این سادگی رای نمی‌دهد. زمان هم بسیار محدود است و تنها بختی که می‌تواند داشته باشد این است که رای خیلی بالایی برای پیروز شدن در انتخابات نمی‌خواهد. قرار نیست 20 میلیون رای بیاورد. حتی با 4 میلیون رای دیگر شاید این شانس را داشته باشد که رئیس‌جمهور شود.»
